Microsoft technologie helpt Texel de sterren te zien Elke gemeente zal op den duur haar openbare verlichting moeten vervangen door slimme, duurzame verlichting. Niet alleen vanwege de almaar stijgende energiekosten, maar ook om de straten veiliger te maken. Texel is de eerste gemeente van Nederland die de nieuwe openbare verlichting via een reservering in haar begroting vrijwel zonder kosten weet aan te schaffen. Microsoft technologie maakt het mogelijk. Groen bewustzijn foto: Roel Struick Texel heeft de ambitie om in 2020 energieneutraal te zijn. De kans dat het eiland dit waarmaakt is zeer groot. Eric Hercules, wethouder Duurzaamheid Gemeente Texel: "Voor zulke initiatieven is draagvlak nodig, en dat ís er op Texel. Geen afgedwongen draagvlak, maar spontaan gecreëerd door de bewoners van Texel zelf. Zo werd 10 jaar geleden al de particuliere stichting Duurzaam Texel in het leven geroepen en werd niet veel later de lokale energiemaatschappij 'Texel Energie' opgericht. Die voorziet inmiddels een flink deel van het eiland van energie. De winst die daar geboekt wordt, wordt gebruikt voor nieuwe energiebesparende initiatieven, zoals de aanschaf van zonnepanelen." Deze initiatieven steunen niet louter op een 'groen' bewustzijn om de wereld (of op kleinere schaal: Texel) te redden. Eric Hercules: "Groen gaat hier samen met de portemonnee, dat zit in de aard van de Texelse mensen. De ondernemersdrang op het eiland is enorm, maar liefst een op de drie huishoudens heeft een eigen bedrijf! De mensen zien hier heel snel economische kansen en pakken die ook. Als gemeente gaan we graag mee in deze stroming, juist omdat die door de Texelse samenleving op gang is gebracht." Straatverlichting kan een belangrijke bijdrage leveren in het streven om
Eisen - dynamische regelingvan straatverlichting - op afstand centraal bedienbaar energieneutraal te worden. Bert Dennenberg, Civiel Technisch Specialist bij de Gemeente Texel: "Zoals bijna overal gaat bij ons de straatverlichting 's avonds automatisch aan en rond middernacht weer uit. Een groot deel van de tijd brandt de verlichting nutteloos. Bovendien sluiten de vaste schakeltijden niet aan bij het dagelijkse ritme op Texel. Als 's nachts de horeca sluit zijn er veel toeristen op straat. Daar willen we met de straatverlichting op anticiperen: meer licht voor meer veiligheid, voor een betere gezichtsherkenning, voor meer overzicht. We streven naar een meer dynamische regeling, naar 'licht op maat': niet teveel licht, maar ook weer niet te weinig, precies afgestemd op de actuele situatie." Voordelen - energiebesparing - betere gezichtsherkenning - hogere mate van veiligheid - donker als het donker moet zijn Niet alleen energiebesparing en veiligheid zijn de drijvende factoren om de straatverlichting dynamischer te maken, er blijkt nog een derde factor te zijn Nachtelijke duisternis Het beleid op Texel is gebaseerd op kernwaarden als rust en ruimte, en natuur en landschap. Eric Hercules: "Een andere kernwaarde is onze nachtelijke duisternis. Texel is nog een van de weinige plekken in Nederland waar je kunt genieten van de sterren aan het firmament. Voor het toerisme is dat van een niet te onderschatten economische waarde. De straatverlichting verstoort die nachtelijke duisternis, tenzij je het licht kunt dimmen." foto: Roel Struick Dimmen op afstand wel te verstaan, centraal geregeld dus, maar dat blijkt geen sine cure. Eric Hercules: "Straatverlichting is in de loop der jaren steeds verder uitgebreid. Werd ergens een nieuwe wijk gebouwd dan werd de verlichting via een vrij simpele aan/uit-regeling aan het elektriciteitsnet gekoppeld. Wil je een dynamischer en dimbare regeling, dan zou je alle straten moeten openbreken om er besturingskabels in te leggen, dat is een geldverslindende operatie. Daar komt nog bij dat het slimmer maken van de straatverlichting niet op zichzelf staat. Het is onderdeel van een veel breder energiebeleid. Wil iemand bijvoorbeeld een windmolen naast zijn huis plaatsen, dan moet het mogelijk zijn de overtollige energie van die molen aan het net te leveren. Kortom, je wilt controle over alle individuele stroomgebruikers én -aanbieders van elektriciteit, maar daarvoor zou eigenlijk het hele ondergrondse elektriciteitsnet in Nederland vervangen moeten worden. Dat zou miljarden kosten, dus zochten we een andere oplossing." Die andere oplossing kwam uit onverwachte hoek, vanuit de ICT...
Producten Microsoft.NET Platform Microsoft Visual Studio Samenwerking met Microsoft Certified Partner Capgemini Een 'smart grid' is een energienet met een geïntegreerd meet- en regelsysteem. Door op diverse punten in het bestaande netwerk meet- en regelpunten te maken, realiseer je een smart grid en ben je in staat vraag en aanbod van de diverse typen van energie optimaal op elkaar af te stemmen. Het doel daarvan is een robuuster, milieuvriendelijker en goedkoper net, niet alleen voor energie (elektriciteit en gas) maar ook voor water, riolering en afwatering. Een organisatie die internationaal veel ervaring heeft met smart grid technologie is Microsoft Certified Partner Capgemini. Eric Hercules: "Het was Capgemini opgevallen, dat wij hier op Texel onze eigen energiemaatschappij hebben. Bovendien is ons eiland een mooie afgebakende omgeving om een Nederlands smart grid te beginnen. Capgemini heeft daarom contact met ons gezocht. Hun "Energiebesparing is niet één ei van Columbus, maar een mand vol kleine eitjes" Eric Hercules, wethouder Duurzaamheid Gemeente Texel ideeën sluiten zó goed aan bij onze visie dat al snel een samenwerkingscontract met Texel Energie werd getekend." Ook netwerkbeheerder Alliander, die alle ondergrondse leidingen in Noord Nederland beheert, verleende medewerking aan het project. Het project beoogt de ca. 2.500 lantaarnpalen van Texel op te nemen in een smart grid en deze dynamisch en energiezuinig aan te sturen. In eerste instantie concentreert het project zich op een kleinschalige pilot. Eric Hercules: "De uitslag van de pilot bepaalt niet óf, maar vooral hóe we doorgaan: wordt het vervolgtraject een voortzetting van de pilot, of slaan we een andere Over OLC's Voorwaarde is dat elke lantaarnpaal via een eigen kabel uit de openbare verlichtingskast wordt gevoed en door de OLC wordt aangestuurd. De OLC doet meer dan een conventionele statische dimmer. Zo heeft hij een ingebouwde klok en is een dimschema met verschillende lichtniveaus en tijdstippen op te stellen, dat met een pc of laptop kan worden aangepast. Dit aanpassen gebeurt bij de 'openbare verlichtingkast', door de OLC via de USB-poort op een pc aan te sluiten. Het kan ook op afstand via GPRS/UMTS. Behalve het licht te regelen zijn via die weg ook gegevens van de verlichting te ontvangen, zoals energieverbruik en onderhoudstatus. richting in?" Uitrol van een kleinschalige Pilot Zes lantaarnpalen in de Dorpsstraat in De Koog waren aan vervanging toe. Bert Dennenberg: "De ideale plek, midden in het nachtelijke uitgaansleven. Uit oogpunt van duurzaamheid hebben we de zes PLL-armaturen vervangen door ledarmaturen, maar dan wel dimbare. De dimmers, of beter gezegd de OLC's (zie kader) zijn ondergebracht in een zogeheten 'openbare verlichtingskast' in de Dorpsstraat." Capgemini heeft een concept ontwikkeld om een visueel totaalbeeld te krijgen over het gehele smart grid met al zijn onderdelen (zie afbeelding), dus gebouwen, het verkeer, de riolering etc. Het totaalbeeld moet als een webpagina door
Meer informatie - Microsoft www.microsoft.nl Smart Lighting Smart Building Monitoring Traffic Monitoring Sewage System Monitoring - www.texel.nl - www.capgemini.nl Translation Interface Translation Interface Translation Interface Translation Interface Single Unified Overview of Services Government Organisation User User User "Het is echt een fantastische ervaring om met al deze technologie zo'n bijzondere applicatie te maken." Ashley Narayanen, ontwikkelaar bij Capgemini medewerkers van de gemeente opvraagbaar zijn. In eerste instantie ligt de focus op de 6 lantaarnpalen van de pilot waarvan de realisatie op Microsoft software is gebaseerd. Ashley Narayanen van Capgemini: "We hadden voor die 6 lantaarnpalen een snelle oplossing kunnen bouwen die op een pc of server draait, maar in plaats daarvan hebben we een zeer kosteneffectieve SaaS-oplossing gemaakt, Software as a Service. Daarmee heb je namelijk niet alleen een oplossing voor de pilot, maar ook voor grotere omgevingen. Met de schaalbaarheid van de SaaS-oplossing kan het project zonder meer worden uitgebreid naar meer lantaarnpalen. Één lantaarnpaal of een paar duizend, één gebruiker of een paar honderd, alleen op Texel of in heel Nederland, dat maakt allemaal niet uit, temeer omdat de hele oplossing is gebouwd op het schaalbare Microsoft platform." Eric Hercules roemt de samenwerking met Capgemini: "De mensen van Capgemini werken snel en effectief. Als coördinator van het project heeft Capgemini alle partijen bij elkaar gebracht en ervoor gezorgd dat de pilot op schema opgeleverd kon worden." De gebruiker, in dit geval de Gemeente Texel, hoeft geen software te installeren of te onderhouden. Medewerkers hoeven alleen maar met hun browser in te
loggen op het systeem in 'the cloud' en kunnen vervolgens direct aan de slag: lampen toevoegen, lampen verwijderen, dimschema's aanpassen, rapportages van energieverbruik opvragen etc. Licht op maat: licht precies afgestemd op de actuele situatie Bert Dennenberg, Civiel Technisch Specialist bij de Gemeente Texel Oplossing betaalt zichzelf De besparende ledlantaarnpalen zijn sinds de zomer operationeel, al wordt er nog wel gewerkt aan de koppeling tussen hard- en software. Bert Dennenberg: "Ik kan nu vanaf mijn bureau de straatverlichting inschakelen en regelen. Er zit wat vertraging in, want voor elke aanpassing moet een GPRS-verbinding worden gemaakt, maar binnen 30 seconden is een dimopdracht wel uitgevoerd." De tekening rechts geeft een indruk van de gehele opzet: rechts afgebeeld zijn de 6 lantaarnpalen en Inmiddels zien alle partijen de voordelen van de testsituatie en in het bijzonder de rol van het eiland Texel. Eric Hercules: "Texel is een mooi afgesloten geheel. Je ziet precies wat erin gaat en wat eruit gaat. De energiestromen zijn heel goed beheerbaar." Om het complete straatverlichtingsarsenaal op Texel te vervangen door duurzame verlichting heeft de Provincie een subsidie toegezegd van 300.000 euro. Eric Hercules: "Daar kun je mooi een eerste klap mee maken. Om de nieuwe oplossing in alle zeven dorpen op Texel uit te rollen voeren we een reservering in op onze begroting, dat is vrij uniek voor Nederland. Door namelijk de energieverslindende verlichting in fases te vervangen door energiezuinige verlichting, bespaart de Gemeente Texel jaarlijks op haar energierekening en kan zij budget reserveren voor de volgende fase. Door dat een aantal jaren achtereen te doen, betaalt de nieuwe verlichting zichzelf." Over de omvang van de besparing zegt Eric Hercules: "We zijn nu nog aan het uitzoeken hoe we het beste kunnen dimmen, op welke uren, of we met bijvoorbeeld 20% dimmen voldoende duisternis creëren, wat de horeca ervan hun verbindingen met de openbare verlichtingskast. Hierin bevinden zich de dimmers (LCO's) die via de Data Access module op afstand bedienbaar zijn. Via UMTS/GPRS wordt een beveiligde internetverbinding gemaakt naar 'The Cloud', waar de gecommuniceerde gegevens worden vertaald door de vertaalslagmodule.
Door Capgemini ontwikkelde gebruikersinterface, uitgevoerd als webpagina vindt, evenals de brandweer, de dorpscommissie en de bewoners, welke invloed het heeft op de verkeersveiligheid etc. Hoeveel precies weet ik nog niet, maar dat de nieuwe oplossing een besparing oplevert is zeker. Elke procent is meegenomen. Immers, energiebesparing is niet één ei van Columbus, maar een mand vol kleine eitjes: woningen die met slimme meters 30% minder energie gebruiken, het energiezuiniger maken van de Texelse veerboot, de straatverlichting, het met Microsoft technologie gestuurde smart grid etc. Al die initiatieven op Texel, dat is best iets om trots op te zijn. Gezamenlijk zullen zij onze ambitie om in 2020 energieneutraal te zijn waarmaken." foto: Willem Sangers Disclaimer De in dit voorbeeld genoemde oplossingen kunnen van toepassing zijn op andere bedrijven en instellingen. De resultaten zijn echter afhankelijk van diverse aspecten, die bij andere bedrijven en instellingen sterk kunnen verschillen met het hier beschreven voorbeeld. SP