DE RAAKLIJN KATERN: jaargang 18, nr.94 Bijlage bij «t Groene Waasland» nr.168, januari 2011. (v.u. Firmin De Beleyr, Belsele) TRAGE WEGEN IN DE LIFT! 1
Beste lezer, De fraaie winterbeelden hebben veel mensen geïnspireerd om ons mooie natuurfoto s door te sturen met de beste wensen voor 2011. Op onze beurt wensen wij iedereen nog een gezonde winter met nog veel prachtige wintertaferelen, een kleurrijke en naar bloesems geurende lente, een zonnige en verkwikkende zomer en een zachte en lekkere herfst! 2011 wordt het jaar van de trage wegen en van ons natuurparkje den akker en de rootputten. Dat er in Belsele een werkgroep trage wegen is opgericht is geen verrassing. Het feit dat de Stadhoudersboswegel in zijn slotfase zit om heropend te worden, heeft ons geprikkeld om rond dit erfgoed permanent bezig te zijn. Samen met Natuurpunt, de Dorpsraad en de Amedee Verbruggenkring komen we iedere maand samen in de Galjaar. We beschikken daar over scherm en projector (en drank). Hierover lees je meer in deze katern. In ons natuurpark den akker gaan we de poel verder uitgraven, de vleermuizenkelder verder afwerken en toedekken. De aanplantingen voltooien in het voorjaar en najaar. De kijkwand zal het sluitstuk vormen en misschien kunnen wij dit jaar klinken op de feestelijke opening. Hierbij zijn de partners de stad Sint-Niklaas, Natuurpunt en de Land- en Tuinbouwschool. De rootputten en/of poelen, worden verder geïnventariseerd en in deze katern krijgt u een jaaroverzicht van deze biotoopjes in onze onmiddellijke omgeving. Als lid van de Raaklijn blijven we u een heel jaar door informeren. Daarvoor dient u nog één ding te doen: uw lidmaatschap vernieuwen voor zover u het al niet gedaan hebt! U bent dan weer één jaar lang onze partner! Wie in 2011 deze katern + het groene Waasland in zijn bus wil, kan gebruik maken van het overschrijvingsformulier en 10 overschrijven op naam van De Raaklijn 2011. Veel leesgenot! Firmin De Beleyr 2
De rootputten van 2010 Vorig jaar hebben we in opdracht van de stedelijke raad voor milieu en natuur (STRAMIN) 4 rootputten geïnventariseerd. De rootputten worden niet meer gebruikt om vlas te roten omdat ze geëvolueerd zijn tot poelen. Wateraanvoer komt via regen, grondwater, een sloot of afstromend oppervlaktewater van omliggende gronden. In en rond gezonde poelen en plassen concentreert zich een enorme verscheidenheid aan organismen. De bedoeling is dat deze poelen beschermd worden. Een poel in een zonnige omgeving levert een rijke vegetatie, die op haar beurt de ontwikkeling van een gevarieerde dierenwereld bevordert. Waterplanten leveren immers voedsel en zuurstof en scheppen schuilplaatsen. Enkele belangrijke ondergedoken of drijvende planten zijn waterlelie, waterranonkel, hoornblad, fonteinkruid, Bij de oeverplanten vernoemen we: gele lis, waterweegbree, riet, pitrus, Tussen al deze planten leven talrijke ongewervelden, van zeer kleine: mosdiertjes, watervlooien, tot grotere: muggen, waterjuffer, libellen, watertorren, Zonder poelen geen amfibieën. Kikkers, padden en salamanders hebben in het voorjaar namelijk water nodig voor de voortplanting. In het voorjaar zetten ze tijdens de paring in het water hun eieren af. We kennen allemaal wel de kikkerdril: eitjes in klompen. De meeste padden leggen eierslierten (paddesnoeren) tussen de waterplanten en de bodem. Bijna alle salamanders zetten hun eieren een voor een op waterplanten af. Ook vogels zoals eend, waterhoen en ijsvogel zijn te vinden bij poelen. Buiten de kleine zoogdieren zijn er ook wel grote zoogdieren te vinden die de poel gebruiken als drinkplaats. Een poel in jouw omgeving? Geef een seintje en we komen ze graag inventariseren. 3
Rootput 1 Ligging: Eikenlaan Rootput 2 Ligging: zijdreef van de Eikenlaan 4
Rootput 3 Ligging: Mierennestwijk Rootput 4 Ligging: Groenstraat (privé domein) 5
Belseelse vogels In de vorige katern verscheen een oproep: Er zijn twee vogelnamen waarvan we de juiste Nederlandse naam nog niet kennen. Kan iemand ons zeggen welke soort juist wordt bedoeld met gruns en treite? Vogelkenner Paul Vercauteren uit Sinaai wist ze zonder aarzelen te benoemen. Natuurgids Willy Van Rompu hielp ons aardig op weg met enkele afbeeldingen uit zijn vogelgids. De treite zou dus de grasmus zijn en de gruns of grutte zou staan voor de geelgors. 6
Vogels tellen Meer info op www.natuurpunt.be 7
Nieuws vanuit bosgroep.noord Een bosgroep is een vrijwillig samenwerkingsverband tussen zowel openbare als privé boseigenaars. Via de bosgroepen tracht het Agentschap voor Natuur en Bos een antwoord te geven op de problemen die de versnippering van het bos met zich meebrengt. Bosgroepen bieden een uitgebreide dienstverlening aan bij vele boseigenaars om hen te helpen bij het beheren van hun bossen. Deze dienstverlening bestaat in grote lijnen uit het verzorgen van de doorstroming van informatie, de creatie van een economisch rendabel en ecologisch efficiënt bosbeheer door collectiviteit, en het sturen van afspraken en overleg tussen verschillende partijen. De bosgroepen zijn verenigingen die volledig ten dienste staan van boseigenaars in Vlaanderen. Indien u bos in uw bezit heeft, bent u dan ook meer dan welkom om gratis aan te sluiten bij de bosgroep in uw streek! W1 : Houtland W2 : Ijzer en Leie O1 : Oost-Vlaanderen Noord O2 : Midden Oost- Vlaanderen O3 : Vlaamse Ardennen tot Dender A1 : Antwerpen Noord A2 : Antwerpen Zuid A3 : Noorderkempen A4 : Kempense Heuvelrug A5 : Zuiderkempen Vlaanderen telt 19 bosgroepen B1 : Noord Hageland B2 : Dijle-Geteland B3 : Groene Corridor B4 : Zuidwest Brabant L1 : West-Limburg L2 : Limburgse Duinen L3 : Noordoost-Limburg L4 : Hoge Kempen L5: Zuid-Limburg In de volgende katern meer nieuws (bron : www.bosgroepen.be) Dirk Deschepper 8
Zaterdag 13 november 2010 Deze dag staat nog flink in het geheugen van de talrijke families die getroffen zijn door de wateroverlast. Hierbij een fotoverslag van deze dag. 12u We starten aan het overstromingsgebied in het Waterschoot. Het bekken is zo goed als volgelopen. Het niveau kan nog amper 30 cm stijgen. In dit geval loopt het water wel over de muur in de sluis. Wat volgens de ingenieurs de bedoeling is want méér water kan het bufferbekken niet aan. 9
Het water van de Belselebeek komt via de duiker onder de oude spoorwegbedding de meersen naast de Populierenwijk ingelopen. De paarden grazen rustig verder. De Belselebeek maakt veel water en de meers ligt er kletsnat bij op haar laagste niveau. We volgen nu de Belselebeek richting N70. De duiker aan de N 70 staat op instorten en kan op deze manier ernstige problemen opleveren. Door onze melding aan het stadsbestuur is deze reeds hersteld. 10
We volgen de beek die het park Hof Van Belsele instroomt. De beek krijgt extra water via de Paradijsbeek. De uitgegraven akker doet nu dienst als een nieuwe meers of overstromingsgebied. Van hieruit loopt ook veel water van de Paradijsbeek in de nieuwe parkvijver. Het park achter de pastorij is overstroomd. De houten brug zit onder het waterniveau en de wegel is een beek geworden. De beek neemt hier een bocht en krijgt extra water uit de parkvijver. De beek stroomt, achter het huis van de fam. De Belie, in de meersen van de Kasteeldreef. 11
Ondanks de buffering in dit parkgedeelte (vijver, lage weide en nieuwe meers) maakt de Belselebeek terug zoveel water dat ze de oude meers aan de Kasteeldreef zo goed als volledig onder water zet. Deze meers heeft nog steeds een bestemming als woonzone. (Matexi) 12
De Belselebeek loopt via de Kasteeldreef en Vijverstraat onder Belseledorp door. Het waterniveau in de omwalling staat lager dan dat van de beek. Hier is nog buffering mogelijk. De Beek vervolgt nu haar weg richting Kouter waar ze onder de spoorlijn duikt richting Bezenkoek en Sinaai. Daartussen wordt de beek weer ontlast door een sluis aan de Armentruyenbeek. Op zondag 14 november zelfde tijd werd dit traject weer overgedaan. Het water was zo goed als een halve meter gezakt. De wegel in het park was terug toegankelijk, het water was weggetrokken uit de meers aan de Kasteeldreef en uit de weide in het park en in het overstromingsgebied van het Waterschoot. Op vele plaatsen in Vlaanderen bleef op dat moment het water verder stijgen. Het was kantje boordje in Belseledorp besluiten dat de genomen maatregelen (buffers) voldoende zijn, is voorbarig.optimisme. De toekomst zal er niet droger op worden en daar kunnen we maar best rekening mee houden door de ruimtelijke ordening dringend te hertekenen en anders in te vullen. 13
Openbaar onderzoek Stadhoudersboswegel Begin 2010 vroegen we aan het beleid om rond de heropening van de Stadhouderboswegel een beslissing te nemen. De druk was groot:: geen beslissing nemen, betekende dat wij een rechtsgeding zouden aanspannen. Het beleid koos voor overleg. In dit overleg bleven twee opties over. Optie 1 De wegel wordt doorgetrokken over de weide via haar officieel traject volgens atlas. 14
Optie 2 De wegel wordt perceelsgewijs doorgetrokken.en maakt een L-vorm. Uiteindelijk werd er beslist om te kiezen voor de tweede optie. Dit hield wel in dat er een openbaar onderzoek moest doorgaan omdat het oorspronkelijk tracé volgens de atlas der buurtwegen wijzigt. Op dit openbaar onderzoek is er geen enkel bezwaar binnengekomen! Hierbij kan de vraag gesteld worden wat dan eigenlijk het probleem was in al die jaren dat we vroegen om de wegel te laten heropenen. Op de gemeenteraad van januari 2011 zal men zich uitspreken over deze verlegging. Bij het ter perse gaan van deze katern kennen we het besluit nog niet, maar normaal gezien verwachten wij geen problemen. 15
Door de verlegging dienen er verschillende terreinaanpassingen te gebeuren. Zonder een stedenbouwkundige vergunning kunnen deze niet uitgevoerd worden. De stad neemt de kosten op zich van de natuurtechnische ingrepen, de omheining op de weide en ze staat in voor het grotere onderhoud. Dit traject vraagt twee bruggen extra over twee verderop gelegen hoekputten in de weide (bij deze optie zijn in totaal drie bruggen nodig) Ook hierover dient de gemeenteraad zich uit te spreken. Eens dit achter de rug ligt kan de wegel dit jaar nog officieel heropend worden. Het verlengstuk hiervan is reeds open (de vroegere Hanewegel) dat tussen de Groenstraat en de Gentsraat ligt. Het derde deel vraagt hier en daar nog enkele onderhandelingen. En dan is de langste voetwegel van Belsele terug een feit. 16
Werkgroep trage wegen opgestart Vanaf deze maand kan je de werkgroep trage wegen bijwonen. Deze werkgroep gaat door vóór de vergaderingen van de Raaklijn. Er is reeds een informatievergadering gegeven in het oud gemeentehuis. Er zijn presentaties gegeven op de dorpsraad en in de stedelijke milieuraad Stramin. In deze werkgroep kunnen de bewoners van Belsele zich informeren over de trage wegen. De bedoeling van deze werkgroep is velerlei: heropenen van wegels, wegels verkennen en fotograferen, knelpunten en verbeteringen aanbrengen, een speciale webstek aanmaken, wandelingen organiseren enz 17
Alle trage wegen zijn raadpleegbaar in de atlas der buurtwegen (1841) Ze hebben bijgevolg een juridisch statuut. 18
Waarom werk maken van trage wegen? Heel wat trage wegen zijn in het verleden verloren gegaan en het netwerk brokkelt nog altijd af. Ze maken deel uit van ons erfgoed. Trage wegen bieden heel wat kansen en vervullen ecologische en recreatieve en educatieve functies. Niet alle trage wegen kunnen heropend worden. Van de oorspronkelijke 69 wegen in Belsele zijn er 31 geëvolueerd tot straat. Van de overige 38 zijn er nog een tiental open. De anderen zijn ofwel officieel afgeschaft, illegaal afgesloten, ingepalmd, slecht onderhouden, slecht toegankelijk of moeilijk te vinden enz De werkgroep komt samen in het lokaal van jeugdcentrum de Galjaar. Tussen de basischool en de sporthal. Daar beschikken we over een projector en scherm en lokken we misschien ook jongeren. De vergaderingen van de werkgroep gaan telkens om 20u door op een maandag: 31 januari, 28 februari, 28 maart, 18 april, 30 mei, 27 juni, 26 september, 31 oktober, 28 november, 19december. 19
LIDMAATSCHAP 2011 Wie in 2011 deze katern + het groene Waasland in zijn bus wil krijgen, schrijft 10 over op naam van De Raaklijn 2011. U bent als (ook niet-) lid altijd welkom op onze samenkomsten in 2011 De vergadering gaat door in jeugdcentrum de Galjaar. De werkgroep Trage wegen gaat de Raaklijnvergadering voor. De vergaderingen gaan telkens om 20u door op een maandag: 31 januari, 28 februari, 28 maart, 18 april, 30 mei, 27 juni, 26 september, 31 oktober, 28 november, 19december. De Raaklijn Vereniging voor de kwaliteit van de omgeving te Belsele. secretariaat : Kleemstraat 89, 9111 Belsele PCR : 000-1527999-55 Website: www.deraaklijn.be 20