Energierecuperatie 2015



Vergelijkbare documenten
Energierecuperatie Restwarmte: elektriciteitscentrales, industrie, afvalverbranding. WKK. Biomassa Warmtepomp (bodem, rioolwater ) Zon

Warmtenetten in Vlaanderen ACE 22-11/2012. Van Overberghe Koen

Warmtenetten in Vlaanderen Koen Van Overberghe

IN HET ENERGIEL ANDSCHAP

WARMTENETTEN: een slapende reus. ir.arch. Jo Neyens Builty 2015, nov.2015

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte. Jo Neyens VVSG Inspiratiedag, 8 nov. 2018

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte. Jo Neyens VVSG Inspiratiedag, 8 feb. 2018

Warmtenetten. Agenda. Wat is een warmtenet. Technologie. Projecten. Regulering. Rol Eandis. Visie van een netbeheerder Energik - 28/5/2015

MIROM Roeselare, 25 jaar ervaring in stadsverwarming

Welkom. StepUp. Wat zijn warmtenetten? StepUp_Warmtenetten 1

Collectieve warmteproductie Systeemkeuze bij renovatie

Welkom. Voorstelling warmtenetten

1) Warmtenetten (sector organisatie WNVL wat is een warmtenet en waar staan we in Vlaanderen )

Bio-WKK en WKK in de glastuinbouw: meer met minder

25/03/2013. Overzicht

Warmtekrachtkoppeling Wat, waarom en wanneer? Tine Stevens COGEN Vlaanderen Studiedag Slimme netten en WKK 29 februari 2012

HET POTENTIEEL VAN DIEPE GEOTHERMIE VOOR LOMMEL EN DE CRUCIALE ROL VAN WARMTENETTEN. LOC Ontbijtsessie - 05 oktober 2017

Stand van zaken Stadswarmte in Utrecht

Aalst Van stoomnet naar warmtenet

(Rest)warmtenetten in WVL

Warmtenetten Van idee tot realisatie

Een geregelde warmteprijs, belangrijk onderdeel van een werkbaar marktmodel voor warmtenetten in Vlaanderen

COGEN Vlaanderen vzw. Doelstelling: actief meewerken aan de ontwikkeling van kwaliteitsvolle WKK Expertisecentrum Expertiseverstrekking naar leden

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

KVAB. Lezing warmtenetten. 29 september 2016 Paul Gistelinck, EANDIS. Welkom. 29 september 2016 Lezing warmte

Warmtemakelaar Kempen

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

WKK in de glastuinbouw samen sterk. Mechelse Veiling 23 mei 2006

WARMTENETTEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

Potentieel warmtenetten in Wielsbeke/Oostrozebeke

Dynamische Energie Atlas Limburg (DEA)

Collectieve warmteproductie Systeemkeuze bij nieuwbouw

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

WARMTENETTEN: sleutelrol voor duurzame warmte

Collectieve verwarming in collectieve woningbouw

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. November 2016 Marc Heusinkveld

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

CALEFFI ACADEMY HYDRONIC DESIGN // WARMTESYSTEMEN. Oktober 2016 Patrick Hagen

Overzicht. Inleiding Micro-WKK in woningen Technologieën Aandachtspunten Toekomstperspectieven Conclusies

DUURZAME OPLOSSINGEN VOOR DE WARMTEVRAAG

Opleiding Duurzaam Gebouw:

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

Individuele energievoorziening

Uitdagingen voor het distributienet. Frederik Hindryckx Energik decentrale elektriciteitsproductie 23/05/2013

Agenda. Warmtenet Waterloo

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

collectieve energiewinning uit de bodem

ROL VAN WARMTEPOMP IN WARMTENETTEN 7 SEPTEMBER 2017

Smart Grids. Situering Eandis in energiemarkt. Hernieuwbare energie voor gebouwen 13 september Producenten elektriciteit

Energievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen

Restwarmte. Hoe zit dat nu met restwarmte in de oppervlaktebehandelende industrie? Robin Sommers, manager/sr. adviseur industrie

Praktijkervaringen met WKK Boris Fornoville, Stad Antwerpen

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

een toekomst zonder aardgas? Warmtepomp Het Warmte Effect

Haalbaarheidsonderzoek uitbreiding warmtenet Brugge. Peter Clauwaert Brugge - 17/06/2013

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Projectgroep Biomassa & WKK & Warmtenetwerk presenteren: Geothermie: meer opbrengst dankzij wkk en warmtepomp

Win-Win met warmte. 13 oktober 2015

Janssen Pharmaceutica. Handelsmissie min. Muyters, min. Turtelboom

Toelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling

Biogas is veelzijdig. Vergelijking van de opties Vergelijking opties voor benutting van biogas

Local Energy Solutions

Haalbaarheid van een collectieve energie + CO2 voorziening voor glastuinbouwbedrijven

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Geothermie in de gebouwde omgeving

Hergebruik van warmte en/of duurzame warmte. warmte via een warmtenet. Iets voor u?

Warmteopwekking in de Muziekwijk. Duurzame warmte door houtsnippers 10 december 2014 M. Gehrels

Evoluties in het energielandschap. Peter De Pauw

Haags Warmtebedrijf Tussenrapportage 12 maart 2014

Commissie Ruimte Opmeer Eljo Vos-Brandjes/Marco van Soerland

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier

partners partners Aardwarmte Den Haag Zuid-West Het project Aardwarmte Den Haag Zuid-West basis in de nieuwe organisatie Aardwarmte

Ondersteuning voor warmtenetten. Caroline Vermeulen Vlaams Energieagentschap

Dirk Vanhoudt. Onderzoeker. VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek)

DE HAALBAARHEIDSSTUDIE, SLEUTELELEMENT TER ONDERSTEUNING VAN DE BESLISSING

met lage temperatuur warmtebron Kennisgroep lage temperatuur warmtenetten

Ypenburg 100% duurzame warmte

Duurzame warmtenetten

De Warmtepomp. Het creëren van draagvlak. Rimme van der Ree Directeur

Het opstarten in een gemeente van een installatie voor de recuperatie van rioolwarmte: het juridisch kader toegelicht

Bio-Energie voor bedrijven en woningen

2014 GreenPort NHN, All rights reserved. Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede

Toekomstbestendig, innovatief warmtenet in Amsterdam Zuidoost. Caryl Jonis (programmamanager BU Heat NL) 10 oktober 2018

Verkenning energie en verduurzaming glastuinbouw Limburg. 20 februari 2019

Vergelijking van de elektriciteits- en aardgastarieven

ONTWERP VAN HET WARMTENET VAN HET PROJECT TIVOLI GREEN CITY

Studievoormiddag Provincie Vlaams-Brabant Warmtenetten: hoe, wat, waarom?

Leiding door het Midden

Is uw gemeente mee met groene warmte? 9 februari 2018 KU Leuven Brugge. Ben Segers Francies Van Gijzeghem

Toekomstbestendige comfortinstallatie in (nieuwbouw)woningen. Een visie van Martijn Bos

Bestaande huizen van het aardgas af? Hans van Wolferen 18 april 2018 KIVI

DE BEREKENING VAN DE GROENESTROOMCERTIFICATEN

VR MED.0485/2

Ministerieel besluit houdende de organisatie van een call voor het indienen van steunaanvragen voor nuttigegroenewarmte-installaties

Studiedag collectieve warmteproductie AANDACHTSPUNTEN EPB REGELGEVING COLLECTIEVE WARMTE.

Wetgeving: Europese richtlijn Ontwerp van besluit Collectieve oplossingen: Aansluiting op warmtenet Participatie in hernieuwbare-energieprojecten

Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem

DE RYCK Klima. 1 kw primaire energie 2,25 kw warmte. ŋ verlies op motor 10% netto vermogen op WP 34% geeft warmte afvoer verwarmingscircuit

Warmte Nieuwegein Raads Informatie Avond

WKK (warmte delen) een praktijkvoorbeeld met cijfers

Transcriptie:

Energierecuperatie 2015

Warmtenetten Principe Restwarmte: elektriciteitscentrales, industrie, afvalverbranding. WKK Geothermie Grote warmtebron Biomassa Warmtepomp (bodem, rioolwater ) Zon Bron uitwisselbaar Grote publieke gebouwen Residentieel Industrie Groot warmteverbruik 2 WARMTENETWERK VLAANDEREN

Warmteleidingen Geïsoleerde buizen beperkte verliezen Staal of kunststof Star - flexibel Lekdetectie Aandacht voor: Isolatie Uitzetting Meest gebruikt: water 70 C 110 C 3 WARMTENETWERK VLAANDEREN

Opbouw warmtenet Afgiftestation Scheiding tussen warmtenet en verbruiker. Regelkring Registratie verbruik 4 WARMTENETWERK VLAANDEREN

Eigenschappen Warmtenetten Stookplaats (onderstation) + Geen wettelijke verplichtingen: Geen verplichte keuringen Geen verplicht onderhoud Geen eisen brandweer Geen emissiemetingen Geen opslag (stookolietanks) Geen risico brand of ontploffing Geen schouw Zeer kleine stookplaats mogelijk Exacte meting, overzicht verbruiksprofiel Zeer lange levensduur Aanpassing vermogen=aanpassen wisselaar (limiet=netwerk) 100 % rendement onbeperkt in tijd = -? 500 kw 1mx 1 m x 0,5 m 5 WARMTENETWERK VLAANDEREN

Eigenschappen warmtenetten Netwerk Warmtenet stroom- of gasnet Warmtenet = altijd lokaal gebeuren Meestal één producent + Rendement warmtenet: 80 tot 90 % netto Grote afstanden haalbaar Levensduur (> 40 jaar) Principe gelijktijdigheid! Hoge betrouwbaarheid (indien gewenst back-up ketels) - Hoge investering - Diameter leidingen (2x) - Uitkoppeling Uitzettingen leidingen: aftakkingen achteraf niet eenvoudig Continu warm Bij aanleg net zo veel mogelijk klanten tegelijk aansluiten 6 WARMTENETWERK VLAANDEREN

Warmtenetten in Vlaanderen Evolutie - 1985 2005: geen evolutie - 2005-2011 : stijgende energiekosten (economisch haalbaarheid stijgt) - 07/2011: Actieplan groene warmte en restwarmte (blokkering steun door EU) - 10/2011: Blokkering dossier door verplichte aanleg gasnet, ook bij aanleg warmtenet! Amendement op energiedecreet ten voordele van warmtenetten! Startschot interesse warmtenetten! - 11/2011: start WNVL - 01/2012: Voorstel resolutie warmtenetten - 09/2012: Verplicht aandeel hernieuwbaar nieuwbouw (EU) - 10/2012:RICHTLIJN 2012/27/EU betreffende energie-efficiëntie Uiterlijk op 31 december 2015 maken de lidstaten een uitgebreide beoordeling van het potentieel voor de toepassing van een hoogrenderende warmtekrachtkoppeling en efficiënte stadsverwarming en -koeling, waarin de gegevens van bijlage VIII worden opgenomen, en stellen zij de Commissie daarvan op de hoogte. Opmaak warmteatlas - Actiepunt 7 VEA: inzetten op warmtenetten - 07/2013: Steunsysteem restwarmte, groene warmte en injectie biomethaan - 07/2013: akkoord meerderheidspartijen resolutie promotie warmtenetten! 7 WARMTENETWERK VLAANDEREN

Warmtenetten in Vlaanderen Evolutie - 11/2013: Beleidsplatform warmtenetten VEA - 06/2014: Projecten warmtenetten krijgen steun - 07/2014: wettelijk kader voor externe warmtelevering - 08/2014: Regeerakkoord: aandacht voor warmtenetten - 10/2014: ontwerp MB verplichtte haalbaarheidsstudie >20MW - 10/2014: call warmte warmtenetten - 2015: tweede call warmte 8 WARMTENETWERK VLAANDEREN

Intergemeentelijke samenwerking MIROM M. & MIROM R. 270.000 inwoners Verbranding restafval 1973

Overzicht energierecuperatie 1. Warmtebronnen 2. Warmtenet + uitbreidingen (1986/2011 2017) 3. ORC 4. Nieuw warmtenet serreproject 5. Biomassadrooginstallatie 10

Warmtebron - HVI 4kg afval = 1l stookolie 66.000T/jaar= 16.500.000l/j 11

Warmtebronnen warmtenet Naam Bron Vermogen locatie status eigenaar aansturing HVI restafval 18 MW centraal operationeel Mirom Mirom Hulpstook gas 7 MW centraal operationeel Mirom Mirom Noodketel gas 0,9 MW decentraal operationeel Mirom Mirom Gediflora gas 4,2 MW decentraal operationeel derden Mirom Eandis gas? decentraal Gepland Eandis Mirom/Eandis Diverse Gas 8 MW Decentraal Operationeel Diverse Derden manueel Diverse Gas 10 MW Decentraal Gepland Diverse Mirom Warmtebuffer Restafval? Centraal Gepland Mirom Mirom 12

Warmtenet 60 C 110 C serre serre serre L&R 1986 Stalen, goed geïsoleerde buizen 0,5-1 C/km verlies Netto rendement 80 90% Lange levensduur Mirom=productie + distributie+ levering MIROM Syntra REO school internaat ziekenhuis ziekenhuis rusthuis scholen school academie zwembad 13 spil Zilverberg

Klanten Residentieel individueel publiek bedrijven Residentieel - collectief derden Glastuinbouw 14

Uitbreiding warmtenet: residentie Zilverberg 2011 Renovatieproject 74 appartementen (±1965) Haalbaar door stijgende energieprijzen & beperkte afstand ± 100.000 liter stookolie/jaar eq. 60.000 liter/jaar Geen back-up 15 WARMTENETWERK VLAANDEREN

Uitbreiding warmtenet: Licht en Ruimte 2012 Nieuwe verkaveling: Appartementen Rijwoningen Villabouw Privé zwembaden Volledig autonoom net: Eigen pompen Eigen back-up gasketel

Uitbreiding warmtenet: Licht en Ruimte 2012 17

Uitbreiding warmtenet: Gediflora 2013 Koppeling serres PPS 0,5 km- omkeerbaar Besparing: 150.000 liter stookolie eq./jaar (beide serres 250.000) Lokale back-up 2 x 2MW, eigendom Gediflora aansturing Mirom 18

Uitbreiding warmtenet: De Ronde Kom Nieuwe aftakking op circuit centrum AZ-delta, OCMW, Het Laere, Planning aanleg: 2016-2017 Steun Vlaanderen Warmteplan Roeselare Verdere ontwikkeling mogelijk > 4 km - 5 mln - 15 GWh

Uitbreiding warmtenet: KMO zone 2016 Nieuwe KMO zone 18 ha Enkel centraal en noordelijk deel aansluitbaar Toekomstige aansluiting site Schiervelde Connectie met warmtenet Eandis Geen info beschikbaar mbt vermogen of afname!

Uitbreiding warmtenet: Eandis 2016 Afgesproken koppelpunt Nieuwe verkaveling: 1.000 woningen Scholencomplex Woongebied

ORC - stroomproductie 2008 Valorisatie warmte primeert Resterend deel: ORC 22

Nieuw warmtenet: Serreproject 2017 38 ha 20 ha glas Troeven: Goede ontsluiting Haalbare afstand LT-net REO veiling Mirom R.: Uitkoppeling ORC Warmtenet Afgiftenet Warmtebuffer Tot 60 GWh 13 MW 40 C Opstart 2017 Stuurgroep 20 ha glas

Biomassadrooginstallatie 2015 Drogen van organisch residu met banddroger Doel: beperken transportkosten + geschikt maken alternatieve verwerkingstechnieken Bouw en exploitatie door derden In opbouw opstart 2015 Gebruik van restwarmte (excl. winter) op zeer lage temperatuur > 10 GWh

Overzicht Buffer Warmtenetten LUVO 110 C 180 C 67.000 ton 145.000 MWh ORC 40 C

Overzicht energierecuperatie Type Naam Status Einddatum Type richtcijfers Interne recuperatie Luvo + denox operationeel 1986-2004 Interne recuperatie 6.000 MWh Bestaand WN stadsnet operationeel 1986 Divers 25.000 MWh Stroomproductie ORC Operationeel 2004 Elektriciteit 16.000 MWhe Uitbreiding WN Residentie Zilverberg Uitbreiding WN Licht en Ruimte Aansluitingen in uitvoering operationeel 2010 Bestaand residentieel (1965) 500 MWh/74 WE 2017 Nieuw residentieel 1.000 MWh/94 WE Uitbreiding WN Gediflora operationeel 2013 Bestaande serre/sierteelt 1.500 MWh Uitbreiding WN Samenwerking Eandis Aanleg in voorbereiding Nieuw residentieel + bestaand scholencomplex Uitbreiding WN Roeselare West Aanleg gegund 2016 Bedrijven bestaand + nieuw? 16.000 MWh/1000 WE Uitbreiding WN Project ronde kom Voorbereiding 2017 Bestaande grote gebouwen + nieuw residentieel > 12.000 MWh/400 WE Nieuw WN Serreproject Voorbereiding 2017 Serrecluster Tot 60.000 MWh Restwarmte Drooginstallatie In opbouw 2015 Droogband 10.000 MWh Recuperatie energie na projecten: > 90 % t.o.v. keteloutput

Aspecten warmtenet Samenwerking lokale overheid - warmteplan Roeselare Aandacht financiële haalbaarheid Evolutie naar smart grid SWW EPB Residentiële klanten in niet gereguleerde markt Verankering lokale industrie!

Contractuele aandachtspunten Energie uit restafval onafhankelijk fossiele brandstof Energiekost op maat mogelijk - Vaste prijs over lange periode - Variabele prijs gekoppeld aan fossiele brandstof (NMDA) Lange termijncontracten! Condities klant Aanvoertemperatuur Retourtemperatuur Profiel verbruik Conventioneel: omschakeling brandstof = nieuwe installatie Mirom: 1986-2010 contracten op basis van stookolie 2011- contracten op basis van aardgas Toekomst? Toestand bestaande ketels: verwijderen/behouden/integreren Warmtenet = overleg 28