hoofdstuk 1: Inleiding

Werkstuk door een scholier 2768 woorden 24 mei 2011 6,1 63 keer beoordeeld Vak Duits hoofdstuk 1: Inleiding info over Berlijn Berlijn is de hoofdstad van Duitsland. Berlijn is de grootste stad van Duitsland en de op 1 na grootste stad van de Europese Unie. De oppervlakte van de stad is 891,85 km². De stad ligt in het noordoosten van Duitsland. Berlijn was tot 1920 deel van de deelstaat: Brandenburg. Vanaf 1920 was Berlijn een eigen stadsstaat. In Duitsland word een deelstaat een bundesland genoemd. Een bundesland is een soort provincie. Er werd op 31 december 2009 3.442.675 inwoners geteld in Berlijn. De bevolkingsdichtheid is 3848 inw./km². Regering De regering van Berlijn is de Senaat, omdat Berlijn een zelfstandige deelstaat is, heeft de Senaat een dubbelfunctie als stadsbestuur en als deelstaatregering. De Senaat bestaat uit 8 senatoren en die worden geleid door de burgemeester (= Regierender Bürgemeister) van Berlijn, dit is: Klaus Wowereit. Hij regeert als burgemeester over Berlijn sinds 2001. Hij is geboren in Berlijn op 1 oktober 1953 en is inmiddels 57 jaar. Deze burgemeester heeft tijdens een partijcongres in 2001 bekend gemaakt dat hij homo is. Klaus Wowereit is lid van de partij Sozialdemokratische Partei Deutschlands, ook wel afgekort SPD. Dit is de oudste partij van Duitsland. Deze partij was Duitslandse grootste partij in het ledenaantal in het jaar 2008. (500.000 leden). De partijleider is Sigmar Gabriel. De senatoren worden gekozen door de burgemeester, de burgemeester word gekozen door het parlement van Berlijn (= Abgeordnetenhaus).De burgemeester wijst ook nog twee senatoren aan als plaatsvervanger, de zogenaamde Bürgermeister. Dit bestaat pas na de verandering van de Berlijnse grondwet in 2006. Industrie In Berlijn liggen verschillende hoofdkantoren van grote bedrijven zoals: Sony, Debis, Siemens en Coca- Cola. Belangrijke productiebedrijven in Berlijn zijn: BMW, Mercedes, Daimler-Chrysler, Gilette, Philip Morris en Samsung. In Berlijn heb je 149.890 ondernemingen, hiervan heeft 94 procent minder dan 200 werknemers in dienst. Toerisme 13 procent van de alle mensen die in Duitsland overnachten zijn buitenlands. Dit zou je niet denken maar het is wel zo. Dit is vrij weinig vergeleken met de West-Europese landen. In Nederland is dat 31,2 procent. https://www.scholieren.com/verslag/38818 Pagina 1 van 7

Sinds 1993 neemt het aantal overnachtingen geleidelijk toe. Van de 8 miljoen mensen die in Berlijn hebben overnacht in 2004, kwamen de meeste mensen toch uit Nederland. De infrastructuur in Berlijn om Berlijn heen ligt een ringweg, deze heet: de Berliner Ring. Deze weg sluit weer aan op allemaal autosnelwegen (Autobahnen). Soms word er op de autosnelwegen wel 200 km/u gereden. Meestal is het centrum van grote steden moeilijk toegankelijk vanwege kleine kronkel weggetjes. In Berlijn is dit niet zo, je kunt op een redelijk snel tempo over de grote boulevards rijden. Berlijnse bestuurders zijn meestal voorzichtig in het verkeer, dat kun je niet altijd van Nederlanders zeggen. Parkeren in Berlijn is altijd erg moeilijk, maar met een beetje geluk zou je je auto kunnen parkeren op de Kurfürstendamm. Dit is 1 van de bekendste straten van Berlijn en begint bij Bahnhof Zoo bij de Zoologischer Garten en loopt door het district Charlottenburg-Wilmersdorf. De straat is de langste winkelstraat van Berlijn (3,8 km) en ligt bij het Breitscheidplatz. Fout parkeren is de moeite niet waard in Berlijn, de parkeerwachters liggen altijd op de loer en ze kunnen je een bon geven of zelfs je auto laten wegslepen. In Berlijn wordt er ook veel gefietst, er zijn veel speciale fietspaden en stoplichten en bij gebouwen staan ook heel vaak fietsenrekken, maar je moet er wel om denken, want je fiets kan zomaar gestolen worden. De verbindingen van de trein in Berlijn met andere grote steden in Europa is zeer goed. Er zijn directe verbindingen tussen Berlijn en Zürich, Brussel, Praag, Amsterdam, Parijs en Warschau. Er komen talloze vliegtuigen aan in Berlijn uit verschillende Europese landen, maar toch is Frankfurt de belangrijkste luchthaven in Duitsland. Er bestaan natuurlijk ook bussen in Berlijn, door de week rijden de bussen wat meer dan in het weekend. Tot 20.00 uur kan je zelf kiezen bij welke deur je instapt, maar na 20.00 uur moet je altijd instappen bij de voorste ingang van de bus en moet je de bestuurder een kaartje laten zien. Je kan in Berlijn ook met de trein, er bestaat een zogenaamde U-Bahn en een S-Bahn. De U-Bahn is erg dicht, veel stations zitten dicht bij elkaar. De S-Bahn is bedoelt voor wat langere reizen. Het stadswapen van Berlijn de vlag van Berlijn heeft twee kleuren: rood en wit. En middenin word de Berliner Bär (Berlijnse beer) getoond. De beer symboliseert de stad. Waarschijnlijk verwijst de naam, Bär, naar het eerste deel van de naam van de stad. De beer kwam al voor in 1280 op zegels. Dagen waarop gevlagd word: op 27 januari, de Tag des Gedenkens an die Opfer des Nationalsozialismus (halfstok); op de Dag van de Arbeid (1 mei); op Europadag (9 mei); op Jahrestag der Verkündung des Grundgesetzes (23. Mai); op 17 juni ter herdenking van de DDR-Volksopstand van 1953; op 20 juli ter herdenking van het Complot van 20 juli 1944; op de Dag van de Duitse eenheid (3 oktober) ter ere van de Duitse Hereniging; op Volkstrauertag (tweede zondag voor de eerste advent; halfstok); op de dag van de verkiezing van de Bondspresident van Duitsland; https://www.scholieren.com/verslag/38818 Pagina 2 van 7

op de dag van algemene verkiezingen voor het Europees Parlement, de Duitse Bondsdag of de Berlijnse verkiezingen Hoofdstuk 2: De geschiedenis van Berlijn In teksten uit het begin van de dertiende eeuw wordt voor het eerst vermeld naar de steden Berlin en Kölln. Keulen dat op een eiland in de Spree, een rivier in het oosten van Duitsland, lag. Deze rivier heeft een lengte van 382 à 403 km. En Berlijn dat aan de oever van de rivier lag waren beide twee handelsnederzettingen. In 1307 verenigde de twee plaatsen zich. vanaf de vijftiende eeuw werd Berlijn-Keulen geregeerd door de Hohenzollern familie. Toen kwam de dertig jarige oorlog. Die duurde van 1618 tot 1648. Ik zal in het kort uitleggen wat deze oorlog inhoudt: Tijdens de verkiezingen van een keizer, moesten zeven vorsten een keizer kiezen. Drie daarvan waren protestants, en vier katholiek. Dit gebeurde in het huis Habsburgs. Dat ligt in het Habsburgse Rijk. Toen de samenwerking weg was tussen de prinsen en de keizer, trok Rudolf II zich terug in Praag, hier ging hij verder regeren. Doordat hij zich had terug getrokken, voelden de prinsen zich buitengesloten, ze verklaarden hem krankzinnig en de burgers geloofden de prinsen. Hierdoor kregen de prinsen hun macht weer terug. Rudolf werd hiernaar opgevolgd door Mathias. Hij probeerde het vertrouwen van de prinsen te krijgen, maar toen dit bijna was gelukt ging hij dood in 1618. de nieuwe keizer werd Ferdinand II. Hij hield helemaal niet van vergaderen en overleggen, daardoor kwam er ruzie. De Bohemen kwamen in opstand en daardoor kwam er oorlog. Er raakten later nog meer landen bij betrokken. In 1648 kwam De vrede van Osnabrück. Dit was een vredesverdrag dat de Dertigjarige Oorlog beëindigde. Het verdrag was een onderdeel van de Vrede van Westfalen, waarmee ook de Tachtigjarige Oorlog werd beëindigd. Het vredesverdrag werd op 24 oktober 1648 in Osnabrück gesloten tussen de keizer van het Heilig Roomse Rijk en het koninkrijk Zweden. In 1640 kwam Friedrich Wilhelm aan de macht, hij liet Berlijn-Keulen erg versterken. Hij liet allemaal kanalen graven en bouwde allemaal nieuwe huizen. Toen Friedrich Wilhelm dood ging, werd hij opgevolgd door zijn zoon, Frederik I, die in 1701 tot koning werd gekroond. Hij liet Berlijn-Keulen en drie andere steden tot 1 stad verenigen en deze stad werd Berlijn genoemd. Toen kwam Napoleon met zijn leger. Hun bezette Berlijn in 1806, maar toch duurde dit niet lang. De jaren na 1806 kwam de industrialisatie steeds meer opgang. Door de industrialisatie kwamen er steeds meer fabrieken, maar toch vonden de arbeiders de lonen veel te laag en daarom kwamen ze halverwege de 19e eeuw in opstand en vroegen ze om een grondwet. Bij deze opstand kwamen er zo'n ruim 250 mensen om het leven. Een jaar hiernaar kwam er een parlement in Berlijn. Napoleon overleed op 5 mei 1821. Toen kwam de eerste wereldoorlog die 4 jaar duurde, dat van 28 juli 1914 tot 11 november 1918 plaatsvond. Oorzaken van deze oorlog waren: de moord op Franz-Ferdinand op 28 juni 1914. Franz-Ferdinand was kroonprins van Oostenrijk-Hongarije. Oostenrijk-Hongarije beschuldigde Servië. Een andere oorzaak was de bewapeningswedloop, In de periode voor de eerste wereldoorlog vond de industriële revolutie plaats. Nog een andere reden was machtspel, In het begin van de twintigste eeuw was er sprake van twee machtsblokken die tegenover elkaar stonden. Aan de ene kant Engeland, Frankrijk en Rusland (geallieerden) en aan de andere kant Duitsland, Oostenrijk-Hongarije en Italië. Als twee van deze landen in conflict zouden raken, werden de andere vier ook meegetrokken in de oorlog. Doordat de landen van deze oorlog veel kolonies had, was het een wereldoorlog, maar ook was het een totale oorlog. Een totale oorlog is een oorlog waarin niet alleen de legers, maar de gehele maatschappij https://www.scholieren.com/verslag/38818 Pagina 3 van 7

meevecht. In 1919 werd het verdrag van Versailles getekend. Dit was een verdrag tussen Duitsland en de Entente. De leden van de Entente zijn: Canada Verenigd Koninkrijk Frankrijk Rusland Verenigde Staten Italië België Portugal Servië Montenegro Andorra met dit verdrag was de oorlog formeel beëindigd. Na de eerste wereldoorlog kwam er nog een wereldoorlog genaamd: tweede wereldoorlog (1 september 1939 2 september 1945). Hitler was de voornaamste schuldige hiervan. Toen Hitler in de gevangenis kwam, schreef hij een boek 'Mein kampf'. Er was niet veel belangstelling voor dit boek, maar toen Hitler aan de macht kwam met zijn partij (NSDAP), werd het boek op grote schaal verspreid. Toen Hitler na een tijdje alleen aan de macht was kon hij alles doen wat hij wou, maar niet iedereen was het hier mee eens en daardoor ontstond de tweede wereldoorlog. Tijdens het laatste oorlogsjaar, 1945, kregen de geallieerden nog zware gevechten op Nederlandse grond te voeren. Dankzij de inzet van veel militairen uit veel verschillende landen werd Nederland uiteindelijk toch bevrijd. Een paar jaar nadat de tweede wereldoorlog was beëindigd werd Duitsland verdeeld in 4 bezettingszones. De 3 groot machten (VS, SU en Engeland) en Frankrijk hadden een bezettingszone. In mei 1949 werden het Franse, Engelse en Amerikaanse deel samen de Bondsrepubliek (BDR of West-Duitsland) genoemd, met als hoofdstad Bonn. In oktober dat jaar werd ook het Russische deel omgedoopt tot de Duitse Democratische Republiek (DDR of Oost-Duitsland), met als hoofdstad Oost-Berlijn. Berlijn was ook in 2 delen opgedeeld, het westen en het oosten. Doordat Oost-Berlijn arm was, vluchtte veel mensen naar het West-Berlijn, maar het oosten wou dit niet, dus bouwden ze een muur in 1961 genaamd: de Berlijnse muur. Veel mensen wisten nog te vluchtten, maar op 8 februari 1950 was de Stasi opgericht. Dit was de belangrijkste binnenlandse veiligheidsdienst en inlichtingendienst. De eerste leider van de Stasi was: Wilhelm Zaisser. daarna van 1955 tot 157 was Ernst Wollweber leider, hij werd in 1957 opgevolgd door Erich Mielke. De Stasi onderdrukte heel veel mensen en hield iedereen in de gaten zodat DDR'ers niet naar naar de BDR gingen. Bij de Stasi werkten allemaal mensen die onderdrukt waren en daardoor mensen gingen bespioneren. In de jaren 80, wouden veel Oost-Duitser een democratische hervorming. Hierdoor ging op 9 november 1989 de muur open. In 1991 werd Berlijn weer de hoofdstad van het hervormde Duitsland. Hoofdstuk 3: bezienswaardigheden in Berlijn Checkpoint Charlie https://www.scholieren.com/verslag/38818 Pagina 4 van 7

Dit was vroeger een controle post van de Berlijnse muur. Deze post ligt op de Friedrichstraße, een belangrijke winkelstraat in het oosten van Berlijn. Dit was de derde post van de Berlijnse muur en dus heet het Charlie, naar de derde letter van het alfabet. Voor checkpoint Charlie heb je nog checkpoint Bravo en checkpoint Alpha. Bravo was bij de oprit van de snelweg vlakbij Dreilinden, op de grens tussen Berlijn en Potsdam. En Alpha was de grensovergang bij Helmstedt. Nu de tijd trekt checkpoint Charlie veel toeristen en kun je daar met de checkpoint op de foto. Brandenburger Tor Dit is de enige stadspoort die nog overeind staat. Deze poort staat aan het eind van de bekende laan: Unter den Linden. Waar ik straks wat meer over zal vertellen. Deze poort werd gebouwd in het jaar 1788. hij bestaat uit een zuilengalerij van maar liefst 26 meter hoog, 66 meter breed en 11 meter diep. Boven op de poort staat een strijdwagen met 2 wielen en 4 paarden. In deze strijdwagen zit de Griekse godin: Victoria. Dit beeld is een kopie, omdat het in de tweede wereldoorlog helaas kapot is gegaan, maar de poort heeft het wel overleefd. Het beeld word ook wel de "Quadriga" genoemd. Je kunt ook andere poorten zien met dezelfde naam in Postdam en Kaliningrad. In het verleden waren er nog 17 andere stadspoorten in Berlijn, namelijk: Neues Tor Oranienburger Tor Hamburger Tor Rosenthaler Tor Schönhauser Tor Prenzlauer Tor Königstor Landsberger Tor Frankfurter Tor Stralauer Tor Schlesisches Tor Köpenicker Tor Cottbusser Tor Wassertor Hallesches Tor Anhaltisches Tor Potsdamer Tor Unter den Linden dit was de voormalige hoofdstraat van de DDR. Op deze straat stonden allemaal lindebomen die er nu jammer genoeg niet meer staan, op deze straat vind je ook belangrijke gebouwen zoals: Russische ambassade Ruiterstandbeeld van Frederik de Grote Altes Palais, het paleis van Wilhelm I (Door het raam van het paleis groette hij elke dag zijn onderdanen.) Alte Bibliothek Humboldt Universiteit https://www.scholieren.com/verslag/38818 Pagina 5 van 7

Berliner Staatsoper Staatsbibliothek zu Berlin Neue Wache Hotel Adlon Vroeger was deze straat de praalweg van Pruisische koningen en de Duitse Keizers. Deze straat is in totaal 11,5 km lang. Je vindt aan het begin de Brandenburger Tor en aan het eind de Alexanderplatz, of net andersom, hangt er van af. Potsdamer Platz Een van de bekendste pleinen in Berlijn, vlak bij de stad Potsdam. Vroeger, voordat de Berlijnse muur kwam, was het een druk bezocht plein. Maar toen kwam de Berlijnse muur en die kwam dwars over dit bekende plein heen en daardoor was dit plein verwoest. Na de val van de muur, was dit plein een grote bouwput, waar helemaal niks op stond en daardoor zijn er veel nieuwe gebouwen op dit plein gezet zoals: het Daimler-Chrysler Quartier; het Sony-Center; de BahnTower, waarin het hoofdkantoor van Deutsche Bahn gevestigd is; het Beisheim-Center. Het plein staat bekend om de grote theaters, filmhuizen en bioscopen, dus kun je je hier wel vermaken. Dit is het plein in 2010. Fernsehturm Dit is de televisietoren in de Berlijn. Hij is 368 meter hoog en daardoor is hij het grootste gebouw van Berlijn. De toren bestaat uit een betonnen mast, een zilveren bol en een roodwitte antenne. Deze toren is gebouwd tussen 1965 en 1969 en de architect was: Hermann Henselmann. Je kunt het hele jaar door deze toren bezoeken door met de lift naar boven te gaan. Binnen 40 seconden ga je ongeveer 200 meter omhoog. In de bol is ook een restaurant waar je kunt eten 's avonds. Deze bol draait ook nog eens langzaam rond en zo kijk je over een heel deel van Berlijn. Volwassen betalen 8.50 euro entree om in deze toren te komen. Afsluiting Het maken van dit werkstuk heeft me veel tijd gekost, vooral het deel geschiedenis, omdat ik de hele tijd weer stopte omdat ik er niet veel aan vond. Maar uiteindelijk heb ik het wel af gekregen. Het leukste deel vond ik toch wel de bezienswaardigheden, omdat dat best wel leuk en interessant is en daarom heb ik daar ook niet veel tijd aan hoeven te besteden. In totaal ben ik denk ik wel 5 à 6 uur bezig geweest. Ik heb het in verschillende dagen gedaan, dus ik weet niet hoeveel tijd ik er precies mee bezig ben geweest. Ik vond het erg leerzaam, omdat je veel dingen te weten komt over Berlijn zelf. Het lijkt me ook leuk om eens een keer naar Berlijn toe te gaan, want ik ben er nog nooit geweest. Ik zal dan zeker de dingen bezoeken die ik in hoofdstuk 3 heb beschreven. Ik zal natuurlijk ook andere dingen bezoeken die ik leuk vind. bronvermelding http://www.stedentrippers.nl/berlijn/bezienswaardigheden http://www.scholieren.com/werkstukken/28827 https://www.scholieren.com/verslag/38818 Pagina 6 van 7

http://nl.wikipedia.org/wiki/unter_den_linden http://nl.wikipedia.org/wiki/brandenburger_tor_(berlijn) http://nl.wikipedia.org/wiki/checkpoint_charlie http://nl.wikipedia.org/wiki/stasi http://www.scholieren.com/werkstukken/27489 http://www.scholieren.com/werkstukken/37497 http://nl.wikipedia.org/wiki/napoleon_bonaparte http://nl.wikipedia.org/wiki/dertigjarige_oorlog http://www.scholieren.com/werkstukken/5328/praktische-opdracht-geschiedenis-30-jarige-oorlog-in-du itsland-5vwo http://nl.wikipedia.org/wiki/vlag_van_berlijn http://nl.wikipedia.org/wiki/berlijn http://www.teije.nl/berlijn/b_info_ne.htm http://www.scholieren.com/werkstukken/30620 http://nl.wikipedia.org/wiki/senaat_(berlijn) http://nl.wikipedia.org/wiki/potsdamer_platz http://nl.wikipedia.org/wiki/fernsehturm https://www.scholieren.com/verslag/38818 Pagina 7 van 7