De veertigdagentijd is voor veel mensen een tijd van bezinning. Hoe leef ik? Wie ben ik? Maak ik bewust tijd voor stilte? Of word ik geleefd door mijn gewoontes en dagelijkse bezigheden? Wat betekent het geloof voor mij? Het Nederlands Bijbelgenootschap biedt u dit leesplan aan om bij dit soort vragen stil te staan. We doen dat aan de hand van het Johannes-evangelie, waarin steeds wordt benadrukt dat we God kunnen leren kennen in Jezus. Iedere dag is er een korte uitleg bij een tekst uit het Johannes-evangelie. De tekst kunt u op debijbel.nl of in de app Mijn Bijbel lezen, of natuurlijk in uw eigen bijbel. Ook vindt u bij elke dag een vraag om over na te denken en een suggestie om aan de slag te gaan met wat u gelezen hebt. Dit kan bijvoorbeeld een buitenopdracht zijn, een recept, een liedtekst of gebed, een puzzel of iets creatiefs. Op de eerste en de laatste pagina s vindt u overdenkingen bij de twee begrippen die we aan dit leesplan hebben meegegeven: ik en hij. Ik hoop dat de verhalen van Jezus die in dit leesplan staan, de komende weken met u mee gaan en u tot zegen zijn. Rieuwerd Buitenwerf directeur P.S. Wilt u de dagelijkse bijbeltekst ook per mail ontvangen? Meld u dan aan via debijbel.nl/40dagen40vragen.
WIE BEN IK? De tijd voor Pasen is voor mij ieder jaar weer een periode van inkeer en bezinning. De levensweg van Jezus houdt mij juist in deze tijd een spiegel voor. Veertig dagen met veertig kansen op kritische reflectie. En zeven zondagen als zeven pleisterplaatsen van vreugde en hoop. Al jaren geleden ontdekte ik, in gesprekken met studenten, het vasten als een manier om te verkennen waartoe ik me door God geroepen voel. Sobere maaltijden om mijn bewustzijn van ongelijke kansen en van de onzinnigheid van overconsumptie aan te scherpen. Afzien van koffie en alcohol om iets meer rust op het spoor te komen. De opdracht om iedere dag een berichtje te sturen aan iemand die ik al (te) lang niet meer gesproken heb, om ruimte te geven aan vriendschap en liefde. In dat vasten merk ik bovendien dat het me het ene jaar veel beter lukt om het vol te houden dan het andere jaar. Ongemerkt is het een graadmeter van hoe fit ik ben en hoeveel ruimte ik beschikbaar heb voor uitdagingen. Ook merk ik hoe ik mezelf soms met smoesjes om de tuin wil leiden, omdat het vasten niet helemaal lukt en ik dat blijkbaar niet aan mezelf wil toegeven. Vasten heeft iets van een reinigingsproces, waarin ik ontdek waar er ruimte zit tussen wie ik ben in mijn dagelijkse bezigheden en hoe ik zou willen zijn. Het heeft me de afgelopen jaren her en der geleerd om kleine verschuivingen aan te brengen in mijn levensvormen. Het heeft me ook wel geleerd om met meer mildheid naar mezelf te kijken en me te bezinnen op het onderscheid tussen idealen en onzinnig hoge eisen. Geconcentreerd in de spiegel kijken leert me ook om eerlijk en realistisch te kijken. Wie ben ik? Ik herinner me dat ik ooit eens een cursus deed, waarbij we als deelnemers in groepjes twee aan twee op pad gestuurd werden, met de opdracht om ieder een half uur lang de ander steeds opnieuw de
vraag te stellen: Wie ben jij? De eerste antwoorden zijn gemakkelijk. Je noemt je naam, je dagelijkse bezigheden, de relaties waarin je staat. Maar als die vraag Wie ben jij? zich dan telkens herhaalt, zonder dat het gesprek de gelegenheid krijgt om oppervlakkig te verspringen, dan leidt dat tot een steeds diepgaandere reflectie op de vraag Wie ben ik eigenlijk? Bij de groepsindeling trof het destijds zo dat ik deze opdracht samen met een vriendin uit moest voeren. We hebben er uiteindelijk een lange avond van napraten aan vastgeplakt. Het verdiepte onze vriendschap. Wie ben ik? Wat is bepalend voor mijn diepste identiteit? Door welke ogen kijk ik naar mezelf? In het Johannes-evangelie zegt Jezus tot zeven maal toe Ik ben.. Ik ben het licht voor de wereld... Ik ben de goede herder... Ik ben de opstanding en het leven... Johannes toont Jezus als iemand die dit ronduit uitspreekt. Die heldere uitspraken tonen waar Jezus onomstotelijk voor staat. De uitspraken doen echter meer: ze tonen hoe Jezus verbonden is met God, ja, zelfs God is. De diepste identiteit van Jezus is gelegen in zijn unieke relatie met God. Als Jezus zichzelf toont, maakt hij God zichtbaar en benaderbaar voor de mensen met wie hij in gesprek is. Licht voor de wereld Mij raakt de spiegel die mij zo voorgehouden wordt bij het lezen van het Johannes-evangelie, in dubbel opzicht. Aan de ene kant ben ik blij met de ankerpunten van hoop die me gegeven worden. Aan de andere kant beschouw ik het beeld van Jezus dat ik tegenkom ook als een uitdaging om mezelf naar te richten. Bijvoorbeeld bij die uitspraak over het licht voor de wereld. Vlak daarvoor staat in het bijbelverhaal hoe Jezus wordt uitgedaagd tot een steniging, omdat een vrouw op overspel betrapt is. Wie van jullie zonder zonde is, laat die als eerste een steen naar haar werpen, ketst Jezus de uitdaging terug. Als alle omstanders beurtelings vertrokken zijn, zonder te oordelen, heeft Jezus nog een kort gesprek met de vrouw. Ik veroordeel u ook niet, zegt Jezus tegen haar. Ga naar huis, en zondig vanaf nu niet meer. Als direct daarna de uitspraak Ik Door welke ogen kijk ik naar mezelf ben het licht voor de wereld klinkt, hoor ik daarin dat het Jezus niet te doen is om een oordeel over het verleden, maar om een oproep voor de toekomst. Dat maakt dat ik mild en tegelijkertijd kritisch naar mezelf kan kijken: elke dag is een nieuwe kans om nóg dichter bij het leven van recht en vrede te komen waartoe God ons roept. Dat maakt ook dat ik zo naar mensen om me heen kan blijven kijken. Ik hoef geen oordeel over hun verleden te vellen. Ik kan met mensen onderweg blijven op de weg waarop ook zij zich door God geroepen voelen. Veertig dagen onderweg naar Pasen. Dit jaar neem ik me voor om elke dag even te reflecteren op wat er allemaal in mijn agenda staat. Wat doe ik, omdat ik het een bijdrage vind op de messiaanse weg van recht en vrede? En wat doe ik, omdat ik ook een beetje verslaafd ben aan het ontvangen van waardering? Jezus ging de weg van liefde en trouw, van vrede en recht. In wat hij van zichzelf liet zien, werd God zichtbaar en benaderbaar. Ik beschouw het als een buitenkans dat ik me, al lezend en luisterend, steeds opnieuw kan laven aan de nabijheid van God, terwijl die zichtbaarheid en benaderbaarheid mijn leven ook richting geeft. Ik hoop dat het leesplan dat u in handen heeft, bijdraagt aan een inspirerende tijd onderweg naar Pasen. Karin van den Broeke voorzitter van het Nederlands en Vlaams Bijbelgenootschap
Ik ben het licht voor de wereld
Woensdag 6 maart Aswoensdag Donderdag 7 maart Lees Johannes 1:1-18 Wie is Jezus? Die vraag staat centraal in het evangelie volgens Johannes. Zeven keer beantwoordt Jezus die vraag zelf. Zeven keer zegt hij: Ik ben In het eerste hoofdstuk van het Johannes-evangelie is Jezus nog niet zelf aan het woord. Maar het gaat al wel meteen over wie hij is. Jezus is het Woord, het leven en het licht. Met al deze beelden wil Johannes duidelijk maken hoe dicht Jezus bij God staat: zo dicht dat hij zélf God is. En Johannes wil laten zien waarom Jezus op aarde is gekomen. Hij noemt Jezus leven en licht, en daarmee zegt hij dat Jezus degene is die redding brengt. Jezus brengt die redding doordat hij de brug is tussen God en mensen. Door hem kunnen we bij God komen. En hij laat zien wie God de Vader werkelijk is. Lees Johannes 1:19-34 Voordat we in dit evangelie iets lezen over Jezus als mens, komen we eerst Johannes de Doper tegen. Hij is degene die Jezus aankondigt. Johannes de Doper noemt Jezus het lam van God. Daarmee verwijst hij naar Jesaja 53. Daarin gaat het over Gods dienaar, die met een schaap vergeleken wordt. Die dienaar van God zal volgens Jesaja de wandaden van velen wegnemen. In de woorden van Johannes zijn dat de zonden van de hele wereld. De dienaar van God uit Jesaja is in het hele Johannes-evangelie op de achtergrond aanwezig. Zo noemt Jesaja hem bijvoorbeeld een licht voor alle volken (Jesaja 49:6). Daar sluit Johannes prachtig bij aan: hij omschrijft Jezus meteen als licht voor de mensen (Johannes 1:4). Door steeds weer nieuwe betekenis aan bekende beelden te geven, laat Johannes steeds beter zien wie Jezus is. Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader. JOHANNES 1:14 Als Jezus nu weer op aarde zou zijn, wat zou u dan van hem verwachten? De volgende dag zag hij Jezus naar zich toe komen, en hij zei: Daar is het lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt. JOHANNES 1:29 Hoe zou u Jezus omschrijven als u aan andere mensen zou moeten vertellen wie hij is? Opdracht De komende weken lezen we wat Johannes over Jezus schrijft. Met welke verwachting begint u aan dit leesplan? Welke vragen hebt u? Hoe denkt u op dit moment over Jezus, en over uzelf? Schrijf de antwoorden op deze vragen op en kijk er de komende weken af en toe naar. Gebed Goede God, Johannes schrijft dat Jezus het licht is, het lam van God, het levende water, en nog veel meer. Help me om in deze weken voor Pasen steeds meer te ontdekken wat dit voor mij kan betekenen. Amen.