Boekverslag door een scholier 2089 woorden 17 april 2002 7,5 34 keer beoordeeld Auteur Genre Tineke Hendriks Jeugdboek Eerste uitgave 1994 Vak Nederlands A: Zakelijke gegevens Titel van het boek: Blijf zitten waar je zit. Naam van de auteur: Tineke Hendriks. Naam van de uitgever: Uitgeverij Sjaloom. Jaar van verschijnen: 1994 B: Inhoud De hoofdpersoon Er zijn twee hoofdpersonen in dit boek. Emma en Diek. - Emma Blokland; een boerenmeisje die, omdat haar moeder overleden is, het hele huishouden verzorgt. Ze gaat daardoor ook niet meer naar school. Emma is een lief, bezorgd meisje die weet wat ze wil en hoe ze moet handelen als er zomaar een joodse jongen op de stoep staat. - Diek Visser; Een joodse jongen die moet vluchten voor de Duitsers. Hij duikt eerst met zijn vader, moeder en zijn zusje onder bij de familie Jansen en later als zijn familie is meegenomen door de Duitsers en meneer Jansen dood in de keuken ligt, besluit hij te vluchten komt hij bij de familie Blokland terecht. Diek is een verlegen jongen die houdt van lezen. In het begin is hij erg bang voor de Duitsers en vastbesloten dat hij zijn ouders eens zal vinden. Later in het verhaal kan het hem niets meer schelen als hij wordt gepakt en is hij er niet meer zo zeker van of hij zijn ouders ooit nog terug zal zien. Het probleem van de hoofdpersoon Het probleem van Emma en Diek is eigenlijk hetzelfde. Ze moeten er beiden voor zorgen dat Diek niet gevonden wordt door de Duitsers en hopen dat de oorlog zo snel mogelijk afgelopen is. Als het zo door gaat ontstaat er een voedsel tekort en gaan ze dood van de kou. De andere personen, hun verhoudingen en hoe leer je ze kennen https://www.scholieren.com/verslag/48246 Pagina 1 van 5
Leo Visser; de vader van Diek. Een joodse man die ontslagen is omdat hij joods was. Verder heeft hij gezorgd voor het onderduikadres bij meneer Jansen. Hij ging zijn vrouw en dochter zoeken en is nooit meer teruggekomen. Mevrouw Visser; de moeder van Diek. Een joodse vrouw die het huishouden doet en goed voor haar kinderen zorgt. Ze wordt in het ziekenhuis meegenomen. Hanneke Visser; het zusje van Diek. Ze wordt ziek op de zolder bij meneer Jansen. Ze gaat met haar moeder naar het ziekenhuis en worden daar meegenomen door de Duitse soldaten. Tim; het jongste broertje van Emma van ongeveer een jaar of elf. Hij gaat wel naar school. Mart; het oudste broertje van Emma. Hij gaat ook naar school en is ongeveer een jaar of vijftien. Meneer Blokland; de vader van Emma. Hij werkte hard op het land. Eerst was hij het er niet mee eens dat Diek bij hen onderdook, maar toen hij er achter kwam dat Diek mee kon helpen in de tuin en op het land vond hij het toch wel goed dat de joodse jongen bleef. Meneer Vermeulen; de buurman van de familie Blokland. Hij ontdekt dat Diek een joodse jongen is en dreigt hen het te vertellen aan de Duitsers in ruil voor aardappelen en brandhout. Tante Trees; zij is een tante van Diek waar hij besluit heen te gaan als hij bij meneer Jansen vandaan komt. Hij komt onderweg het huis van Emma tegen om daar te rusten en blijft daar dus veel langer dan verwacht. Er zijn nog veel meer personen die een kleine rol in dit boek hebben, maar niet belangrijk om hier in deze lijst te vermelden. Ze hebben ook niet echt een belangrijke functie en geen eigen mening. In welke tijd speelt het verhaal zich af Het verhaal speelt zich op verschillende plaatsen af, omdat er vaak terug wordt geblikt. Het meeste gebeurt op de boerderij bij Emma thuis. Verder op de zolder van meneer Jansen en als Diek terug denkt bij hem thuis toen alles nog gewoon was. Hoeveel tijd er (ongeveer) verloopt tussen begin en eind Ik weet niet precies hoeveel tijd er tussen begin en eind zit, omdat er heel veel wordt teruggedacht aan het verleden. Ik denk ongeveer vier jaar. Ik welke volgorde staan de gebeurtenissen Het eerste stukje is hoe het zich op dat moment afspeelde. Daar ontmoette Emma, Diek. Daarna denkt Diek aan hoe het vroeger was en vertelt hij hoe en waarom hij bij de familie Blokland terecht is gekomen. Het boek is vanuit twee kanten geschreven. Je ziet aan de ene kant hoe Diek over Emma denkt en hoe hij zich voelt, aan de andere kant lees je hoe Emma over Diek denkt en hoe zij terug kijkt en hoe ze zich voelt. De gebeurtenissen staan dus niet in de goede volgorde en er wordt heel vaak teruggedacht aan hoe goed het vroeger was. De mogelijke bedoelingen van de schrijfster https://www.scholieren.com/verslag/48246 Pagina 2 van 5
Ik denk dat de bedoeling van de schrijfster is geweest om jongeren te informeren over de tweede wereldoorlog en de situatie eens van de andere kant te bekijken, de kant van de joden. Zij heeft dit heel goed overgebracht, omdat je je erg goed in kan leven in hoe deze jongen zich voelt. De verhaalsoort Dit boek is een oorlogsverhaal, geschiedenis verhaal. C: Mening 1. Ik vind het een mooi verhaal met veel spannende en boeiende gebeurtenissen, waar je je echt ontzettend in inleeft. Het is een verhaal wat erg apart opgebouwd is, je ziet het verhaal van twee kanten en erg veel terugblikken. Kortom een fantastisch, zielig, verrassend en toch een ontroerend boek. 2. Dit is het laatste stukje uit het boek, ik dacht dat het heel goed af zou lopen, maar het einde is eigenlijk heel onduidelijk. Dit is het briefje dat Diek geschreven had voor Emma: Emma, Als je dit vindt, ben ik weg. Ik weet nog niet waar ik naartoe ga. Waarschijnlijk eerst naar mijn tante in Leiden en daarna naar Den Haag, naar het Rode Kruis. Ik had dat al veel eerder moeten doen, maar ik durfde niet. En nog steeds niet eigenlijk. Ik ben zo bang voor wat ik te horen krijg. Als ik niet ga, kan ik denken dat ze nog leven. Als ze niet meer leven, weet ik niet hoe. Misschien ga ik dan naar Amsterdam. Daar hebben we ook familie. Je verwacht natuurlijk dat ik jou en je vader zal bedanken, maar ik weet niet waarvoor. Dat jullie me gered hebben? Dat ik ben blijven leven? Maar ik weet niet of ik daar dankbaar voor ben. Dat weet ik pas als ik iets meer van mijn ouders en Hanneke weet. Diek. P.S. Toch zal ik je missen. Ik heb dit stukje gekozen, omdat er door deze brief een verandering in het verhaal komt. Diek gaat naar zijn tante in Leiden en laat Emma en de familie achter. D: Samenvatting Het boek gaat over de twee hoofdpersonen Diek Visser en Emma Blokland. Ze komen elkaar tegen als Diek als joodse jongen vlucht voor de Duitsers. Hij dook eerst met zijn vader, moeder en zusje onder bij meneer Jansen. Diek bleef daar alleen achter, omdat zijn familie was meegenomen door de Duitsers naar een concentratiekamp. Als hij na een tijdje steeds geen eten krijgt gaat hij voorzichtig naar beneden. Daar ligt meneer Jansen, dood. Dan vlucht hij naar zijn tante Trees in Leiden. Onderweg komt Diek bij een boerderij. Daar komt hij een meisje tegen, Emma. Emma zorgt ervoor dat Diek in de schuur kan slapen en voldoende eten krijgt zodat hij snel sterker wordt https://www.scholieren.com/verslag/48246 Pagina 3 van 5
en weer kan vertrekken. Als meneer Vermeulen er achter komt dat hun buren een joodse jongen in huis hebben dreigt hij het te vertellen aan de Duitsers. Dan doet Diek alsof hij weg gaat, maar komt in het donker via een omweg weer terug. Daar krijgt hij een betere schuilplaats totdat de oorlog voorbij is. Diek wil zijn ouders terug vinden en gaat er daarom vandoor en laat een briefje achter. Hij gaat naar zijn tante in Leiden en laat Emma en haar familie achter. E: informatie over de auteur Levensbeschrijving Tineke Hendriks is op 7 april 1949 in Den Haag geboren. Ze is nu dus 51 jaar oud. Na de mulo en MMS studeerde ze aan de Sociale Academie. Daarna wekte ze als maatschappelijk werkster bij een instelling voor gezins- en bejaardenzorg. Later trad ze in dienst bij de organisatie Wereldkinderen, een bemiddelings-bureau dat zich bezighoudt met de adoptie van buitenlandse kinderen. In die periode reisde ze regelmatig naar Korea om zich op de hoogte te stellen van de situatie daar; zij ad veel te maken met adoptiekinderen uit dat land. Na haar huwelijk stopte ze met werken en begon een universitaire studie pedagogiek. In het kader daarvan schreef ze een scriptie over de vraag waarom Koreaanse vrouwen hun kinderen afstaan. Haar debuut als kinderboekenschrijfster, Het huis met het blauwe dak (1992) gaat over een geadopteerd meisje in Nederland. Werk De boeken van Tineke Hendriks hebben een realistisch karakter. De schrijfster gaat uit van werkelijke gebeurtenissen en situaties en bedenkt daarbij een verhaal met verzonnen personages. Aan het schrijven gaat veel onderzoek vooraf. Als ze een scherp beeld heeft gekregen van de tijd, de plaats en de omstandigheden, vraagt ze zich af hoe de personages zich in die situatie zouden kunnen gedragen. Het huis met het blauwe dak is gebaseerd op Hendriks eigen ervaringen met adoptiekinderen. Ze had een duidelijke lezers groep voor ogen: Ik vond dat er voor geadopteerde Koreaanse kinderen helemaal geen gemakkelijk toegankelijke boeken bestonden. Er werd alleen maar óver hen geschreven. Toen het verhaal af was, hoopte ze dat het ook voor een grotere groep interessant zou zijn. Er zijn maar weinig mensen die weten wat er in de adoptiewereld speelt en de media besteden hoofdzakelijk aandacht aan kinderen met wie het mis is gegaan. Ze wilde laten zien dat een adoptiekind heel goed ingeburgerd kan zijn en toch voor specifieke vragen en moeilijkheden kan komen te staan. Hoofdpersoon is de vijftienjarige geadopteerde Jinta van Kesteren. Zij werd geboren in Korea en heet eigenlijk Kim Yung Ya. Ze probeert erachter te komen waar haar wortels liggen: wie haar echte ouders zijn, hoe ze leefden, waarom ze niet bij hen kon blijven. Door de gebrekkige informatie in het adoptierapport en doordat haar echte moeder alle banden verbroken heeft, kost het Jinta veel moeite op het spoor van haar verleden te komen. Haar Nederlandse moeder werkt aanvankelijk ook niet mee. Hoewel Jinta heel graag meer over haar verleden wil weten, is ze tegelijk bang voor wat ze ontdekken zal. Misschien wil haar echte moeder helemaal niets meer van haar weten. Ze begint zich af te vragen of haar speurtocht wel verstandig is. Die onzekerheden in twijfels maken de kern van het boek uit. Het wordt duidelijk dat Jinta zich tussen twee werelden bevindt en moeilijk kan kiezen. Dat leidt tot grote innerlijke spanningen die problemen https://www.scholieren.com/verslag/48246 Pagina 4 van 5
veroorzaken tussen Jinta en haar Nederlandse moeder. Uiteindelijk zet Jinta toch door en ze slaagt erin haar moeder Mi Sook te vinden. Ze reist naar Korea om haar persoonlijk te ontmoeten, maar dat loopt op een teleurstelling uit. Jinta ontdekt dat ze geen gemeenschappelijke herinneringen hebben en elkaar daardoor ook nauwelijks iets te vertellen hebben. De verbondenheid die ze jarenlang gevoeld en gezocht had blijkt niet te bestaan, concludeert ze aan het eind van het boek. Hierdoor vindt ze innerlijk rust. Het verhaal bevat twee verhaallijnen; aan de ene kant het verhaal van Jinta s zoektocht, aan de andere kant het verhaal van Mi Sooks misstap, Jinta s geboorte en haar eerste levensjaar in Korea. Blijf zitten waar je zit speelt tijdens de WO II en heeft de jodenvervolging als thema. In het laatste oorlogsjaar ontdekt de zestienjarige Emma Blokland bij een schuur van de tuinderij een doodzieke gewonde joodse jongen die Diek Visser heet. Het boek beschrijft hoe Emma en haar vader, na enige aarzelingen en twijfels, de jongen onderdak en bescherming bieden. Het schuilhouden van Diek verloopt niet geheel zonder problemen: een foute buurman krijgt door wat er gaande is en waarschuwt de Duitsers. Het scheelt maar weinig of Diek wordt ontdekt. Als Nederland bevrijd wordt, gaat al het gefeest aan Diek voorbij: de onzekerheid over het lot van vader, moeder en zusje maakt hem somber. Hij vraagt zich af hoe hij verder moet leven als blijkt dat ze zijn omgekomen. Ook dit boek kent twee verhaallijnen: enerzijds de gebeurtenissen rond het onderduiken van Diek op de tuinderij, anderzijds het verhaal over zijn belevenissen gedurende de eerste helft van de oorlog. In een omvangrijke terugblik die ongeveer éénderde van het boek bevat, wordt verteld over de periode waarin Diek met zijn ouders en zijn zusje moet onderduiken. Dit loopt op een ramp uit. Het verhaal laat zien dat onderduiken niet altijd idealistische motieven werden geholpen, maar dat het de hulpverleners soms om het geld te doen was. Hoewel de spanning en de actie in het verhaal belangrijk zijn, wordt er veel aandacht besteed aan de gedachten en gevoelens van Emma en Diek. Hun verwarring en onzekerheid komen duidelijk naar voren. Het open einde past daar compositorisch goed bij. Waardering Het werk van Tineke is overwegend positief besproken. Naast lovende staan echter ook negatieve recensies. https://www.scholieren.com/verslag/48246 Pagina 5 van 5