joram.nauta@tno.nl 1 Zorgtotaalbeurs: 18 maart 2015 STREAMER: ENERGIE-EFFICIËNTE ZIEKENHUIZEN MET BIM, HOE DOEN WE DAT? JORAM NAUTA (TNO)
Context & focus of STREAMER (2013-2017) Context: Ziekenhuiscomplex verbonden aan het gebiedsenergiesysteem. Focus: Gebouw ontwerp(proces) voor energie optimalisatie Optimalisatie van het ontwerp van nieuwe en bestaande gebouwen op drie vlakken: 1) Installatiesystemen i.r.t. apparaten 2) Gebouwschil en inrichting i.r.t. gebruikers/bedrijfsprocessen 3) Energiesystemen i.r.t. grid binnen het gebied en in de omgeving BIM maakt het mogelijk om veel informatie te (her) gebruiken en als ondersteuning voor berekeningen te laten dienen => niet gebruikt joram.nauta@tno.nl 2
Projectdoelstelling en beoogde resultaten Doel: Optimaal ontwerp van nieuwe en gerenoveerde gebouwen t.b.v. 50% reductie van energieconsumptie en CO2-emmissie tijdens gebruiksfase Hoe: Sturen met behulp van KPI dashboard in ontwerpfase als ondersteuning Beoogde resultaten: 1. Semantisch ontwerpmodel (lees: intelligent 3D ontwerp-template met stuurinformatie) 2. Bouw Energie Model (BEM) (lees: model voor berekening van energieprestatie) 3. Lifecycle decision-support tool (lees: afwegingskader en besluitvormingstool) joram.nauta@tno.nl 3
CONSORTIUM: joram.nauta@tno.nl 4
Energy Efficient Gebouwen/buurten hot topic! EU-scope: Zorg draagt ~5% bij aan de carbon footprint; Ziekenhuizen verbruiken 24/7 veel energie; Aanscherping (EU-) regelgeving (near/zero energy buildings, Energy performance directive); Praktijk: Weining aandacht of RvB niveau; Gaat over relatief weinig geld (circa 2-3% kosten op jaarbasis) Geen belangrijke indicator; Geen aandachtspunt bij bestaande gebouwen; En: Zorgprocessen veranderen sneller dan gebouwen joram.nauta@tno.nl 5
Flagship projects of 4 hospital districts with actual (now till 2020) EeB design plans: 1. NHS, Rotherham, UK Upgrade of Building Management Systems Major improvements in overall building fabric 2. Rijnstate, Arnhem, NL Mid-life renovation to replace MEP systems 10,000 m2 extension and new buildings 3. Careggi (AOUC), Firenze, Italy Overhaul of electricity and heat distribution Optimisation of inter-building functions 4. AP-HP, Paris, France Improvement of logistic and waste systems Re-arrangement of building spaces joram.nauta@tno.nl 6
Deconstructie van energie verbruik (KPI) KPI Design Based Activity Based joram.nauta@tno.nl 7
Energie; hoe stroomt het? joram.nauta@tno.nl 8
Aanpak (van systeemkant buiten naar binnen) Strategie bepaalt locatie en functiepakket (buiten scope) Example: Northern Ireland Vorm volgt functie(pakket) Functie bepaalt activiteiten Activiteiten bepalen energieverbruik Vraag gebruikers ACTIVITEITEN (Why, What, How, Who and When) Aanbod gebouw joram.nauta@tno.nl 9
Ontwerp-aanpak Start bij ideen & schetsen (vorm/massa) en blokken (concept design) Vanuit massa/structuur naar vlekkenplannen Van vlekkenplannen naar detail ontwerpen Toevoegen van meer details /informatie bij verder in het ontwerpproces. joram.nauta@tno.nl 10
Mogelijkheden van BIM (top down & bottom up) Lifecycle Program Design Plan Build Operate Exploit Detail Areas Buildings Systems Building parts time Components Materials joram.nauta@tno.nl 11
Van buiten naar binnen of binnen naar buiten Aanbod gebouw ACTIVITEITEN (Why, What, How, Who and When) Vraag gebruikers Label Hygienic classes (has a relation with amount of ventilation, air tightness, cleaning, materials) level - H1 (corridor, réception, toilette,, etc.) - H2 (office, bath room, etc.) - H3 (patient room, examination room, treatment room, etc.) - H4 (operating room, insulation room, etc.) -> additional air tightness and ventilation extra ductwork is necessary - H5 (laboratory, production pharmacy, etc.) -> additional air tightness ventilation extra ductwork is necessary Labelen van PvE: - condities - verbindingen - Apparatuur - Toegankelijkheid - Hygiene Accessibility (has a relation with the position in the hospital, safety/protective/security device) Equipment (has a relation with the type of function, high electric power needed, medical gasses,, ICT data points) Construction (has a relation with floor strength, shielding against radiation, floor height, air tightness) - A1 (Public) - A2 (Patients, visitors and staff) - A3 (Patients and staff - A4 (All staff members) - A5 (Specific staff members) - EQ1 (Office level) - EQ2 (EQ1 and medical gasses) - EQ3 (EQ1 and extra electric power) - EQ4 (EQ1 and extra ICT data points) - EQ5 (EQ2, EQ3 and EQ4) - EQ6 (High electrical safety) - EQ7 (special equipment) - C1 (Office level) - C2 (Office level with extra floor strength) - C3 (Office level with extra floor height) - C4 (C2 and C3) - C5 (Accessible from the outside with heave load) - C6 (Shielding against radiation) - C7 (high level of air tightness) User profile (has a relation with the type of use) - U1 (Monday to Friday from 8:00 18:00) - U2 (U1 with emergency function outside this timeslot) - U3 (24*7) - U4 (U1 extended till 20:00) joram.nauta@tno.nl 12
Labels helpen om te classificeren en om mee te rekenen joram.nauta@tno.nl 13
Ontwerpinterventies met Trias Energetica 1. Sturen op ontwerpvraagstukken (combi van functies, verbindingen, nabijheid, bouwtypologie) 2. Sturen op vorm, massa & materialisering, opwekking & distributieoplossingen, verbindingen met omgeving (uitwisseling) joram.nauta@tno.nl 14
Aanbodkant: Context + Ontwerp kennis Energie efficiente Oplossingen Design Process Relatie matrix energie kosten kwaliteit Vraagkant: KPI s Programma van eisen Streamer labels joram.nauta@tno.nl 15
Resultaten: www.streamer-project.eu D1.1Taxonomy of healthcare districts focusing on EeB morphology and features D2.1 EeB technologies for MEP systems of healthcare buildings D2.4 EeB technologies for building envelope and space of healthcare buildings D3.1 Building-oriented EeB KPIs of newly designed and retrofitted buildings joram.nauta@tno.nl 16
Colophon PowerPoint: Issue Date: Author: Version: STREAMER_zorgtotaalbeurs17032015 17032015 Joram Nauta Final (1,0) The Streamer project is co-financed by the European Commission under the seventh research framework programme FP7-2013-NMP-ENV-EeB with contract no.: 608739. The information in this publication does not necessarily represent the view of the European Commission. Streamer All rights reserved. Any duplication or use of objects such as diagrams in other electronic or printed publications is not permitted without the author s agreement.