TERFblad september 2008 Oplage: 64.000 zeven gemeenten tijdens veertien achttien de mens in tijden van oorlog hooglede, ingelmunster, izegem, lichtervelde, moorslede, roeselare, staden www.erfgoedcelterf.be Ontwerp en realisatie campagnebeeld: d Artagnan te Brugge F_01854_01_covermagazine.indd 1 22-07-2008 15:22:04 Regio: Hooglede Ingelmunster Izegem Lichtervelde Moorslede Roeselare Staden 1
90 jaar veertienachttien Precies 90 jaar geleden kwam er een einde aan De Groote Oorlog. Ook onze streek ademt heel wat herinneringen uit aan die periode. Verwoestingen en wederopbouw, restanten in huizen en velden, maar ook het verhaal van de vluchtelingen, het leven met de soldaten, de gevoelens van onzekerheid, moed en solidariteit. De gemeentebesturen van onze regio, die samen de erfgoedprojectvereniging TERF boven de doopvont hielden (Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Lichtervelde, Moorslede, Roeselare, Staden), wensen de herdenking van het einde van WO I niet onopgemerkt voorbij te laten gaan. Samen met tal van verenigingen en vele vrijwilligers werd een uitgebreid programma opgezet dat deze periode in de kijker zet. Je ontdekt er alles over tijdens Open Monumenten Dag op zondag 14 september, hét startschot voor dit WO I programma. Sites, van cruciaal belang tijdens WO I of bij de wederopbouw, zetten we die dag in de kijker: bunkers of ziekenhuizen, maar ook de Duitse oorden van plezier. Op Open Monumenten Dag leidt de gratis monumentenbus met gids je langs de meest verrassende locaties en krijg je er meteen de première van een WO I wandel-, fiets- en autotocht in wording bij. Het hele najaar kan je deze sites per fiets gaan verkennen. Op onze website, www.erfgoedcelterf.be, vind je de meest recente info en de downloadbare fietsroutes, maar kan je ook je tips en opmerkingen erover met ons delen. Zo stel je de WO I fietsroute in de regio mee samen. Met het oog op 2014 willen we het verhaal van de regio tijdens WO I verder schrijven en daar kan dus ook jij aan meewerken! Na Open Monumenten Dag kan je WO I verder beleven via indringende tentoonstellingen, interessante lezingen, unieke concerten, verrassende wandelingen Duik in het rijke WO I aanbod van je stad / gemeente binnenin dit TERFblad of bekijk even het chronologisch overzicht van alle WO I-activiteiten in de regio TERF op de laatste pagina van dit TERFblad. Duid je zeker te zien of te doen activiteiten aan en bezoek ze samen met je familie, vriend(en) of vriendin(en)!!! Ten slotte wensen we graag via deze weg en namens de voltallige Raad van Bestuur van TERF, alle medewerkers, vrijwilligers en professionelen heel erg te bedanken om samen met ons dit verrassende programma in elkaar te steken. Namens TERF, Kris Declercq, voorzitter INFO MONUMENTENBUS OMD Startplaats: Wielermuseum, Polenplein 15, 8800 Roeselare Vertrekuren: om 10 uur en om 14 uur Duur tocht: ± 2 uur Reserveren is noodzakelijk en kan tot en met zaterdag 13 september ( tot 12.30 uur! ) in het Infocentrum, Ooststraat 35, 8800 Roeselare Openingsuren: van maandag t.e.m. zaterdag, telkens van 9-12.30 uur en van 13.30-17 uur. of via infocentrum@roeselare.be tel. 051 26 96 00 fax 051 26 96 08 Details van de bustocht vind je op www.erfgoedcelterf.be. Een rit met de OMD bus is gratis! Op het einde van de tocht krijgt elke deelnemer een passend aandenken!!! 2 Legende: = voorstelling / = lezing / = andere / = wandel of fietstocht / = tentoonstelling / = boek
Op de vlucht, den Duuts, Schuwe maandag, het Arsenaal brandt Roeselare Roeselare was een belangrijke garnizoensstad in Duits gebied tijdens WO I. Doortrekkende troepen op weg naar het front, de lazaretten, gecensureerde burgerpost, het leven op een school, de wederopbouw met stadsarchitecten en hun impact op het straatbeeld, allemaal ingrediënten van een bezette stad! Joseph de Bruycker Open Monumenten Dag Het modernisme kende, na WO I, een grote opgang in de architectuur. In 1927 verscheen de eerste modernistische woning in het Roeselaars stadsbeeld: de eigen woning van architect J. de Bruycker aan de O.-L.-Vrouwemarkt (de huidige hoofdbibliotheek De Vriendschap). Samen met H. Hoste ontwierp hij ook meubelen. Als directeur van de meubelgalerij N.V. Het Binnenhuis (het voormalig café Au Royal, op de hoek van de J. Mahieustraat en de Ooststraat), was hij samen met H. Hoste en kunstenaar V. Servranckx gerenommeerd voor de realisatie van het bureau-fumoir. N.a.v. OMD heeft de erfgoedbibliotheek Collectie Westflandrica een mooie brochure uitgebracht met het leven en werk van deze architect. Ze wordt te koop aangeboden in de hoofdbibliotheek De Vriendschap en het filiaal Albrecht Rodenbach, waar foto s en plannen van zijn huizen en meubelen worden tentoongesteld. Wie: Bibliotheek Roeselare Waar: De Vriendschap en A. Rodenbachbibliotheek Wanneer: Ma 8/9 - Za 27/9, tijdens de openingsuren Info: Bibliotheek Roeselare, paspeslagh@roeselare.be, 051/ 20 96 42 Patriottisme en pacifisme Lokalen bezet door de Duitsers, gebrek aan leerkrachten, leerlingen die omkomen in een bombardement Directeur Benoot van de Wereldlijke School te Roeselare (later Instituut Tant) noteert alles in zijn klasagenda s en beschrijft ook het leven in de bezette stad: kanongebulder, gewonde soldaten, geruchten, pesterijen van de bezetter, honger, doden, evacuatie een aanklacht tegen de gruwelijkheid en dwaasheid van de oorlog. Als herdenking aan de gesneuvelde oud-leerlingen bestelt hij later bij Alfons Blomme een monumentaal schilderij voor het schoolmuseum, Schuwe Maandag, nu in de hal van het stadhuis en blikvanger van de tentoonstelling, samen met zijn oorlogsdagboeken. En toen was het vrede Na WO I wilde de Roeselaarse bevolking zo snel mogelijk terug naar hun grotendeels vernielde stad. Maar hoe overleven, waar wonen tijdens de eerste maanden van 1919? Je verneemt het tijdens de rondleidingen in één van de eerste initiatieven: de wijk Batavia, ook de wijk van de 100 huizekes genoemd. Wie: Gidsen Marc Aspeslagh en Geert Hoornaert i.s.m. dienst Cultuur Stad Roeselare en Bataviawijkcomité Waar: Bataviawijk in Roeselare - start in de Batavialaan ter hoogte van de Lierstraat, Roeselare Wanneer: 14-18 u.: rondleiding om het half uur - laatste start om 17 u. Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 Openstelling Koninklijk Atheneum Roeselare - Campus Tant Aan het begin van de 20ste eeuw kreeg Roeselare een wereldlijke school. Na WO II verhuisde ze naar de huidige locatie. Voor haar 50ste verjaardag zorgde beeldhouwer André Taeckens voor enkele bas-reliëfs. Leerlingen gidsen je langs de kunstwerken en de bijhorende tentoonstelling over Taeckens en door de schoolgebouwen. Wie: Campus Tant Roeselare Waar: Hugo Verrieststraat 68, Roeselare Wanneer: 10-18 u. Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 Opendeurdag in beschermde woonhuizen Je gaat er dikwijls voorbij en merkt niet hoe mooi sommige woningen uit het begin van de 20ste eeuw kunnen zijn. Of je herkent de typische bouwstijl ervan niet, het spel van bouwvolumes, materiaal- en kleurgebruik, decoratieve motieven en patronen. Geen nood, tijdens OMD zwaaien de deuren ervan wagenwijd open en wijzen gidsen je ter plekke de mooie binnen- en buitenkantjes. Wie: Campus Tant Waar: Stadhuis Roeselare, hall eerste verdieping, Botermarkt 2, Roeselare Wanneer: 10-12 u. en 14-18 u. (met toelichting door stadsgids Johan Vermeulen) OMD Junior: Ook leerlingen kunnen de tentoonstelling met gids bezoeken op Ma 15/09 - Vr 31/10: 9-12 u. en 14-16 u. (ma-do) - 9-12 u. (vr) Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 Henri Horriestraat 3
Roeselare Te voet of met de fiets kan je volgende interbellum bouwpareltjes bewonderen: het woonhuis uit 1931 van Joseph De Bruycker in de Stationsdreef 187-189, de notariswoonst uit 1929 van Ernest Apers in de Henri Horriestraat 51, de villa met tuinmuur uit 1935 van Ernest Apers in de Constantijn Duboisstraat 8-10 en de voormalige woning Uylenburg met tuinmuur en tuinhuis van stadsarchitect René Doom uit 1924 in de Uilstraat 30. Stationsdreef Uilenstraat en hoe is die intussen veranderd? Authentieke foto s uit die tijd tonen de bezetter en de lokale bevolking in het Roeselaarse straatbeeld. De gewijde ruimte van de Sint-Michielskerk zet aan tot bezinning over vriend en vijand, over oorlog en vrede. De tentoonstelling Bezette stad vormt met het herdenkingsconcert van 25/10 een audiovisueel tweeluik. Wie: Vzw Orgelkring Adriaan Willaert Roeselare i.s.m. dienst Cultuur Stad Roeselare en Johan Delbecke Waar: Sint-Michielskerk, Sint-Michielsplein, Roeselare Wanneer: Za 25/10 om 20 u. (herdenkingsconcert) en Za 25/10 - Di 11/11: 9-11 u. (ma-vrij), 15.30-17 u. (za) en 10-11.30 u. (zo) (tentoonstelling) Info en tickets: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 (herdenkingsconcert: 5 aan de deur vanaf 19.30 u. tentoonstelling: gratis toegang) Roeselare en omstreken onder Duitse bezetting tijdens WO I Wie: Dienst Cultuur Stad Roeselare Waar: De beschermde woonhuizen in bovenvermelde straten Wanneer: 10-12 u. en 14-18 u. Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 Na Open Monumenten Dag Herdenkingsplechtigheden Wie: Verbroedering van Vaderlandslievende Verenigingen der stad Roeselare i.s.m. Stad Roeselare Waar en Wanneer: Oude Stedelijke Begraafplaats, Blekerijstraat, Roeselare (Za 18/10 om 16 u.) - Schuwe Maandagkapel, Ardooisesteenweg, Roeselare (Zo 19/10 om 11 u.) - Grote Markt, Roeselare (Di 11/11 om 11 u.) - Oude Stedelijke Begraafplaats, Blekerijstraat, Roeselare (Di 11/11 om 17 u., afspraak om 16.45 u.) Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 - gratis toegang Deze privé collectie van Freddy Delforce en Patrick Maselis bevat burgerlijke en militaire poststempels en begint met de Duitse doortocht in België, met als uitschieter het Beleg van Antwerpen. Ook post van de beruchte Schuwe Maandag komt aan bod. Verder te bezichtigen post is o.a.: Roeselare vóór de Duitse bezetting, de doortrekkende troepen op weg naar het front, gevangenen en weggevoerden, burgerpost die steeds aan censuur onderworpen was, Wie: Freddy Delforce Waar: Foyer Stadhuis Roeselare, Botermarkt 2, Roeselare Wanneer: Za 25/10 - Wo 19/11: 9-12 u. en 14-16 u. (ma-do), 9-12 u. (vr-za) Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 - gratis toegang Lazaretten in Roeselare 4 Bezette stad Herdenkingsconcert Een gevarieerde evocatie van de bezette stad tijdens WO I met muziek (vocaal en instrumentaal), woord en beeld. Het mannenkoor De Kerels o.l.v. Wim Berteloot en het Trio Fiati e Organo (Petrus Dombrecht (hoorns), Ivan Dudal (hobo en Engelse hoorn) en Eric Hallein (orgel) ) vertolken samen composities van Engelse, Franse, Belgische en Duitse componisten uit de periode van WO I, afgewisseld met o.a. werk van Paul Van Ostaijen door woordkunstenaar Bart Cafmeyer. Tentoonstelling Roeselare was een belangrijke garnizoensstad in Duits gebied: duizenden Duitse soldaten waren er gelegerd en rustten uit, herstelden of zochten ontspanning. Wie waren ze, hoe zagen ze eruit? Hoe zag de stad eruit Collectie Johan Delbecke, Roeselare Bij het uitbreken van WO I, startte het Roeselaarse Rode Kruis met de inzameling van de nodige hulp- en geneesmiddelen en een hulppost, hierbij geholpen door de Paters Redemptoristen die hun retraitehuis als noodhospitaal ter beschikking stelden. De Witte Zusters van het klooster uit de Meensesteenweg verzorgden de uitsluitend geallieerde soldaten. Een vrij uniek gebeuren in bezet gebied dat de erfgoedbibliotheek Collectie West-
Roeselare flandrica in de kijker wou zetten voor het groot publiek via een eerste inventarisatie van de Duitse hospitalen (Lazaretten) in Groot-Roeselare. Naast een reeks unieke foto s, sommige nooit eerder getoond, vermeldt de brochure het relaas over het Lazarett van de Paters Redemptoristen, een overzicht van de Duitse Lazaretten te Roeselare in 1914-1918 en Lazaretten fragmenten uit de Geschiedkundige Oorlogskroniek van A. Denys. Wie: A. Rodenbachbibliotheek Waar: A. Rodenbachbibliotheek, Arme Klarenstraat 75, Roeselare Wanneer: Ma 27/10 - Za 15/11: 13.30-20 u. (ma-vr), 9-12 u. en 13.30-18 u. (za) Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 - gratis toegang Nocturnewandeling op de Oude Stedelijke Begraafplaats Herbeleef 90 jaar einde van De Groote Oorlog met persoonlijke, vaak hartverscheurende verhalen tijdens deze 4de editie en ontdek een cultuur-historisch pareltje in het stadscentrum: in een serene sfeer en met een mix van geschiedenis, unieke grafmonumenten, markante personen en gebeurtenissen, poëzie en een stukje klassieke muziek leidt dit op een kille novemberavond in de sfeer van Allerheiligen en Allerzielen gegarandeerd tot kippenvelmomenten! Roeselaarse vertellingen van Roger Slosse en Juul Plastiek over het leven in onze stad in WO I Een unieke verteltocht met sappige vertellingen in het Roeselaars: hoe Juulkie samen met vele Roeselaarsnaars WO I beleefde. Verhalen over vluchtelingen, Prasse met zijn karwasse, Uhlanen, Schuwe Maandag, Den Duuts, Bondelkie Hooi en de Markepakkers, Zandzakschies, Vleeskommerse, Frontwerkers, Het Arsenaal Brandt, Op de vlucht, Den Amerikaan helpt, Roger Slosse schreef er een wonderlijk historisch en vrolijk tijdsdocument over. Op historische locaties zoals café Den Arend, Grand Café, het Bourgondisch Kruis brengen diverse vertellers, toneelspelers, gidsen en onvergetelijke beelden het Roeselare van 1914-1918 tot leven. Op de rustpunten kan een drankje besteld worden. Wie: VTB voorzitter Dirk Lievens en VTB-vertelavonden Waar: Galerij St-Michiel, Zuidstraat, Roeselare (vertrekpunt) Wanneer: Zo 9/11 om 14.30 u. tot 17.30 u. en Di 11/11 om 14.30 u. tot 17.30 u. Start in groepen van max. 30 personen, totale wandelafstand 1,5 km, duur: 3 uur Info en tickets: Dirk Lievens- 0495/685653, lievens.dirk@pandora.be 5-3 lid VTB-VAB Gezelle Wie: Dienst Toerisme Stad Roeselare en West-Vlaamse Gidsenkring afdeling Mandeldal Waar: Oude Stedelijke Begraafplaats, Blekerijstraat, Roeselare Wanneer: Vr 7/11 om 19 u. Info: Infocentrum, Ooststraat 35, Roeselare, infocentrum@roeselare.be, 051/ 26 96 00 gratis toegang, reservatie noodzakelijk! Rumbeke 1914-1918 Collectie infocentrum stad Roeselare Een evocerende tentoonstelling die het (over)leven schetst van een dorp en zijn bewoners onder Duitse bezetting en in de nabijheid van het front. Wie: Kon. Letterkundig Genootschap Vereenigde Vrienden Waar: Gemeentehuis, Kerkplein 15, Rumbeke Wanneer: Za 8/11 - Vr 14/11: 10-12 u. en 14-18 u. Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 - gratis toegang, Geleide nocturnes en geleide schoolbezoeken mogelijk op afspraak 5
Roeselare Spektakel event Van den Groten Oorloge Wapenstilstand op 11 november 1918: 90 jaar na den Groten Oorloge wordt dit herdacht met muziek, woord en beeld door Le Vélo Vert, Green Jacket, Harmonie St.-Cecilia, Rumbeekse koren, Dansgroep Aglaja, Toneelgroep Vereenigde Vrienden en Vawa videoproducties. Niet te missen! Wie: Diverse Rumbeekse verenigingen Waar: Sporthal Onze Kinderen, Blinde Rodenbachstraat 23, Roeselare Wanneer: Ma 10/11 om 20 u. Info en tickets: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04-10 Boodschap van de Vredesduif De lagere scholen krijgen de kans om WO I creatief te vertalen. Als invalshoek voor deze opdracht kiezen ze voor een positieve vertaling ervan in een boodschap van de Vredesduif. Wat die boodschap is en hoe ze die creatief vertaald hebben, kan je ontdekken in de foyer van het stadhuis. Wie: Verbroedering van Vaderlandslievende Verenigingen der stad Roeselare i.s.m. lagere scholen Waar: Foyer stadhuis, Botermarkt 2, Roeselare Wanneer: Ma 10/11 - Wo 19/11: 9-12 u. en 14-16 u. (ma-do), 9-12 u. (vr-za) Info: Dienst Cultuur Stad Roeselare, teeckhout@roeselare.be, 051/ 26 24 04 - gratis toegang In Flanders Fields De Koninklijke Stadsharmonie Roeselare en het jongerenkoor Vox Musica brengen een totaalspektakel n.a.v. 90 jaar wapenstilstand van WO I met doordringende muziek die de oorlogssfeer oproept: o.a. de Menin Gate Memorial Suite, de Last Post en het gedicht In Flanders Fields op lied gezet door de Roeselaarse componist Willy Ostyn. Beeldfragmenten, maar ook woordkunst door Siska Viaene (leerkracht aan de SAMWD) en Wouter Dehouck, ondersteunen het concert. Muzikaal directeur is Ignace Vanderschaeghe, de eindregie berust bij Marnick Dehouck. Wie: Koninklijke Stadsharmonie Roeselare en Vox Musica Waar: De Spil, H. Spilleboutdreef 1, Roeselare Wanneer: Za 22/11 om 20 u. Info en tickets: De Spil, info@despil.be, 051/ 26 57 00 of bij de leden van de Stadsharmonie - 10 Totaalevenement In Flanders Fields Een verrassend avondje concerteren? De Koninklijke Muziekkapel van de Marine verwent zijn groeiend publiek met een totaalevenement door een fris gebruik van klank, poëzie, licht, film, dans, regie, I.s.m. het Roeselaars Kamerkoor huldigen ze met het themaconcert In Flanders Fields de vele gesneuvelde soldaten tijdens Den Grooten oorlog in de Westhoek. O.l.v. van VTZ Matty Cilissen is de muziek van Jenkins, Copland, J.Williams, Strawinsky,... een waardige afsluiter van de Roeselaarse WO I herdenking. De opbrengsten gaan naar het goede doel. Een aanrader van formaat! Wie: Koninklijke Muziekkapel van de Belgische Marine en het Roeselaars Kamerkoor Waar: De Spil, H. Spilleboutdreef 1, Roeselare Wanneer: Wo 3/12 om 20 u. Info en tickets: De Spil, info@despil.be, 051/ 26 57 00 of bij de leden van het Roeselaars Kamerkoor - 15 WO I sporen ontdekken met de fiets Hooglede 6 Hooglede heeft iets met WO I en met fietsen! Dus waarom niet die twee combineren, dachten ze ginder? Open Monumenten Dag Fietsen langs het oorlogsverleden Tijdens WO I lag Hooglede in bezet gebied. Het Duits Kerkhof in Hooglede is er een getuige van. Maar ook heel wat minder gekende overblijfselen herinneren aan deze periode. De lokale WOI kenner Dirk Verhelst ontwikkelde 3 fietsroutes die je leiden langs verschillende van deze restanten. Fietsroute 1 (Start marktplaats Gits: 18,6 km) Fietsroute 2 (Start marktplaats Hooglede: 15,5 km) Fietsroute 3 (Start Sociaal Huis: 13,3 km) Foto: Arne Vanheerswynghels Wie: Gemeentebestuur Hooglede en Dirk Verhelst Waar: Grondgebied Hooglede Wanneer: vanaf Zo 14/9 Info: Gemeentebestuur Hooglede, josee.vanslambrouck@hooglede.be, 051/ 26 38 10
The war to end all wars laat emotionele en fysieke sporen na Moorslede De Eerste Wereldoorlog heeft lelijk huis gehouden in Dadizele en Moorslede: vele families op de vlucht, Zivil-arbeiter in het buitenland, grootschalige verwoestingen, de oorlogswaanzin in de loopgraven als soldaat Bunkers, kerkhoven, monumenten zijn stille getuigen voor de huidige en volgende generatie. Open Monumenten Dag Openstelling Bunker WO I Maak zelf live het leven in een goedbewaarde bunker uit WO I mee. Een groep acteurs zal er enkele taferelen van soldaten uit WO I herspelen. WO I vanop de eerste rij! Wie: Heemkundige Kring Moorslede Waar: Hoeve Demyttenaere, Waterstraat 80, Moorslede Wanneer: 10-18 u. Info: Heemkundige Kring Moorslede, contact@heemkringmoorslede.be, 051/ 77 10 57 Na Open Monumenten Dag Van beton tot graniet: stenen getuigen van WO I in Moorslede Boekvoorstelling + Tentoonstelling Een boeiend overzicht van materiële restanten van WO I in Moorslede: bunkers, kerkhoven, monumenten Wie: Heemkundige Kring Moorslede Waar: Zaal Sint-Jozef, Waterstraat 33, Slypskapelle (boekvoorstelling op 13/9, tentoonstelling op 14/9); na OMD verhuist de tentoonstelling naar GC De Bunder en Bibliotheek, Iepersestraat 22, Moorslede (16/9-9/10) Wanneer: Za 13/9 om 19.30 u. (boekvoorstelling) en tentoonstelling op Zo 14/9 van 10-18 u., nadien van Di 16/9 - Do 9/10: tijdens openingstijden De Bunder en Bibliotheek Info: Heemkundige Kring Moorslede, contact@heemkringmoorslede.be, 051/ 77 10 57 WO I at the movies! Gallipoli Archy en Frank zijn de beste sprinters van heel Australië. Als WO I uitbreekt sluiten ze zich aan bij de ANZACS (Australische en Nieuw-Zeelandse Troepen). Ze worden naar Gallipoli gestuurd, waar ze moeten vechten tegen de machtige Turken. Met Mel Gibson. Fly Boys De avonturen van het LaFayette eskader, dat bestond uit jonge Amerikaanse vrijwilligers. Ze ontwikkelden zich tot de beste piloten van Frankrijk en wonnen daarmee de steun van de stugge Fransen. Als Amerika ook in WO I wordt betrokken, komen de nodige dilemma s om de hoek kijken. Lost battalion Oktober 1918. De Amerikaanse troepen van majoor Whittlesey krijgen de opdracht een doorbraak te forceren in het bos van Argonne en slagen hierin na een hevige strijd. Snel blijkt echter dat ze in het midden van niemandsland terecht zijn gekomen, afgesneden van hun Engelse en Franse bondgenoten en omsingeld door de Duitsers. Wachtend op versterking, proberen ze te overleven in de hel. Wie: Cultuurdienst Moorslede Waar: GC De Bunder, Iepersestraat 22 E, Moorslede Wanneer: Respectievelijk op Wo 24/9, Wo 29/10 en Wo 26/11, telkens om 20 u. Info en tickets: GC De Bunder, debunder@skynet.be, 051/ 70 02 85 3 per voorstelling Victor Perneel, een Zivil-arbeiter Kleinzoon Donald Buyze vertelt een niet te missen schrijnend verhaal van een Vlaamse boerenknecht, de kleine man die in de hoek zat waar de klappen vielen. Net zoals duizenden van onze jongens verplicht tewerkgesteld door de Duitsers, opgeëist om slavenarbeid te gaan verrichten op en achter de Duitse linies. Hij onderging dit droevige lot in de Noord Franse Thiérache-streek. 7
Moorslede 8 Velen overleefden de ontberingen niet. Veel Vlaamse dorpen tellen onder hun oorlogsslachtoffers meer Zivil-arbeiters dan militairen. Hieraan gekoppeld opent de tentoonstelling Dadizele, een verwoest dorp in bezet gebied (zie hierna). Wie: Vzw Heemkundige Kring Dadingisila Waar: Gemeentelijk domein t Torreke, Plaats, Dadizele Wanneer: Do 9/10 om 20 u. Info: Daisy Decoene, decoenedaisy@hotmail.com, 056/ 50 29 49 www.dadingisila.be - gratis toegang Dadizele, een verwoest dorp in bezet gebied Vanaf het begin van WO I werd Dadizele door de Duitsers bezet: het kasteel was een commandopost, in het park werden parades gehouden. De toren van de kerk was een uitkijkpost, terwijl de kerk zelf dienst deed als paardenstal en lazaret, waar gewonde soldaten werden verzorgd of kwamen sterven. In de vele huizen logeerden Duitse soldaten die kwamen uitrusten van de frontgevechten. Het kon dus niet uitblijven: in 1917 werd ons dorp door de Engelsen gebombardeerd, de laatste bewoners moesten vluchten. Een fototentoonstelling toont u beelden van verwoesting en heropleving uit ons archief en privé-collecties in binnen- en buitenland. Veel foto s werden nog nooit eerder getoond. Wie: Vzw Heemkundige Kring Dadingisila Waar: Gemeentelijk domein t Torreke, Plaats, Dadizele Wanneer: Vr 10, Za 11 en Zo 12/10: 10-12 u. en 13-18 u. Info: Daisy Decoene, decoenedaisy@hotmail.com, 056/ 50 29 49 www.dadingisila.be - gratis toegang Een kleine jongen in de grote oorlog: de herinneringen aan WO I van Sylvère Dezegher Daisy Decoene Hij was 12 toen WO I uitbrak, woonde in de Deizelhoek - een wijk dichtbij Ledegem - en bleef er wonen tot oktober 1917 toen hij en zijn gezin naar Herne moest vluchten. Zijn belevenissen worden in het boek aangevuld met tientallen onuitgegeven foto s en de herinneringen van die andere Dadizelenaar, Hector Bekaert, over de gebeurtenissen in het centrum van Dadizele. Het boek kost 25 en wordt te koop aangeboden tijdens bovenvermelde tentoonstelling en lezing of bij Daisy Decoene, decoenedaisy@hotmail.com 056/ 50 29 49 - www.dadingisila.be Boekeninkijkdag Leestip!! De jaarlijkse boekeninkijkdag van het Davidsfonds staat in het teken van WO I. Speciaal ervoor geselecteerde DF-boeken kruiden de speciale expostand. Het geheel wordt verlevendigd door oorlogsfragmenten en -poëzie, gebracht door mensen van ter plekke. Tegelijk kan je de eerder vermelde fototentoonstelling Dadizele, een verwoest dorp in bezet gebied meepikken. Wie: Davidsfonds Dadizele Waar: Gemeentelijk domein t Torreke, Plaats, Dadizele Wanneer: Zo 12/10 van 9-12 u. Info: Davidsfonds Dadizele, karl.ten.haaf@telenet.be, 056/ 50 52 11 - gratis toegang In Flanders Fields, een muzikaal oorlogsdagboek The War to End All Wars, een meer dan 4 jaar durende absurde slachtpartij met vaak slechts enkele meters terreinwinst op de vijand, eindigde 90 jaar geleden. Gevolg: 10 miljoen doden. Troost en afleiding in de loopgraven vonden enkelen in het schrijven van een ultiem gedicht of het zingen van populaire deuntjes met soms wrange teksten. GRUPETTO ging letterlijk graven in dat verleden en selecteerde dergelijke songs. Valentijn Biesemans componeerde enkele werken geïnspireerd op teksten van gesneuvelde Britse soldaat-dichters. Het GRUPETTO Ensemble vertaalt dit wrange gegeven in een aangename doch indringende en respectvolle voorstelling, met als rode draad er doorheen een multi-mediapresentatie van authentieke beeldfragmenten. Wie: Cultuurdienst Moorslede Waar: GC De Bunder - Iepersestraat 22 E, Moorslede Wanneer: Vr 7/11 om 20 u. Info en tickets: GC De Bunder, debunder@skynet.be, 051/ 70 02 85 7 (VVK), 9 (ADD), 5 (abonnement) Van bezetting tot vlucht: mensen getuigen over WO I in Moorslede
Moorslede Boekvoorstelling + Tentoonstelling Zowel gewone burgers als oud-strijders komen aan bod in het boek en de tentoonstelling: de gebeurtenissen aan het front, het leven tijdens de bezetting, onderweg op de vlucht en het verblijf in het buitenland. Indringende en beklijvende verhalen en beelden die je niet onberoerd laten! Wie: Heemkundige Kring Moorslede Waar: Zaal Sint-Jozef, Waterstraat 33, Slypskapelle (boekvoorstelling en tentoonstelling) - na 11/11 verhuist de tentoonstelling naar GC De Bunder en Bibliotheek - Iepersestraat 22, Moorslede (12/11-12/12) Wanneer: Boekvoorstelling op Zo 9/11 om 10 u. - tentoonstelling op Zo 9/11 van 14-18 u. en Di 11/11 van 10-18 u. Vanaf Wo 12/11 tot Vr 12/12, tijdens openingstijden GC De Bunder en Bibliotheek Info: Heemkundige Kring Moorslede, contact@heemkringmoorslede.be, 051/ 77 10 57 - gratis toegang Tegenstroom (ou La Grande Revue des Cyclistes ) De oorlog van twee soldaten van het IJzerfront Beschrijving van deze activiteit: zie Lichtervelde (pag. 11). Wie: Cultuurdienst Moorslede Waar: Basiliek Dadizele, Plaats, Dadizele Wanneer: Vr 28/11 om 20 u. Info en tickets: GC De Bunder, debunder@skynet.be, 051/ 70 02 85 7 (VVK), 9 (ADD), 5 (abonnement) Vlaamse migratie naar Frankrijk Een lezing van Isabelle Kaanen-Vandenbulcke, een Française met Moorsleedse roots, die in Nederland woont en er geschiedenis doceert. Haar laatste boek Boulevard des Belges behandelt de migratie van Vlaanderen naar Normandië. Een deelaspect van WO I, herkenbaar voor vele families in Moorslede! Wie: Heemkundige Kring Moorslede Waar: GC De Bunder - Iepersestraat 22 E, Moorslede Wanneer: Zo 30/11 om 15 u. Info: Heemkundige Kring Moorslede, contact@heemkringmoorslede.be, 051/ 77 10 57 - gratis toegang Een stamboom, hoe begin ik eraan? NIEUWE ERFGOEDCURSUSSEN VORMING PLUS i.s.m. ERFGOEDCEL TERF Op zoek gaan naar je eigen geschiedenis is erg fascinerend. Op deze boeiende reis kom je te weten wie je (over)grootouders waren, waar ze woonden, wat ze deden. Voor je het weet, verzeil je eeuwen terug, op plaatsen waar je nog nooit van hoorde, maar waar je roots blijken te liggen. Je geeft jezelf langzamerhand een plaats in de geschiedenis. Maar hoe begin je aan zo n onderzoek? Welke bronnen kan je raadplegen? Is het internet een handig hulpmiddel? Hoe ontcijfer je oude familiedocumenten en geschriften? Wilfried Devoldere, specialist in familiegeschiedenis, introduceert je in de genealogie. Wilfried Devoldere di 4 november 2008 (20u) 5 - leeszaal stadsarchief Roeselare, Botermarkt 2, Roeselare Inschrijven: 0496/808285 of mail kim@erfgoedcelterf.be Hoe schrijf ik de geschiedenis van mijn huis? Hoe zag je woning er vroeger uit? Welke verbouwingen gebeurden er in al die jaren? Wie woonde vroeger in je huis en hoe zag de omgeving eruit? Deze introductie in huizenonderzoek is bedoeld voor al wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van zijn huis. En niet alleen dat Huizenonderzoek gaat verder dan de geschiedenis van een woning. Het legt ook het verleden van een straat, wijk, buurt of dorp bloot. Jan D Hondt, één van de drijvende krachten achter huizenonderzoek in Brugge, geeft tekst en uitleg over deze recente historische discipline. Willy Vallaey, stadsarchivaris in Roeselare, laat bronnen uit het stadsarchief zien die kunnen helpen bij de zoektocht naar de geschiedenis van je huis. Jan D Hondt en Willy Vallaey di 18 november 2008 (20 u.) 5 - leeszaal stadsarchief Roeselare, Botermarkt 2, Roeselare Inschrijven: 0496/808285 of mail kim@erfgoedcelterf.be www.vormingplusmiddenzuidwest.be 9
Een gemeente vol spanning en ontspanning tijdens WO I Ingelmunster Het leven te Ingelmunster onder de Duitse bezetter moet dikwijls aanleiding tot spanningen gegeven hebben. Zeker als je, net zoals vele duizenden Belgen, spioneerde voor de geallieerden. Als ontspanningsoord voor de Duitse soldaten was Ingelmunster hier de ideale plek voor. Privécollectie Eddy Mullebrouck Open Monumenten Dag WO I met Roland Garros - fietstocht Wat heeft Roland Garros, bekend van het gelijknamige tennistornooi, met WO I en Ingelmunster te maken? Hoe beleefden de Duitse soldaten hun verblijf in het ontspanningsoord Ingelmunster? Een fietsroute van een 15-tal km langs de belangrijkste WO I plaatsen en restanten laten je enkele verrassende kanten van het oorlogsverhaal zien. Start en aankomst aan het kasteel waar je een routebeschrijving kan ophalen of onder begeleiding van gidsen kan mee fietsen. Wie: Cultuurdienst Ingelmunster i.s.m. Heemkundige Kring, Vriendenkring 14-18 Waar: Kasteel Ingelmunster, Stationsstraat 3, Ingelmunster Wanneer: 10-16 u.; start gegidste fietstocht: 14.30 u. en 15 u. Info: Cultuurdienst Ingelmunster, cultuur@ingelmunster.be, 051/31 58 88 Na Open Monumenten Dag Grote en kleine oorlogsverhalen voor leerlingen uit het 6de leerjaar Op een interactieve manier vertelt Wim Chielens over WO I aan de kinderen uit het 6de leerjaar: het verhaal van de geallieerden, het leven van hun (over)grootouders in Ingelmunster onder de Duitse bezetter. Wedden dat de grote en kleine oorlogsverhalen s avonds aan tafel verder verteld worden? Wie: Bibliotheek Waar: Bibliotheek, Schoolstraat 35, Ingelmunster Wanneer: Do 6/11 Info: Bibliotheek, bibliotheek@ingelmunster.be, 051/32 14 65 Privécollectie Eddy Mullebrouck Bezetting en spionage in West-Vlaanderen tijdens WO I Het leven onder de Duitse bezetter Fototentoonstelling over het leven te Ingelmunster tijdens WO I, aangevuld met oorlogsmateriaal uit de privécollectie van Dirk Delaere. Je kan de tentoonstelling ook bezoeken onder begeleiding van gidsen. Wie: Cultuurdienst Ingelmunster i.s.m. Heemkundige Kring, Vriendenkring 14-18 Waar: Kasteel Ingelmunster, Stationsstraat 3, Ingelmunster Wanneer: 10-18 u., start gegidste rondleiding: 11 u. en 14 u. Info: Cultuurdienst Ingelmunster, cultuur@ingelmunster.be, 051/31 58 88 Achtung!!! Over de oorlog aan het front is al heel wat geweten, minder echter over het bezette gebied. Hoe leefden de burgers in het bezette land? Probeerden ook zij de Duitse bezetter te bestrijden? Een manier om de soldaten aan het front te helpen was spionage. Duizenden Belgen spioneerden voor de geallieerden. Een groot aantal spionnen bekocht het met hun leven... Hoe deden ze dat en wat was de rol van onze provincie daarin? Hoe reageerde de bezetter? Een waar James Bond verhaal over WO I in West-Vlaanderen! Wie: Bibliotheek Waar: Bibliotheek Schoolstraat 35, Ingelmunster Wanneer: Do 27/11: 20 u. Info: Bibliotheek, bibliotheek@ingelmunster.be, 051/32 14 65 gratis toegang, graag inschrijven op voorhand 10
Den Grooten Oorlog (her)tekent het dorp Lichtervelde WO I heeft Lichtervelde grondig veranderd: als drukke bevoorradingspost en verkeersknooppunt kende het zijn gelijke niet in de regio, terwijl de Lichterveldenaars moesten leren leven met Duitse wetten, duizenden Duitse soldaten en hun grillen! Na Open Monumenten Dag Tegenstroom (ou La Grande Revue des Cyclistes) Open Monumenten Dag WO I tussen station en Kruiskalsijde Een speciaal spoorlijntje om goederen naar het front te transporteren met 2 bunkers erlangs, waarvan één er nog steeds staat. Tijdelijk een Duits vliegveld op het Haantje. De wijk Kruiskalsijde is het middelpunt van de OMD activiteiten: een aperitiefconcert, een minitentoonstelling en een WO I wandeling. De minitentoonstelling toont een aantal documenten en foto s over het gebied tussen de Kruiskalsijde en het station tijdens WO I: o.a. het décauvillespoorlijntje, het vliegveld en het station zelf. De wandeling van ongeveer 1 uur gaat langs de velden tot aan de te bezichtigen bunker. Langs het gewezen vliegplein wordt er teruggekeerd naar de centrale locatie bij Filip Vanmoerkercke, Lerberghevoetweg 4. Wie: Culturele Raad Lichtervelde en Heemkundige Kring Karel Van de Poele Waar: Filip Vanmoerkercke, Lerbergevoetweg 4, Lichtervelde en omgeving Wanneer: Vanaf 10 u. Info: Heemkundige Kring Karel van de Poele, luc.haeghebaert@bibliotheek.be, 051/ 72 46 76 Duitse verordeningen tijdens WO I Bibliotheek Lichtervelde Tijdens WO I kondigden de Duitse bezetters tal van verordeningen af die het plaatselijk leven mee bepaalden en beperkten. Een selectie uit die verordeningen wordt op OMD getoond: wat allemaal kon of niet kon tijdens de Duitse bezetting van Lichtervelde in WO I. Wie: Heemkundige Kring Karel van de Poele Waar: Lokaal Den Nieuwen Trolley, Statiestraat 181, Lichtervelde Wanneer: 10-18 u. Info: Heemkundige Kring Karel van de Poele, luc.haeghebaert@bibliotheek.be, 051/ 72 46 76 De oorlog van twee soldaten van het IJzerfront. Twee soldaten Joseph Nollet ( Koen De Cauters grootvader) en Herman Pieter Chielens (oudoom van Piet Chielens) in de Grote Oorlog van 14/18: hoe het militaire en de oorlogswaan ieders doen en denken sturen, hoe ieders vrijheid en menselijke waarde door het totalitarisme van oorlog wordt geschonden. Dit verhaal wordt muzikaal doorgegeven aan de volgende generatie via jazz, klassieke muziek, chanson, flamenco, zigeunermuziek en Vlaamse liederen. Een productie van Vredesconcerten Passendale. Wie: TERF i.s.m. Heemkundige Kring Karel van de Poele Waar: O.C. Lichtenhove, Torhoutstraat 42, Lichtervelde Wanneer: Za 6/12 om 20 u. Info en tickets: Bibliotheek Lichtervelde, luc.haeghebaert@bibliotheek.be, 051/ 72 46 76 7 (VVK), 9 (ADD), 5 (leden Heemkundige Kring Karel van de Poele) 11
Den Grooten Oorlog (her)tekent het dorp Lichtervelde Zacht en eervol, Lichtervelde 14-18 Bibliotheek Lichtervelde Muzikale theaterwandeling. Even achter het front, het is een weinig verteld verhaal. En toch tekent de oorlog Lichtervelde. Als dorp in het etappegebied verandert het in een bevoorradingspost met een nooit geziene verkeerstrafiek. Duizenden Duitse pinhelmen komen er oefenen, rusten, ontspannen voor ze naar het front vertrekken. Wie terugkeert krijgt bad en bed, een boterham en warme soep, een pint en een hoer. Wie minder geluk heeft belandt in het hospitaal of op het oorlogskerkhof En wat met de bijzonder traumatische executie van twee onschuldige Lichterveldse jongelingen... Trek je stapschoenen aan en in een kleine groep wandel je zo het bezette Lichtervelde terug binnen met theater, muziek en vertellingen als metgezel. Wie: Cultuurvereniging De Burgersgilde Waar: Zaal t Gildeke Statiestraat 7, Lichtervelde (naast café De Burgersgilde) Wanneer: Vr 26/12, Za 27/12 en Zo 28/12: vanaf 18.30 u. Diverse vertrekmomenten om de 20 minuten. Exacte startmomenten zie folder, website en affiche. Wees stipt! Info en tickets: 051/ 72 49 64-10 Leestip!! Het 250 blz. dikke en rijkelijk geïllustreerde boek Lichtervelde tijdens de Eerste Wereldoorlog, beschikbaar vanaf Pasen 2009 bij Heemkundige Kring Karel van de Poele (Filip Van Devyvere, vandevyvere.f@skynet.be, 051/ 72 25 04). Leven en werken in een garnizoen- en nijverheidsstad Izegem 12 Izegem lag in het Operationsgebiet, het gebied net naast het front, waar zowel reservetroepen voor het front als gewonden van het front verbleven. De aanwezigheid van veel Duitse soldaten en de mechanisering van de schoen- en borstelnijverheid in die periode bemoeilijkte het leven en werken van vele Izegemnaars. Open Monumenten Dag Herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog in de stad Een herdenkingsmonument van WO I in Izegem? Izegem garnizoensstad? Een gids wijst de plekjes aan met de herinneringen en petites histoires van het Izegem van toen: als het ware afgesloten van de buitenwereld ( Operationsgebiet ) met een bevolking die het dan ook moeilijk had om te overleven. Overlevingsdrang in het centrum van de stad! Wie: Vriendenkring Izegemse Gidsen, SIM Waar: Stadhuis Izegem, Korenmarkt 10, Izegem Wanneer: 10.30 u. en 14.30 u. (duur 1,5 u.) Info: Dienst Musea, www.musea.izegem.be, 051/ 31 64 46
Izegem Teruggeflitst in de tijd (met de teletijdmachine terug naar WO I!) Fotozoektocht voor kinderen doorheen bovenvermelde tentoonstelling, enkel tijdens Open Monumentendag. Wie alle antwoorden vindt, krijgt een kleine verrassing! Heemkundige Kring Ten Mandere Leven en Werken in de Periode van de Eerste Wereldoorlog Izegem 14-18 Een fototentoonstelling, samen met een mooie verzameling oorlogsmaterialen en drukwerk uit WO I, evoceert het leven tijdens deze moeilijke bezettingsperiode. De foto s tonen ook de beginnende verstedelijking en industrialisatie. Van skoen en bustels In de jaren 1900-1920 werden vele nijverheden voor de moeilijke keuze gesteld: mechaniseren of handmatig verder werken. Bovendien herstructureerde het opkomend syndicalisme de verhoudingen tussen werkgever en werknemer. De schoen- en de borstelnijverheid groeiden uit tot de belangrijkste nijverheden van Izegem. Het thuiswerk van vrouwen en mannen bleef nog zeer belangrijk en wordt door de tentoonstelling in de verf gezet. Wie: SIM Waar: Borstelmuseum, B. de Pélichystraat 5, Izegem Wanneer: 10-12 u. en 14-17 u. - Doorlopend reeds van Vr 2/5 - Za 20/12: 10-12 u. en 14-17 u. (ma-za) Info en tickets: Dienst Musea, www.musea.izegem.be, 051/ 31 64 46 Gratis toegang op Open Monumentendag, tijdens de gewone openingsuren 2 pp. Na Open Monumenten Dag SIM Heemkundige Kring Ten Mandere Izegem 14-18 Via unieke dagboekfragmenten van dokter Jules Gits en gegevens uit andere bronnen, schetst dr. Jean-Marie Lermyte in zijn lezing een levendig beeld van Izegem tijdens de bezetting van 1914 tot 1918. Hoe ervaarden de Izegemnaars de aanwezigheid van veel Duitse soldaten? Want zowel reservetroepen voor het front als gewonden van het front, verbleven in de stad. Hoe beredderde de bevolking zich onder deze drukkende bezetting? Antwoorden tijdens de lezing! Wie: SIM, Ten Mandere en VSVK Waar: Auditorium SAMW, Kruisstraat, Izegem Wanneer: Do 13/11 om 20 u. Info en tickets: Dienst Musea, www.musea.izegem.be, 051/ 31 64 46-3 aan de deur (abonnees gratis) 13
Stilstaan bij het lokale WO I oorlogsgeweld Staden Het hele dorp plat gebombardeerd, Stadenaars op de vlucht, het eindoffensief op Stadenberg, de vele gesneuvelden - waaronder Luitenant Juul De Winde - Een boodschap van vrede heeft nooit zo luid geklonken als in Staden! Na Open Monumenten Dag Luitenant Juul De Winde en Westrozebeke in de Eerste Wereldoorlog Tentoonstelling Westrozebeke heeft erg geleden onder WO I: het dorp plat gebombardeerd, bijna iedereen op de vlucht. Tijdens de aanval voor de bevrijding van Westrozebeke op 28 september 1918, sneuvelde luitenant Juul De Winde. Hij ligt begraven in de crypte van de IJzertoren naast andere Vlaamse oorlogshelden: de gebroeders Van Raemdonck, Joe English, Renaat De Rudder De tentoonstelling belicht Westrozebeke in oorlogstijd, de Westrozebeekse gesneuvelde soldaten en Luitenant De Winde in het bijzonder (als militair en dichter!). Herdenking Het Arteveldecomité brengt hulde aan Juul De Winde als militair en dichter, gesneuveld in 1918 te Westrozebeke, maar ook aan de andere Westrozebeekse gesneuvelden. Voor hen wordt een gedenkplaat onthuld. Afsluiting met een receptie. Wie: Het Arteveldecomité i.s.m. werkgroep Erfgoed Staden Waar: Voormalig gemeentehuis, Juul De Windeplaats, Westrozebeke Wanneer: Za 27/9 en Zo 28/9 van14 tot 18 u. (tentoonstelling) en Zo 28/9 om 10.30 u. (herdenking) Info: Arteveldecomité, gilbertcoghe@telenet.be, 051/ 21 05 81 of Cultuurdienst Staden, gina.pype@publilink.be, 051/ 70 82 08 - gratis toegang Vluchtelingenverhalen van Stadenaars Tentoonstelling over oorlogsvluchtelingen van Staden, Oostnieuwkerke en Westrozebeke: wat namen ze mee? Waar vluchtten ze naar toe? Hoe was het leven in het vluchtoord? Hoe ervaarden ze de thuiskomst? Wie: Heemkring Antonius Sanderus Staden Waar: Stationsgebouw, de Carninstraat 2, Staden Wanneer: Za 1/11 - Zo 2/11 van 10-12 u. en 14-18 u. Info: Heemkring Antonius Sanderus, demeulenaere.nadine@belgacom.net 051/70 17 29 - gratis toegang De Eerste Wereldoorlog op foto en in boeken Een kleine, maar boeiende fototentoonstelling confronteert de bezoeker met het leed van WO I. Verder in de Groote Oorlog graven kan via een uitgebreide boekenstand. Wie: De Gobbe, bibliotheek Staden Waar: De Gobbe, bibliotheek Staden, Ooststraat 2, Staden Wanneer: Ma 3/11 - Zo 30/11: 16-18.30 u. (ma), 16-19.30 u.(di), 13-19.30 u. (wo), 9-12 u. (do), 15-18 u. (vr), 9-12 u. (za) Info: bibliotheek, ann.maertens@publilink.be, 051/ 70 40 90 - gratis toegang In Flanders Fields, een muzikaal oorlogsdagboek Beschrijving van deze activiteit: zie Moorslede (pag. 8). Wie: Erfgoedcel TERF i.s.m. de werkgroep Erfgoed Staden en Markant Staden Waar: Het SWOK, Ooststraat 4a, Staden Wanneer: Za 8/11 om 20 u. Info en tickets: Cultuurdienst Staden, gina.pype@publilink.be, 051/ 70 82 08-7 (VVK), 9 (ADD) Foto Stefaan Beel 14
Stilstaan bij het lokaled Staden Memorabilia belli Het eigen oorlogsverleden wordt herbeleefd: via heel veel beeld- en tekstmateriaal word je geconfronteerd met Stadenaars op de vlucht, Luitenant Juul De Winde, het eindoffensief op Stadenberg en de Duitse begraafplaatsen in Staden. Wie: Werkgroep Erfgoed Staden Waar: Sint-Janskerk, Marktplaats, Staden Wanneer: Za 8/11 - Zo 30/11 (Za 8/11 en Za 15/11: 16-18 u., Zo 9/11 en Zo 16/11: 10-12 u. en 14-17 u. en Di 11/11: 10-12 u.). Andere dagen: openingsuren Kerk (in de voormiddag en naar aanleiding van vieringen) Info: Cultuurdienst Staden, gina.pype@publilink.be, 051/ 70 82 08 - gratis toegang Herdenking 11 november Een evocatie waarbij het einde van beide wereldoorlogen wordt herdacht. Met aandacht voor het verleden willen we een boodschap van vrede doorgeven. Een boodschap in muziek, woord en beeld met het accent op negentig jaar na WO I. Wie: Werkgroep Waardige Herdenking Staden Waar: Sint-Janskerk, Marktplaats, Staden Wanneer: 11/11 om 10 u. Info: Cultuurdienst Staden, gina.pype@publilink.be, 051/ 70 82 08 - gratis toegang Erfgoedcel TERF Hooglede, Ingelmunster, Izegem, Lichtervelde, Moorslede, Roeselare en Staden. 7 gemeenten in het Hart van West-Vlaanderen met een belangrijke missie: het regionale erfgoed in kaart brengen en het brede publiek ervan laten proeven. Omdat vele handen nu éénmaal licht werk maken, besloten ze samen te werken en riepen ze de projectvereniging TERF in het leven. TERF sloot begin dit jaar een convenant af met de Vlaamse Overheid en richtte een erfgoedcel op om deze missie in goede banen te leiden. veertienachttien is het eerste gezamenlijke en langdurige project waar TERF zijn schouders onder zet. De vele erfgoedvrijwilligers en professionelen in de regio laten u, samen met de erfgoedcel, de komende 6 jaar kennismaken met de andere (Duitse) kant van het frontverhaal en het leven van onze (over)grootouders achter de linies. Maar we hebben nog meer voor u in petto. Eind oktober mag u een nieuw TERFblad in de bus verwachten. Dan prepareren we voor u een culinair menu met een wielersausje in het kader van de Week van de Smaak. Surf naar www.erfgoedcelterf.be, onze nieuwe site, en leer de vele erfgoedverenigingen en vrijwilligers kennen die dit allemaal voor u klaarstomen. Maak kennis met hun dagelijkse werking, de verschillende erfgoedprojecten en kom een kijkje nemen op één van de vele activiteiten. Voor meer info over de projecten en de werking van de erfgoedcel kan u steeds terecht bij: Hugo Verhenne, zakelijk/communicatief stafmedewerker Via mail hugo@erfgoedcelterf.be of GSM 0496/80 82 86 Kim Van Belleghem, inhoudelijk stafmedewerker Via mail kim@erfgoedcelterf.be of GSM 0496/80 82 85 Informatie bij erfgoedcel TERF - www.erfgoedcelterf.be - of bij de lokale cultuurbeleidscoördinatoren of cultuurfunctionarissen: Hooglede: Josée Vanslambrouck Moorslede: Sammy Vermeesch Josee.vanslambrouck@hooglede.be of 051/26 38 10 debunder@skynet.be of 051/70 02 85 Ingelmunster: Lieve De Doncker Roeselare: Tine Eeckhout lieve.dedoncker@ingelmunster.be of 051/32 14 65 teeckhout@roeselare.be of 051/26 24 04 Izegem: Nele Descheemaeker Staden: Gina Pype nele.descheemaeker@izegem.be of 051/33 73 67 gina.pype@publilink.be of 051/70 8210 Lichtervelde: Luc Haeghebaert luc.haeghebaert@bibliotheek.be of 051/72 46 76 Open Monumenten Dag is gratis en gaat door op zondag 14 september. Ontwerp en realisatie: Drukkerij Strobbe met de steun van de Vlaamse Gemeenschap 15
Kalender veertienachttien September 8/9-27/9 Joseph de Bruycker Roeselare p 3 2/5-20/12 Leven en werken in de periode van de eerste wereldoorlog Izegem p 13 13/9 Voorstelling boek Van beton tot graniet Moorslede p 7 14/9-31/10 Project patriottisme en pacifisme Roeselare p 3 14/9 En toen was het vrede Roeselare p 3 14/9 Openstelling KA Campus Tant Roeselare p 3 14/9 Opendeurdag in beschermde woonhuizen Roeselare p 3 14/9 Duitse verordeningen tijden de WOI Lichtervelde p 11 14/9 Openstelling Bunker WOI Moorslede p 7 14/9 en 16/9-9/10 Van beton tot graniet:stenen getuigen over WOI Moorslede p 7 14/9 WOI met Roland Garros-fietstocht Ingelmunster p 10 14/9 Het leven onder de Duitse bezetter Ingelmunster p 10 14/9 Herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog in de stad Izegem p 12 14/9 Fotozoektocht : Teruggeflitst in de tijd Izegem p 13 14/9 WOI tussen station en kruiskalsijde Lichtervelde p 11 14/9-31-12 Fietsen langs het oorlogsverleden Hooglede p 6 24/9 Gallipoli Moorslede p 7 27/9-28/9 Luitenant Juul De Winde en Westrozebeke in WOI Staden p 14 28/9 Herdenking luitenant Juul De Winde en de Westrozebeekse gesneuvelden Staden p 14 Oktober 9/10 Victor Perneel, een Zivil-arbeiter Moorslede p 7 10/10-12/10 Dadizele, een verwoest dorp in bezet gebied Moorslede p 8 12/10 Boekeninkijkdag Moorslede p 8 18/10 Herdenkingsplechtigheid Roeselare p 4 19/10 Herdenkingsplechtigheid Schuwe maandag Roeselare p 4 25/10 Bezette stad Roeselare p 4 25/10-11/11 Bezette stad Roeselare p 4 25/10-19/11 Roeselare en omstreken onder Duitse bezetting tijdens WOI Roeselare p 4 27/10-15/11 Lazaretten in Roeselare Roeselare p 4 29/10 Fly Boys Moorslede p 7 TERFblad veertien achttien November 1/11-2/11 Vluchtelingenverhalen van Stadenaars Staden p 14 3/11-30/11 De Eerst Wereldoorlog op foto en in boeken Staden p 14 6/11 Grote en kleine oorlogsverhalen voor leerlingen uit het 6de leerjaar Ingelmunster p 10 7/11 Nocturnewandeling oude stedelijke begraafplaats Roeselare p 5 7/11 In Flanders Fields, een muzikaal oorlogsdagboek Moorslede p 8 8/11-14/11 Rumbeke 1914-1918 Roeselare p 5 8/11 In Flanders fields, een muzikaal oorlogsdagboek Staden p 14 8/11-30/11 Bellum of memorabilia belli Staden p 15 9/11 Voorstelling boek: Van bezetting tot vlucht:mensen getuigen over WOI in Moorslede Moorslede p 8 9/11 en 11/11 Roeselaarse vertellingen van Roger Slosse en Juul Plastiek over het Leven in onze stad in WOI Roeselare p 5 9/11 en 11/11-12/12 Van bezetting tot vlucht:mensen getuigen over WOI in Moorslede Moorslede p 8 10/11 Spektakelevent Van den Groten Oorloge Roeselare p 6 10/11-19/11 Boodschap van de vredesduif Roeselare p 6 11/11 Herdenkingsplechtigheden Roeselare p 4 11/11 Herdenking 11 november Staden p 15 13/11 Izegem 14-18 Izegem p 13 22/11 In Flanders Fields Roeselare p 6 26/11 Lost Battalion Moorslede p 7 27/11 Bezetting en spionage in West-Vlaanderen tijdens WOI Ingelmunster p 10 28/11 Tegenstroom (ou La Grande Revue des Cyclistes ) Moorslede p 9 30/11 Vlaamse migratie naar Frankrijk Moorslede p 9 December 3/12 Totaalevenement in Flanders Fields Roeselare p 6 6/12 Tegenstroom (ou La Grande Revue des Cyclistes ) Lichtervelde p 11 26/12-28/12 Zacht en eervol, Lichtervelde 14-18 Lichtervelde p 12 16 = voorstelling / = lezing / = andere / = wandel of fietstocht / = tentoonstelling / = boek V.U. Kris Declercq Botermarkt 2 8800 Roeselare Gedrukt op Cyclus Print - 100 % gerecycleerd papier - Europees Ecolabel - Gedrukt met inkten op vegetale basis.