Aanpak koolvlieg in de toekomst 19/02/2019 Tine Maes
Inhoud 1) Koolvliegdruk 2) Koolvliegcyclus en plantbakbehandeling 3) Alternatieven voor chloorpyrifos 4) Andere bestrijdingsmanieren
3
Enorme ei-afleg van 20/04 tot eind mei (2018) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 Ardooie Esen Beitem Meulebeke 10 0 4
Aantal gevangen koolvliegen per lokval Koolvlieg in bloemkool 2018 250 200 150 100 West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen 50 0 5
aantal gevangen koolvliegen Koolvliegdruk in West-Vlaanderen (2016-2018) 160 140 120 100 80 60 West-Vlaanderen 2016 West-Vlaanderen 2017 West-Vlaanderen 2018 40 20 0 1/04/2016 1/05/2016 1/06/2016 1/07/2016 1/08/2016 1/09/2016 1/10/2016 6
Koolvlieg: ontwikkelingscyclus meerdere generaties per jaar Vliegen ontluiken vanaf april uit overwinterde poppen 1 week na ontluiken: afleggen eitjes (langwerpig, wit, 1 mm lang) Na 3 tot 14 dagen : pootloze witte larven De larven boren zich in de grond en vreten gangen in de wortels (transport van water en voedingszouten wordt verstoord) Na 3-4 weken larven volgroeid (1 cm groot) en verpopping in de grond 7
Verschil tussen generaties 1 ste vlucht (april-mei) - Adulten hebben langere levensduur (1 maand) - Gem. 90 eitjes/adult 2 de en 3 de vlucht - Levensduur van 20 dagen - Gem. 40 eitjes 8
Ontluiking van de eitjes Vanaf 7 C ontwikkeling Optimale temperatuur: 21-23 C (na 1 dag ontloken) Vanaf 10 C 30 graaddagen Omstandigheden in april: 5 à 7 d na afleg mogelijke ontluiking 9
Plantbakbehandeling = cruciaal en onmisbaar Tracer 120 d regeling Proefmiddel (2020) Goede Agrarische Praktijk (GAP) Per 10 000 planten Tray (1m²=864 planten) 4 cm Blok (1m²=400 planten) Natzetten 0,2 l/m² 2,3 l 5 l Behandeling 0,5 l/m² 6 l 12 l Afbroezen 1 l/m² 12 l 25 l 10
GAP plantbakbehandeling Grove drup gebruiken zodat druppel in kluitje rolt Niet in de zon (spinosad wordt afgebroken door UV) Snel afregenen nadien zodat het niet aandroogt Geen water uit blok /tray laten uitstromen 11
Plantbak meestal 3-5 weken werking plant: 14/4/17, Beitem Behandeling Nr. Plantbak % cumulatieve uitval Wortelschade bij oogst May 26 (na 6 w) June 9 (na 9 w) June 23 (na 11 w) July 7 (na 13 w) 1 Onbehandeld 76 87 95 96 4,0 2 Conserve Pro 7 42 66 68 3,5 4 Proefmiddel 1 21 45 46 2,7 6 120 d regeling 4 31 63 65 3,3 8 Conserve Pro + Dorbang gr 1 3 8 9 2,6 12
plant: 21/4/17, Beitem % cumulatieve uitval 30/5 (na 5 w) 13/6 (na 7 w) 27/6 (na 11 w) 10/7 (na 13 w) 27/6 Rupsenschade ( 1 = geen schade) onbehandeld 55 69 76 77 4,3 Conserve Pro 13 27 30 31 3,0 120 d regeling 7 24 29 31 2,8 13
Conclusies meerdere jaren Bij hoge druk schiet plantbakbehandeling solo te kort Meestal is granulaattoediening bij planten beter - In de directe omgeving van de plant 120 d regeling heeft goede nevenwerking op rupsen Volleveldsbehandeling is moeilijk (perythroïden, Benevia) Plantingen vanaf juni minder problemen (cfr. 2 e vrucht) - lagere druk minder ei-afleg - betere groeikracht van planten (warme en lange dagen) 14
Plantbakbehandeling bij opkweek Net voor afleveren plantbakbehandeling bij kweker uitvoeren Correcter toegepast (uniformer-randen-wind-zon) Geen verschil bij toepassing net voor planten versus bij aflevering (3 w verschil) Kan via plantenkweker ook worden gesubsidieerd via GMO Moet praktisch haalbaar zijn voor plantenkweker (afspraak, hoeveelheid etc.) Nadeel: wanneer veel regent (beter in koelcel plaatsen) 15
Alternatieve granulaten Plantbak in combinatie met granulaten bij planten is best - Aanvulling op plantbak Oplosbaarheid tijdens droogte - onvoorspelbaar 16
Resultaten proeven Planten: 19/4, David Oogsten: 2/7 Nr. Object Percentage uitval door koolvlieg (cumulatief) Aantal maden/plant 15/05/2018 24/05/2018 31/05/2018 12/06/2018 31/5 1 Onbehandeld 54 ab 74 2 Afdekking 0 d 3 3 Tracer 0 d 3 4 120 d regeling 2 d 2 5 Pm 0 d 4 6 PM gr 7 c 44 7 PM gr 18 bc 57 8 Dorbang gr (*) 71 a 86 9 PM gr (*) 56 a 84 10 Tracer+Dorbang gr(*) 0 d 9 (*)= granulaattoepassing naast plant in putje ab c c c c b ab a a c 85 7 10 17 7 79 89 90 92 24 ab c c c c ab ab a a bc 85 8 12 18 10 83 90 90 92 30 ab d cd cd cd ab a a a bc 0 6 6 6 17 19 6 17
Proef 2 e vrucht combinatie plantbak met granulaten planten die werden afgedekt: minst wortelschade, gevolgd door objecten met tracer+granulaat dorbang en pm conserve pro alleen heeft meest wortelschade 0 % uitval bij alle behandelingen (ook onbehandelde) 120 d regeling behandelde planten hebben iets zwaardere kolen en zijn groter in ontwikkeling (zowel in 1 ste als in 2 de vrucht) Kolen met dorbang granulaat waren iets later in ontwikkeling 18
Afdekking - howicover Direct na planten afdekken! (uitgez. T>25 C) Bijna steeds minst uitval Howicover of vliesdoek (insectengaas is duur) Beschermt tegen duiven en beperkt tegen rupsen (motten en vlinders) Opletten met wapperschade op jonge planten Kan relatief lang blijven liggen, ook bij warme temperaturen (juni-juli) (proef koolrabi) Howicover in 2 e vrucht (oogst 22/10) zorgde voor oogstverlating Spuiten bovenop doek was minder efficiënt Onkruiddruk zwaarder 19
Innovatieve bestrijdingsmethoden Steriele mannetjestechniek (cfr. Uien in Nederland) Wegblazen van koolvliegeitjes rond de plant Push-pull: - Koolvlieg lokken met planten/lokstoffen - Koolvlieg afstoten met afwerende geuren - Tegenvallend resultaat: eitjes worden toch afgelegd bij planten evenveel uitval als onbehandeld 20
21
22 DANK U.