Dokter op Dinsdag Bevolkingsonderzoek darmkanker Dr. Anneke De Schryver, MDL arts 25 maart 2014
Het slijmvlies van de dikke darm
Het ontstaan van poliepen
Poliepen + Goedaardig + Maar: kunnen kwaadaardig worden + het is belangrijk om poliepen vroegtijdig op het spoor te komen en te verwijderen.
Hoe kunnen we onderzoeken of er poliepen zijn + Ontlastingstest op bloed + Colonoscopie: kijkonderzoek van de dikke darm + CT scan van de dikke darm
Onderzoek van de dikke darm: colonoscopie
De colonoscoop
Colonoscopie: poliep
Poliep verwijderen
Poliepectomie
Vlakke poliep: sessiele poliep
Poliepectomie sessiele poliep
Dikke darm kanker
Dikke darm kanker - Jaarlijks in NL ongeveer 13.000 nieuwe gevallen van dikke darmkanker - Jaarlijks overlijden in NL ongeveer 5000 patiënten aan dikke darmkanker
klachten + buikpijn + verandering van ontlastingspatroon + loze aandrang + bloed bij de ontlasting + bloedarmoede obv ijzertekort + gewichtsverlies + algeheel onwelbevinden + NIET MEEDOEN AAN BEVOLKINGSONDERZOEK maar naar huisarts gaan!
Algemene kenmerken van een bevolkingsonderzoek medisch onderzoek naar een ernstige ziekte dat wordt aangeboden aan mensen die geen klachten hebben systematisch aanbod van de overheid aan een grote omschreven groep mensen Deelname is vrijwillig
Bevolkingsonderzoek + Doel: Sterfgevallen door dikke darm kanker voorkomen. + Hoe: door middel van screening poliepen verwijderen voordat ze kwaadaardig kunnen worden
Hoe ziet de screening er uit? + Mannen en vrouwen van 55 75 jaar worden twee jaarlijks gescreend door middel van een Ontlastingstest: + zit er bloed in de ontlasting? + Zelfafnametest + Bij een afwijkende ontlastingstest: colonoscopie
Uitnodiging De uitnodiging wordt verstuurd in een paarse envelop. De inhoud bestaat uit een mapje met: Uitnodigingsbrief Informatiefolder Ontlastingstest (ifobt) Gebruiksaanwijzing Zakje voor buisje Antwoordformulier Retourenvelop
Ontlastingtest: ifobt Buisje + antistoffen + vloeistof Test: anti-stoffen gericht tegen menselijk bloed In het laboratorium kan zo worden gemeten of er bloed aanwezig is vloeistof die zorgt dat het bloed in de ontlasting minder goed wordt afgebroken
Ontlastingtest Draai aan het groene dopje Met het staafje aan het groene dopje prikt u op 4 verschillende plaatsen in uw ontlasting Bewaar het daarna in de koelkast als u hem niet meteen op kunt sturen
Uitvoeren en beoordelen test Stuur het buisje en het antwoordformulier op in de retourenvelop De laboratoria analyseren het monster en geven de uitslag door aan de screeningsorganisatie.
De uitslag: gunstig Van de 1000 die mee doen hebben 936 een gunstige uitslag (93,6%) U wordt over 2 jaar weer opgeroepen indien <75 jaar
Uitslag: er is bloed gevonden Van de 1000 die mee doen wordt bij 64 mensen bloed gevonden (6,4%) U krijgt een afspraak voor vervolgonderzoek aangeboden
Uitslag: er is bloed gevonden >> Coloscopie: Bij 5 % darmkanker Bij ca 50 % is poliepen
Uitslag: geen volledige zekerheid U kunt onterecht worden gerustgesteld De ontlastingstest biedt geen 100% garantie dat bloed gevonden wordt bij poliepen en darmkanker de ontlastingstest is een momentopname en geen garantie dat er in de toekomst geen bloed in uw ontlasting gevonden zal
Bij klachten Huisarts!!!!!! Iedere 2 jaar een oproep
De screening in cijfers Doelgroep + Omvang doelgroep + Oproepinterval ontlastingstest + Aantal uitnodigingen /jaar + Verwachte deelname + Aantal ontlastingstests per jaar + Aantal afwijkende ontlastingstests/jr + Colonoscopie volgend op een afwijkende ontlastingstests Mannen en vrouwen 55 75 jaar + 4,4 miljoen + Elke 2 jaar + 2,2 miljoen + 60% + 1,3 miljoen + 78 duizend + 66 duizend
Voorspelde 5 jaars overleving + Huidige 5 jaars overleving dikke darm kanker: 59% + Dikke darmkanker opgespoord na positieve ontlastingstests in bevolkingsonderzoek: 85%
Hoeveel sterfgevallen worden voorkomen?
Uitvoering + 5 screeningsorganisaties die betrokken zijn bij uitvoering van screening naar borstkanker en baarmoederhals kanker + Selectie en uitnodigen doelgroep voor ontlastingstest + Uivoering screeningstest + Verwijzing naar de ziekenhuizen
Invoering: gefaseerd UITNODIGINGSOVERZICHT Het bevolkingsonderzoek darmkanker gaat geleidelijk van start. Wanneer u een uitnodiging ontvangt, hangt af van uw geboortejaar. U kunt dit in onderstaand overzicht opzoeken. 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 enz. 76 1938 67 1947 75 1939 63 1951 65 1949 69 1946 63 1952 75 1940 67 1948 61 1954 65 1950 69 1947 63 1953 75 1941 67 1949 61 1955 71 1945 65 1951 59 1957 71 1946 65 1952 59 1958 75 1942 69 1948 63 1954 57 1960 73 1944 67 1950 61 1956 71 1947 65 1953 59 1959 75 1943 69 1949 63 1955 57 1961 73 1945 67 1951 61 1957 55 1963 71 1948 65 1954 59 1960 75 1944 69 1950 63 1956 57 1962 73 1946 67 1952 61 1958 55 1964 71 1949 65 1955 59 1961 75 1945 69 1951 63 1957 57 1963 73 1947 67 1953 61 1959 55 1965 71 1950 65 1956 59 1962 75 1946 69 1952 63 1958 57 1964 73 1948 67 1954 61 1960 55 1966 aantal 875.000 1.195.000 1.538.000 1.990.000 2.218.000 2.260.000 2.260.000 2.260.000 uitnodigingen
Conclusies + Dikke darm kanker komt frequent voor + Maar gelukkig is de levensverwachting voor veel patiënten goed. + Poliepen zijn het voorstadium van dikke darm kanker + Door bevolkingsonderzoek eerdere opsporing van poliepen en dikke darm, waardoor de levensverwachting van de patiënten verbetert