CNE Congres. Medicatie



Vergelijkbare documenten
Hartmedicijnen: werking en bijwerking Krijn Dekens apotheker, aandachtsgebied cardiologie

Medicijnen en hart- & vaatziekten Cardiologie

Patiënteninformatie. Uitleg. benodigde cardiomedicatie terTER_

Hartfalen: medicatie in de 1 e lijn en interacties

Medicatie bij atherosclerose. Yvette Henstra Verpleegkundig Specialist Vasculaire Geneeskunde OLVG

Cardiale medicatie. Dr Selleslagh Nov 2014 INFORMATIE VOOR PROFESSIONELEN. DEHARTKLINIEK preventie diagnose & persoonlijke opvolging

Hartfalen. Programma UFO 1 november 2012 Tom Schalekamp

Patiënteninformatie. Uitleg. benodigde cardiomedicatie terTER_

PILLENCOCKTAILS: HARTVEROVEREND. Aspecten van geneesmiddelen bij atriumfibrilleren

Cardiologie. Informatie voor patiënten met hartfalen. Afdeling: Onderwerp:

MEDICATIE BIJ CVA PATIËNTEN. Chinette Verhagen PA neurologie

De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES

Polyfarmacie & claudicatio-patient: Problemen of Profijt?

Appendix K77.2 Chronisch hartfalen

Opschonen! In 6 stappen schoon! Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde/klinisch farmacoloog io

Perioperatief beleid t.a.v anticoagulantia de nieuwste inzichten. Felix van der Meer Afdeling Trombose en Hemostase Trombosedienst Leiden

Dialyse en medicijnen

Polyfarmacie in de cardiologie

Ervaring Aantal ouderen bestudeerd in Randomized Controlled Trials (RCTs) 216 patiënten, gemiddelde leeftijd: 72,4±5,9 jaar.(4)

Antistollingsmiddelen

PATIËNTENINFO. Ontslag Chest Pain Unit. Spoedgevallen en Cardiologie

Gebruiksgemak: 1x daagse dosering. De tabletten mogen worden fijngemalen.

Wilhelmina Ziekenhuis Assen. Vertrouwd en dichtbij. Informatie voor patiënten. Hartfalendagboekje

Antistollingsmiddelen

Casuïstiek voor doktersassistenten Ik heb pijn op de borst ISBN Hoofdstuk 1: Medische achtergrondkennis

Let op bij (dreigende) uitdroging: Soms moet u uw medicijnen even overslaan

2. Hartfalen B; B+C; A+C. 3. ernstig oedeem op andere basis (levercirrhose, nefrotisch syndroom) B+C

ALGEMENE KENMERKEN Naam van het geneesmiddel Samenstelling Farmaceutisch vorm en inhoud Farmacotherapeutische groep

# $% &% ' ()))* +, - "./ -.. -, 0 -- % 1.! ', ', +. - % - 2 3, 4 5# 666! " %-

Nummer: D04-6 Datum: Oktober 2013 Versie: 1.0

Hypertensie -Versie juli 2007

Het cardiovasculaire systeem. Ciske van den Oever Poliklinisch apotheker Klinisch farmacoloog i.o. Sint Franciscus Gasthuis Rotterdam

Voorkom bloedingen. de achtergrond van antistollingsmiddelen, interacties en risicofactoren. Eindhoven, 19 juni 2014

Hartfalen Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

1. NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN EN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK VOOR VRIJGIFTE, INDIEN VERSCHILLEND

Antistolling. in de dagelijkse praktijk van de poliklinische apotheek. Inhoud In de media. Voorschrijfgedrag

Klinische les Links Hartfalen. IC/CC specialisatie Marco van Meer

Bijlage III. Wijzigingen die zijn aangebracht aan relevante delen van de samenvatting van de productkenmerken en de bijsluiter

Perioperatief beleid. van patiënten behandeld met bloedverdunners

Koud gevormde gelamineerde OPA/Alu/PVC blisterverpakkingen* met 7, 10, 14, 28, 30, 56, 60, 84, 90, 98, 100 capsules.

Vragen Krijn Dekens, Apotheker

Dr. Bart Oris h.-hartziekenhuis Lier

pfg K86, K87 Hypertensie Hypertensie

Inhoud. Verpleegkunde Cardiologie. Symptomen. Diagnose. Verpleegkunde Cardiologie 1. Indeling New York Heart Association (NYHA)

Cardiomyopathie bij kinderen. Sophia Kinderziekenhuis

Antistolling in de tandheelkunde. J. Vincent Internist hematoloog-oncoloog Medisch leider trombosedienst Elkerliek ziekenhuis

Instellen van hartfalenmedicatie op het verpleegkundig poliklinisch spreekuur

BIJSLUITER FORTEKOR FLAVOUR 20

Ervaring Aantal ouderen bestudeerd in Randomized Controlled Trials (RCTs) 196 patiënten, gemiddelde leeftijd 67 jaar.(4)

1. WAT IS DIOVAN EN WAARVOOR WORDT DIT MIDDEL GEBRUIKT?

Connect Hartfalen Protocol 2: Diagnostiek en medicamenteuze behandeling in 1 e en 2 e lijn

Diovan Filmomhulde tabletten 80 mg, 160 mg

Wat doet Ephor. Bij voorschrijven aan ouderen maak ik het meest gebruik van: Preregistratie studies en de gebruikers van geneesmiddelen

BIJSLUITER. LITHIUMCARBONAAT 100, 150, 200, 250, 300 en 400 mg capsule

Cardiologie Polikliniek Atriumfibrilleren (AF-poli)

1. WAT IS EUCARDIC EN WAARVOOR WORDT HET GEBRUIKT? 2 2. WAT U MOET WETEN VOORDAT U EUCARDIC INNEEMT 2 3. HOE WORDT EUCARDIC INGENOMEN?

Dr. Bart Oris h.-hartziekenhuis Lier

Klinisch geriater AMC

Geneesmiddelgebuik bij ouderen: START- EN STOPCRITERIA

Inleiding. Wat is hartfalen? De oorzaken

Leerdoelen. Wees alert op nierproblemen bij probleeminventarisatie medicatie beoordeling. Begeleid beschermende maatregelen.

Ervaring: het aantal in RCTs bestudeerde patiënten is met 120 klein. Interactiepotentieel: middel groot met 5-10 geneesmiddelen(groepen).

Inhoud. CVRM Praktische toepassing van de NHG-standaard. Preventieparadox. Quiz. Preventieparadox. Preventieparadox

Ambrisentan (Volibris ) bij reumatische aandoeningen

1.3.1 Valsartan SPC, Labeling and Package Leaflet NL

CBO RICHTLIJN. Multidisciplinaire richtlijn Hartfalen Ad Bakx, cardioloog BovenIJ Ziekenhuis Amsterdam SAHO 28 juni 2011

Bijsluiter: informatie voor de patiënt

Behandeling na een acuut coronair syndroom

Hartfalen voor de huisarts. Dr Katrien Gijsbers Cardioloog-intensivist

Longembolie Onderzoek en behandeling.

Stolling en antistolling. Prof.dr. Karina Meijer Afdeling Hematologie UMCG Transmuraal Trombose Expertisecentrum Groningen

Leefregels bij hartfalen

Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog

BIJSLUITER. HYDROCHLOORTHIAZIDE 6,25 mg tablet

Ervaring: enalapril is bij zeer groot aantal ouderen, ook 70- en 80-plussers, bestudeerd in RCTs.

CVRM kwetsbare ouderen. Rotterdam maart 2015 AJ Arends, klinisch geriater en klinisch farmacoloog io

Indicatie Hypertensie Angina pectoris Atriumfibrilleren en supraventriculaire ritmestoornissen.(1,2)

RVG Version Page 1 of 7 BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR GEBRUIKERS. Valsartan Apotex 80 mg, filmomhulde tabletten valsartan

1.3.1 Candesartan cilexetil SPC, Labeling and Package Leaflet BE

Bijlage III. Amendementen in relevante rubrieken van de Samenvatting van de Productkenmerken

artseninformatie Richtlijnen voor beleid van bloedverdunners in een peri-operatieve fase GezondheidsZorg met een Ziel

Bosentan (Tracleer ) bij reumatische aandoeningen

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER

Bisoprolol C07AB07, december Indicatie Angina pectoris, hartfalen en hypertensie

STRIP. Gemiddeld geneesmiddelengebruik. Medicatie review: STRIP. Optimaliseren van farmacotherapie Even STRIPPEN

Dosering: geen dosisaanpassing nodig bij ouderen of bij nierfunctiestoornissen.

bètablokkers een gunstiger bijwerkingenprofiel en minder contra-indicaties. Ervaring: het aantal in RCTs bestudeerde ouderen is niet bekend.

Samenvattingskaart chronisch hartfalen Huisarts en praktijkondersteuner

Bijsluiter: informatie voor de patiënt. Rasilez 150 mg filmomhulde tabletten Rasilez 300 mg filmomhulde tabletten aliskiren

Programma. Atriumfibrilleren (AF) Ketenzorg. Welkom en inleiding NHG standaard AF. Hoofdbehandelaar 1 e en 2 e lijn 2014

Dosering: geen dosisaanpassing op basis van leeftijd. Een startdosering van 5 mg wordt geadviseerd.

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER Diovan 80 mg, filmomhulde tabletten Diovan 160 mg, filmomhulde tabletten Valsartan

Emcor 5, omhulde tabletten 5 mg Emcor 10, omhulde tabletten 10 mg

Hartfalen. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

BIJSLUITER. PRILBEN vet 5 mg filmomhulde tablet voor honden en katten Benazepril hydrochloride

BIJSLUITER. BANACEP vet 5 mg film-omhulde tablet voor honden en katten.

Cardiologie. Na een hartinfarct. Afdeling: Onderwerp:

BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIK(ST)ER. VALSARTAN DENK 320 mg filmomhulde tabletten. Valsartan

Hart- en vaatziekten

Isosorbidedinitraat 5 PCH, tabletten 5 mg Isosorbidedinitraat

Transcriptie:

CNE Congres Medicatie

Personalia Christine Dolman Leonie Bank AMC Cardio-thoracale chirurgie

Medicatie fouten Top 3 fouten: 1) Toedieningsfouten 2) Voorschrijffouten 3) Patiënten verificatie

Filmpje https://www.youtube.com/watch?v=5xercgsdrke

Stelling 1 Welke van onderstaande beweringen over isosorbidedinitraat is niet juist? a) Voor aanvang van een zware inspanning mag isosorbidedinitraat genomen worden. b) De tablet wordt onder de tong gelegd bij een aanval van angina pectoris.

A

Stelling 2 Met het gebruik van bètablokkers kan je een aanval van angina pectoris tijdens activiteit voorkomen. a) Juist b) Niet juist

A

Stelling 3 Bij een 2 e graads AV-block is het verstandig om een bètablokker aan de patiënt te geven. a) Juist b) Niet juist

B

Stelling 4 Een patiënt is opgenomen om voor CABG te gaan en heeft COPD. Hierdoor moet de patiënt pulmonaal voorbereid worden. Wat start je? a) Ventolin b) Atrovent

B

Stelling 5 Patiënt heeft een mechanische MVR gehad. Volgens protocol is sintrom gestart. Het herstel verloopt voorspoedig, maar de patiënt heeft post-operatief alleen nog geen ontlasting gehad. Wat geef je? a) Lactulose b) Movicolon c) Beide

B

Stelling 6 Calciumantagonisten zorgt voor verslapping van arteriolen wat leidt tot verhoging van de weerstand en dus tot bloeddrukverlaging. a) Juist b) Niet juist

B

Stelling 7 Wat heeft de voorkeur bij preventie van anginapectoris? (op volgorde van 1 e, 2 e en 3 e keuze) a) Calciumantagonisten, nitraten, bètablokkers b) Nitraten, bètablokkers, calciumantagonisten c) Bètablokkers, nitraten, calciumantagonisten

C

Stelling 8 Welke medicijnen zijn plaatjesaggregatieremmers? a) Sintrom en marcoumar b) Acetylsalicylzuur, clopidogrel en brilique

B

Stelling 9 Hoe zorgen statines ervoor dat ze het cholesterolgehalte in het bloed verlagen? a) Door de synthese van cholesterol in de levercellen te remmen b) Door de synthese van cholesterol in de niercellen te remmen

A

Stelling 10 Een patiënt gebruikt de volgende medicijnen: Metoprolol, Hydrochloorthiazide, Furosemide, Lisinopril, Nitroglycerine De patiënt heeft een kriebelhoest. Welk medicijn ga je stoppen? a) Hydrochloorthiazide b) Lisinopril

B

Stelling 11 Bij het gebruik van een bètablokker corrigeert het lichaam minder de verschijnselen van een hypoglykemie. a) Waar b) Niet waar

A

Diuretica Bѐta-blokkers Ace-remmers Ras-remmers Calciumantagonisten Nitraten Hartglycosiden Bloedverdunners Statines Agenda

Diuretica

Diuretica Lisdiuretica: furosemide en burinex Kaliumsparende diuretica/aldosteronantagonist: Amiloride, triamtereen,spironolacton en eplerenon Thiazedidiuretica: hydrochloorthiazide

Bètablokker

Bètablokker Selectieve bètablokker: blokkeert beta 1 Acebutalol, atenalol, bisoprolol, celiprolol, esmolol, metoprolol en nebivolol Niet selectieve bètablokker: blokkeert beide Carvedilol, pindolol, propanolol en sotalol

Bètablokker Indicatie: Angina pectoris Hypertensie Bepaalde aritmieën Sec. profylaxe myocardinfarct

Bètablokker Bijwerkingen: Hypotensie Bradycardie Vermoeidheid Maag-darmklachten Prikkelgeleidingsstoornissen Bronchospasmen Verslechterde perifere circulatie Let op diabetes!

RAAS Nier Lever Long Renine Angiotensinogeen Bijnier Aldosteron Angiotensine I Angiotensine II Converting enzyme ACEremmers Vasoconstrictie

ACE-remmer Captopril, enalapril, lisinopril, perindopril, ramipril, fosinopril, quinapril Angiotensine I kan niet worden omgezet in angiotensine II

ACE-remmer Indicatie: Hartfalen Asymptomatische linkerventrikeldisfunctie Sec. profylaxe na acuut myocardinfarct Essentiële en renovasculaire hypertensie Afremming progressie van diverse nieraandoeningen

ACE-remmer Bijwerking: Prikkelhoest (orthostatische) hypotensie Hypoglykemie Soms achteruitgang nierfunctie Let op: oudere patiënt ACEremmer icm diuretica

AT1-antagonist Candesartan(atacand), esprosartan (tevelin), irbesartan (aprovel), losartan (cozaar), valsartan (diovan) Blokkeert AT1, waardoor werking ATII wordt geblokkeerd.

AT1-antagonist Indicatie: Hypertensie Hartfalen candesartan en valsartan Recent myocardinfarct valsartan Hypertensie met DMII irbesartan Hypertensie en linkerventrikelhypertrofie losartan Bijwerking

Calciumantagonist 3 verschillende groepen: Fenylalkylaminen verapamil Benzothiazepinen diltiazem Dihydropyridine-derivaten nifedipinegroep

Statines Totaal cholesterol waarde (TC) > 5,0 Eerst dieet Risico reductie van 24% tot 40% DM II

Statines Bijwerkingen: Maag-darmstoornissen zoals buikpijn Interacties: Versterkt de werking van vitamine K antagonisten.

Nitraten Isosorbidedinitraat Nytroglycerine Mono-cedocard Promocard

Nitraten

Hartglycosiden Digoxine (digitalis, vingerhoedskruid)

Bijwerkingen digoxine Duizeligheid Stoornissen van het centraal zenuwstelsel Visusstoornissen (wazig/geel zien) Aritmie, geleidingsstoornis, bigeminie, trigeminie, verlenging van het PR interval, sinusbradycardie Misselijkheid, braken en diarree

Nitraten Werking Coronaire arteriële dilatatie Indicaties Rescue preparaten 2 e keus bij AP preventie Stabiele AP

Nitraten, bijwerkingen Bijwerkingen: Hoofdpijn Vermoeidheid Licht gevoel in het hoofd bij opstaan, duizeligheid Slaperigheid. reflextachycardie, hartkloppingen Verergering angina pectoris Bradyaritmie Tolerantie voor nitraten

Bloedverdunners

Bloedverdunners Acetylsalicylzuur Clopidogrel Brilique Acenocoumarol Marcoumar Fraxiparine Heparine

Trombocytenaggregatieremmers Indicatie Brilique, clopidogrel, ascal Bijwerkingen

Vitamine K antagonisten Aanmaak stollingsfactoren INR Indicatie Vitamine K

Heparine Toediening Indicatie aptt

Fraxiparine Indicatie Voordelen

Nieuwe orale anticoagulantia (NOAC's) Xarelto Pradaxa

Bronnen https://ecgpedia.org http://www.nursing.nl/verpleegkundigen/nie uws/2007/12/medicatiefout-meestaltoedieningsfout-nurs001410w/ http://fk.cvz.nl

Bronnen Ufkes, J.G.R., Knuistingh neven, A., Koopmans, R-P., Michel, M.C., Mulder, W.M.C. (4 e druk). Farmacotherapie op recept. Een leidraad bij het voorschrijven van geneesmiddelen. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Luellmann, H., Mohr, K., Hein, L. (2011). Pocket atlas of pharmacology. New York: Thieme Porsius, A.J. (2012) Kijk op medicijnen. Houten: Prelum uitgevers Eijsman, L., Zwieten, P.A. van (2001). Drug therapy in cardio-thoracic surgery. Amsterdam: van Zuiden Beysens, A.J.M.M., Lenderink, A.W. (2000). Geneesmiddelen informatie. Maarssen: Elsevier Gezondheidszorg