Gipsplaten Gipskartonplaten Burg. Sloblaan 36 4231 AC Meerkerk Telefoon: (0183) 35 18 89 Fax: (0183) 35 11 91 E-mail: info@franktreuren.nl www.franktreuren.nl Vele toepassingen mogelijk!!
Pagina 2 Pagina 15 Algemeen Afwerking Materiaal Gipskartonplaten zijn onder andere gemaakt van : Rogips (rookgasontzwavelingsgips): een secundaire grondstof die vrijkomt bij ontzwaveling van rookgassen uit met kolen gestookte energiecentrales. Gipskartonplaten worden ook gemaakt van natuurgips, wat ontstaan is door geologische ontwikkelingen van vele jaren. Dit komt vooral veel in Duitsland, Frankrijk en Spanje. Dat alles tezamen met karton is de gipskartonplaat zoals men nu gebruikt in de bouw. Verwerking Deze stoffen worden samen met andere stoffen zoals water en zetmeel bij elkaar gevoegd en gaan in de mixer. Vervolgens loopt de gipsbrij over een lopende band waar de bovenkartonplaat zich al bevindt. Tijdens deze vormtafel (lopende band) wordt de onderkartonplaat erop gewalst en geperst waarna het in een oven gaat (nog steeds via de lopende band). Hierna wordt het op exacte maat gesneden en verpakt voor verzending. Afdichtingslijm Bij het gebruiken van een vochtwerende afdichtingslijm behoeft geen speciale afdichting te worden gebruikt. Afdichtingslijm vlak opbrengen en laten drogen. Dezelfde lijm met een lijmkam over de voegen aanbrengen en de tegels aandrukken. Voegen en aansluitingen De betegelde vlakken moeten met waterafstotende, scheurvrij uithardende materialen duurzaam en vocht ondoordringbaaar gevoegd worden. Alle aansluitvoegen, hoeken, voegen tussen wand en vloer, dilatatievoegen, alsmede alle wanddoorvoeren moeten met duurzaam elastisch voegmateriaal waterdicht worden afgesloten.
Pagina 14 Pagina 3 Afwerking Diverse plaatsoorten Aanbeveling De geschiktheid van de afwerklagen dient door de fabrikant te worden bevestigd. Tegels Montagewanden waarop keramische tegels worden aangebracht en met dubbele beplating zijn uitgevoerd, bedraagt de stijlafstand maximaal 600 mm. Bij een enkele beplating van 12,5 mm dikke gispkartonplaten dient de stijlafstand (h.o.h.) maximaal 400 mm te zijn. De voegen achter de tegels voorzien van een zelfklevende tape en opvullen met tegellijm. In badkamers en vergelijkbare ruimtes moeten bijvoorbeeld hydroplaten worden gebruikt. Droge en normaalbelaste vlakken Hiervoor zijn de meeste in de handel gebruikelijke kunststof lijmen geschikt. Het vastlijmen van de tegels gebeurt met een lijmkam, over het gehele oppervlak, in een dunne laag. Bij de bovenste rij tegels wordt de lijm horizontaal aangebracht (of wordt een elastische waterkerende band toegepast), zodat geen water achter de tegels kan komen. Type A bouwplaten Geschikt voor wanden en plafonds. Dikte: 6 mm (buiggips). Type F Novlam Extra brandwerende platen voor wand en plafond. Type H Hydro Vochtwerende platen voor badkamers en vergelijkbare ruimtes, alsmede als ondergrond voor betegeling. Type H Hydrovlam Een combinatie van Type F (Novlam) en Type H (Hydro). Geïsoleerde platen Aan de achterzijde voorzien van isolatiemateriaal (div. diktes) polyurethaan of polystyreen. Type P (stucplaten) Voor pleisterwerk. Waterbelaste vlakken Bij gipskartonplaten moeten voor het aanbrengen van de tegels van een geschikte hechtlaag worden voorzien. De waterbelaste vlakken moeten voor het aanbrengen van de tegels met een speciale laag waterdicht en flexibel worden afgedicht. Alle snijkanten en doorvoeren met elastisch blijvende kit afdichten.
Pagina 4 Pagina 13 Kantsoorten - en uitvoeringen Inleiding Deze gipskartonplaten hebben verschillende, voor het betreffende gebruik gevormde, met karton beklede zijkanten. De kopse kanten zijn afgezaagd, de gipskern is hier zichtbaar. Soorten 1. Afgeschuinde kant (AK) - kantvorm aan de bouwplaat, brandwerende plaat en hydroplaat. Deze plaat is geschikt voor het afvoegen van wapeningsstroken en Planfix B Fresh. 2. Halfrond afgeschuinde kant (HRAK) - kantvorm bij alle gangbare bouwplaten, brandwerende platen en hydroplaten. De speciale kantvorm maakt met Planfix Fresh het doelmatig afvoegen, zonder wapeningsstroken, mogelijk. 3. Ronde kanten (RK) - gipskartonplaten met ronde kanten worden voornamelijk bij plafonds toegepast en worden niet geplamuurd. De ronde kant wordt niet altijd afgewerkt maar zorgt voor een geleidelijke overgang van de ene naar de andere plaat. 4. Facetkant (FK) - deze kantvorm wordt toegepast bij plafonds. De facetkant zorgt voor een accentuering van de naden. 5. Volle kant (VK) - wordt voornamelijk toegepast waar de naden worden afgewerkt met afdekstrips. Dit type kan eventueel worden geleverd met een vinyllaag, maar dan als inlegpaneel voor plafonds. Afwerking Het gronden Voordat een volgende laag verf of behang wordt aangebracht, moeten de gipskartonplaten en de afgevoegde vlakken van een geschikte hechtlaag worden voorzien, bijvoorbeeld voorstrijkmiddel, om te voorkomen dat het karton en de naden in verschillende mate absorberen. Verven De meeste in de handel gebruikelijke verf is geschikt, bijvoorbeeld latexverf. Verf op mineraalbasis (kalk,- waterglas,- en silicaatverf) is niet geschikt. Er zijn fabrikanten die latex-silicaatverf voor gipskartonplaten aanbieden. Voor gebruik moeten de gebruikseigenschappen en de geschiktheid door de fabrikant worden aangetoond en dient men te letten op de verwerkingsaanwijzingen. Onbehandelde gipsplaatvlakken kunnen door een lange en intensieve lichtinwerking vergelen. In dit geval is het aan te bevelen een speciale grondverf te gebruiken, die het doorslaan van geelstoffen voorkomt. Proeflagen over diverse plaatbreedtes, inclusief de voegen en de geplamuurde vlakken, blijken zinvol te zijn. Behang en lijm De meeste in de handel gebruikelijke behangsoorten en lijm (behangplaksel) zijn geschikt. Het is aan te bevelen om vóór het behangen een voorstrijkmiddel aan te brengen. Dit vergemakkelijkt bij eventuele latere renovatiewerkzaamheden het verwijderen van het behang zonder dat het karton beschadigd. Speciaal behang (zijde,- vinyl,- of gemetalliseerd behang) vereist speciale maatregelen bij de voorbehandeling van de ondergrond, bijvoorbeeld het gehele oppervlak afvoegen of het complete oppervlak voorzien van Finish 75 of Finish 85. Pleisterwerk Op deze gipskartonplaten kunnen pleistersystemen worden aangebracht. Voor het gebruik van pleistersystemen is de door de fabrikant voorgeschreven hechtlaag noodzakelijk.
Pagina 12 Pagina 5 Afvoegen Op maat snijden en bewerken Afvoegen met wapeningsstroken (AK, HRAK) Werkwijze AK - kant met Planfix B fresh vol en gelijk met het plaatoppervlak vullen en vlak afstrijken. Papiertape in de verse voegenvuller drukken en zonder luchtbellen glad strijken of zelfklevend tape op de naad plakken. Daarna AK - kant vol en gelijk met het plaatoppervlak vullen en vlak afstrijken. Na het afbinden van het voegmateriaal, opvullen tot een oppervlak zonder overgang is bereikt. Eventueel afwerken met Finish 75 of Finish 85. Belangrijke aanwijzingen voor het afvoegen De verwerkingstemperatuur moet boven de 10 C liggen. Afvoerwerkzaamheden pas na het aanbrengen van pleisterwerk en afwerkvloer verrichten. Afvoegwerkzaamheden mogen pas worden verricht, wanneer geen grote lengteveranderingen meer te verwachten zijn. Bij het lijmen van platen mag pas afgevoegd worden na uitharding van de platenlijm. Zorg voor voldoende verwarming en ventilatie. In de winter te snel verwarmen vermijden. Aansluitingen aan bouwdelen kunnen met scheidingsstroken worden afgevoegd om een ongecontroleerd afscheuren te vermijden. Indien er geen brandveiligheidseisen zijn, kunnen de voegen van aansluitingen blijvend elastisch worden gesloten. Het op maat snijden De gipskartonplaten zijn met een gipsplaat - of stanleymes gemakkelijk te snijden. De platen moeten op een vlakke ondergrond, op een stapel of op een snijtafel liggen. Karton aan de zichtzijde insnijden (1), plaat in de gipskern breken (2) en karton aan de achterzijde doorsnijden (3). Speciale vormen kunnen worden verkregen met een fijntandige handzaag (4) of een decoupeerzaag met afzuiging. 1 3 2 4 Kantenbewerking Snijkanten met de kantschaaf afschuinen en eventuele kartonrafels wegschuren. Voor het afvoegen moet de snijkant door afborstelen of licht bevochtigen van gipsstof worden ontdaan om een betere hechting van de voegenvuller te garanderen. Uitsparingen Installatie-sparingen, -gaten en -doorvoeren precies opmeten, aangeven en met een gaten- of decoupeerzaag (5) respectievelijk een ronde vijl ( rattenstaart ) (6) uitsnijden. De gatdiameter moet rondom 10 mm groter zijn dan de buisdiameter. 5 6 Jarenlange ervaring heeft aangetoond dat het gunstige klimaat voor de verwerking van gipskartonplaten tussen de 40% en 80% relatieve luchtvochtigheid ligt, alsmede een omgevingstemperatuur boven +10 C.
Pagina 6 Pagina 11 Bevestiging en aansluiting Bevestiging Gipskartonplaten kunnen op onderconstructies van hout of metaal worden bevestigd, of met platenlijm 60 direct op verticale muren worden gelijmd. Lijmen aan schuine of horizontale bouwdelen (plafonds en daken) is niet toegestaan. De gips/kartonplaten moeten dicht tegen elkaar worden geplaatst. Ze moeten stevig tegen de onderconstructie worden gedrukt. De bevestigingsmiddelen moeten bij de naden en kanten van de plaat 5-10 mm worden verplaatst en de volgende randafstanden moeten worden aangehouden: met karton beklede kanten : 10mm, niet met karton beklede kanten: 15 mm. Schroeven of spijkers moeten haaks op het plaatvlak worden ingebracht en zo diep worden verzonken (0,5-1,0 mm) dat het karton niet wordt beschadigd. De lengte van de bevestigingsmiddelen is afhankelijk van de betreffende plaat - respectievelijk beplatingdikte en de noodzakelijke indringdiepte in de onderconstructie. Snelbouwschroeven moeten minstens 10 mm in de metalen profielen steken. Indringdieptes van bevestigingsmiddelen in houtconstructies volgens de tabel hieronder. Bevestigingsmiddel Minimum indringdieptes Snelbouwschroeven 5 x dn spreidnieten 5 x dn Spijker met gladde schacht 12 x dn Spijkers met gegroefde schacht 8 x dn dn = nominale diameter bij schroeven, spijkers en nieten Afvoegen Standaard plamuren Bij het afvoegen moeten de voegen, de bevestigingsmiddelen, de aansluitingen en de doorvoeren tot het niveau van het plaatoppervlak opgevuld worden. Aftekeningen door strijklicht kunnen niet geheel worden voorkomen. Deze oppervlakken zijn geschikt voor matte of structuurverf en behang, uitgezonderd zijde-, vinyl of gemetalliseerd behang. Speciaal afvoegen Bij het afvoegen moet de ondergrond aan speciale lichtverhoudingen (strijklichtinval) worden aangepast en bovendien, indien mogelijk, glad zijn. Dit wordt bereikt door de voegen breed af te voegen of het volledig vlak te voegen. Het totale oppervlak kan aansluitend met Finish 75 of Finish 85 worden geplamuurd. Afvoegen / praktische tips Afvoegen zonder wapeningsstroken (HRAK) Werkwijze HRAK-kant met planfix fresh vol en geheel sluitend vullen en gelijk met het plaatoppervlak afstrijken. Na het uitharden volgt vaak nog een laag planfix fresh. Nadat de laatste laag is uitgehard kan het oppervlak vrijwel zonder overgang worden geschuurd. Eventueel afwerken met Finish 75 of Finish 85. Voor meer tips en aanwijzingen zie volgende bladzijde!
Pagina 10 Pagina 7 Afvoegen Platenlijm Voor het lijmen van de gipskartonplaten en isolatieplaten aan betonwanden en metselwerk. Platenlijm 60 Verwerkingstijd ca. 60 minuten. Voegenvuller Voor het afvoegen van gispkartonplaten. Planfix fresh Voor het afvoegen van gipskartonplaten met HRAK, HRK en aangeschaafde facetkanten, zonder wapeningsstroken. Verwerkingstijd ca. 60 minuten. Planfix B fresh Voor het afvoegen van gipskartonplaten met AK en HRAK, met wapeningstroken. Verwerkingstijd ca. 90 minuten. Fine Form Kant en klare voegenvuller zonder vezel, men dient altijd wapeningsband te gebruiken Decofix Voor het in één keer afwerken van AK 4-zijdig. Hierbij moet wel eerst papiertape gebruikt worden. Finish 75 Plamuur in poedervorm voor de eindafwerking van de naden. Finish 85 Plamuur in kant - en - klare vorm voor de eindafwerking van de naden. Wapeningsstroken Wapeningsstroken van papier of zelfklevende tape kunnen worden gebruikt. Snijkanten Bevestiging en aansluiting Aansluitingen Aansluitprofielen van hout of metaal (NPH) moeten op een onderlinge afstand van 800 mm bevestigd worden. Zijdelingse aansluitingen moeten minimaal beschikken over drie bevestigingspunten. Scheidingswanden moeten aan alle aangrenzende bouwdelen strak aansluiten. Akoestisch band moet op iedere plaats over de volle breedte de oneffenheden van de ondergrond kunnen egaliseren. Aansluitingen moeten met voegenvuller worden gedicht. Bij meerlaagse beplatingen kunnen, echter niet bij brandveiligheidseisen, de aansluitvoegen van de bovenste plaatlaag met elastisch voegmateriaal worden gevuld. Glijdende aansluitingen Glijdende wand - plafondaansluitingen moeten gebruikt worden wanneer een beweging van de aangrenzende bouwdelen van 10 mm te verwachten is. Hierbij zijn de NPH - profielen bekleed door er plaatstroken in de goede dikte onder te leggen. De bevestiging van de platen mogen de vervorming van de bouwdelen niet belemmeren. Verkrijgbare bevestigingsmiddelen O.a.: Snelbouwschroeven met een fijne of grove draad. Of de zogenaamde fermacell schroef (voor harde vezelplaten met freesribben onder de kop) Automaat machine lengtes: 19 t/m 85 mm Alles verkrijgbaar los of op strip. Zowel bij de verwerking met wapeningsstroken alsook bij de verwerking zonder wapeningsstroken moeten de snijkanten voor het afvoegen worden afgeschuind (aanschaven van facetkant) en stofvrij worden gemaakt.
Pagina 8 Pagina 9 Bevestiging en aansluiting Afstanden van bevestigingsmiddelen Bij meerlaagse beplating kunnen de onderlinge afstanden van de bevestigingsmiddelen in de onderliggende lagen tot 3x zo groot zijn. Bevestigingsmiddel Max. afstanden bij metalen of wand plafond schroeven 250 170 spijkers 1) 170 120 nieten 2) 80 80 1) bij brandveiligheidseisen 120 2) niet toepassen indien brandveiligheidseisen worden gesteld. Schroeflengtes afhankelijk van plaatdiktes en onderconstructies: Plaatlaag / Plaatdikte (mm) Onderconstructie metaal (mm) enkele beplating 10,0-12,5-15,0 25 35 Onderconstructie hout (mm) Bevestiging en aansluiting Kopse naden Bij enkele beplating van wanden en plafonds moeten de naden van de platen versprongen ten opzichte van elkaar worden aangebracht, zodat geen kruisvoegen ontstaan (sprong 400 mm) Bij meerlaagse beplatingen moeten de afzonderlijke plaatlagen met versprongen naden worden aangebracht. Om het afvoegen niet onnodig te bemoeilijken, dient men te letten op een goede uitlijning van de platen. In ruimtes met een hoge vochtigheid (bad,douche) moeten bij de wandconstructies de gipskartonplaten op ca.10 mm afstand van de bovenkant van de vloer worden aangebracht. Gipskartonplaten kunnen in de lengte - of in de dwarsrichting worden aangebracht. Bij het in dwarsrichting plaatsen moeten de naden van de platen worden ondersteund. Bij het in dwarsrichting plaatsen moeten de kopse naden zo worden aangebracht, dat ze op de onderconstructie komen. Dilatatievoegen Dilatatievoegen in gebouwen moeten worden overgenomen; verder dient er een dilatatie te worden toegepast bij een wandlengte van > 12 meter. Bij plafonds moet een dilatatie worden toegepast bij een plafondsoppervlakte van > 100 m². 18,0-20,0-25,0 35 45 dubbele beplating 2 x 12,5 35 45 2 x 20,0 50 70 Bij verticale montage van de Bij horizontale montage van De platen mogen nooit Bij meerdere lagen platen, platen in één laag, moet de platen hoeft bij de langs- zodanig worden gemon- dienen de naden van laag achter de kopsenaad van de kanten geen extra onder- teerd, dat de kopse of tot laag verspringend te plaat een onderconstructie constructie worden langs-naden in een lijn worden aangebracht. Dit worden aangebracht. aangebracht. liggen of kruisen vormen. geldt zowel voor de kopseals de langskanten.