Regioscan IJburg ten behoeve van Netwerkbureau Kinderopvang Versie 1.0 Alkmaar, 31 mei 2010
Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder vooraf schriftelijke toestemming van Linkin Business. Copyright 2010 Linkin Business BV
Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Voorwoord... 4 Samenvatting... 5 1. Inleiding... 6 1.1 Aanleiding tot onderzoek 6 1.2 Onderzoekdoelstelling 6 1.3 Opdrachtgever en uitvoerder 6 1.4 Onderzoeksopzet en verantwoording 6 1.5 Leeswijzer 6 2. IJburg... 7 2.1 Geschiedenis IJburg 7 2.2 IJburg 7 2.3 IJburg in kaart 8 2.4 Voorzieningen IJburg 8 2.5 Bereikbaarheid IJburg 9 2.6 Status IJburg 9 2.7 Ontwikkeling IJburg 10 3. Kinderopvang in IJburg...11 3.1 Bevolking 11 3.2 Gezinssituatie 13 3.3 Opleiding en inkomen 14 3.4 Cultuur 16 4. Capaciteit...18 4.1.1 Aanbod KDV 18 4.1.2. Aanbod BSO 19 4.2 Participatie kinderopvang 19 4.3 Voorkeursdagen 19 4.4 Wachtlijsten 20 4.5 Gewenste capaciteit 21 4.6 Ontwikkeling van de vraag 23 5. Conclusies en aanbevelingen...31 5.1 Conclusies 31 5.2 Aanbevelingen ten aanzien van capaciteit 31 5.3 Aanbevelingen ten aanzien van de regioscanfout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Bronnen...32 Literatuur 32 Artikelen 33 Internet 33 Interviews 33
Voorwoord Geachte lezer, Voor u ligt het rapport van Linkin Business ten behoeve van Netwerkbureau Kinderopvang. Linkin Business heeft het werken aan deze scan en de samenwerking met de opdrachtgever als plezierig ervaren en hoopt dat de opdrachtgever na het lezen van het rapport dit project als geslaagd beoordeelt. We willen alle betrokkenen graag bedanken voor hun medewerking aan de totstandkoming van dit rapport. Wij wensen u veel plezier bij het lezen! Alkmaar, 31 mei 2010 Namens het team van Linkin Business Reinoud Bliek Erik van Donkelaar John Voskens
Samenvatting Deze rapportage is geschreven in opdracht van Netwerkbureau Kinderopvang. Netwerkbureau Kinderopvang is per 1 september 2008 ingesteld en heeft de opdracht op praktische en oplossingsgerichte wijze kinderopvangorganisaties, organisaties voor primair onderwijs en gemeenten te ondersteunen en te stimuleren bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Om te bepalen hoe de situatie er op regionaal gebied uitziet voert zij op wijkniveau een scan uit, welke leidt tot inzicht in de plaatselijke kinderopvangsituatie. Onderzoek- en adviesbureau Linkin Business heeft in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang een model ten behoeve van de regioscan ontwikkeld. Op basis van dit model worden meerdere locaties in kaart gebracht, deze rapportage zal gaan over de Vinex- wijk IJburg in Amsterdam. De centrale onderzoekdoelstelling is dan ook: Het in kaart brengen van de status van kinderopvang te IJburg en de ontwikkeling van de vraag in de jaren tot en met 2018 IJburg is in de ogen van de bewoners een heerlijke wijk, zij beoordelen deze dan ook gemiddeld met een 7,7. De wijk bestaat uit relatief veel en jonge gezinnen met kinderen. Zij hebben een relatief hoge opleiding wat heeft geleid tot een hoger percentage tweeverdieners. Dit in combinatie met de huidige vraag maakt het zeer aannemelijk dat men door haar sterke financiële positie meer gebruik maakt van kinderopvang. De bouw van IJburg heeft te lijden onder de economische crisis. Op basis hiervan heeft het Project Bureau IJburg een inschatting gemaakt van de vertragingen die hierdoor kunnen ontstaan. Hierin is vanaf 2012 een optimistisch en een pessimistisch scenario gemaakt. Het geval is dat het pessimistische scenario zelfs pessimistisch bekeken moet worden. Dit heeft direct invloed op de resultaten van dit onderzoek. Het is mogelijk dat de resultaten enigszins afwijken door deze economische situatie. Het resultaten zijn in de onderstaande tabel samen te vatten. Overzicht kinderopvang IJburg Periode: 2009 2012 2015 2018 Bevolking 0-3 jaar 1.623 2.040 2.210 2.434 Participatiegraad 73,0% 73,0% 73,0% 73,0% Wachtlijstcijfer netto wachtlijst 15,0% 15,0% 15,0% 15,0% Gewenste capaciteit in kindplaatsen 864 1.086 1.177 1.296 Capaciteit in kindplaatsen 644 788 802 1.079 Resultaat in kindplaatsen -220-298 -375-217 Bevolking 4-12 jaar 2.256 3.577 4.368 5.037 Participatiegraad 60,2% 60,2% 60,2% 60,2% Wachtlijstcijfer netto wachtlijstcijfer 20,0% 20,0% 20,0% 20,0% Gewenste capaciteit in kindplaatsen 724 1.468 1.792 2.056 Capaciteit in kindplaatsen 536 891 1.000 1.311 Resultaat in kindplaatsen -188-577 -792-745 Hierin is zichtbaar dat er in 2009 een tekort van 220 kindplaatsen is voor de KDV en 188 kindplaatsen voor de BSO. Deze tekorten blijven voor zowel de KDV als BSO tot 2015 groeien waarna deze weer afneemt.
1. Inleiding 1.1 Aanleiding tot onderzoek In het takenpakket van Netwerkbureau Kinderopvang zitten nogal wat onderdelen die vragen om een behoorlijk kennisniveau, zoals: Het op praktische en oplossingsgerichte wijze stimuleren en ondersteunen van kinderopvangorganisaties, organisaties voor primair onderwijs en gemeenten bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Om te bepalen hoe de situatie er op regionaal gebied uitziet voert zij per gebied een regioscan uit, deze rapportage is voor de Vinex- locatie IJburg in Amsterdam. De regioscan leidt tot inzicht in de plaatselijke kinderopvangsituatie. Om een dergelijke regioscan efficiënt uit te voeren is er reeds een regioscan- model ontwikkeld. 1.2 Onderzoekdoelstelling Het centrale doel van het onderzoek is: Het in kaart brengen van de status van kinderopvang te IJburg en de ontwikkeling van de vraag in de jaren tot en met 2018 1.3 Opdrachtgever en uitvoerder Het Netwerkbureau Kinderopvang is per 1 september 2008 ingesteld door het ministerie van OCW voor de periode van drie jaar. Het Netwerkbureau Kinderopvang opereert onafhankelijk en heeft de opdracht op praktische en oplossingsgerichte wijze kinderopvangorganisaties, primair onderwijs en gemeenten waar mogelijk te ondersteunen bij het realiseren van meer capaciteit in de kinderopvang (0-12 jaar). Bij de uitvoering van de opdracht wil het Netwerkbureau vooral samen aan de slag met alle betrokken partijen. Onderzoek- en adviesbureau Linkin Business heeft dit onderzoek verricht in opdracht van en in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang. Het onderzoek is uitgevoerd door Erik van Donkelaar, Reinoud Bliek en John Voskens. 1.4 Onderzoeksopzet en verantwoording Linkin Business heeft in samenwerking met Netwerkbureau Kinderopvang een opzet voor het model regioscan gemaakt. Aan de hand van dit model is Linkin Business gestart met deskresearch. Op basis van het model zijn alle relevante gegevens uit 26 verslagen, 31 algemene websites en de websites van zestien lokale aanbieders geselecteerd. Aanvullend is de selectie getoetst in vijf diepte-interviews ter plaatse, 23 telefonische interviews, drie gesprekken met ouders/ verzorgers en twee met externe kinderopvangondernemers. Op basis van deze onderzoeksresultaten zijn conclusies en adviezen geformuleerd. 1.5 Leeswijzer In dit rapport zijn de bronnen als voetnoot toegevoegd en worden resultaten van IJburg afgezet tegen landelijke resultaten. Hiernaast zijn wij met berekeningen uitgegaan van twee scenario s, te weten: In het eerste scenario gaan we uit van het onderzoek Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang, 5 e meting. Hierin wordt er uitgegaan van het feit dat er 1,9 kinderen per kindplaats worden opgevangen in zowel de KDV als in de BSO; In het tweede scenario gaan we uit van een gemiddelde dat is verkregen uit vijf telefonische interviews en drie diepte-interviews met lokale ondernemers. Hierin wordt uitgegaan dat er 1,84 kinderen kunnen worden opgevangen per kindplaats in de KDV en 1,98 in de BSO.
2. IJburg 2.1 Geschiedenis IJburg Het eerste idee voor IJburg dateert uit 1965. In dat jaar kwamen de architecten Van den Broek en Bakema met hun Stad op Pampus. Op eilanden in het IJmeer, tussen het Zeeburgereiland en Pampus, zou plaats zijn voor een nieuwe wijk. Amsterdam koos toen echter voor de Bijlmermeer en groeisteden als Purmerend en Almere. Eind jaren tachtig verscheen Nieuw- Oost op de tekentafels als één van de Vinexlocaties, dichtbij de stad en dus goed bereikbaar per openbaar vervoer. Later is de naam Nieuw- Oost omgedoopt tot IJburg. Deze naam past in de historische reeks van kunstmatig aangelegde eilanden van Amsterdam: Kattenburg, Wittenburg, Oostenburg, Sporenburg en Zeeburg. De gemeenteraad stemde in 1996 (Nota van Uitgangspunten) in met de bouw van IJburg. Na een ongekend levendige discussie is op 19 maart 1997 een correctief referendum gehouden over de aanleg van IJburg. Hoewel het aantal tegenstemmers (133.000) groter was dan het aantal voorstemmers (93.000), werd de vastgestelde drempel van 155.000 tegenstemmers niet gehaald. Het plan IJburg kon doorgaan. Wel is afgesproken dat bij de bouw van IJburg nadrukkelijk rekening wordt gehouden met de gevolgen voor de natuur. 1 2.2 IJburg IJburg is een wijk in het stadsdeel Zeeburg, dit stadsdeel is één van de vijftien stadsdelen van Amsterdam. IJburg is een nieuwe stadswijk aan de oostkant van Amsterdam. Op zes eilanden worden 18.000 woningen gerealiseerd voor zo'n 45.000 inwoners. Op IJburg wordt al volop gebouwd. De aanleg van de eilanden gebeurt in twee fasen. De eerste fase IJburg bestaat uit Steigereiland en Haveneiland. De tweede fase bestaat uit het Centrumeiland, Middeneiland, Strandeiland en Buiteneiland. Dit jaar wordt gestart met het maken van land voor de tweede fase van IJburg. De aanleg van IJburg zal meer dan tien jaar in beslag nemen. Op dit moment heeft de nieuwe wijk ongeveer 13.000 inwoners. Momenteel wonen er al mensen op Haveneiland, Steigereiland en Rieteiland. De verwachting is dat deze drie gebieden in 2011 zijn voltooid, met uitzondering van Rieteiland- Oost. De eilanden van IJburg zijn gemaakt door het laag voor laag opbrengen van zand: de pannenkoekmethode. Onder water wordt het zand aangebracht met behulp van een sproeimethode, boven water wordt het zand opgespoten. De benodigde hoeveelheid zand voor de eerste eilanden bedraagt ongeveer 25.000.000 m 3. Dit zand wordt gewonnen uit vaargeulen in het Markermeer. 2 In IJburg Oost ligt de gemiddelde huizenprijs op 297.000 en 355.000 in IJburg West. Dat is hoger dan het landelijk gemiddelde 247.700 3 (januari 2009). Volgens de inwoners van IJburg is het prettig wonen op IJburg. Gemiddeld beoordelen de bewoners IJburg met een 7,4 volgens de meest recente monitor IJburg uit 2007. 1 http://www.ijburg.nl, onderdeel van de website Gemeente Amsterdam 2 http://www.ijburg.nl, onderdeel van de website Gemeente Amsterdam 3 www.woningmarktcijfers.nl, het CBS van de woningmarkt
2.3 IJburg in kaart Nederland IJburg IJburg. 2.4 Voorzieningen IJburg 4 IJburg zal voorzien worden van een ruim aanbod op het gebied van de dagelijkse boodschappen, daarnaast krijgt IJburg een groot warenhuis, kledingzaken en cadeauwinkels. De winkels zullen geconcentreerd worden op Haveneiland en Centrumeiland, waarbij het zwaartepunt op het Centrumeiland komt te liggen. Hier zullen ook de meeste kantoren, bedrijven, publieke voorzieningen en culturele instellingen zich gaan vestigen. Op het Haveneiland ligt een wijkwinkelcentrum en zijn er rond de IJburglaan en de haven plekken waar restaurants en cafés zich kunnen gaan vestigen. Op het Steigereiland verschijnen ook diverse horeca en detailhandel op buurtniveau. Dit betekent dat mensen op loopafstand boodschappen kunnen doen. Dit versterkt de levendigheid van de buurt. Er wordt gewerkt aan een uniek uitgangspunt voor de voorzieningen zonder Scheidslijnen. Dit wil zeggen dat wonen, zorg en dienstverlening in samenhang worden gerealiseerd waardoor mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen. Belangrijk hierin zijn de buurtsteunpunten. Hier wordt de meest directe vorm van zorg- en dienstverlening geboden. Alle voorzieningen kunnen worden verkregen via één loket, op loopafstand van huis. Kenmerkend hiervoor is ook dat van de huurwoningen op IJburg 4 http://www.ijburg.nl, onderdeel van de website Gemeente Amsterdam
5% bij oplevering al geschikt is voor mensen die vanwege een ziekte of handicap niet in een standaardhuis kunnen wonen. Daarnaast kan nog eens 60% van de woningen relatief eenvoudig aangepast worden. Ook worden er vier veldsportlocaties aangelegd verspreid over de eilanden voor voetbal, tennis en hockey. Daarnaast krijgt IJburg een gevarieerd aanbod aan kinderopvang en onderwijs. Uiteindelijk komen er 29 kinderdagverblijven, achttien basisscholen en vijf scholen voor voortgezet onderwijs op IJburg en het Zeeburgereiland (gelegen naast de eilanden van IJburg). 2.5 Bereikbaarheid IJburg IJburg is voor automobilisten bereikbaar via de Enneüs Heermabrug (de witte boogbrug). In 2010 kunnen de bewoners van IJburg gebruik gaan maken van de Oostelijke Ontsluitingsweg IJburg (OOIJ). Deze weg verbindt IJburg met de A1 en A9. Uit de vijf face- to- face interviews is de slechte bereikbaarheid van IJburg ter sprake gekomen. Elke ochtend en middag staat het verkeer op de Enneüs Heermabrug vast doordat het forensenverkeer via deze brug de wijk verlaat en binnenkomt. IJburg is met het openbaar vervoer te bereiken; de IJtram (tram 26) rijdt vanaf Amsterdam Centraal Station naar IJburg. Bus 37 en de nachtbus 359 rijden vanaf het vaste land IJburg binnen op verschillende locaties. Voor de fietsers zijn er twee fietsroutes, namelijk via de Enneüs Heermabrug en via de Nesciobrug. 2.6 Status IJburg Hieronder een overzicht van de woning- en utiliteitsbouw volgens het pessimistische scenario van het Centrum voor Onderzoek en Statistiek van de gemeente Amsterdam. Woningbouw IJburg pessimistisch Periode/ locatie IJburg 1 IJburg 2 Totaal 2009 5.071-5.071 2012 7.460-7.460 2015 9.037 1.500 10.537 2018 9.200 4.500 13.700 In de bovenstaande tabel is te zien dat de woningbouw in de eerste fase volgens het pessimistische scenario tussen 2015 en 2018 voltooid wordt. In de optimistische variant zijn er medio 2015 ongeveer 200 woningen meer gebouwd in de eerste fase. De tweede fase is in beide prognoses gelijk. Volgens het rapport Tweede fase totaal ruimtebeslag voorzieningen, november 2009 van de Dienst Ruimtelijke Ordening tussen 2014 en 2015 de eerste 1.500 woningen van de tweede fase gebouwd. Het totaal aantal woningen zal tussen 2012 en 2018 bijna verdubbelen. De tweede fase van IJburg zal volgens bovenstaande rapporten rond 2023 voltooid zijn. Er zijn geen optimistische dan wel pessimistische prognoses bekend voor de tweede fase van IJburg. In de praktijk is de bouw van de tweede fase niet zo vanzelfsprekend als op papier, getuige het diepte- interview met Ans Leconte, Beleidsmedewerker Jeugd van het stadsdeel Zeeburg: Ik betwijfel of de tweede fase er überhaupt ooit zal komen. Dit getuigt de huidige onzekerheid met betrekking tot de bouw van de tweede fase. Mocht de
bouw van de tweede fase starten, blijft het de vraag wanneer en in welke omvang dit zal plaats vinden. Ontwikkelingen op het gebied van kinderopvang zijn weergegeven in onderstaande tabel. Bron: Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam Bouwplannen kinderopvang Jaar/soort KDV Capaciteit BSO Capaciteit 2010 Blij-Land 48 De Blauwe Fluithaas 60 De Kei 40 De Blokkenhut 40 Pampuslaan 65 CVY 40 Small Society 30 Kindervilla 10 2011 SKON 48 Kindervilla 48 ABBS 60 2012 PM 48 2013 SKON 48 Totaal: 240 345 2.7 Ontwikkeling IJburg IJburg wordt aangestuurd door projectbureau IJburg, de ontwikkeling en bouw zijn in handen van Stichting Publieke Zaken in samenwerking met het Project Management Bureau van de gemeente Amsterdam.
3. Bevolking In dit hoofdstuk worden de elementen van het model uiteengezet. 3.1 Bevolkingsopbouw In de onderstaande tabel is de bevolkingsopbouw van 2009 weergegeven voor Nederland en IJburg. Bevolkingsopbouw: Bron: Perioden Nederland CBS Statline, 2009 IJburg O&S Amsterdam, 2009 2009 2009 Leeftijd aantal % aantal % 0-3 jaar 738.354 4,5 1.623 12,7 4-9 jaar 1.203.836 7,3 1.786 14,0 10-12 jaar 587.814 3,6 470 3,7 13-17 jaar 998.237 6,1 562 4,4 18-24 jaar 1.402.203 8,5 704 5,5 25-44 jaar 4.532.571 27,5 5.609 43,9 45-64 jaar 4.550.957 27,6 1.695 13,3 65+ 2.471.815 15,0 332 2,6 Totaal 16.485.787 100 12.781 100 Het percentage kinderen van 0 tot en met 3 jaar ligt 8,2 procent hoger dan het landelijke cijfer, voor 4-12 jaar is dat 6,8 procent. In de leeftijd van 25-44 jarigen ligt het percentage 16,4% hoger dan de landelijke cijfers. Deze cijfers bevestigen het beeld dat IJburg een wijk is met veel en relatief jonge gezinnen met kinderen. Vanaf 2014 wordt er gebouwd aan de 2 e fase van IJburg, namelijk het centrum, midden, strand en buiteneiland. De bevolkingsopbouw zal zich tot 2018 als volgt ontwikkelen. Bevolkingsprognose: Bron: Perioden Nederland CBS Statline, december 2008 O&S Amsterdam, april 2010 2012 2015 2018 IJburg 2015 2018 Leeftijd aantal % aantal % aantal % aantal % aantal % aantal % 2012 0-3 723.622 4,4 713.305 4,3 718.697 4,2 2.040 10,5 2.210 9,4 2.434 8,7 4-9 1.147.183 6,9 1.101.887 6,6 1.086.586 6,4 2.735 14,1 3.161 13,5 3.536 12,7 10-12 611.101 3,7 595.332 3,5 556.565 3,3 842 4,3 1.207 5,2 1.472 5,3 13-17 985.495 5,9 1.012.515 6,0 1.012.063 6,0 942 4,9 1.336 5,7 1.850 6,6 18-24 1.438.604 8,6 1.445.659 8,6 1.441.649 8,5 1.350 7,0 1.576 6,7 1.758 6,3 25-44 4.343.147 26,1 4.193.210 25,0 4.109.540 24,3 7.784 40,2 8.606 36,8 9.686 34,7 45-64 4.674.709 28,1 4.726.868 28,2 4.782.277 28,3 3.118 16,1 4.483 19,2 5.946 21,3 65+ 2.709.823 16,3 2.990.500 17,8 3.215.221 19,0 563 2,9 819 3,5 1.201 4,3 Totaal 16.633.684 100 16.779.276 100 16.922.598 100 19.374 100 23.398 100 27.883 100 In de bovenstaande tabel is te zien dat het aantal kinderen in IJburg in de leeftijd van 0-3 relatief afneemt. Waar het aantal 0-3 jarigen in 2009 nog 12,7% van de inwoners van IJburg bedraagt, is het aantal medio 2018 afgenomen tot 8,7%. Dit is een daling van 4,0%. Het aantal 4-9 jarigen neemt tussen 2012 en 2018 af met 1,4%. Dit kan een logisch gevolg zijn van het gegeven dat de gevestigde gezinnen inmiddels kinderen hebben en het gezin niet verder willen of kunnen uitbreiden. Absoluut gezien groeit het aantal kinderen van 0-12 jaar tussen 2009 en 2018 met 3.563.
Het aantal 25-44 jarigen in IJburg is afgenomen tussen 2009 en 2018. Waar het in 2009 nog 43,9% bedraagt, loop dit aantal in 2018 terug tot 34,7%, een daling van 9,2%. Deze daling zien we ook terug in de ontwikkeling van Nederland. De hoofdpunten uit deze paragraaf zijn samen te vatten in de onderstaande grafiek. Prognose 0-12 jarigen IJburg 4000 3500 3000 2500 2000 1500 0-3 4-9 10-12 1000 500 0 2009 2012 2015 2018 Zoals in de bovenstaande grafiek te zien neemt het aantal 0-12 jarigen tot 2018 toe.
3.2 Gezinssituatie Volgens landelijk onderzoek naar factoren die invloed hebben op het gebruik van de kinderopvang hebben eenoudergezinnen de grootste behoefte aan kinderopvang. Waar eenoudergezinnen voornamelijk zelf de kinderen opvangen, is dat bij tweeoudergezinnen logischerwijs in veel mindere mate het geval. Zij hebben immers geen partner die, terwijl zij aan het werk zijn, de zorg voor de kinderen op zich kan nemen. In totaal maakten in 2007 acht op de tien eenoudergezinnen, die zorg en werk willen combineren gebruik van de kinderopvang, waarvan 27% in het formele circuit. Daarentegen maakt 17 procent van de twee- oudergezinnen gebruik van de formele opvang. 5 In de onderstaande tabel zijn de gezinsverhoudingen in huishoudens voor 2009 uiteengezet. Gezinsverhouding: Bron: Periode Nederland CBS Statline, juli 2009 IJburg O&S Amsterdam, januari 2009 2009 2009 Gezinsverhouding Aantal % Aantal % (Echt) paren zonder kinderen 2.417.942 32,9 893 17,3 (Echt) paren met kinderen 2.046.846 27,8 1843 35,6 Eenoudergezinnen 480.793 6,5 661 12,8 Eenpersoonshuishouden 2.158.838 29,4 1741 33,6 Niet- gezinshuishoudens 250.301 3,4 36 0,7 Totaal 7.354.720 100 5.174 100 In IJburg is het percentage (echt) paren met kinderen 7,8 procent hoger dan het landelijk gemiddelde, namelijk 27,8% ten opzichte van 35,6%. Het totaal aantal huishoudens met kinderen ligt in IJburg op 48,4 procent, in Nederland ligt dit percentage met 14,1 procent lager op 34,3%. Dit geeft aan dat IJburg een wijk is waar relatief veel gezinnen met kinderen wonen. Er zijn geen prognoses beschikbaar voor de gezinsverhoudingen in huishoudens. Om hier toch een beeld van te creëren is hieronder het groeipatroon voor de gezinverhoudingen weergegeven in personen voor de periode 2012 2018. Gezinsverhouding: Bron: Perioden Gezinsverhouding Nederland Bron: CBS Statline, juli 2009 2012 2015 2018 Gezinsverhouding IJburg Bron: O&S Amsterdam, bew erking Linkin Business, 2010 2012 2015 2018 Gezinsverhouding Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % (Echt) paren zonder kinderen 2.175.689 13,1 2.231.576 13,3 2.279.215 13,5 3.352 17,3 4.095 17,5 4.935 17,7 (Echt) paren met kinderen 2.030.909 12,2 2.006.889 12,0 1.986.341 11,7 6.297 32,5 7.675 32,8 9.062 32,5 Eenoudergezinnen 492.406 3,0 505.858 3,0 514.013 3,0 2.460 12,7 2.972 12,7 3.541 12,7 Alleenstaande inw onenden 2.709.668 16,3 2.822.316 16,8 2.934.322 17,3 6.587 34 8.072 34,5 9.731 34,9 Niet- gezinshuishoudens 4.685.435 28,2 4.718.955 28,1 4.755.383 28,1 756 3,9 889 3,8 1.060 3,8 Thuisw onende kinderen 4.539.564 27,3 4.493.658 26,8 4.453.238 26,3 - - - - - - Totaal 16.633.671 100,0 16.779.252 100,0 16.922.512 100,0 19.374 100,4 23.398 101,3 27.883 101,6 De thuiswonende kinderen binnen IJburg zijn reeds doorberekend en staan daarom ook niet nog eens apart genoemd. Het gevoel wat heerst bij een Vinex- wijk is door bovenstaande cijfers bevestigd, namelijk relatief veel jonge gezinnen met kinderen. 5 Landelijke jeugdmonitor, rapportage 4 e kwartaal 2008
3.3 Opleiding en inkomen De volgende factor die invloed heeft op de deelname aan de kinderopvang zijn het opleidingsniveau en inkomen. Hoewel voor alle gezinnen geldt dat het merendeel geen gebruik maakt van de georganiseerde kinderopvang, zijn dit naar verhouding vaker gezinnen met een laagopgeleide moeder dan gezinnen met een middelbaar of hoogopgeleide moeder. In de kwartaaluitgaven van de Sociaaleconomische trends van het CBS staat dat de hoogte van het opleidingsniveau en de richting van de opleiding samenhangt met het inkomen. Hoe hoger de opleiding, hoe hoger het inkomen. In de onderstaande tabel vindt u de beroepsbevolking vanaf het MBO. Hogeropgeleide beroepsbevolking Nederland IJburg Bron: CBS Statline, juni 2009; bewonersenquête stadsdeel Zeeburg, bewerking Linkin Business Periode Opleiding 2009 Aantal % 2009 Aantal % MBO 3.684.000 34 915 11 HBO, WO bachelor 1.857.000 17 WO masters, doctor 1.041.000 9 6.406 77 Totaal hogeropgeleid 2.898.000 60 7.322 88 Totaal beroepsbevolking 10.970.000 100 8.320 100 De aantallen van IJburg zijn gebaseerd op een bewonersenquête gehouden door stadsdeel Zeeburg in de wijk IJburg. De totale beroepsbevolking van IJburg is niet bekend, om deze te berekenen wordt er gebruik gemaakt van de volgende definitie: Iedereen tussen 15 en 65 jaar die werk heeft of zoekt voor 12 of meer uur per week 6. Voor Nederland geldt een percentage van 97,5% van de 15-65 jarigen die daadwerkelijk tot de beroepsbevolking gerekend mag worden. Aangezien deze cijfers voor IJburg niet bekend zijn gaan wij uit van de aanname dat dit percentage gelijk ligt met het percentage voor Nederland. IJburg is hiermee geslaagd in zijn opzet om hoger opgeleiden aan te trekken, namelijk 88% ten opzichte van 60% in Nederland als geheel. De onderstaande grafiek brengt de ontwikkeling van het aantal hoger opgeleiden in Nederland tot 2020 in beeld. 7 6 http://www.encyclo.nl/begrip/beroepsbevolking 7 Kennis in kaart, 2008 een rapport ten behoeve van het ministerie van OCW.
De grafiek laat zien dat het percentage hoger opgeleiden in de leeftijdsgroepen 25-64 en 25-44 met zo n 5% zal stijgen ten opzichte van 2009. Dit brengt hogere inkomens met zich mee en hiermee meer financiële ruimte voor het gebruik van kinderopvang. Dit zou het gebruik van de kinderopvang verder kunnen stimuleren. Inkomen In onderstaande tabel een overzicht van de inkomenssituatie medio 2006. Inkomenssituatie Nederland, IJburg Bron: CBS Statline, november 2009; O&S Amsterdam januari 2009 Locatie/ periode Nederland IJburg Situatie 2006 2006 gem. besteedbaar inkomen per inwoner 13.300 14.200 gem. besteedbaar inkomen per huishouden 31.300 37.500 onder de armoedegrens 7,3% 13% Het gemiddeld besteedbaar inkomen per huishouden in IJburg ligt volgens de meest recente cijfers uit 2006 op 37.500 tegenover 31.300 in Nederland. Hoe hoger het inkomen is, hoe lager de kinderopvangtoeslag die door de overheid wordt toegekend. De kinderopvang is hiermee voor armere gezinnen goedkoper. Toch maakt die doelgroep minder gebruik van de kinderopvang. 8,9 Slechts 37 procent van de gezinnen met de laagste inkomens gebruikt kinderopvang, terwijl bij de hogere inkomens dat percentage tussen de 82 en 96 procent ligt. Reden hiervoor kan zijn dat laagopgeleide vrouwen over het algemeen minder werken dan hoogopgeleide vrouwen, waardoor ze vaker thuis zijn en de kinderen zelf verzorgen. Tweeverdieners Naast het opleidingsniveau wordt de hoogte van het gemiddelde huishoudinkomen mede bepaald door het aantal verdieners binnen een huishouden. In dit onderzoek gaan we er vanuit dat tweeverdieners bestaan uit een huishouden waarvan beide partners verdiener zijn. Nederland bestaat voor 55% uit tweeverdieners, voor IJburg zijn deze cijfers niet bekend. Uit een gesprek met het Centrum voor Onderzoek & Statistiek van de gemeente Amsterdam is gebleken dat dit een relatief hoog aantal zal moeten zijn vanwege de huizenprijzen, namelijk 297.000 in IJburg Oost en 355.000 in IJburg West ten opzichte van het landelijk gemiddelde van 247.700 10 (in januari 2009). Om dit onderzoek te kunnen vervolgen maken we gebruik van de aanname dat IJburg een gelijk aantal tweeverdieners huisvest als in de Vinex- wijk Rotterdam- Nesselande, namelijk 80 procent. Hiermee wonen er 25% meer tweeverdieners dan het landelijk gemiddelde. 11, 12 Uit de onderstaande tabel blijkt dat huishoudens, die twee personen hebben met een inkomen, 19.000 meer te besteden hebben dan een huishouden met één inkomen. Bron: CBS Statline, november 2009 Gemiddeld inkomen Nederland Huishoudens Particuliere huishoudens Personen per huishouden Besteedbaar inkomen Met 1 persoon met inkomen 3.255.000 1,4 21.400 Met 2 personen met inkomen 3.133.000 2,7 40.400 8 www.toeslagen.nl 9 Onderzoek van het Centrum voor Sociaal Beleid van de Universiteit Antwerpen 10 www.woningmarktcijfers.nl, het CBS van de woningmarkt 11 CBS, gemiddeld inkomen 12 Nesselande analyserapport
Men heeft een relatief hoge opleiding wat heeft geleid tot een hoger percentage tweeverdieners. Dit in combinatie met de huidige vraag naar kinderopvang maakt het zeer aannemelijk dat men hier door haar sterke financiële positie meer gebruik van maakt. 3.4 Cultuur Tweederde van de gezinnen waarvan de moeder van niet- Westerse allochtone herkomst is zorgden in 2007 zelf voor de opvang van hun kind en deden geen beroep op de kinderopvang. Onder de gezinnen met een autochtone moeder is dat minder, namelijk 51%. De gezinnen met een autochtone moeder maakten vaker gebruik van zowel de onbetaalde opvang (26%) als de formele opvang (25%). Een op de vijf gezinnen met een moeder van niet Westers allochtone herkomst schakelde onbetaalde opvang in en een op de tien formele opvang. 13 In de onderstaande tabel vindt u de gegevens betreffende de etniciteit voor zowel Nederland als IJburg. Etniciteit: Nederland IJburg Bron: Periode CBS Statline, november 2009 2009 O&S Amsterdam, januari 2009 2009 Etniciteit Aantal % Aantal % Westerse landen 1.478.396 9,0 1.431 11,2 Niet-Westerse landen 1.809.310 11,0 4.665 36,5 Autochtoon 13.198.081 80,1 6.684 52,3 Totaal 16.485.787 100 12.781 100 Hier valt op dat IJburg 25,3% meer nieuwe Nederlanders van niet- Westerse afkomst herbergt. Door dit hogere percentage en het 2,4% meer huisvesten van nieuwe Nederlanders uit Westerse landen ligt het percentage autochtonen in IJburg met 52,3%, 27,8 procent lager dan het gemiddelde van 80,1%. In de periode 2009 2018 zal dit zich als volgt ontwikkelen, waarin er voor IJburg een aanname is gedaan aan de hand van het landelijke groeipatroon voor de etniciteitverhoudingen van het CBS. Wel is er uit een gesprek met het Centrum voor Onderzoek & Statistiek van de gemeente Amsterdam gebleken dat het aantal nieuwe Nederlanders van Niet-westerse afkomst relatief sterk zal toenemen. Etniciteit: Bron: Periode Nederland CBS Statline, december 2008 2012 2015 IJburg Linkin Business, maart 2010 2018 2012 2015 Etniciteit kort Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % 2018 Westerse landen 1.526.202 9,2 1.564.243 9,3 1.601.857 9,5 2.211 11,4 2.693 11,5 3.262 11,7 Niet-westerse landen 1.893.040 11,4 1.990.477 11,9 2.094.104 12,4 7.156 36,9 8.760 37,4 10.568 37,9 Autochtoon 13.214.429 79,4 13.224.532 78,8 13.226.551 78,2 10.007 51,6 11.945 51,0 14.053 50,4 Totaal 16.633.671 100 16.779.252 100 16.922.512 100 19.374 99,9 23.398 99,9 27.883 100 Wat hierin met name opvalt is de groei van het aantal nieuwe Nederlanders in zowel Nederland als IJburg. 13 Landelijke jeugdmonitor kinderopvang
Aantal % Onderstaande tabel geeft inzicht in de leeftijdsopbouw naar etniciteit voor IJburg met achtereen- volgens de bijbehorende percentages. Leeftijdsopbouw naar etniciteit Bron: O&S Amsterdam, bewerking Linkin Business Leeftijd 0-3 jaar 4-12 jaar Etniciteit Aantal % Westerse landen 182 11,2 254 11,2 Niet-Westerse landen 593 36,5 826 36,5 Autochtoon 850 52,3 1.184 52,3 Totaal 1.624 100 2.263 100 Het aantal nieuwe Nederlanders van Westerse afkomst in zowel de leeftijdscategorie 0-3 jaar en 4-12 jaar bedraagt 11,2%. Het aantal nieuwe Nederlanders van niet- Westerse afkomst bedraagt in beide leeftijdscategorieën 36,5%. Hiernaast is uit vijf kwalitatieve interviews gebleken dat er relatief weinig nieuwe Nederlanders deelnemen aan de kinderopvang. 14 In de onderstaande tabel is de leeftijdsopbouw naar etniciteit in de kinderopvang leeftijd benoemd. Hierbij is uitgegaan van de landelijk groei. Prognose leeftijdsopbouw naar etniciteit Bron:O&S Amsterdam, bewerking Linkin Business, april 2010 Perioden 2012 2015 2015 2018 Leeftijd 0-3 jaar 0-3 jaar 0-3 jaar 4-12 jaar 4-12 jaar 4-12 jaar Etniciteit Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % Aantal % 2018 2012 Westerse landen 232 11,4 253 11,5 284 11,7 407 11,4 504 11,5 587 11,7 Niet-Westerse landen 752 36,9 824 37,4 920 37,9 1.317 36,9 1.638 37,4 1.900 37,9 Autochtoon 1.051 51,6 1.123 51,0 1.221 50,3 1.841 51,6 2.234 51,0 2.532 50,5 Totaal 2.035 100 2.200 100 2.426 100 3.565 100 4.376 100 5.019 100 Doordat IJburg nog volop in ontwikkeling is zal het aantal kinderen in de leeftijdscategorieën 0-3 en 4-12 jaar toe blijven nemen. 14 Yanna Wanrooij, Vestigingsmanager Kids Planet IJburg; Lia de Lange, planoloog DRO / team IJburg en Zeeburgereiland; Angelique Kouwels, Vestigingsmanager SKON de blauwe cobra; Ans Leconte, beleidsmedewerker Jeugd, afdeling SBR - Stadsdeel Zeeburg; KinderVilla IJburg, Planningsmedewerker Irene, Plaatsvervangend vestigingsmanager Annemarie
4. Capaciteit In dit hoofdstuk is de capaciteit aan de hand van twee scenario s berekend. 4.1.1 Aanbod KDV De onderstaande tabel geeft het aantal kindplaatsen voor de KDV in 2009 weer. In de derde kolom is het aantal kindplaatsen weergegeven, in de vierde en vijfde kolom de capaciteit in het aantal kinderen volgens de landelijke en lokale aanname. Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Landelijk scenario Lokaal scenario 1e fase De blauw e kiw i kdv 40 76 74 De blauw e slingeraap kdv 24 46 44 Blij-land kdv 48 91 88 Heppie Herrie kdv 8 15 15 Kids Planet kdv 34 65 63 KinderVilla IJburg Steigereiland kdv 51 97 94 De kleine w ereld, Haveneiland kdv 36 68 66 De kleine w ereld, Steigereiland kdv 48 91 88 Oempa Loempa kdv 60 114 110 Woeste Willem kdv 60 114 110 Small Society de Admiraal kdv 72 137 132 Small Society de Koning kdv 59 112 109 Small Society de Keizer kdv 45 86 83 Small Society de Prins kdv 59 112 109 Totaal kdv 644 1.224 1.185 Er zijn er voor de KDV 644 kindplaatsen. Dit komt neer op een capaciteit tussen 1.185 en 1.224 kinderen en een participatiegraad van 73% en 75,4%.
4.1.2. Aanbod BSO De onderstaande tabel geeft het aantal kindplaatsen voor de BSO in 2009 weer. Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Landelijk scenario Lokaal scenario 1e fase De blauw e cobra bso 60 114 119 De blauw e glimw orm bso 30 57 59 De blauw e krab bso 60 114 119 De blauw e slingeraap bso 40 76 79 Bries bso 40 76 79 Flierefluitegem bso 40 76 79 Kidsclub Atlantis bso 60 114 119 Wervelw ind bso 90 171 178 De Egelskop bso 40 76 79 Unikidz bso 26 49 51 t IJ-landje bso 40 76 79 Kids Planet bso 10 19 20 Totaal bso 536 1.018 1.061 Voor de BSO zijn er 536 kindplaatsen geteld met een capaciteit tussen 1.018 en 1.061 en een participatiegraad van 57,76% en 60,2%. 4.2 Participatie kinderopvang De totale participatie in de kinderopvang voor Nederland is volgens de meeste recente CBS cijfers uit 2007 op 25% gesteld. Voor IJburg zijn deze doorberekend op landelijk en lokaal niveau. De participatie voor de KDV ligt volgens de landelijke aanname op 75,4%, volgens de lokale op 73%. Voor de BSO ligt dit op respectievelijk 57,76% en 60,2%. De participatiegraad geeft een goede indicatie. Uit de gesprekken met lokale ondernemers is gebleken dat ouders/ verzorgers hun kinderen graag dicht bij huis laten opvangen. Door de ligging van IJburg zullen zij dit dus doen binnen de wijk IJburg. 15 4.3 Voorkeursdagen Uit landelijk onderzoek naar de voorkeursdagen van ouders voor de KDV en BSO komt naar voren dat het percentage ouders dat op woensdag en vrijdag gebruik wenst te maken veel kleiner is dan de aangegeven voorkeursdagen maandag, dinsdag en donderdag. Meer dan de helft (53%) wenst geen gebruik te maken van de BSO op woensdag en/ of vrijdag, voor KDV is dit 29%. 16 15 De Kleine Wereld Haveneiland, Tamara; Hester Teprstra De Blauwe Krab, mevrouw Boog; t IJ-landje, mevrouw van der Vos Dienst Ruimtelijke Ordening Amsterdam, mevrouw de Lange 16 Regioplan, Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang (5e meting), stand van zaken in juni 2009, oktober 2009
Deze cijfers worden bevestigd door de onderstaande tabel. Voorkeursdagen Nederland Bron: Wachtlijsten en wachttijden buitenschoolse opvang en dagopvang Criteria/ BSO, KDV Wachtlijst BSO juni 2009 Wachtlijst KDV juni 2009 Ja 18% 13% Nee 53% 29% Al ingeschreven voor de woensdag en/of vrijdag. 29% 58% Te herleiden is dat op landelijk niveau de woensdag en/of vrijdag voor 29% is gedekt voor de BSO en 58% voor de KDV. Als we hier de ouders bij optellen die bereid zijn naar de woensdag en/of vrijdag te verhuizen komt dit neer op 47% voor de BSO en 71% voor de KDV. Deze cijfers vormen op landelijk niveau de maximale vraag voor de woensdag en/of vrijdag. Op lokaal niveau is hier in mindere mate sprake van. Er is vooral een duidelijk onderscheid te vinden in de woensdagen en vrijdagen. Zo ligt het bezettingspercentage van de SKON vestigingen voor zowel de KDV als BSO op woensdag op ongeveer 50% en voor de vrijdag op ongeveer 83 procent. Bij de vestigingen van Kids Planet ligt het bezettingspercentage op zowel de woensdag als vrijdag op ongeveer 84,6%. IJburg heeft voor zowel de woensdag als vrijdag een hoger bezettingspercentage vergeleken met het landelijk gemiddelde. Hoe groot het verschil is verschilt sterk per vestiging. Dit kan te maken hebben met de ligging of voorwaarden die een kinderopvangcentrum stelt. 4.4 Wachtlijsten Op landelijk niveau ligt de vervuiling van de wachtlijsten op 44% voor BSO en 46% voor KDV, zie onderstaande tabel. Staat uw kind op de wachtlijst voor BSO of KDV? Bron: Wachtlijst onderzoek ministerie OCW Criteria/ BSO en KDV BSO KDV Ja 56% 54% Nee 44% 46% Reden hiervoor is in 78,7% van de gevallen dat de kinderen reeds geplaatst zijn en in 11% van de gevallen dat het kind reeds bij een andere organisatie is geplaatst. Het overige percentage heeft reeds een andere oplossing gevonden. Zij hebben bijvoorbeeld de werktijden aangepast. Uit vijf interviews, waarvan drie met ondernemers op lokaal niveau en twee interviews met de Dienst Ruimtelijke Ordening van Stadsdeel Zeeburg en de Beleidsmedewerker Kinderopvang van het Stadsdeel Zeeburg is gebleken dat de wachtlijsten vervuild zijn met 80 á 90 procent voor de KDV aangezien de ouders zich bij elke onderneming in IJburg inschrijven. Voor de BSO ligt dit iets anders aangezien de ouders zich daar met name in de buurt van de school of huis inschrijven. Dit percentage vervuiling wordt geschat tussen de 70 en 90%.
Dit zou neerkomen op een gemiddelde van 85% voor de KDV en 80% voor de BSO. Dit is 41% hoger dan het landelijk gemiddelde voor de KDV en 36% hoger dan de vertroebeling van de wachtlijsten op landelijk niveau voor de BSO 17. Voor de cijfers van de vervuiling houden wij vast aan deze lokale cijfers, 85% voor KDV en 80% voor BSO. Dit omdat deze cijfers betrouwbaarder worden geacht. 18,19 4.5 Kinderopvang Volgens bovenstaande gegevens zien aanbod en vraag anno 2009 er voor de KDV als volgt uit: Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2009 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen 1e fase De blauwe kiwi kdv 40 54-14 74 99-25 De blauwe slingeraap kdv 24 32-8 44 59-15 Blij-Land kdv 48 64-16 88 119-30 Heppie Herrie kdv 8 11-3 15 20-5 Kids Planet kdv 34 46-12 63 84-21 KinderVilla IJburg Steigereiland kdv 51 68-17 94 126-32 De Kleine Wereld, Haveneiland kdv 36 48-12 66 89-23 De Kleine Wereld, Steigereiland kdv 48 64-16 88 119-30 Oempa Loempa kdv 60 80-20 110 148-38 Woeste Willem kdv 60 80-20 110 148-38 Small Society de Admiraal kdv 72 97-25 132 178-45 Small Society de Koning kdv 59 79-20 109 146-37 Small Society de Keizer kdv 45 60-15 83 111-28 Small Society de Prins kdv 59 79-20 109 146-37 Totaal kdv 644 864-220 1.185 1.590-405 Op basis van het onderzoek is gebleken dat de gewenste capaciteit voor KDV 864 kinderen en 644 kindplaatsen betreft. Dit houdt in dat er in 2009 een tekort aan kinderopvang was voor 405 kinderen of 220 kindplaatsen. 17 Yanna Wanrooij, Vestigingsmanager Kids Planet IJburg; Lia de Lange, planoloog DRO / team IJburg en Zeeburgereiland; Angelique Kouwels, Vestigingsmanager SKON de blauwe cobra; Ans Leconte, beleidsmedewerker Jeugd, afdeling SBR - Stadsdeel Zeeburg; KinderVilla IJburg, Planningsmedewerker Irene, Plaatsvervangend vestigingsmanager Annemarie 18 Aanname gebaseerd op de wachtlijsten van SKON Kiwi en de kleine wereld Haven- en Steigereiland. Namelijk 200, 150 en 150 kinderen op de wachtlijst, in verhouding tot de landelijke capaciteitsaanname van 1,9 kinderen per kindplaats. 19 Aanname gebaseerd op de wachtlijsten van SKON Cobra en Krab namelijk beiden 200 kinderen op de wachtlijst, in verhouding met de landelijke capaciteitsaanname van 1,9 kinderen per kindplaats.
Volgens bovenstaande gegevens zien aanbod en vraag anno 2009 er voor de BSO als volgt uit: Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2009 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen 1e fase De blauwe cobra bso 60 81-21 119 160-42 De blauwe glimworm bso 30 41-11 59 80-21 De blauwe krab bso 60 81-21 119 160-42 De blauwe slingeraap bso 40 54-14 79 107-28 Bries bso 40 54-14 79 107-28 Flierefluitegem bso 40 54-14 79 107-28 Kidsclub Atlantis bso 60 81-21 119 160-42 Wervelwind bso 90 122-32 178 241-62 De Egelskop bso 40 54-14 79 107-28 Unikidz bso 26 35-9 51 70-18 t IJ-landje bso 40 54-14 79 107-28 Kids Planet bso 10 14-4 20 27-7 Totaal bso 536 724-188 1.061 1.433-371 Voor de BSO is den gewenste capaciteit 1.433 kinderen of 724 kindplaatsen. Momenteel is er capaciteit om 1.061 kinderen te huisvesten in 536 kindplaatsen. Dit komt neer op een tekort van 188 kindplaatsen of een tekort voor 371 kinderen.
4.6 Ontwikkeling van de vraag Voor het indicatiejaar 2012 ziet de KDV tabel er als volgt uit. Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2012 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen 1e fase De blauwe kiwi kdv 40 55-15 74 102-28 De blauwe slingeraap kdv 24 33-9 44 61-17 SKON kdv 48 66-18 88 121-33 Blij-Land kdv 48 66-18 88 122-34 Heppie Herrie kdv 8 11-3 15 20-6 Kids Planet kdv 34 47-13 63 86-24 KinderVilla IJburg Steigereiland kdv 51 70-19 94 129-36 KinderVilla kdv 48 66-18 88 122-34 De Kleine Wereld, Haveneiland kdv 36 50-14 66 91-25 De Kleine Wereld, Steigereiland kdv 48 66-18 88 122-34 Oempa Loempa kdv 60 83-23 110 152-42 Woeste Willem kdv 60 83-23 110 152-42 Small Society de Admiraal kdv 72 99-27 132 183-50 Small Society de Koning kdv 59 81-22 109 150-41 Small Society de Keizer kdv 45 62-17 83 114-31 Small Society de Prins kdv 59 81-22 109 150-41 PM kdv 48 66-18 88 121-33 Totaal kdv 788 1.086-298 1.449 1.999-550 Tussen 2009 en 2012 is het tekort van 405 kinderen uitgegroeid tot een tekort van 550 kinderen. Dit houdt in dat er een capaciteitstekort is van 298 kindplaatsen tegenover een tekort van 220 kindplaatsen in 2009.
Voor het indicatiejaar 2012 ziet de BSO tabel er als volgt uit. Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2012 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen 1e fase De blauwe cobra bso 60 99-39 119 196-77 De blauwe fluithaas bso 60 99-39 119 196-77 De blauwe glimworm bso 30 49-19 59 98-38 De blauwe krab bso 60 99-39 119 196-77 De blauwe slingeraap bso 40 66-26 79 131-51 Bries bso 40 66-26 79 131-51 Kidsclub Atlantis bso 60 99-39 119 196-77 Wervelwind bso 90 148-58 178 294-115 De Egelskop bso 40 66-26 79 131-51 Unikidz bso 26 43-17 51 85-33 t IJ-landje bso 40 66-26 79 131-51 Kids Planet bso 10 16-6 20 33-13 Small Society Haveneiland bso 30 49-19 59 98-38 KinderVilla Ijburg Steigereiland bso 10 16-6 20 33-13 De Kleine Wereld Steigereiland bso 50 82-32 99 163-64 ABBS bso 60 99-39 119 196-77 De Kei bso 40 66-26 79 131-51 De Blokkenhut bso 40 66-26 79 131-51 Pampuslaan bso 65 107-42 129 212-83 CVT bso 40 66-26 79 131-51 Totaal bso 891 1.468-577 1.764 2.907-1.143 De gewenste capaciteit voor de BSO stijgt van 1.433 kinderen naar 2.907. Dit komt neer op een capaciteitstekort van respectievelijk 1.143 kinderen of 577 kindplaatsen.
Voor het indicatiejaar 2015 ziet de KDV tabel er als volgt uit. Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2015 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen 1e fase De blauwe kiwi kdv 40 59-19 74 108-34 De blauwe slingeraap kdv 24 35-11 44 65-21 SKON kdv 48 70-22 88 129-41 SKON kdv 48 70-22 88 129-41 Blij-Land kdv 48 70-22 88 130-41 Heppie Herrie kdv 8 12-4 15 22-7 Kids Planet kdv 34 50-16 63 92-29 KinderVilla Ijburg Steigereiland kdv 51 75-24 94 138-44 KinderVilla kdv 48 70-22 88 130-41 De Kleine Wereld, Haveneiland kdv 36 53-17 66 97-31 De Kleine Wereld, Steigereiland kdv 48 70-22 88 130-41 Oempa Loempa kdv 60 88-28 110 162-52 Woeste Willem kdv 60 88-28 110 162-52 Small Society de Admiraal kdv 72 106-34 132 194-62 Small Society de Koning kdv 59 87-28 109 159-51 PM kdv 48 70-22 88 129-41 2e fase Onbekend kdv 70 103-33 129 189-60 Totaal kdv 802 1.177-375 1.475 2.165-690 Tussen 2012 en 2015 zien we het capaciteitstekort in de KDV doorgroeit tot 690 Kinderen of 375 kindplaatsen. De gewenste capaciteit in kinderen is hier 2.165 op basis van 1.177 kindplaatsen.
Voor het indicatiejaar 2015 ziet de BSO tabel er als volgt uit. Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2015 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen 1e fase De blauwe cobra bso 60 108-48 119 213-94 De blauwe fluithaas bso 60 108-48 119 213-94 De blauwe glimworm bso 30 54-24 59 106-47 De blauwe krab bso 60 108-48 119 213-94 De blauwe slingeraap bso 40 72-32 79 142-63 Bries bso 40 72-32 79 142-63 Flierefluitegem bso 40 72-32 79 142-63 Kidsclub Atlantis bso 60 108-48 119 213-94 Wervelwind bso 90 161-71 178 319-141 De Egelskop bso 40 72-32 79 142-63 Unikidz bso 26 47-21 51 92-41 t IJ-landje bso 40 72-32 79 142-63 Kids Planet bso 10 18-8 20 35-16 Small Society Haveneiland bso 30 54-24 59 106-47 KinderVilla Ijburg Steigereiland bso 10 18-8 20 35-16 De Kleine Wereld Steigereiland bso 50 90-40 99 177-78 ABBS bso 60 108-48 119 213-94 De Kei bso 40 72-32 79 142-63 De Blokkenhut bso 40 72-32 79 142-63 Pampuslaan bso 65 116-51 129 231-102 CVT bso 40 72-32 79 142-63 2e fase Onbekend bso 69 124-55 137 246-109 Totaal bso 1.000 1.792-792 1.980 3.549-1.569 De gewenste capaciteit voor de BSO stijgt van 1.468 naar 1.792 kindplaatsen. Dit komt neer op een capaciteitstekort van 1.569 kinderen en 792 kindplaatsen.
Voor het indicatiejaar 2018 ziet de KDV tabel er als volgt uit. Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2018 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen 1e fase De blauw e kiw i kdv 40 48-8 74 88-15 De blauw e slingeraap kdv 24 29-5 44 53-9 SKON kdv 48 58-10 88 106-18 SKON kdv 48 58-10 88 106-18 Blij-Land kdv 48 58-10 88 106-18 Heppie Herrie kdv 8 10-2 15 18-3 Kids Planet kdv 34 41-7 63 75-13 KinderVilla IJburg Steigereiland kdv 51 61-10 94 113-19 KinderVilla kdv 48 58-10 88 106-18 De Kleine Wereld, Haveneiland kdv 36 43-7 66 80-13 De Kleine Wereld, Steigereiland kdv 48 58-10 88 106-18 Oempa Loempa kdv 60 72-12 110 133-22 Woeste Willem kdv 60 72-12 110 133-22 Small Society de Admiraal kdv 72 86-14 132 159-27 Small Society de Koning kdv 59 71-12 109 131-22 PM kdv 48 58-10 88 106-18 2e fase Onbekend kdv 347 417-70 638 767-129 Totaal kdv 1.079 1.296-217 1.984 2.385-401 In 2018 zien we voor het eerst een daling in het tekort aan capaciteit. Waar er in 2015 nog een capaciteitstekort was van 375 kindplaatsen of 690 kinderen is er in 2018 sprake van een capaciteitstekort van 217 kindplaatsen of 401 kinderen. Dit komt mede tot stand door geplande uitbreidingen met betrekking tot kinderopvang in de 2 e fase van IJburg.
Voor het indicatiejaar 2018 ziet de BSO tabel er als volgt uit. Bron: Linkin Business Vraag & aanbod 2018 Locatie Kinderopvang Capaciteit kindplaatsen Gewenste capaciteit in kindplaatsen Resultaat in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Gewenste capaciteit in kinderen Resultaat in kinderen 1e fase De blauwe cobra bso 60 94-34 119 186-68 De blauwe fluithaas bso 60 94-34 119 186-68 De blauwe glimworm bso 30 47-17 59 93-34 De blauwe krab bso 60 94-34 119 186-68 De blauwe slingeraap bso 40 63-23 79 124-45 Bries bso 40 63-23 79 124-45 Flierefluitegem bso 40 63-23 79 124-45 Kidsclub Atlantis bso 60 94-34 119 186-68 Wervelwind bso 90 141-51 178 279-101 De Egelskop bso 40 63-23 79 124-45 Unikidz bso 26 41-15 51 81-29 t IJ-landje bso 40 63-23 79 124-45 Kids Planet bso 10 16-6 20 31-11 Small Society Haveneiland bso 30 47-17 59 93-34 KinderVilla IJburg Steigereiland bso 10 16-6 20 31-11 De Kleine Wereld Steigereiland bso 50 78-28 99 155-56 ABBS bso 60 94-34 119 187-68 De Kei bso 40 63-23 79 124-45 De Blokkenhut bso 40 63-23 79 124-45 Pampuslaan bso 65 102-37 129 202-73 CVT bso 40 63-23 79 124-45 2e fase Onbekend bso 380 596-216 752 1.179-427 Totaal bso 1.311 2.056-745 2.595 4.070-1.475 Ook de tekorten in de BSO zien we teruglopen tot 745 kindplaatsen of 1.475 kinderen. De gewenste capaciteit groeit wel van 1.792 kindplaatsen in 2015 naar 2.056 kindplaatsen in 2018. Ook het aantal kinderen dat gebruik wilt maken van de kinderopvang zal groeien van 3.549 kinderen in 2015 naar 4.070 kinderen in 2018.
Hieronder is de ontwikkeling van de KDV grafisch weergegeven: Ontwikkeling van de vraag KDV 3.000 Aantal 2.500 2.000 1.500 1.000 500 Capaciteit in kindplaatsen Vraag in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Vraag in kinderen 0 2009 2012 2015 2018 Jaar Het constante capaciteitstekort is voor zowel de kindplaatsen als de kinderen is in de bovenstaande grafiek te zien. Het grootste tekort is te zien medio 2015. Hierna komen de lijnen, de tekorten, dichter naar elkaar toe en nemen de tekorten langzaam af tot en met 2018. Ontwikkeling van de vraag BSO Aantal 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 2009 2012 2015 2018 Jaar Capaciteit in kindplaatsen Vraag in kindplaatsen Capaciteit in kinderen Vraag in kinderen Voor de BSO wordt het grootste tekort medio 2015 bereikt.
In de onderstaande grafiek is de totale ontwikkeling van vraag en aanbod weergegeven. Hier is te zien dat er tussen 2009 een blijvend tekort aan capaciteit is. Ontwikkeling van de vraag totaal 7.000 Aantal 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 Totaal Capaciteit in kindplaatsen Totaal Vraag in kindplaatsen Totaal Capaciteit in kinderen Totaal Vraag in kinderen 0 2009 2012 2015 2018 Jaar
5. Conclusies en aanbevelingen In dit hoofdstuk worden de conclusies en aanbevelingen uiteengezet. 5.1 Conclusies IJburg is in de ogen van de bewoners een heerlijke wijk, zij beoordelen deze dan ook gemiddeld met een 7,7. De wijk bestaat uit relatief veel en jonge gezinnen met kinderen. Zij hebben een relatief hoge opleiding wat heeft geleid tot een hoger percentage tweeverdieners. Dit in combinatie met de huidige vraag maakt het zeer aannemelijk dat men door haar sterke financiële positie meer gebruik maakt van kinderopvang. Op basis van het onderzoek is gebleken dat de gewenste capaciteit in 2009 voor KDV 1.590 kinderen en 864 kindplaatsen betreft. Voor BSO is dit 1.433 om 724. Dit houdt in dat er momenteel een tekort is van 405 kinderen of 220 kindplaatsen in de KDV en 371 of 188 voor de BSO. Totaal gezien komt dit neer op een behoefte aan 408 kindplaatsen en 776 kinderen al dan niet met brede school. Het tekort aan KDV en BSO loopt tussen 2015 en 2018 terug door de bouw van nieuwe kindplaatsen in de tweede fase van IJburg. Ondernemers en bestuurders zitten niet op een lijn. Waar acht op de tien ondernemers spreken over grote tekorten aan de aanbodzijde spreken de bestuurders over een situatie waarin vraag en aanbod vrijwel gelijk zijn. Uit de gesprekken met de ondernemers kwam naar voren dat zij zeer happig zijn naar informatie over de kinderopvang en de ontwikkeling van IJburg. In IJburg zijn er grote problemen met het vinden van geschoold personeel. Dit wordt mede veroorzaakt door de relatief slechte bereikbaarheid in combinatie met de relatief hoge huizenprijzen en de nieuwe richtlijn voor opleidingen in de branche. 5.2 Aanbevelingen Veel kinderopvangorganisaties schonen hun wachtlijst niet regelmatig of helemaal niet op. Vervuiling van wachtlijsten komt dan ook veel voor, soms wel tot 90%. Doordat ondernemers de wachtlijsten als belangrijk mechanisme zien om op te sturen is hun beeld vertroebeld en zien kinderopvangorganisaties hun toekomst rooskleuriger in dan de werkelijke situatie is. Voor ondernemers is het beter om te sturen op de geschatte participatiegraad minus de huidige capaciteit; Door de wildgroei aan organisaties wordt het voor ondernemers in de toekomst steeds belangrijker zich te onderscheiden en zo de continuïteit van hun organisatie te waarborgen; De een actievere rol van lokale overheid kan zij een brug te slaan tussen bestuurders en ondernemers en vinger aan de pols gedurende toekomstige ontwikkelingen; De huidige economische situatie en de daarmee veranderende planning van de woningbouw zorgt voor een onzekere toekomst van IJburg. De bouwplanning is al een aantal keer aangepast, momenteel tot 2023. Het zou kunnen dat dit weer gebeurt. De planning van de bouw is belangrijk voor de kinderopvangprognose. Indien er minder huizen worden gebouwd, neemt het inwonertal minder snel toe en zal de prognose van deelname aan de kinderopvang veranderen. Door dit aspect in combinatie met de vervuilde wachtlijstenkan het zo zijn dat tekorten lager uitvallen. Wij adviseren dan ook om dit per jaar in de gaten te houden om zodoende hierop te kunnen sturen.