Spreekbeurt informatie over de gymschoen Vooraf: Je kunt deze informatie gebruiken als onderdeel van jouw spreekbeurt. Een tips is om de delen tekst in jouw taal te herschrijven. Je kunt ook de gehele spreekbeurt doen over de gymschoen maar hou dan de tijd in de gaten die je hebt meegekregen van jouw leerkracht! Inhoudsopgave Geschiedenis van de gewone schoen... 2 Wat is een gymschoen?... 3 Soorten... 4 Van wat voor materiaal worden gymschoenen gemaakt?... 5 Wat heeft de ruimtevaart hier aan toegevoegd?... 5 Testjes... 6 Uitvoering:... 6 Bronnen... 6
Geschiedenis van de gewone schoen Tip: zoek de website op en print het plaatje uit. Deze kun je aan de klas laten zien. Ook kun je de website via de beamer laten zien. De prehistorie Historici vermoeden dat de schoen al bestaat zolang er mensen bestaan. Niet zo heel vreemd, want niemand zal het fijn vinden om door weer en wind, door bossen en andere gebieden te lopen op blote voeten. Vroeger ook niet. De allereerste gevonden schoen stamt uit 8000 voor Christus. Alleen zagen die schoenen er wel wat anders uit dan nu. Met een riempje of touw werd een stuk dierenhuid om de voeten gebonden. Erg primitief dus! Het oude Egypte & de Romeinse tijd In de tijd van de Egyptenaren, piramides en farao's werd de schoen gezien als een statussymbool: alleen rijke mensen droegen sandalen. Deze sandalen werden gemaakt van papyrus, leer, gevlochten riet of palmbast. In de Romeinse tijd was dat al anders. Iedereen droeg sandalen, de zogeheten 'kresip'. Rijke dames droegen ook graag stukken kurk onder hun zolen. Zo leken ze langer en slanker. De middeleeuwen Rond 1200 verschenen de eerste laarsjes met spitse neuzen, die snavelschoenen heetten. De punt van de schoen was wederom een statussymbool: hoe langer de punt, hoe belangrijker de persoon in de schoenen. Sommige punten waren zo lang, dat ze met een touwtje aan de knie moesten worden vastgemaakt. Arme mensen droegen toen gewone leren schoenen (zonder punt), en ook de houten klomp werd vaak gedragen. Van 1500 tot 1800 In deze periode werd de schoen steeds belangrijker, mooier en gekker! In 1580 bedacht über-uitvinder Leonardo Da Vinci de eerste hak. Niet veel later werden de 'chopines' een rage, een hoge schoen met een plateauzool van soms wel 75 centimeter hoog! Ook de Franse zonnekoning Louis XIV weigerde zijn huis uit te gaan zonder zijn beschilderde en zelfontworpen plateauzolen.
1800 tot 2000 De ontwikkeling van de schoen ging steeds sneller. Rond 1800 was daar ineens de eerste schoenfabriek. Met de komst van de eerste naaimachine in 1834 werd ook meteen de allereerste gymschoen bedacht. Rijgbottines (hoge laarzen met veters) en bandschoenen (sandalen met hakken en riempjes) waren rond 1900 erg populair. In de jaren zestig werden de eerste flatjes en ballerina's ontwikkeld en in de flowerpowerperiode van de jaren zeventig waren de cowboylaarzen niet aan te slepen. 2007 De schoenen van nu beginnen steeds meer op de ouderwetse schoenen te lijken. Want de hippe 'wedges' lijken wel erg op de plateauzolen van kurk uit de Romeinse tijd. En de sandalen met riempjes van tegenwoordig hebben ook wel wat weg van de sandalen van Egyptenaren. Ook de ballerina's en laarzen met vetertjes zijn weer helemaal in. Laten we hopen dat die hoge chopines nooit meer terugkomen (bron: http://www.kidsweek.nl/artikel/173449) Wat is een gymschoen? Een gymschoen heet eigenlijk een gymnastiekschoen. De schoen werd gemaakt om mee te kunnen sporten. De schoen moet dus licht zijn, zweet kunnen opnemen en verwerken. Hierdoor zijn ze ideaal om er mee te sporten. De gymschoen wordt niet gebruikt door turnsters of voetballers. Deze dragen andere soort schoenen. Een gymschoen lijkt tegenwoordig meer een alledaagse schoen. Alleen is de zool van wit of geel materiaal. Juist: om geen strepen op de vloer van de gymzaal te krijgen.
Soorten Gymschoenen zijn er in alle soorten maten en vormen: Met klittenband: Bron: http://www.kidshome.nl/images/10000095eb0d31c31.jpg Of met gewone veters en met een sportievere uitstraling: Bron: http://mode.beslist.nl/mode/imagexxl/1496663.png Of gymschoenen met een ouderwetse uiterlijk maar die anno 2008 erg populair zijn: Bron: http://www.shoes.com/productimages/shoes_iaec1011610.jpg
Van wat voor materiaal worden gymschoenen gemaakt? Wat belangrijk is bij sportschoenen is de demping. Zodra jij een beweging maakt moet dat gedempt worden door de schoen. Je spieren en gewrichten vangen deze krachten op. Denk aan je knieën of enkels. Een website waar je zeer goede informatie kan vinden is: http://members.lycos.nl/sportschoen/studies.html Haal je voordeel hier uit!! (En vergeet niet de bron te vermelden!) Wat heeft de ruimtevaart hier aan toegevoegd? Zoals jij op de website hebt kunnen lezen is de demping er belangrijk in een schoen. Dit bestaat uit schuimrubber of lucht. En het laatste bestaat dankzij de ruimtevaart. Teams, afdelingen en fabrikanten zochten een lange tijd naar een schokdempende, stabiele en soepele sportschoen die lang mee kon gaan. Een zekere meneer Al Gross stortte zich in de alternatieven voor schuimrubber die in de zool van de schoen zit. Ruimtepakken van de astronauten zijn er stijf. Je kunt er nauwelijks in bewegen. Door op scharnierpunten van het pak de ruimte op te vullen met lucht kan de astronaut zich gemakkelijker bewegen. Je moet niet vergeten dat zo n pak erg dik is om de straling van de zon tegen te gaan. Er werden verschillende lagen en combinaties van materialen gebruikt. Ook de vorm de grootte en de aantallen luchtruimte kunnen door ontwerpen aangepast worden. Zo kan men het pak soepel maken. De zool van de gymschoen werd aangepast in de dikte en de vorm. Ook het aantal lagen werden veranderd. Holtes met lucht werden aangebracht in de zool en hak om de schokken op te vangen. De bekende Nike Air schoenen. http://www.germes-online.com/direct/dbimage/50321535/nike_air_jordan_shoes.jpg
Testjes Het is leuk om jouw klasgenoten te laten ondervinden hoe anders het loopt als je op luchtgeveerde schoenen loopt. Je bent nodig: - Sportschoen met luchtvering - Sportschoen met schuimrubberen zool Kijk of je ergens deze schoenen kan lenen, voor schoenen met luchtvering zijn in de regel toch duurder. Uitvoering: Nodig een kandidaat uit jouw klas (of de docent) uit en laat hem springen, rennen en lopen door de klas. Dit met de twee soorten schoenen doen. Vraag hem naar zijn ervaringen! Bronnen Deze informatie heb ik samengesteld met behulp van het internet en het boek Uitvindingen uit de ruimte van David Baker.