Samenwerken werkt? De bal is rond

Vergelijkbare documenten
De prestatie-indicatoren genoemd in de presentaties maken onderdeel uit van de begroting 2017, welke is geagendeerd voor de VV van november 2016.

Waterdagen april, Moerkappele 20 april, Made 26 april, Burgerveen 28 april, Beek en Donk 11 mei, Maasdijk

Bestrijdingsmiddelenbulletin L-01.14, april 2014

Waterkwaliteitsrapportage

Erfemissie-scan -----WATERKWALITEIT----- HET IS IN IEDERS BELANG OM DIT TE VOORKOMEN!! MAAR DIT GAAT DUS OOK OVER :

Welkom bij de informatiebijeenkomst DuurSaam Glashelder/ Bedrijfsadvisering DE BEDRIJFSSCAN

Waterevent Waterkwaliteit en GBM

Waterbijeenkomst Voorne Konneweg 10 te Tinte. Even voorstellen. Inhoud. Waterkwaliteit en middelenpakket. Achtergronden

10 puntenplan Gewasbeschermingsmiddelen

09/01/2018. Beheersing van suzuki-fruitvlieg in aardbeien. Levenswijze bij de start van het seizoen. Aardbeiendag 10 januari 2018

Tripsbestrijding en -resistentie. Hilde Eelen Dow AgroSciences PCS, 30 november 2011

Kwaliteit overig relevante verontreinigende stoffen KRW, 2015

Spuiten een must? Bescherm bewust! Meer weten? beschermbewust.nl

Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland

Circulaire watervoorziening glastuinbouw. Glastuinbouw en water. Dr. Ir. Marcel Paalman KWR Watercycle Research Institute

Praktisch omgaan met wet- en regelgeving Waterschap Rivierenland

Zevenblokken Gebiedsgericht toezicht. Smilde 25 maart 2019

Product Aanduiding Monsternr datum Land Herkomst Analyse Gehalte (mg/kg)

Zuiveringstechnieken voor individuele bedrijven

Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland

GLASTUINBOUW. Gebiedsgericht meten

Drenthe. Veel bestrijdingsmiddelen in beken en kanalen. Een feiten analyse over het voorkomen van bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater

Verslag Testen met de Mini-Oxidator van UV Source BV.

Tuta absoluta getemd?!

CML. Gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater in Nederland: metingen

MRL (mg/kg) Product Aanduiding Bedrijf Monsternr datum Land herkomst. Afwijkend. (mg/kg)

Landelijk Meetnet Gewasbeschermingsmiddelen Land- en Tuinbouw. Evaluatie resultaten 2015

Consultancy nieuwe trips in Bloemisterij onder glas

Achtergrondnotitie De toon van communicatie aan doelgroepen in relatie tot verbetering van de chemische waterkwaliteit

Waterkwaliteitsrapportage

Aanpak verbetering chemische waterkwaliteit

Beheersing van bladinsecten

MPS-ECAS overhandigt hierbij de kwalificatie conform certificatieschema MPS ABC versie , aan:

Belasting per OWL met KRW-Verkenner. Nanette van Duijnhoven Christophe Thiange Gerlinde Roskam

KDT-advieskaart verse kruiden

Analyse meetresultaten in oppervlaktewater - imidacloprid

Analyse van residugegevens en spuitschema s in kleinfruit (rode bes)

Product Aanduiding Bedrijf Monsternr datum Land Analyse herkomst

Zuiveren lozingswater...

Agrarisch Inzicht november 2014

Factsheets Watersysteemkwaliteit Delfland Beleid en Onderzoek / team Watersysteemkwaliteit

Verwijdering Gewasbeschermingsmiddelen uit spuiwater van de glastuinbouw; experimenten met Standaard Water

Inzicht. Tijdelijk 40% subsidie voor investeringen in milieuvriendelijke maatregelen. 1 het bewerken van dierlijke mest.

De toekomst van water in de glastuinbouw

Schone spuit en schone sloot

Waterschap Reest en Wieden. Berry Bergman / Joop Platen. 29 oktober 2014

LELIETEELT EN DE GEVOLGEN VOOR MENS EN MILIEU

Betaalbaarheid zuivering lozingswater glastuinbouw

JAARRAPPORTAGE WATERKWALITEIT

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

Rapportage en Evaluatie Landelijk Meetnet Gewasbeschermingsmiddelen 2014

Vergroening. in de glastuinbouw. Conno de Ruijter & Dirk Bakker Vereniging Agrodis Workshop LTO Glaskracht 23 maart 2017

Resistentie en resistentiemanagement. Tom van der Gouw

Afd É ^ Doc./bijlage Productnr.

Workshop teeltwisseling substraatteelt

Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector glastuinbouw

Waterkwaliteit agrarische gebieden Rijnland 2011

Inhoud. Verbod neonicotinoïden en de gevolgen voor de insectenbestrijding in suikerbieten. Diagnose stellen bodeminsecten. Belangrijke bodeminsecten

Waterzuivering Westland Bijeenkomst 's-gravenzande

Welkom bij de informatiebijeenkomst DuurSaam Glashelder/ Bedrijfsadvisering DE BEDRIJFSSCAN

Teeltspecifieke webapplicatie ter ondersteuning van residuarm telen van groenten

Informatiesheet deelname collectief AWZI Nieuwe Waterweg

LIEFDE VOOR DE BIJEN HOUDEN BLOEMISTEN VAN BIJEN?

Inventarisatie risico s

MPS-ECAS overhandigt hierbij de kwalificatie conform certificatieschema MPS ABC versie , aan:

L 327/42 Publicatieblad van de Europese Unie

RESULTATEN UIT HET ONDERZOEK WORTEL. Bart Declercq, Sofie Darwich & Sabien Pollet 03/03/2016

Herbiciden Middelen Plaag Tijdstip Dosering, frequentie, interval en vht Clethodim Centurion Plus, Wopro-Clethodim 120 gr/lt

2017

Bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater Vergelijking tussen Nederland en andere Europese landen. RIVM briefrapport /2014 C.E. Smit D.

Product Aanduiding Bedrijf Monsternr datum Land herkomst

Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

BIJLAGEN. bij UITVOERINGSVERORDENING (EU).../... VAN DE COMMISSIE

Van gewasbescherming naar plantgezondheid

KRW: stand van zaken, monitoring, doelen, watersysteemanalyses

Gaucho of Cruiser in pillenzaad. emelten. miljoenpoten. Jan D.A. Wevers m.m.v. Olivier Hermann. Conclusie emelten:

Nevenwerking van gewasbeschermingsmiddelen en bladmeststoffen op oorwormen

Verslag aanpassingen omgang met normen in de Bestrijdingsmiddelenatlas

Hasten Chrysant mineervlieg-spint

figuur 1: homogeniteitseis meetreeksen

VERORDENINGEN. L 158/2 Publicatieblad van de Europese Unie

Waterkwaliteitsrapportage. Delfland Resultaten van fysisch-chemisch en hydrobiologisch waterkwaliteitsonderzoek 2013.

Publicatieblad van de Europese Unie L 205/15

32627 (Glas)tuinbouw Gewasbeschermingsbeleid. Nr. 19 Brief van de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu

Zwarte lijst schadelijke bestrijdingsmiddelen

Open source document Impact assessment (v2)

Eindrapport: Controle van de kwaliteit van viswaters in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Rapport A. Werkwijze beoordeling zuiveringsrendement zuiveringsinstallaties glastuinbouw

Vakgroep Plant en Gewas

Herinrichten van diepe plassen door hergebruik baggerspecie: Voor en nadelen voor de visstand. Joke Nijburg

Microverontreinigingen in RWA. Jeroen Langeveld

CML. Vergelijking van toetsmethoden van KRW-2014 en BMA. Wil L.M. Tamis Maarten van t Zelfde. Centrum voor Milieuwetenschappen

Formulier ten behoeve van het indienen van schriftelijke vragen als bedoeld in artikel 37 van het Reglement van Orde Verenigde Vergadering Delfland

Product Aanduiding Monsternr datum Land Herkomst Analyse Gehalte (mg/kg)

Hulpstoffen in gewasbescherming. Regionale gewasgezondheidsdag glastuinbouw 11 oktober 2012 SURfaPLUS Hans de Ruiter

Bert Bellert, Waterdienst. 5 september 2011

Waterkwaliteits rapportage 2015

Zuiveringstechnieken. 31 mei Guus Meis, beleidsspecialist Water & Omgeving

Open teelt en veehouderij

Risicoprofiel Analyse herkomst. Bedrijf Product Aanduiding Monsternr datum Land

Transcriptie:

Samenwerken werkt? De bal is rond Chemische waterkwaliteit glastuinbouw 2018 De resultaten over 2018 en een doorkijk naar 2027 7 maart 2019 l De Lier

Ingrid ter Woorst Bestuur Hoogheemraadschap Delfland: schoon, gezond en zoet water

Waterkwaliteit is

Waterkwaliteit = Circulaire economie Bron: Evides N.V., z.j.

Waterkwaliteit = samenwerken Gemeenschappelijk belang schoon water

99%! aangesloten op het riool Daarna: aansluiten juist nu

Gebiedsgerichte Aanpak

Gem. 45 % moest aanpassingen doorvoeren

Zomergemiddelde stikstof 2017 14 12 Aansluiting glas op riolering 2007-2012 Gebiedsgerichte aanpak 2013-2027 10 Doorspoelexperiment 2014-2016 8 6 Glastuinbouw Boezem Brielse Meer 4 2 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Zomergemiddelde stikstof (mg/l N)

2018: verdere daling zomergemiddelde stikstof! 14 12 Aansluiting glas op riolering 2007-2012 Gebiedsgerichte aanpak 2013-2027 10 8 6 Doorspoelexperiment 2014-2016 Glastuinbouw Boezem Referentie 4 2 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Zomergemiddelde stikstof (mg/l N)

Gebiedsgericht meten: Samenwerken aan waterkwaliteit 2017 Bezocht Te bezoeken Boezem Referentie 18-4% 16 14 12 10 8-46% -27% -24% 6 4 2 0 Zomergemiddelde stikstof (mg/l N): 2017 t.o.v. 2012

2018: Gebiedsgericht meten: Samenwerken aan waterkwaliteit: Werkt! Bezocht Te bezoeken Boezem Referentie 18 16-12% 14 12 10-49% -32% -26% 8 6 4 2 0 Zomergemiddelde stikstof (mg/l N): 2018 t.o.v. 2012

Zomergemiddelde stikstof in West- en Oostboezem 2017 Zomergemiddelde stikstof 2017 (mg/l N)

Zomergemiddelde stikstof in West- en Oostboezem 2018 Zomergemiddelde stikstof 2018 (mg/l N)

Totaal aantal normoverschrijdende bestrijdingsmiddelen voor 2017 30 25 20 15 10 5 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017

2018: totaal aantal normoverschrijdende bestrijdingsmiddelen per jaar neemt af 30 25 20 15 10 5 0 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

Percentage stoffen aangetroffen 2017 15.0% 13.0% Aansluiting glas op riolering 2007-2012 Gebiedsgerichte aanpak 2013-2027 11.0% 9.0% Doorspoelexperiment 2014-2016 Glastuinbouw 7.0% Boezem Referentie 5.0% 3.0% 1.0% -1.0% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 (= aantal aangetroffen/aantal gemeten)

2018: percentage stoffen aangetroffen neemt af 15% 13% 11% Aansluiting glas op riolering 2007-2012 Gebiedsgerichte aanpak 2013-2027 9% Doorspoelexperiment 2014-2016 Glastuinbouw 7% Boezem Referentie 5% 3% 1% -1% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 (= aantal aangetroffen/aantal gemeten)

Concentratie bestrijdingsmiddelen 2017 0.50 0.45 0.40 Aansluiting glas op riolering 2007-2012 Gebiedsgerichte aanpak 2013-2027 0.35 0.30 Doorspoelexperiment 2014-2016 0.25 0.20 Glastuinbouw Boezem Referentie 0.15 0.10 0.05 0.00 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Gemiddelde concentratie van de aangetroffen bestrijdingsmiddelen (μg/l)

2018: Concentratie bestrijdingsmiddelen 0.50 0.45 0.40 Aansluiting glas op riolering 2007-2012 Gebiedsgerichte aanpak 2013-2027 0.35 0.30 Doorspoelexperiment 2014-2016 0.25 0.20 Glastuinbouw Boezem Referentie 0.15 0.10 0.05 0.00 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Gemiddelde concentratie van de aangetroffen bestrijdingsmiddelen (μg/l)

Totaal aantal normoverschrijdende bestrijdingsmiddelen per jaar 25 23 18 26 21 16 12 Stof Merknaam (o.a.) jaar: 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Niet toegelaten stoffen: Dichloorvos Niet meer toegelaten (2012) Carbendazim Niet meer toegelaten (2016) Toegelaten stoffen: Abamectine Vertimec Gold Acetamiprid Gazelle Chlorantraniliprole Altacor Cypermethrin Talisma, No Fly Deltamethrin Desect, Decis Dimethoaat Danadim Progress Esfenvaleraat Sumicidin Super Ethylchloorpyrifos Pyristar Imidacloprid Admire Methiocarb Mesurol Methoxyfenozide Gladiator, Runner Methylpirimifos Actellic Pendimethalin Stomp, Malibu Pirimicarb Pirimor Spinosad Tracer, Conserve Thiacloprid Calypso Thiamethoxam Cruiser, Actera

Aandacht blijft nodig: waterbewust ondernemen Gebiedsgerichte aanpak 2017 juli 2018 Nazorg vanaf augustus 2018 Concentratie bestrijdingsmiddelen (μg/l) Maandelijkse meetpunt nazorg Hoefpolder

Lessons Learned Samenwerken werkt! gemeenschappelijk belang schoon water Meten=weten=handelen: gebiedsgericht meten Gemeenten: riool en inzamelactie middelen Glastuinbouw NL, Nefyto en ondernemers: waterbewust ondernemen Van overheid naar ondernemers en retail Voor de toekomst

Waterbewustzijn Inzicht, aandacht en actief handelen Samen kom je verder

Ik ben voor schoon water. Jan Reijm (Firma Reijm en zoon)

De bal is rond Bron: Evides N.V., z.j.

Delfland circulair Bron: Glastuinbouwwaterproof (Aquafarm), z.j.