Buikpijn is vervelend. Het remt kinderen af in hun dagelijkse doen en laten. Soms kan het zelfs zo hevig zijn dat uw kind van school moet verzuimen. Logisch dat u dan gaat denken dat er misschien iets ernstigs aan de hand is. Toch is dit in de meeste gevallen niet zo. Vaak is buikpijn gewoon de zwakke plek. Net zoals hoofdpijn en pijn in de nek, kan buikpijn een lichamelijke reactie zijn op spanningen zoals bijvoorbeeld veranderingen of onrust op school of in het gezin. Maar buikpijn kan ook worden veroorzaakt door voeding of lichamelijke problemen. Buikpijn Ouders kennen hun kind van haver tot gort. U kunt dan ook meestal zelf heel goed beoordelen of er werkelijk iets aan de hand is als uw kind klaagt over buikpijn. Kort en hevig Als uw kind eigenlijk nooit over buikpijn klaagt, maar plotseling wel, kan er sprake zijn van een ontsteking of een infectie, zoals een blaasontsteking, een buikgriep of een
blindedarmontsteking. Vaak gaat dit gepaard met koorts of misselijkheid en diarree. Bij een blaasontsteking kan er pijn zijn bij het plassen. Ook kunnen er wormpjes in de ontlasting zitten. Dan is er vaak ook jeuk aan de anus. In al deze gevallen is het overduidelijk dat er een lichamelijke oorzaak is voor de buikpijn. Een bezoek aan de huisarts is in zo n geval de beste oplossing om uit te laten zoeken waar de pijn vandaan komt en of behandeling nodig is. Chronische buikpijn Maar er zijn ook kinderen die heel regelmatig klagen over buikpijn. Soms is de buikpijn zodanig dat uw kind ophoudt dingen te doen die het graag doet. Als uw kind door de buikpijn niet meer kan voetballen of mee kan spelen op het schoolplein, moet u dit zien als een serieuze klacht. Als kinderen gewoon door kunnen gaan met hun bezigheden en als ze alleen op schooldagen buikpijn hebben en in de vakanties niet, is er medisch gezien minder reden tot zorg. Schoolbuikpijn In de medische wetenschap heeft men voor chronische buikpijn waar geen duidelijke lichamelijke oorzaak voor is, een naam: RAP (Recurrent Abdominal Pain). Letterlijk vertaald: terugkerende buikpijn. Omdat dit voorkomt bij kinderen in de schoolgaande leeftijd (met een piek bij acht- tot veertienjarigen), wordt dit ook wel vaak schoolbuikpijn genoemd. Het is niet de school op zich die de buikpijn veroorzaakt, maar kinderen reageren nu eenmaal makkelijk op spanningen. Een lichamelijke oorzaak is dan niet te vinden, maar uw kind voelt wèl echt pijn in de buik. Het is een signaal dat er ergens een stapje teruggezet moet worden. Een goed advies is om uw kind meer rust te geven; stel niet te hoge eisen en zorg ervoor dat het een goede uitlaatklep heeft om emoties af te reageren. Wanneer er sprake is van schoolbuikpijn kunt u weinig anders doen dan uw kind leren omgaan met de buikpijn door zich te leren ontspannen. Leg uit dat de buik soms reageert op emoties: op prettige dingen (vlinders in je buik), maar ook op vervelende of spannende dingen. Soms is het nodig dat u overlegt met de leerkracht om te kijken of uw kind het programma wel aan kan. Ook problemen thuis kunnen een rol spelen. De hulp van een pedagoog of een kinderpsycholoog kan soms nodig zijn.
Uw kind is niet de enige in de klas met buikpijn. In elke klas zitten drie tot zes kinderen die hier vaak last van hebben. Vezels en vocht Bij alle kinderen met buikpijn is het verstandig eens goed te kijken naar hun dagelijkse eetpatroon. Verkeerde eetgewoonten kunnen namelijk leiden tot obstipatie. Behalve vezels is ook voldoende vocht heel belangrijk voor een goede en regelmatige stoelgang. Uw kind heeft elke dag minimaal 1,5 liter drinkvocht nodig. Dat zijn tien bekers of glazen. Zeker als uw kind druk aan het spelen is, wil voldoende drinken er nog wel eens bij inschieten. Eenvoudige oplossingen als een beker drinken meenemen naar school voor de pauze, een extra kop thee bij het ontbijt of iets drinken bij de maaltijd kunnen dit verhelpen. Appelsap of light Diarree is meestal het gevolg van een infectie. Maar ook verkeerde voeding kan tot diarree leiden. Bekend is de zogenaamde peuterdiarree. Dit kwaaltje wordt vooral gezien bij kinderen tussen de drie en zes jaar. Ze drinken vaak erg veel vruchtensappen, vooral appelsap. Deze sappen staan bekend als gezonde drankjes. Maar als de hoeveelheid vruchtensappen in de voeding zo hoog wordt dat de verhoudingen scheef komen te liggen, kan er diarree ontstaan. Door teveel vruchtensap te drinken krijgt uw kind minder eetlust en te weinig vezels, vet en andere voedingsstoffen binnen. Hooguit twee glaasjes vruchtensap per dag is voldoende. Ook light -producten kunnen de darmen van streek maken. Ouders geven dit aan hun kinderen omdat ze logischerwijs denken dat dit beter voor hen is. Er zitten immers minder calorieën en suikers in. Maar er zit wel zoetstof in. Sommige zoetstoffen (isomalt, lactitol, sorbitol, maltitol en xylitol) hebben een laxerend effect. Dit effect treedt bij kinderen sneller op dan bij volwassenen. Poepen doe je thuis Kinderen produceren hun ontlasting het liefst in de vertrouwde omgeving waar niemand hen kan storen. Ophouden omdat ze het liever thuis doen is niet zo n probleem, tenminste zolang uw kind daardoor zijn ontlastingspatroon niet verstoort. Maar sommige kinderen krijgen maar één keer per dag aandrang en die komt niet terug als er opgehouden wordt. Zo n kind moet
duidelijk gemaakt worden dat het echt belangrijk is om dan toch maar op school naar de wc te gaan. Regels voor een goede stoelgang: Regelmatig en gevarieerd eten en vooral het ontbijt niet overslaan; Veel drinken, tenminste 1,5 liter per dag; Vezelrijk eten zoals volkoren brood, meergranenbrood, volkoren knäckebröd, graanproducten, aardappelen, peulvruchten, rauwkost of gekookte groenten; Broodbeleg zoals pindakaas, kokosbrood, tomaat of komkommer; Vers of gedroogd fruit zoals pruimen, krenten en rozijnen, tutti frutti, abrikozen, dadels en vijgen; Tussendoortjes zoals volkoren biscuitjes, rijstwafels of noten; Voldoende bewegen, dat stimuleert de darmen; Naar de wc gaan als je moet poepen en niet uitstellen. Heeft uw kind buikpijn, let dan op de volgende zaken: Waar zit de pijn? Echte schoolbuikpijn zit vaak dicht rond de navel. Hoe verder de pijn van de navel af zit, hoe groter de kans dat er een lichamelijke oorzaak te vinden is; Wat zijn de klachten? Is er ook sprake van koorts, diarree, verstopping, bloed of slijm bij de ontlasting, dan is de kans groot dat er een lichamelijke oorzaak is; Wanneer en hoe vaak heeft uw kind pijn? Als de pijn niet vaker dan één keer per maand optreedt, is er niet meteen reden tot ongerustheid; Belemmert de buikpijn uw kind in de dagelijkse activiteiten? Als uw kind door de pijn niets (leuks) meer kan doen, raadpleeg dan de huisarts. Dagboek Om een aantal zaken helder boven water te krijgen is het soms handig als u gedurende een paar maanden een dagboekje bijhoudt. Vermeld bijvoorbeeld datum, tijdstip en belangrijke gebeurtenissen, zoals: wat is er gebeurd? wat gaat er gebeuren? wat is er gegeten? wc-bezoek, enz.
Soms geeft dit na verloop van tijd duidelijke aanwijzingen over de oorzaak van de klachten. Dit kan handvatten bieden om de buikpijn te voorkomen. Zonodig kunt u de huisarts raadplegen. Informatie Website Poeppoli.nl Poeppoli.nl is de website van de afdeling Kindermaag- en darmziekten van het Emma Kinderziekenhuis in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam. Op deze afdeling wordt onder andere onderzoek gedaan naar voedingsproblemen, teruggeven van voeding, buikpijn, moeilijke stoelgang en het onvrijwillig verliezen van ontlasting. Colofon Uitgever: GGD Flevoland, 2010 Algemeen postadres: Postbus 1120 8220 BC Lelystad T: 088 0029920 E: info-jeugd@ggdflevoland.nl I: www.ggdflevoland.nl Wilt u meer informatie? Kijk dan op: www.poeppoli.nl of www.jmouders.nl Vestigingen: Almere Dronten Boomgaardweg 4 Installatieweg 34 1326 AC Almere 8251 KP Dronten Emmeloord Lelystad Kometenlaan 1 Noorderwagenstraat 2 8303 CN Emmeloord 8223 AM Lelystad