Veiligheid Advies Gemeente Delft bezoekadres: Stationsplein 1 2611 BV Delft IBAN NL21 BNGH 0285 0017 87 t.n.v. gemeente Delft Retouradres Postbus 78, 2600 ME Delft Aan de gemeenteraad Behandeld door Maarten Kaiser 2477 makaiser@delft.n1 Internet www.delft.n1 Telefoon 14015 VERZONDEN - 9 NOV. 2016 Datum 28-10-2016 Ons kenmerk 2892729 Uw brief van Onderwerp Afwegingskader cameratoezicht gemeente Delft Uw kenmerk Bijlage 1 Geachte leden van de gemeenteraad, In de commissie Economie, Financien en Bestuur van 6 oktober jl. is gesproken over de APV-wijziging die de inzet van cameratoezicht door de burgemeester mogelijk maakt. In het debat heeft u uw zorgen geuit over het ontbreken van een helder en transpa rant afwegingskader en de betrokkenheid van de gemeenteraad in het proces. Met deze brief informeren wij u over de richtlijnen die wij hanteren bij het inzetten van cameratoezicht. De gemeentewet verbindt strenge voorwaarden aan de inzet van gemeentelijk cameratoezicht. Deze voorwaarden zijn door de Autoriteit Persoonsgegevens (Toezichthouder Wet bescherming persoonsgegevens Wbp) vertaald in de "beleidsregels cameratoezicht"1. Het landelijke centrum voor criminaliteitspreventie en veiligheid (CCV) heeft op basis van deze richtlijn een afwegingskader voor gemeenten opgesteld.2 De gemeente volgt, net als in het verleden, bij alle vormen van cameratoezicht strikt de richtlijnen van de Autoriteit en de hand reiking van het CCV. Gemeenten hebben de mogelijkheid om cameratoezicht in te stellen wanneer dit voor de handhaving van de openbare orde noodzakelijk is. Onder de hand having van de openbare orde valt ook het in algemene zin voorkomen van strafbare feiten die invloed hebben op de orde en rust binnen de gemeentelijke grenzen. Cameratoezicht dient daarbij te worden beschouwd als ultimum remedium en niet lichtvaardig te worden toegepast. Indien de noodzaak evenwel objectief is aangetoond, vormt cameratoezicht een belangrijk instrument voor het handhaven van de openbare orde. 1 Cameratoezicht Beleidsre gels voor de toepassing van bepalingen uit de Wet bescherming persoonsgegevens en de Wet politiegegevens", Autoriteit persoonsgegevens 2016. 2 http://wvvw.ccv-cameratoezicht.nl/publiek/afwegingskader/
Datum 28-10-2016 Ons kenmerk 2892729 Wettelijke vereisten Eis 1 - Noodzakelijkheid Wil een gemeente cameratoezicht op straat inzetten (of verlengen), dan moet daar een noodzaak voor zijn. Dit houdt in dat er sprake moet zijn van een openbaar gebied waarin zich regelmatig onveilige situaties voordoen en waar eerdere maatregelen niet het gewenste effect hebben gehad. Eis 2 - Subsidiariteit De subsidiariteiteis houdt in dat cm een handhavingsdoel te bereiken het lichtste middel moet worden ingezet waarmee dat doel bereikt kan worden. Cameratoezicht is een zwaar middel, dat alleen mag worden ingezet als andere lichtere' maatregelen niet het beoogde doel hebben bereikt. Eis 3 - Proportionaliteit Proportionaliteit houdt in dat het cameratoezicht in verhouding moet staan met de geconstateerde criminaliteit en overlast. Het is niet proportioneel als cameratoezicht wordt ingezet cm foutparkeerders aan te pakken of een groep jongeren die geen overlast geven in de gaten te houden. Naast bovenstaande wettelijke voorwaarden stelt de wetgever in artikel 151c gemeentewet ook nog eisen aan de uitvoering van het cameratoezicht: Het cameratoezicht dient te geschieden onder regie van de politie. Het cameratoezicht moet periodiek geevalueerd worden. De burgemeester moet het cameratoezicht stoppen zodra dit veer de hand having van de openbare orde niet langer noodzakelijk is. Uitvoering en financiering cameratoezicht In de Eenheid Den Haag is afgesproken dat gemeentelijk cameratoezicht direct door de politie wordt uitgevoerd, hiermee wordt aan de wettelijke vereiste voldaan en tegelijk de effectiviteit vergroot doordat er direct politie inzet gekoppeld kan worden aan waargenomen incidenten. Uit onderzoek blijkt dat cameratoezicht alleen effectief is als het live wordt uitgelezen en er directe opvolging plaats vindt. Dit is geborgd doordat het uitlezen van de beelden van het cameratoezicht door de geintegreerde monitorcentrale (GMC) van de Eenheid Den Haag wordt uitgevoerd. De kosten veer cameratoezicht vallen uiteen in twee posten: de stichtingskosten (aanleg van een goed beveiligd camerasysteem) en de jaarlijkse kosten veer onderhoud, vervanging en direct uitlezen van de beelden. Regionaal is een verdeling van deze kosten tussen politie en gemeente afgesproken. De gemeente betaalt de stichtingskosten op de locatie en de verbinding naar het dichtstbijzijnde bureau. De politie neemt de kosten veer de verbinding tussen het bureau en de GMC veer haar rekening. Stichtingkosten kunnen sterk uiteenlopen. Afhankelijk van de doelstelling van het cameratoezicht (signaleren, observeren en/of identificeren) kan je met enkele, of met een veelvoud van camera's te maken krijgen. De gebiedsafbakening (omvang te monitoren gebied) is van grate invloed op het aantal camera's en de aan te leggen infrastructuur. De jaarlijkse onderhouds- en uitleeskosten (apparatuur, uitleestafel en personeelskosten) bedragen 10.000, - per jaar. Hiervan betaalt de politie 2/3
Datum 28-10-2016 Ons kenmerk 2892729 60% en de gemeente 40%. De gemeente betaalt dus per jaar 4000, - per camera. Als de camera flexibel wordt ingezet en maar een gedeelte van het jaar geplaatst is wordt naar rato betaald. Voor de inzet van vast(langdurig) cameratoezicht kan middels de begrotingscyclus geld worden gereserveerd. Openbare orde problematiek waar de inzet van zware maatregelen zoals extra fysiek toezicht, aanpassing openbare verlichting/groen en cameratoezicht noodzakelijk is laat zich nauwelijks voorspellen. Flexibel cameratoezicht is dus vaak een spoedmaatregel die gedurende een begrotingsjaar wordt ingezet. Omdat het cluster veiligheid weinig financiele ruimte heeft om de onverwachte stichtings- en jaarlijkse kosten voor cameratoezicht te dekken, kan de inzet van flexibel cameratoezicht leiden tot een budgetoverschrijding. Afwegingskader inzet cameratoezicht Op basis van het afwegingskader van het CCV en het regionale kader is voor de gemeente Delft een beslisboom opgesteld waarin de stappen die ondernomen worden om tot een besluit over het al dan niet invoeren van vast of flexibel cameratoezicht te komen zijn vastgelegd. Om de zorgvuldigheid van de afweging te borgen zijn er meerdere momenten in de beslisboom waarop getoetst wordt of aan de wettelijke vereisten voor de inzet van cameratoezicht voldaan is. Een dergelijke deugdelijke onderbouwing van het besluit tot inzetten cameratoezicht is tevens vereist omdat het uitvoeringsbesluit van de burgemeester waarin een cameratoezichtgebied wordt aangewezen open staat voor bezwaar (ihkv de AWB). Bij iedere inzet wordt dus eerst zorgvuldig afgewogen of er echt geen andere, subsidiaire mogelijkheden tot toezicht zijn, voordat tot een voorstel voor cameratoezicht wordt overgegaan. Menselijk toezicht heeft immers altijd de voorkeur boven cameratoezicht, omdat toezichthouders ook kunnen ingrijpen. Bijgevoegd vindt u deze beslisboom en tevens een overzicht van het afwegingskader en het afwegingsquadrant van het CCV waarop deze beslisboom gebaseerd is. Met deze beslisboom maken we inzichtelijk welke stappen de gemeente doorloopt in de afweging. De beslisboom kunt u zien als een uitwerking van het artikel in de APV. Wij gaan er vanuit u zo voldoende geinformeerd te hebben en beschouwen de toezegging als afgedaan. Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Delft,, burgemeester A.-T. T-TPT:Icer 1 h. T.W. Andriessen Is. 3/3
2892731 Model beslisboom gemeente Delft 1. Signaal veiligheidsprobleem komt binnen bij gemeente. 2. Eerste scan door gemeente: a. is er sprake van een ernstige(vrees voor) verstoring van de openbare orde? (eerste noodzakelijkheid en proportionaliteitstoets) I. >Nee = geen cameratoezicht >Ja = door naar vraag b b. welke maatregelen worden reeds ingezet, en leiden deze naar verwachting tot voldoende verbetering? (eerste subsidiariteitstoets) >Ja = geen cameratoezicht > Nee = door naar vraag c C. zijn er nog andere maatregelen in te zetten? I. > Ja = eerst andere maatregelen implementeren als de verwachting is dat deze wel tot een positief resultaat leiden > Nee = door naar stap 3 3. Afstemming in de driehoek. i. driehoek negatief: stop traject driehoek positief: door naar stap 4 4. Probleemanalyse: politie maakt veiligheidsscan met daarin een gebiedsafbakening en een rapportage van de politiegegevens. 5. Gemeente stelt veiligheidsanalyse op, op basis van de veiligheidsscan van de politie en eigen aanvullende gegevens. Deze veiligheidsanalyse dient als 0 meting (tweede proportionaliteitsstoets). Hierin wordt tevens de operationele doelstelling, de inzettermijn en de gebiedsafbakening van het cameratoezicht bepaald. i. niet proportioneel: stop traject: burgemeester informeert raad wel proportioneel: door naar stap 7 6. Onderzoek alternatieve maatregelen fysiek toezicht (kosten, capaciteit(politie) en haalbaarheid) (tweede subsidiariteitstoets), inventarisatie pakket samenhangende maatregelen. I. niet subsidiair: stop traject: burgemeester informeert raad wel subsidiair: door naar stap 8 7. Kostenraming cameratoezicht. 8. Integrale afweging obv veiligheidsanalyse, kostenraming en onderzoek alternatieve maatregelen. (laatste toets subsidiariteit, proportionaliteit en noodzakelijkheid). I. niet noodzakelijk en/of proportioneel en/of subsidiair: stop traject: burgemeester informeert raad wel noodzakelijk en proportioneel en subsidiair: door naar stap 10 9. informeren gemeenteraad uitkomsten integrale afweging en aanwijzingsbesluit cameratoezichtsgebied. 10. Plaatsing, uitvoering en monitoring cameratoezicht. 11. Evaluatie pakket van maatregelen bij einde inzettermijn: besluit continueren of beeindigen. 12. Evaluatie aan de gemeenteraad toezenden en de gemeenteraad tijdig informeren over het besluit mbt beeindiging of voortzetting, tenminste twee weken voordat het besluit in werking treed.
2892731 Afwegingskader CCV definieren van het doel van cameratoezicht: omschrijving van het veiligheidsprobleem en een SMART doelstelling ei eidsanal s Gemeente stelt een veiligheidsanalyse op : subjectieve en objectieve veiligheid. Deze analyse dient ook als nulmeting definieren alternatieve maatregelen - afwegingskwadrant afweging I nzet cameratoezicht obv verwachting effect op sociale veiligheld 4qk noodzakelijkheid toets op noodzakelijkheid obv doel, analyse en afwegingskwadrant proportionaliteit toets op noodzakelijkheid obv doel, analyse en afwegingskwadrant ubsidiariteit toets op noodzakelijkheid obv doel analyse en afwegingskwadrant kostenraming kostenraming iinvoering en uitveoring cameratoezicht: afzetten tegen kosten alternatieve maatregelen implemeotatie:uitvoecidg-eyaluatie gedegen implementatie en vooraf vastgetseld evaluatiemoment: besluit continuering of stoppen
2892731 Afwegingskwadrant inzet cameratoezicht lndien bij de inzet van cameratoezicht een verbetering van de objectieve (criminaliteitscijfers) en subjectieve veiligheid (veiligheidsbeleving) wordt verwacht, is inzet een optie. lndien beide veiligheidsaspecten naar verwachting afnemen bij inzet is cameratoezicht geen optie. Bij alleen een toename van de subjectieve veiligheid dienen de overige maatregelen sterk gericht te zijn op het vergroten van de objectieve veiligheid. Cameratoezicht kent dan een groot afbreukrisico omdat het alleen de beleving beinvloed (vals gevoel van veiligheid). Als de verwachting is dat alleen de objectieve veiligheid verbeterd moet sterk worden ingezet op communicatie en op ondersteunende maatregelen die de beleving sterk verbeteren (Tafel van 12). objectieve veiligheid - subjective veiligheid + afbreukrisico bij inzet objectieve veiligheid + subjectieve veiligheid+ cameratoezicht mogelijk objectieve veiligheid - subjectieve veiligheid - cameratoezicht geen optie objectieve veiligheid + subjectieve veiligheid- sterke nadruk op communicatie noodzakelijk