Werkstuk door een scholier 2191 woorden 28 mei 2001 7,6 30 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Voorwoord Wij hebben dit onderwerp gekozen, omdat het een actueel onderwerp is en heel veel mensen gebruik maken van Napster om muziek te kopiëren en om zo niet een veel duurdere CD in de winkel te hoeven kopen. Het is een actueel onderwerp, omdat Napster een veel besproken onderwerp in de wereld is, vanwege het verbieden van Napster door de rechters. De rechters verboden dit, omdat er te veel muziek gedownload werd en de platenmaatschappijen zo vele miljoenen guldens misliepen. Het probleem is een maatschappelijke kwestie, omdat er veel instanties bij betrokken zijn, zoals de platenmaatschappijen, artiesten, mensen die de muziek downloaden van Napster en later bij de rechtszaken ook rechters en advocaten. Het is dus geen persoonlijk probleem, omdat er mensen over de hele wereld bij betrokken zijn. Napster Music Community (dit is de officiële naam) is opgericht in 1999 door de 19-jarige Shawn Fanning. Napster wordt wereldwijd gebruikt, om muziek, cabaret ed. te downloaden, door 60 miljoen mensen. De schade die hierdoor ontstaat is dat de platenmaatschappijen en de artiesten niet meer betaalt krijgen voor hun product. Doordat artiesten (Metallica, Elton John, Paul McCartney) rechtszaken tegen Napster gingen aanvangen kwam er veel aandacht in de media voor dit maatschappelijke probleem. Het gevolg van deze rechtszaken is dat Napster is verboden door de rechters in Amerika en de rest van de wereld. Inleiding Onze onderzoeksvraag luidt: Brengt Napster veel schade aan de platenmaatschappijen en de artiesten? Het doel van ons onderzoek is dat we willen onderzoeken, aan de hand van het analyseschema, wat de gevolgen zijn voor platenmaatschappijen en artiesten, doordat liedjes van artiesten op Napster worden gezet. Onze motivatie om dit onderwerp te onderzoeken staat in ons voorwoord. Onze werkwijze en tijdverdeling kunt u vinden in het logboek en de bronvermelding. Titelverklaring Napster Music Community is een programma die de mensen bij elkaar brengt en zo met elkaar de muziek deelt. https://www.scholieren.com/verslag/1826 Pagina 1 van 6
Maar het heeft ook te maken met de muziekgemeenschap op zich, met de Napster, platenmaatschappijen en artiesten bij elkaar als één grote gemeenschap. Dit wordt alleen niet altijd in dank afgenomen door de platenmaatschappijen en artiesten, maar daar komen we zo op terug. Kern De groepen die bij de kwestie Napster zijn betrokken zijn: de oprichter van Napster, de mensen die de muziek downloaden en beschikbaar stellen, (iedereen die de muziek download stelt ook automatisch de muziek beschikbaar) de platenmaatschappijen die de muziek produceren en de artiesten zelf. Later bij de rechtszaken worden ook het Amerikaanse hooggerechtshof en rechters bij de kwestie betrokken. De oprichter van Napster: Shawn Fanning, de oprichter van Napster, ontwerpt de software waarmee het mogelijk is om MP3 bestanden te downloaden van computers van derden. Op dat moment beseft hij niet dat zijn software 2 jaar later door 60 miljoen internetters gebruikt zal worden. Dit was een idee van universiteiten om via computers bestanden met elkaar uit te wisselen. Shawn Fanning maakte de definitieve versie van het uitwisselingsprogramma, later maakte hij met dat idee het uiteindelijke Napster, die hij steeds verder ontwikkelde. Doordat hij dit programma heeft ontworpen heeft hij zeer veel geld gekregen van mensen die zijn werk financierde. De belangen van Shawn Fanning komen gedeeltelijk overeen met die van de mensen die de muziek downloaden. Hij wil namelijk mensen laten genieten van muziek zonder dat ze er voor hoeven te betalen. De mensen die de muziek downloaden en beschikbaar stellen: de belangen die deze groep heeft is het zo goedkoop mogelijk verkrijgen van muziek, zodat ze geen geld hoeven uitgeven aan te dure CD s. De enige prijs die deze mensen hoeven te betalen zijn de telefoonkosten, want voor de muziek zelf hoefde je niet te betalen. Deze mensen stellen voor elkaar een uitwisselingssysteem samen van muziek als een soort bibliotheek, waar iedereen bij kan en zo alle muziek naar keuze kan downloaden en beschikbaar stellen. Deze belangen komen zoals ik al zei overeen met die van Shawn Fanning Platenmaatschappijen: Napster heeft de muziekindustrie de afgelopen 2 jaar erg bezig gehouden. De muziekindustrie loopt door Napster auteursrechten mis, doordat de mensen nu de muziek gratis kunnen downloaden en niet meer hoeven te kopen in de winkel. (auteursrechten: voor het openbaar afspelen/uitzenden van muziek krijgt de platenmaatschappij bepaald bedrag uitgekeerd) Het belang dat platenmaatschappijen als Sony, Mercury en EMI hebben, zijn dat ze geld willen zien voor het door hun gemaakte product. De platenmaatschappijen lopen hierdoor op jaarbasis dus miljoenen guldens mis. Ze willen dus net zoals de artiesten geld krijgen voor hun product. Artiesten: de artiesten hebben eigenlijk dezelfde belangen als de platenindustrie. Zij willen dus ook geld zien voor het door hun gemaakte product, maar juist doordat artiesten veel en veel meer publiciteit en bekendheid hebben, kunnen ze juist rekenen op een grotere opkomst van fans, die noodzakelijk is voor de belangrijkste vorm van inkomsten voor bands, namelijk optredens. Aan de ene kant wordt de artiest hier financieel slechter van, omdat ze niet betaald krijgen voor hun CD, maar doordat ze meer bekendheid krijgen is er wel een grotere opkomst naar de concerten, waarvoor de artiest ook betaald krijgt. Toch https://www.scholieren.com/verslag/1826 Pagina 2 van 6
blijven nog genoeg bands tegen Napster zoals bijvoorbeeld Metallica en Elton John. De belangen van de artiesten komen dus gedeeltelijk overeen met die van de platenmaatschappijen, maar ook met de belangen van de mensen die de muziek downloaden, doordat ze hierdoor grotere bekendheid krijgen. Amerikaans hooggerechtshof en rechters: de belangen die de rechters en het hooggerechtshof hebben is het recht te laten zegevieren. Zij moeten ervoor zorgen dat alle partijen er beter van worden, dus zowel de oprichter en gebruikers, alsmede de platenmaatschappijen en de artiesten. De rechters en het hooggerechtshof worden er financieel beter van, maar dit is niet echt van toepassing bij deze zaak. De belangen van de rechter en het hooggerechtshof staat tussen beide belangen van de partijen in. Elke partij heeft natuurlijk in elke zaak zijn eigen ideeën en opvattingen, dus ook hoe een probleem kan worden opgelost. Wij zullen nu van elke partij laten zien wat voor voorstellen ze hebben om de kwestie op te lossen. Shawn Fanning: de oplossing die hij heeft is, in samenwerking met Dhr. Bertelsmann, abbonementsgeld te vragen voor het gebruiken van Napster. Dit hield in dat je Fl. 25,- per maand moest betalen en dan kon je een gelimiteerd aantal liedjes downloaden. Dit idee is door de rechters, platenmaatschappijen en artiesten niet geaccepteerd, omdat ze vonden dat ze dan alsnog te weinig geld kregen. Een andere oplossing die Napster had was dat ze de muziekindustrie miljarden dollars aanboden. Op deze manier wordt geprobeerd alsnog door te gaan met Napster. Ook ontstaat het idee van Napster om MP3 muziek van de uitwisseldienst zo te manipuleren dat deze niet meer op CD gezet kunnen worden. Dit werd gedeeltelijk geaccepteerd, maar hier komen we zo op terug. De mensen die de muziek willen downloaden: deze hadden geen voorstellen, maar hadden op de site van Napster en in het softwareprogramma een handtekeningenactie en een hotline om naar de platenmaatschappijen en naar het hooggerechtshof te bellen. Deze handtekeningenactie hebben ze aangeboden aan het hooggerechtshof. De platenmaatschappijen: de platenmaatschappijen wilden dat er filters op Napster moeten worden gezet. Dit houdt in, dat verschillende artiesten die niet wilden dat hun muziek wordt gedownload zonder te betalen, zouden worden geblokt, zodat de muziek niet gratis verkrijgbaar is. Artiesten: de voorstellen van de artiesten lopen nogal uiteen. De ene artiest vindt dat Napster gebruikers moet afsluiten, zoals eerder genoemd Metallica, maar bands als Limp Bizkit en Eminem sponsoren dit soort doelen juist en stoppen er ook veel geld in. Rechters en hooggerechtshof: zij wilden in eerste instantie verspreiding van muziek verbieden, later kwamen ze hier op terug, omdat Napster in hoger beroep was gegaan en een aantal hiervoor genoemde oplossingen op tafel hadden gelegd. Hierdoor kon Napster nog doorbestaan, maar uiteindelijk hebben de rechters beslist dat Napster moet stoppen met het verspreiden van muziek vanaf 1 juni 2001. Napster reageert hier op door filters te plaatsen op het programma. De reactie van de rechter is dat Napster moet stoppen met het verspreiden van muziek van artiesten die niet willen dat hun muziek wordt verspreidt via Napster. https://www.scholieren.com/verslag/1826 Pagina 3 van 6
Voor elke groep gelden niet echt waarden en normen. Maar toch hebben sommige groepen toch een soort groepsgedrag, want de gebruikers vertellen elkaar dat Napster een heel handig programma is om goedkoop de muziek die jij wilt kan downloaden. Zo ontstaat er een soort groepsverband tussen de gebruikers van Napster. Ook muzikanten zien dit en doen hier graag aan mee (Eminem, Limp Bizkit). Zij zetten sommige van hun CD s gratis beschikbaar op Napster. Maar hierdoor komen er ook vijanden. Zij willen dat Napster wegmoet en vormen een soort clan. Is muziek uitwisselen via Napster strafbaar? Wij gaan hieruit van de Nederlandse wet, want voor ieder land zijn de wetten anders bepaald dan in Nederland, anders wordt het veel te uitgebreid. Het Nederlandse auteursrecht is geregeld in de auteurswet. Deze wet biedt bescherming aan de makers van bijv. muziek en films. De volgende twee begrippen spelen in de Auteurswet een centrale rol: Voor zowel openbaar maken als verveelvoudigen is toestemming van de maker van de productie nodig. Doordat de maker een monopolie heeft op beide handelingen kan hij zijn werk exploiteren (=geld verdienen aan zijn product). Er zijn verschillende beperkingen op het exclusieve karakter van beide handelingen. Eén beperking is dat iedereen, zonder toestemming én gratis (d.w.z. zonder direct een vergoeding verschuldigd te zijn), voor eigen privé-gebruik (of voor studiedoeleinden; het zogenaamde thuiskopiëren) kopieën mag maken van beschermde werken, zoals films en muziek. Deze beperking geldt alleen niet voor software. Bovendien moet de kopie gemaakt wordt door degene voor wiens privé-gebruik die kopie is bedoeld. De kopie voor privé-gebruik mag niet worden uitgeleend of anderszins openbaar gemaakt. Downloaden via uitwisselingsprogramma Napster mag, zolang het maar voor eigen gebruik is. Het downloaden en het opnieuw aanbieden van de muziek zonder toestemming van de platenmaatschappij is verboden, omdat privégebruik niet van toepassing is. Het ter beschikking stellen is overigens voldoende om strafbaar te zijn volgens de auteurswet. De identiteit van gebruikers die de muziek beschikbaar stellen bij Napster, schijnt te achterhalen te zijn via het IP-nummer (uniek nummer, dat informatie geeft over de identiteit van de provider van de Napstergebruiker en uiteindelijk ook over de identiteit van de gebruiker zelf). Over de hele wereld zijn er miljoenen gebruikers van Napster en in Nederland zijn er ongeveer tweehonderdduizend gebruikers van Napster. Er is alleen één probleem. In Nederland mag je niet zomaar aan iemands privéleven komen, dus mogen ze het niet achterhalen, tenzij ze toestemming hebben van de rechter. De conclusie die we hieruit kunnen trekken is dat het auteursrecht maar moeilijk gehandhaafd kan blijven, omdat er allerlei kleine regeltjes zijn zoals je zometeen kort samengevat kan zien. Muziek en films zelf downloaden (voor privé-gebruik) mag, ter beschikking stellen niet. Sofware downloaden en ter beschikking stellen, is verboden. Praktisch en juridisch (o.g.v. privacyregelgeving) gezien lijkt het vrijwel onmogelijk om de vele gebruikers van bestanden uitwisselen, overtreden, te vervolgen. Deze regels zullen dus omzeild moeten worden wil je de identiteit van de gebruikers achterhalen. Dit is https://www.scholieren.com/verslag/1826 Pagina 4 van 6
bijna onmogelijk om voor elkaar te krijgen. Citaat van het wetboek: Citaat van de Minister van Justitie: "Op grond van bestaande wetgeving is het verveelvoudigen van een of meer exemplaren van een beschermd werk voor eigen gebruik toegestaan. [...] De internetgebruiker die zelf een privé-kopie maakt, opereert dus binnen de marges van het auteursrecht. Dat is anders wanneer hij door installatie van een softwareprogramma zoals Napster ook anderen in staat stelt om bijvoorbeeld van zijn muziekcollectie kennis te nemen." - p.7, Auteursrecht, naburige rechten en nieuwe media; Verslag algemeen overleg op 11 mei 2000. Conclusie Onze onderzoeksvraag luidde: Brengt Napster veel schade aan de platenmaatschappijen en de artiesten? En ons antwoord daarop is dat volgens ons (Jelmer en Tim) dat Napster niet schadelijk is voor de artiesten, want zij krijgen hierdoor veel publiciteit (dus ook meer bekendheid) en zullen min of meer profiteren van Napster, maar de platenmaatschappijen lopen door Napster wel vele miljoenen verlies op, want zij krijgen door de gratis service van Napster niet hun verwachte inkomsten van de auteursrechten. Napster kan alleen nu niet meer veel schade aanrichten, omdat ze filters hebben geplaatst bij de artiesten die hun muziek niet meer gratis verstrekken willen. Onze eigen mening over Napster is dat dit softwareprogramma handig is om je muziek te downloaden en zo niet vele guldens duurder uitbent als in een platenwinkel. Wij vinden dus eigenlijk dat Napster gewoon gratis en voor niets moet blijven bestaan. Wij denken ook dat door het blijven bestaan van Napster de artiesten meer naamsbekendheid krijgen. Logboek We zijn begonnen met informatie te verzamelen op maandag 19-03-2001. Dit hield in, op Internet kijken en kranten doorspitten. Tijdsduur ong. 2 uur. Dinsdag 20-03-2001. zijn we begonnen met het nog verder uitzoeken van informatie en het verwerken ervan aan de hand van het analyseschema. Dit hield in dat we vraag 1 tot en met vraag 4 hadden beantwoord en een omslag gemaakt. Tijdsduur 3.15 uur. Woensdag 21-03-2001 hebben we de laatste hand gelegd aan ons werkstuk. Dit hield in de laatste vragen van het analyseschema hebben beantwoord en plaatjes ertussen te plakken, uitprinten en in map doen. Tijdsduur 3.30 uur. Bronvermelding De informatiebronnen die we hadden waren de internetpagina s: www.napster.com https://www.scholieren.com/verslag/1826 Pagina 5 van 6
www.altavista.nl www.napster-special.nl www.telegraaf.nl/archief www.volkskrant.nl/archief We hebben ook gezocht in verscheidene kranten: -Telegraaf -Gooi- en Eemlander We hebben bij de site van de napster-special gekeken naar de wetgeving in Nederland over de regels van het wetboek. https://www.scholieren.com/verslag/1826 Pagina 6 van 6