OUDERENMONITOR 65 JAAR EN OUDER

OUDERENMONITOR 65 JAAR EN OUDER - 2016-2017 Tabel 2d. Kernindicatoren naar en gemeente A. Achtergrond kenmerken Geslacht Man 51 41 55 50 55 Vrouw 49 59 45 50 45 Leeftijd 65 t/m 74 jaar 59 0 0 0 0 75 t/m 84 jaar 34 48 64 59 62 85 jaar en ouder 7 0 0 0 0 Etniciteit Autochtoon 86 84 92 83 85 ers allochtoon 13 14 8 15 13 Niet-westers allochtoon 1 2 0 2 2 Burgerlijke staat Gehuwd/samenwonend 65 52 69 62 70 Ongehuwd/nooit gehuwd geweest 4 6 3 2 4 Gescheiden/gescheiden levend 8 10 4 12 7 Weduwe/weduwnaar 24 31 24 24 19 Huishoudsamenstelling Alleenwonend 33 44 31 35 28 B. Gezondheid en ziekte Ervaren gezondheid Ervaart eigen gezondheid als "gaat wel" tot "zeer slecht" 47 60 44 50 40 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 1

Chronische ziekten Heeft één of meer langdurige ziekten of aandoeningen 52 60 51 52 49 Is (ernstig) beperkt in activiteiten vanwege gezondheid 55 63 56 57 49 Is ernstig beperkt in activiteiten vanwege gezondheid 11 19 11 11 7 Heeft langdurige ziekte(n) en is (ernstig) beperkt in activiteiten 42 56 41 41 37 Valongeval Heeft in de afgelopen drie maanden letsel opgelopen door een val 9 12 10 9 6 Is in of rondom huis gevallen 3 5 4 3 2 C. Zelfredzaamheid Beperkingen Beperkt in gehoor, gezichtsvermogen en/of mobiliteit 33 48 32 34 26 Heeft gehoorbeperking 10 10 14 8 9 Heeft gezichtsbeperking 9 17 6 8 7 Heeft mobiliteitsbeperking 26 37 25 28 19 Kan één of meer huishoudelijke activiteiten niet uitvoeren 27 28 23 34 25 Kan niet geheel zelfstandig gebruik maken van eigen of openbaar vervoer 9 16 8 10 5 Kan zich niet of met grote moeite verplaatsen buitenshuis 8 10 7 10 5 Kan vanwege de gezondheid niet de dingen doen die men zou willen doen 21 32 20 21 17 Regie over eigen leven Heeft weinig regie over eigen leven 17 23 16 18 14 Kwetsbaarheid Is een kwetsbare oudere (volgens de Tilburg Frailty Indicator): 32 52 28 36 23 - Is lichamelijk kwetsbaar 22 38 18 22 17 - Is sociaal kwetsbaar 20 21 18 26 17 - Is psychisch kwetsbaar 25 32 21 28 22 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 2

Aspecten kwetsbaarheid Heeft problemen in dagelijks leven door: - slecht lopen 33 45 33 32 27 - slecht evenwicht kunnen bewaren 22 35 21 21 16 - slecht horen 27 31 27 30 24 - slecht zien 12 20 6 12 10 - weinig kracht in handen 25 39 23 25 20 - lichamelijke moeheid 31 47 26 35 25 Voelt zich lichamelijk ongezond 26 37 26 25 20 Is ongewild veel afgevallen (6 kg of meer in afg 6 mnd of 3 kg of meer in afg mnd) 7 13 5 7 5 Heeft klachten over geheugen 5 8 4 4 5 Kan niet goed omgaan met problemen 11 17 15 11 7 Ontvangt niet voldoende steun van andere mensen 11 11 9 16 10 D. Welbevinden Gevoelens Is niet (zo) gelukkig 26 32 26 30 20 Afgelopen 3 maanden: (Heel) vrolijk 45 44 43 46 47 Beetje vrolijk tot neutraal 45 41 48 44 46 Beetje tot zeer somber 9 15 9 10 7 Afgelopen maand: Heeft zich de afgelopen maand (soms) somber gevoeld 36 39 31 41 33 Heeft zich de afgelopen maand (soms) nerveus of angstig gevoeld 27 35 23 32 22 Ervaren psychische gezondheid (MHI5) Voelt zich psychisch ongezond 18 25 15 23 14 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 3

Psychiatrische aandoeningen Heeft een matig tot hoog risico op een angststoornis of depressie 47 54 43 52 42 - Heeft een hoog risico op een angststoornis of depressie 6 11 6 6 3 Zingeving Is niet in staat om zin aan het leven te geven 19 22 22 18 17 Heeft niet het gevoel een doel en richting te hebben in het leven 45 45 42 44 47 De dagelijkse activiteiten lijken vaak onbelangrijk 19 26 14 19 17 Geniet er niet van om plannen te maken en uit te voeren 34 38 35 35 31 E. Leefstijl Roken Roker 14 18 13 14 13 Alcohol Drinkt alcohol 76 69 81 70 81 Drinkt geen alcohol meer 11 12 9 11 11 Is overmatige drinker (mannen >21 glazen/week, vrouwen >14 glazen/week) 9 5 9 11 9 Is bingedrinker (minstens 1x per week 6 glazen of meer per dag) 5 4 4 5 7 Voldoet niet aan norm aanvaardbaar alcoholgebruik (2012) (max 1 (v) of 2 (m) glazen/dag, max 5 dagen/week) 46 37 47 44 51 Voldoet niet aan de norm alcohol van de Gezondheidsraad (2015) (drink liever niet, max. 1 glas per dag) 51 36 51 51 57 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 4

Bewegen Voldoet niet aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen voor 55+ (minstens vijf dagen per week een half uur matig intensief lichamelijk actief) 30 35 37 32 23 Voldoet niet aan de Fitnorm (drie keer per week minimaal 20 minuten zwaar intensief bewegen) 56 63 56 62 48 Voldoet aan geen van beide normen 29 34 36 30 22 Sport ten minste 1 dag per week 35 26 32 31 43 Gewicht Heeft overgewicht (inclusief obesitas) (BMI >= 25) 65 67 68 67 61 - Heeft ernstig overgewicht/ obesitas (BMI >= 30) 19 19 16 22 20 Heeft ondergewicht (BMI < 18,5) 1 2 0,7 0 1 F. Leefomgeving Geluidshinder Wordt ernstig gehinderd door geluid 18 31 8 25 12 Ernstige geluidhinder van: - brommers/scooters (eventueel ook als ze stilstaan) 9 19 4 11 6 - verkeer op wegen waar je niet harder mag dan 50 km/uur 6 11 3 8 4 - verkeer op wegen waar je harder mag dan 50 km/uur 5 9 1 10 2 - buren 3 4 3 3 1 - bouwen, verbouwen, slopen of graven 2 4 0,8 0,4 1 - horeca 2 5 0,8 0,8 1 - bedrijven/industrie 2 2 1 2 2 - treinverkeer 6 6 2 12 6 - vliegverkeer 2 2 2 2 1 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 5

Slaapverstoring Is ernstig slaapverstoord door geluid van: - verkeer op wegen waar je harder mag dan 50 km/uur 2 6 0,3 4 0,8 - verkeer op wegen waar je niet harder mag dan 50 km/uur 3 9 0,9 4 2 - treinverkeer 4 5 0 8 4 - vliegverkeer 0,5 0 0 0 1 - brommers/scooters 5 13 0,9 5 3 - buren 2 3 2 3 2 Geurhinder Wordt ernstig gehinderd door geur 9 12 4 12 8 Ernstige geurhinder van: - open haard/allesbrander/andere houtkachel 4 0,8 4 6 3 - mest uitrijden 0,8 0 0,3 0,5 2 - wegverkeer 3 9 0 3 3 - stallen met vee, pluimvee, enz. 1 2 0,7 0,9 2 - landbouw-/veeteeltactiviteiten 1 1 0,8 2 2 - andere bedrijven/industrie 2 3 0,1 4 1 - riolering/zuivering 1 0 0,2 2 2 - vliegverkeer 0,3 0 0 0,4 0,5 - opslag/productie van veevoer 1 2 0 3 0,5 - vergister 0,6 0 0 2 0,5 Bezorgdheid Bezorgd over de invloed van de omgeving op de gezondheid 18 24 9 23 17 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 6

Bezorgd over de invloed op de gezondheid van: - veehouderij in de buurt 3 0 8 1 4 - wonen in een drukke straat 6 16 0,8 6 4 - bedrijven of industrie in de buurt 2 6 0,1 4 0,5 - wonen langs een route (weg, water, spoor, pijp) voor gevaarlijke stoffen 10 10 0,5 14 12 - zendmasten voor radio en TV of bij antennes voor mobiele telefoons in de buurt 4 6 2 4 3 - kerncentrale in de buurt 0 0 0 0 0 - vliegveld in de buurt 0,2 0 0 0 0,4 - akkerbouw/tuinbouw in de buurt 0,4 0 0,7 0 0,7 - hoogspanningslijnen in de buurt 2 1 0,9 4 3 - tankstation in de buurt 1 3 0,6 1 0,6 - wonen op verontreinigde grond 0,5 1 0,2 1 0,2 - één of meer windturbines in de buurt 0 0 0 0 0 Bezorgd over infectieziekten die overdraagbaar zijn van dier op mens en/of resistente bacteriën en/of fijnstof 44 44 44 44 43 Is bezorgd over: - Infectieziekten die overdraagbaar zijn van dier op mens (bijvoorbeeld Q-koorts) 28 21 34 31 28 - Blootstelling aan resistente bacteriën (bijvoorbeeld de MRSA-bacterie) 23 24 20 22 26 - Blootstelling aan fijnstof 30 29 28 31 30 G. Leefbaarheid Woning Heeft een koopwoning 50 25 51 40 67 Geeft onvoldoende voor eigen woning 4 11 2 2 3 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 7

Woonomgeving Geeft onvoldoende voor eigen buurt 7 13 5 8 3 Is het (een beetje) oneens met de stelling: Ik vind groen in de buurt belangrijk 1 3 0,4 1 1 Ik vind dat er voldoende kijkgroen in de buurt is 5 8 4 5 4 Ik vind dat er voldoende gebruiksgroen in de buurt is 6 11 5 2 6 Ik vind buurt aantrekkelijk om te bewegen 8 21 5 6 4 Ik vind dat er voldoende rustige plekken in de buurt zijn 7 17 4 5 4 Ik vind dat er voldoende plekken voor verkoeling in de buurt zijn 12 24 10 13 6 Ik vind dat er voldoende ontmoetingsplekken buiten in de buurt zijn 11 17 8 12 8 Betrokkenheid bij buurt Ervaart onvoldoende sociale samenhang in de buurt (sociale cohesie) 47 60 38 56 38 Heeft regelmatig (tenminste 2x per maand) contact met buren 84 74 90 81 88 Is actief geweest om buurt te verbeteren 12 14 12 10 12 Vindt dat gemeente voldoende doet om bewoners bij veranderingen in buurt te betrekken 22 22 28 14 24 Sociale veiligheid Voelt zich overdag en/of 's avonds/'s nachts onveilig 23 26 18 35 16 - Voelt zich wel eens onveilig overdag 12 18 10 20 6 - Voelt zich wel eens onveilig 's avond/'s nachts 24 28 19 34 17 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 8

H. Ouderenmishandeling Is het afgelopen jaar niet goed behandeld in de thuissituatie: 8 14 6 10 4 - Beledigd, getreiterd, uitgescholden 6 10 4 7 4 - Geslagen, geschopt, geknepen 0,8 2 0,8 0,4 0,4 - Niet geholpen bij persoonlijke verzorging 1 4 1 0,4 0,3 - Financieel benadeeld 2 3 0,6 2 1 - In vrijheid beperkt of privacy geschonden 0,5 0 0,9 1 0,3 - Ongewenst seksueel benaderd 0,8 2 0 2 0,2 I. Eenzaamheid Is eenzaam 53 59 47 64 46 - Is (zeer) ernstig eenzaam 13 15 12 16 11 Is emotioneel eenzaam (zoals het ervaren van een leegte en het missen van een goed vriend(in)) 36 39 30 48 31 Is sociaal eenzaam (zoals bij niemand terecht kunnen en niet veel mensen volledig kunnen vertrouwen) 53 52 50 61 49 Is niet in staat om zelfstandig sociale contacten te leggen en te onderhouden 5 11 4 6 2 Heeft niet genoeg mensen op wie teruggevallen kan worden in geval van narigheid 9 11 11 11 7 Heeft niet veel mensen op wie volledig vertrouwd kan worden 18 14 18 23 17 J. Gebruik internet Gebruikt geen internet 27 43 27 31 17 Gebruikt af en toe internet 27 20 26 32 27 Gebruikt vaak internet 46 37 46 37 56 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 9

Belemmering om internet (meer) te gebruiken: - weet er onvoldoende van/snapt het niet 25 28 26 26 23 - is bezorgd over privacy/veiligheid 12 14 14 13 10 - heeft geen internet 17 25 16 23 10 - kan niet goed (meer) zien 3 4 6 0 2 - kan muis/toetsenbord niet goed bedienen 3 4 3 3 1 - ervaart geen belemmeringen 49 35 48 45 58 K. Maatschappelijke participatie Vrijwilligerswerk Verricht vrijwilligerswerk 27 27 29 18 31 Lidmaatschappen Is lid van een vereniging of club 54 47 55 44 63 - Is lid van een sportvereniging of sportclub 24 23 24 20 27 Bijeenkomsten Bezoekt geen groepsbijeenkomsten 41 43 43 55 30 Mantelzorg geven Heeft afgelopen jaar mantelzorg gegeven 23 20 21 21 28 - Geeft momenteel mantelzorg 18 17 15 15 21 Is mantelzorger (minstens 3 maanden of minstens 8 uur per week) 17 17 14 15 21 Geeft momenteel intensief mantelzorg (minstens 3 maanden en minstens 8 uur per week) 8 7 5 7 9 Belasting mantelzorger Voelt zich (tamelijk) zwaar belast door het geven van mantelzorg 2 1 1 3 2 Mantelzorger is (tamelijk) zwaar belast (% van de mantelzorgers) 10 6 8 18 9 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 10

Geeft momenteel mantelzorg aan: - partner 8 6 7 8 9 - kind(eren) of schoondochter/schoonzoon 2 3 2 2 2 - (schoon)ouders 2 3 1 1 3 - andere familieleden 2 2 2 0,9 3 - buren, vrienden, kennissen 5 5 3 4 7 Intensiteit mantelzorg geven Aantal uur mantelzorg per week (momenteel mantelzorger) 1-10 uur per week 11 11 10 8 13 11-20 uur per week 3 5 2 2 3 21 uur of meer per week 3 2 3 4 4 L. Woon-/zorgsituatie Aanpassingen woning Moet verhuizen, indien slecht ter been 7 6 5 9 8 Kan in woning blijven wonen, indien slecht ter been: 93 94 95 91 92 - zonder aanpassingen in woning 32 38 31 29 31 - met aanpassingen in woning 61 57 64 62 61 Hulpmiddelen in woning Heeft 1 of meer hulpmiddelen in woning: 37 52 38 38 29 - extra handgrepen/beugels 32 39 36 33 26 - alarmknop voor contact met zorgcentrale 12 28 9 12 5 - traplift 8 11 9 10 6 - sleutelkluis of elektronisch slot 9 22 8 8 4 - sensoren die noodsituaties doorgeven 6 19 3 5 2 - beeldbellen met mantelzorger of zorgverlener 4 14 3 3 1 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 11

Behoefte aan hulpmiddelen in woning Heeft behoefte aan hulpmiddelen in woning, maar heeft deze niet 20 21 17 18 22 Heeft behoefte aan: - sensoren die noodsituaties doorgeven 19 16 23 18 20 - extra handgrepen/beugels 14 16 13 15 12 - alarmknop voor contact met zorgcentrale 15 14 11 18 14 - sleutelkluis of elektronisch slot 10 8 13 10 8 - traplift 10 7 11 10 10 - beeldbellen met mantelzorger of zorgverlener 11 16 9 15 9 Heeft hulpmiddelen in woning en/of heeft daar behoefte aan 57 73 55 56 51 M. Zorg en hulp Hulp Ontvangt hulp vanwege de gezondheid 26 37 29 26 20 Ontvangt hulp in verband met gezondheid van: - een betaalde hulp (bijv. iemand van de thuiszorg) 18 26 18 20 12 - een mantelzorger 13 20 17 10 9 - vrijwilliger 1 1 0 2 1 Mantelzorg ontvangen Afgelopen jaar mantelzorg ontvangen 15 22 15 15 12 - Ontvangt momenteel mantelzorg 13 19 13 14 10 Ontvangt momenteel mantelzorg van: - kinderen, schoondochter/-zoon 7 7 8 6 7 - echtgeno(o)t(te) of partner 5 7 4 4 4 - buren/vrienden/kennissen 2 3 2 5 0,8 - andere familieleden 2 3 3 0 2 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 12

Intensiteit mantelzorg ontvangen Aantal uur mantelzorg per week 1-10 uur per week 7 11 7 7 5 11-20 uur per week 2 2 3 2 1 21 uur of meer per week 3 6 2 3 3 Zorgbehoefte Heeft in verband met de gezondheid behoefte aan meer hulp 10 17 12 10 6 Als men nu of in de toekomst vanwege de gezondheid behoefte heeft aan hulp, dan is deze beschikbaar in de omgeving 77 65 79 74 83 - hulp beschikbaar van huisgenoot 53 37 62 47 60 - hulp beschikbaar van kinderen, andere familieleden of buren, vrienden of kennissen 33 38 28 33 33 - geen hulp beschikbaar van iemand in de omgeving 23 35 21 26 17 Hulpvraag Vindt het moeilijk om hulp te vragen bij problemen met gezondheid 65 72 62 67 62 Vindt het erg moeilijk om hulp te vragen bij problemen met gezondheid 30 33 28 31 30 N. Wmo- en welzijnsvoorzieningen Gebruik Wmo-voorzieningen Heeft afgelopen jaar gebruik gemaakt van één of meer Wmo-voorzieningen 9 10 10 9 9 Heeft gebruik gemaakt van: - ondersteuning bij mantelzorg 7 7 6 9 6 - ondersteuning bij vrijwilligerswerk 3 2 3 2 3 - dagopvang/dagverzorging/dagbehandeling 2 3 4 1 1 Behoefte Wmo-voorzieningen Heeft behoefte aan een Wmo-voorziening 6 4 5 7 6 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 13

Heeft behoefte aan: - ondersteuning bij mantelzorg 3 3 1 4 3 - ondersteuning bij vrijwilligerswerk 3 0 2 4 3 - dagopvang/dagverzorging/dagbehandeling 3 2 4 3 3 Bekendheid Wmo-voorzieningen Wil informatie over Wmo-voorzieningen, maar weet voor één of meer van deze voorzieningen niet waar men terecht kan 25 23 27 30 22 Weet niet waar men terecht kan voor onderstaande Wmo-voorziening, maar wil er wel informatie over: - ondersteuning bij mantelzorg 17 14 17 20 17 - ondersteuning bij vrijwilligerswerk 5 7 5 4 6 - ondersteuning/hulp i.v.m. gezondheidsproblemen (bijv. hulp in huis, woningaanpassing of vervoersvoorziening) 17 13 23 21 14 Welzijnsvoorzieningen Maakt wel eens gebruik van één of meer welzijnsvoorzieningen 35 38 37 38 31 Maakt gebruik van: - maaltijdverstrekking / maaltijdendienst 5 10 4 6 2 - eetpunt 4 12 1 5 1 - ouderenadviseur 2 3 0,6 3 0,9 - hulp bij administratieve of financiële activiteiten 18 20 18 20 15 - sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum 8 9 9 8 6 - recreatieve / culturele activiteiten voor ouderen 10 13 11 12 7 - hulp in en om huis van een vrijwilliger via een vrijwilligersorganisatie 3 5 3 4 1 - hulp bij (het uitbreiden van) sociale contacten (bijv. bezoekdienst) 1 1 0,6 2 0,9 - algemene gezondheidscheck 14 14 15 16 13 Heeft behoefte aan één of meer welzijnsvoorzieningen 30 39 30 28 27 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 14

Heeft behoefte aan: - maaltijdverstrekking / maaltijdendienst 3 3 4 3 1 - eetpunt 3 3 4 4 2 - ouderenadviseur 6 8 5 6 4 - hulp bij administratieve of financiële activiteiten 7 7 4 7 7 - sport- of bewegingsactiviteiten voor ouderen vanuit activiteiten- of dienstencentrum 9 9 9 5 10 - recreatieve / culturele activiteiten voor ouderen 6 8 5 3 7 - hulp in en om huis van een vrijwilliger via een vrijwilligersorganisatie 10 14 7 13 7 - hulp bij (het uitbreiden van) sociale contacten (bijv. bezoekdienst) 5 7 8 4 3 - algemene gezondheidscheck 16 18 18 16 15 O. Opleiding, werk en inkomen Opleidingsniveau Laag (geen opleiding/lager onderwijs) 12 22 12 16 6 Midden 1 (MAVO / LBO) 47 49 49 50 43 Midden 2 (HAVO / VWO / MBO) 22 19 25 23 22 Hoog (HBO / WO) 19 11 14 11 30 Gestandaardiseerd huishoudinkomen* Max. 16.100 euro 10 9 9 12 9 Max. 21.300 euro 39 53 41 49 26 Max. 27.200 euro 23 22 29 20 23 Max. 35.100 euro 16 12 14 15 21 Meer dan 35.100 euro 11 5 6 4 22 *Besteedbaar inkomen gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 15

Financiële situatie Ontvangt alleen AOW 23 29 24 30 16 Heeft (enige tot grote) moeite met rondkomen 17 21 16 19 14 Schulden Heeft geen betalingsachterstand 92 86 91 91 95 Heeft één betalingsachterstand 3 3 2 4 1 Heeft twee of meer betalingsachterstanden 1 2 2 2 0,4 Wil het niet zeggen 4 9 5 3 3 Heeft een betalingsachterstand voor: - ziektekostenverzekering 3 4 2 5 1 - terugbetalingen aan de Belastingdienst 1 0 3 2 1 - hypotheek of huur 0,3 0 0,8 0,4 0,2 - electriciteit, water of gas 1 2 1 2 0 - leningen of op afbetaling kopen 0,3 0 0,8 0,4 0 - telefoonrekeningen 0,4 0 0,6 1 0 Ouderenmonitor 65 jaar en ouder 2016-2017 - Tabel 2: Kernindicatoren naar wijk-/buurtclusters 16