Voorwoord Voor u ligt het pedagogisch beleidsplan van de Stichting Kinderopvang Berlicum t Beertjeshuis. In eerste instantie is een raamwerk opgesteld dat samen met de pedagogisch medewerkers is uitgewerkt. In de conceptfase is de oudercommissie en het bestuur erbij betrokken. Doel is het plan regelmatig te actualiseren. Een pedagogisch beleidsplan biedt duidelijkheid naar alle geledingen: het management, medewerkers, het bestuur, oudercommissie, ouders van kinderen en verdere geïnteresseerden. Tevens is het een controle- en evaluatiemiddel voor het kinderdagverblijf. Berlicum, februari 2008 Loes Schouten Directeur
De functie van naschoolse opvang De groep de IJsberen is gehuisvest in de Theresiaschool. De leeftijd van de kinderen is 4,5 tot 6 jaar. Op dit moment maken de kinderen hoofdzakelijk gebruik van de ruimte in de aula en de gymzaal. Kinderen van alle scholen in de kern Berlicum-Middelrode kunnen geplaatst worden bij de IJsberen. Deze dependance is van tijdelijke aard, gezien de start van de nieuwbouw in 2008. De nieuwbouw vindt plaats tussen het huidige Beertjeshuis en de Theresiaschool. De contacten met alle basisscholen in de kern Berlicum-Middelrode vinden wij erg belangrijk omdat wij samen verantwoordelijk zijn voor de opvang van de kinderen. Naschoolse opvang is opvang buiten de schooluren voor kinderen in de leeftijd van 4 tot 2 jaar (tot het verlaten van de basisschool). Hierbij is meestal sprake van een opvangaanbod van elke middag na schooltijd, op roostervrije dagen en gedurende de schoolvakanties. Naschoolse opvang heeft in eerste instantie een opvangfunctie en een zorgfunctie. Het is van groot belang dat de ouders een vertrouwde plek hebben waar hun kind wordt opgevangen. De ouders worden in de gelegenheid gesteld om te kunnen werken, studeren of andere activiteiten te doen. Het uitsluitend vervullen van de opvangfunctie is naar de visie van t Beertjeshuis niet voldoende, de kinderen moeten er ook graag komen (recreatie functie). Het moet een plek zijn waar de kinderen een deel van hun vrije tijd doorbrengen wat inhoudt dat kinderen zich bij t Beertjeshuis moeten kunnen ontspannen, dingen doen die ze leuk vinden en vooral zelf kunnen kiezen welke activiteiten ze willen ondernemen. De educatieve functie wordt bij t Beertjeshuis ook niet vergeten. t Beertjeshuis streeft ernaar om kinderen op speelse wijze ook enkele vaardigheden op onder andere sportief of creatief gebied bij te brengen (zoals hockey, schilderen enz.). De cognitieve ontwikkeling van het kind wordt gestimuleerd door bijvoorbeeld rollenspellen. Kinderen en pedagogisch medewerkers kiezen een onderwerp en beelden dit uit: hoe kom ik voor mezelf op? Wat is verlegen zijn en hoe gedraag jij je dan? Hoe kijk je als je boos/verdrietig/blij/bang bent? In eerste instantie is de opvangfunctie voor ouders het meest van belang, de recreatieve alsmede de educatie zijn met name belangrijk voor de kinderen. Om alle genoemde functies zo goed mogelijk te vervullen, wordt aansluiting gezocht
bij de ontwikkeling en behoefte van het kind, de ouders en de ontwikkeling van de activiteiten (aanbod programma/diensten). t Beertjeshuis hanteert de volgende uitgangspunten: Opvang: t Beertjeshuis biedt onderdak, zorg, bescherming, gezelligheid, persoonlijke aandacht voor ieder kind. Vrije tijd: In de vrije tijd van een kind staat spelen centraal. Hierbij is evenwicht tussen vrij spelen (naar eigen keuze en inzicht zonder sturing van een volwassene) en georganiseerde (groeps-)activiteiten noodzakelijk. Mede opvoeden: Begeleiden en zorgen van kinderen gedurende een aantal dagdelen per week betekent ook opvoeden: regels stellen, begeleiden naar zelfstandigheid en motiveren. In samenspraak met ouders neemt t Beertjeshuis ook een stukje van de opvoedtaak van de ouders over. Inspraak: Ouders en kinderen moeten medeverantwoordelijk kunnen zijn voor regels, de ruimte en het programma in de naschoolse opvang. Voor jong en oud, voor jongens en meisjes: t Beertjeshuis streeft ernaar de kinderen zoveel mogelijk in te delen in groepen per leeftijdscategorie. Oudere kinderen met andere interesses en een ander kennisniveau dan de kleinere kinderen komen ook in een aparte groep. t Beertjeshuis streeft ernaar speciale aandacht te geven om het voor zowel jongens als meisjes aantrekkelijk te maken zodat iedereen zich op zijn of haar gemak voelt. Toegankelijk voor iedereen: t Beertjeshuis is in principe toegankelijk voor alle kinderen binnen het gebied Berlicum-Middelrode (zie plaatsingsbeleid). Continuïteit: Ouders en hun kinderen moeten op de voorziening kunnen rekenen als een tweede thuis. En dit totdat het kind de basisschool verlaat. t Beertjeshuis is dan ook elke dag door de weeks na schooltijd geopend en de gehele dag op roostervrije dagen en gedurende de vakanties. Alleen de week tussen Kerst en Nieuwjaar en de dag na Hemelvaart is t Beertjeshuis gesloten.
Geschoold personeel als basis: Het personeel moet minimaal een opleiding hebben voltooid op MBO-niveau gericht op sociaal-pedagogisch, cultureelpedagogisch of anders gerichte pedagogische opleiding(en). Tevens moet ieder personeelslid in het bezit zijn van een verklaring omtrent goed gedrag. Omgang tussen pedagogisch medewerkers en kinderen Binnen het pedagogisch plan dienen ook de omgangsvormen tussen de pedagogisch medewerkers en de kinderen nadrukkelijk te zijn vastgelegd. t Beertjeshuis streeft ernaar de omgang tussen pedagogisch medewerkers en de kinderen vooral te baseren op wederzijds respect en een goede communicatie. Er wordt naar de kinderen geluisterd, pedagogisch medewerkers doen actief mee met de verschillende activiteiten en er wordt de kinderen vermaak of rust geboden na een lange schooldag. Verder vinden wij het belangrijk dat de omgang tussen de pedagogisch medewerkers en kinderen een verzorging betreft die zowel fysiek als geestelijk georiënteerd is. Dat wil zeggen dat de omgang gebaseerd is op te eerste een verzorging van de kinderen in lichamelijke zin zoals eten en opvangen van de kinderen. Verder staat de geestelijke verzorging bij ons hoog in het vaandel. Wij willen dat de kinderen zich veilig en geborgen voelen zodat zij zich op een verantwoorde wijze kunnen ontplooien. t Beertjeshuis heeft in haar aanname beleid dan ook de stelregel: Het moet duidelijk zijn dat de pedagogisch medewerkers geïnteresseerd zijn in kinderen en het vermogen hebben om met respect en liefdevol met de kinderen om te gaan. In de praktijk komt het er op neer dat de pedagogisch medewerkers erop toezien dat de kinderen duidelijkheid krijgen in het hoe, wat en waarom bij t Beertjeshuis. De kinderen krijgen uitgelegd waarom bepaalde dingen wel mogen en welke niet. Deze duidelijkheid omtrent de regels en gebruiken blijkt voor kinderen noodzakelijk om helderheid te krijgen en bepaalt mede de sfeer in de groep. De pedagogisch medewerkers stellen regels en grenzen, waarbinnen het kind zich kan bewegen en ontwikkelen. Kinderen weten op die manier precies wat ze aan een pedagogisch medewerker hebben en waar ze aan toe zijn. Dit draagt bij aan het algehele gevoel van veiligheid, vertrouwen en geborgenheid voor de kinderen. De pedagogisch medewerkers trachten de kinderen te begeleiden in de ontwikkeling van het kind op het lichamelijke, verstandelijke, sociaal-emotionele en creatieve vlak door de kinderen te stimuleren en te sturen. Kinderen dienen geprikkeld te worden om hun (kennis) grenzen steeds te kunnen verleggen. Het aanbieden van verschillende activiteiten en verschillende ruimten waarin deze activiteiten worden uitgevoerd speelt een belangrijke rol. Een uitdagende en
overzichtelijke groepsruimte stimuleert de kinderen om dingen te gaan ondernemen, waarbij de pedagogisch medewerksters hen altijd ter zijde staan. Wennen Wennen voor zowel kleuters als ouders zijn de eerste dagen in een naschoolse opvang vaak moeilijk. Het is vaak een hele stap. Het kind komt in contact met een nieuwe omgeving en nieuwe mensen. t Beertjeshuis heeft er alle begrip voor dat zowel de kinderen als de ouders zich hier in het begin wat ongemakkelijk bij voelen. De leiding doet er dan ook alles aan om de kinderen op hun gemak te stellen door een ongedwongen en huiselijke sfeer te creëren. De ouders worden gerustgesteld en geïnformeerd over het verloop van de dag. De ervaring leert dat na een paar dagen de kinderen gewend zijn aan de vreemde gezichten, de andere kinderen en de nieuwe omgeving. Om het voor kind en ouder eenvoudiger te maken heeft t Beertjeshuis ook wendagen. Dit zijn dagen die tijdens het intakegesprek met de ouders worden afgesproken aan het begin van de opvangperiode. Deze zogenaamde wendagen zijn bedoeld om het kind vertrouwd te laten raken met de nieuwe omgeving, het feit dat ze na een lange schooldag niet rechtstreeks naar huis gaan, nieuwe mensen, nieuwe regels enzovoorts. Pedagogische visie Stichting kinderopvang Berlicum t Beertjeshuis heeft als doel om kinderen in de leeftijd van 4 tot 2 jaar, in een voor hen veilige, vertrouwde omgeving, onder deskundige leiding en op basis van een door t Beertjeshuis ontwikkelde pedagogische visie op te vangen, te verzorgen en te begeleiden. Eén van de belangrijkste doelen van t Beertjeshuis is dan ook het bieden van kwalitatief goede kinderopvang. Kwalitatief goede kinderopvang vereist nogal wat zoals zaken op het gebied van accommodatie, beroepskrachten, materiaal, pedagogische uitgangspunten, werkwijze en de samenwerking met de ouders. Onze visie op kinderopvang in het kort: Een deugdelijk zorgsysteem. Een kinderopvang die voldoet aan de geldende kwaliteitsnormen. Een goed functionerende medezeggenschapstructuur voor de ouders. Optimale dienstverlening. Algemene toegankelijkheid.
Dit alles kunt u dagelijks terugvinden bij t Beertjeshuis, zodat de kinderen komen in een kwalitatief, veilige en betrouwbare omgeving. t Beertjeshuis onderscheidt zich op het gebied van opvoedkundige aspecten: Veiligheid: t Beertjeshuis is een veilige basis waar kinderen zich kunnen ontspannen en zichzelf kunnen zijn. Hierbij gaat het om zowel fysieke als sociale veiligheid. Persoonlijke competentie: Het ontwikkelen van persoonskenmerken zoals zelfvertrouwen, zelfstandigheid en de veerkracht waarmee een persoon met problemen kan omgaan en deze weet aan te pakken. Sociale competentie: Het ontwikkelen van vaardigheden met betrekking tot de omgang met andere mensen. Waarden, normen en cultuur: Het zich eigen maken van de Nederlandse cultuur, de waarden en normen van de maatschappij waarin het kind leeft, waarbij ook de andere culturen die in dit land voorkomen niet uit het oog worden verloren. Waarom leggen wij de nadruk op het bovenstaande? In de praktijk blijkt dat bij veel kinderopvangcentra de kinderen letterlijk opgevangen worden, omdat de nadruk vaak eerst op de activiteiten wordt gelegd waardoor het individuele vaak verloren gaat. t Beertjeshuis is van mening dat een naschoolse opvang eerst een verlengstuk van thuis moet zijn en deze aanvult met dergelijke activiteiten. t Beertjeshuis kan daarom de activiteiten gerichter op de geplaatste kinderen afstemmen waardoor de kinderen met plezier aan de activiteiten mee zullen doen. t Beertjeshuis creëert op deze manier een stabiele situatie voor u en uw kind. Stichting kinderopvang Berlicum t Beertjeshuis heeft een eigen pedagogische visie ontwikkeld over de omgang met kinderen. Hierbij is rekening gehouden met de natuurlijke ontwikkeling van het kind. Verder wil t Beertjeshuis de omgang en verzorging van kinderen zoveel mogelijk toespitsen op het individuele kind. Dat is dan ook de reden dat t Beertjeshuis veel zorg besteed aan het kind persoonlijk, zijn of haar functioneren in de groep, de ideeën van de ouders, de thuissituatie en de persoonlijke beperkingen of aandachtspunten van het kind. Het is namelijk de visie van t Beertjeshuis dat een kind zich allen als een zelfstandig individu
kan ontplooien wanneer, buiten de natuurlijke ontwikkeling, de persoonlijke stadia van ontwikkeling terdege wordt gevolgd en hier ook door de pedagogisch medewerkers goed op wordt ingespeeld. Het is tevens belangrijk dat het individu goed tot zijn of haar recht komt in de groep. Door voldoende persoonlijke aandacht te schenken hoopt t Beertjeshuis dan ook te bereiken dat het kind zich zo op zijn of haar gemak voelt, dat het ook in de groep goed kan functioneren als eigen persoonlijkheid. Bij t Beertjeshuis vinden wij het samen zijn, ondernemen, spelen, oplossen en zorgen erg belangrijk. Wij houden bij het verzorgen van activiteiten rekening met het individu en de groep. Wij willen de kinderen niet constant verplichten rekening te houden met de groep (dat moeten ze immers al de hele dag op school). Kinderen hoeven niet te allen tijde in het gareel te lopen. Vandaar ook dat wij verschillende activiteiten ruimtes hebben. Zo kunnen de kinderen zelf kiezen waar ze willen spelen en wat ze willen doen. Op deze manier worden de drukke en rustige kinderen ook min of meer van elkaar gescheiden, zodat beiden geen last van elkaar ondervinden in hun spel. Als de pedagogisch medewerkers merken dat een aantal kinderen onrustig zijn en graag hun energie kwijt willen, dan wordt een activiteit gedaan waarbij het kind stoom kan afblazen. De drukke kinderen gaan dan bijvoorbeeld met een aantal pedagogisch medewerkers sporten, tikkertje spelen etc. De rustige kinderen gaan dan bijvoorbeeld knutselen, koekjes bakken of naar een spannend verhaal luisteren uit een boek. Zo wordt er voor gezorgd dat er aan alle behoeftes wordt voldaan.
Basisscholen t Beertjeshuis biedt op dit moment opvang voor verschillende basisscholen in Berlicum-Middelrode. Vervoer Afhankelijk van de afstand worden de kinderen lopend of met een taxibusje opgehaald van school. De pedagogisch medewerkers zijn herkenbaar aan een badge (met naam en logo). Bij gebruik van het taxibusje zullen de kinderen worden begeleid bij het instappen. Alle voorzorgmaatregelen worden in acht genomen om het vervoer zo veilig mogelijk te laten plaatsvinden. De kinderen worden vervoerd door een erkend taxivervoer bedrijf. In Nederland gelden wetten bij het vervoer van personen. De kinderopvangorganisatie moet toezien op het veilige vervoer van de kinderen. Hierbij houdt t Beertjeshuis zich aan de wegenverkeerswet (994). Deze wet regelt het vervoer in een gewone personenauto en de taxibusjes die door t Beertjeshuis worden ingezet. De wet bepaalt onder andere ook dat de busjes moeten zijn voorzien van autogordels, en alle zitplaatsen moeten naar voren gericht zijn. Voor het vervoer heeft t Beertjeshuis nog een speciaal protocol opgesteld conform de geldende kwaliteit- en veiligheidseisen. De taxibus dient te allen tijde met de instapzijde aan de trottoirband geparkeerd te worden. Zo kunnen de kinderen altijd op een veilige plaats in- en uitstappen. Kinderen mogen onder geen beding een straat oversteken bij het in- en uitstappen. De kinderen dienen bij het vervoer altijd de gordels om te hebben. De pedagogisch medewerker stapt altijd als eerste uit, waarna de kinderen onder begeleiding de bus kunnen verlaten. Omgekeerd: de kinderen stappen als eerste in, waarna de pedagogisch medewerker volgt en vervolgens de gordels van de kinderen vastmaakt. De pedagogisch medewerker maakt te allen tijde de gordels bij de kinderen los en vast. Dit om ook daadwerkelijk te controleren of de kinderen veilig in de bus zitten. De kinderen worden verzocht rustig te blijven tijdens het vervoer in de taxibus zodat we rustig en veilig op de plaats van bestemming arriveren.
Gestreefd wordt om zoveel mogelijk de kortste route te rijden zodat onnodig rondrijden wordt voorkomen. Dit bevordert de veiligheid. Omdat de taxibus bij verschillende scholen komt, is het onvermijdelijk dat de kinderen af en toe moeten wachten in de taxibus. Uit de praktijk blijkt dat dit kan oplopen tot 5 minuten, het geen tevens de maximale wachttijd is. Tijdens het wachten is er altijd een pedagogisch medewerker aanwezig. t Beertjeshuis regelt de busritten zodanig dat de taxibus altijd tegelijkertijd met het uitgaan van de school ter plaatse is. In de vakantieperiodes worden de kinderen van t Beertjeshuis naar diverse activiteiten gereden. Hierbij is het streven dat de tijd die nodig is om een bepaalde locatie te bereiken maximaal 40 minuten is. In de bus is buiten de chauffeur altijd minimaal pedagogisch medewerker aanwezig. Verzekeringen betreffende vervoer Elke automobilist is volgens de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorvoertuigen (WAM) verplicht zich te verzekeren tegen schade aangebracht aan derden. Derden zijn in dit geval ook de inzittenden van de auto. Kinderen die met instemming van de leiding van t Beertjeshuis in een auto vervoerd worden, ook al is het een ouder die rijdt, zijn verzekerd onder de WAM verzekering van de organisatie. De wegenverkeerswet (994) hanteert geen getalsmatige norm ten aanzien van het aantal te vervoeren kinderen. De basisregel is dat de verkeersveiligheid niet in gevaar mag worden gebracht. Belangrijk is natuurlijk wel het aantal personen dat verzekerd is volgens de polisvoorwaarden. t Beertjeshuis richt zich geheel naar de wet en de verzekeringsvoorschriften bij het vervoeren van kinderen. Verder geldt dat: De kinderopvangorganisatie dient zich aan de wet te houden. Op ieder zitplaats moeten autogordels aanwezig zijn en dienen te worden gebruikt. Er mag maar kind per gordel/zitplaats plaatsnemen. Er mogen niet meer personen vervoerd worden dan er zitplaatsen zijn. Bij voorkeur dienen de kinderen achterin te zitten.
De oudercommissie De oudercommissie van t Beertjeshuis bestaat sinds augustus 997. Het aantal leden is maximaal zeven. Ze vergaderen iedere twee maanden samen met de coördinator en/of directeur. In principe zijn de vergaderingen open voor ouders. De oudercommissie voor de dependance Theresiaschool is in oprichting (februari 2008). De oudercommissie heeft een signalerende en stimulerende functie met betrekking tot de dagelijkse gang van zaken in het kinderdagverblijf. Zij houdt zich bezig met de volgende hoofdtaken:. Zorgen dat het kinderdagverblijf ook in de toekomst een goede dienstverlening levert. 2. Nieuwe maatregelen kritisch bekijken en hierover advies uitbrengen. 3. Contact houden met de achterban om voortdurend op de hoogte te zijn van wat er leeft. 4. Aanspreekpunt zijn voor ouders. Met de oudercommissie wordt over allerlei zaken gesproken waarover de oudercommissie volgends de Wet Kinderopvang adviesrecht heeft. De oudercommissie heeft adviesrecht op de volgende punten: De uitvoering van het kwaliteitsbeleid met betrekking tot: - Aantal kinderen per leidster. - Groepsgrootte. - Opleidingseisen beroepskrachten. - Inzetbaarheid beroepskrachten in opleiding. Het pedagogisch beleidsplan. Voedingsaangelegenheden. Risico inventarisatie veiligheid en gezondheid De openingstijden. Het beleid met betrekking tot spel- en ontwikkelingsactiviteiten ten behoeve van kinderen. De vaststelling of wijziging van een klachtenregeling en het aanwijzen van de leden van de klachtencommissie. Wijziging van de prijs van de kinderopvang. Zie ook het reglement van de oudercommissie van t Beertjeshuis, opgesteld op 8 mei 2005.
Daarnaast organiseert de oudercommissie ouderavonden en/of thema-avonden. Deze vinden twee maal per jaar plaats. Klachtenbehandeling Kinderopvang is mensenwerk. Een kinderdagverblijf staat bol van menselijke activiteiten. Het kan gebeuren dat er eens iets mis gaat in de communicatie tussen pedagogisch medewerkers en ouders. Of dat bijvoorbeeld een ouder niet tevreden is over de opvang van het kind om wat voor reden dan ook. Er van uitgaande dat de pedagogisch medewerkers sociaalvaardig zijn, zullen zij voldoende tact en invoelingsvermogen bezitten om de emoties (want het gaat om kinderen) niet onnodig te doen oplopen. Een klacht ontstaat meestal wanneer communicatie moeizaam verloopt, zelfs helemaal stopt of omdat iemand te laat, niet of onjuist geïnformeerd is. Het behoort tot de taak van de organisatie om in een dergelijke situatie de communicatie weer op gang te brengen. Uitgangspunten hierbij zijn dat de klacht serieus genomen wordt en dat het probleem zo snel mogelijk verholpen wordt, het liefst door degene die in eerste instantie bij de klacht betrokken is. De interne procedure is als volgt: wanneer ouders een klacht hebben over de wijze waarop een pedagogisch medewerker het kind bejegent of verzorgt dienen de ouders deze klacht in eerste instantie bij de pedagogisch medewerker neer te leggen omdat zij degene is die bij machte zou moeten zijn om een oplossing aan te dragen. Wanneer de betrokken partijen samen niet tot overeenstemming kunnen komen, dan kunnen de pedagogisch medewerker en/of de ouders zich wenden tot de directeur van het kinderdagverblijf omdat zij verantwoordelijk is voor de kwaliteit van de geboden kinderopvang. Over het algemeen is interventie van de directeur voldoende om de communicatie weer op gang te brengen en wordt het probleem naar tevredenheid van betrokken partijen opgelost. Een enkele keer kan het voorkomen dat de directeur of een ouder een klankbord nodig heeft of behoefte heeft aan contact met het bestuur over een bepaald probleem. In dat geval is de voorzitter de aangewezen gesprekspartner. Als het overleg hierover geen resultaat oplevert in de zin dat het voor beide partijen niet aanvaardbaar is, of als van de ouder in redelijkheid niet mag worden verwacht dat hij/zij een overleg met de direct betrokken partij aangaat, kan de ouder de klacht schriftelijk voorleggen aan de externe
klachtencommissie. De informatie hierover ligt ter inzage op het kinderdagverblijf. Tot slot t Beertjeshuis hanteert voor de BSO dit pedagogisch beleidsplan. In grote lijnen worden dezelfde zaken gehanteerd als beschreven in het pedagogisch beleidsplan van de dagopvang. Zie het pedagogisch beleidsplan van de dagopvang februari 2008.