Maatschap Orthopedie
Algemeen U bent onder behandeling bij de orthopedisch chirurg in verband met pijnklachten aan de heup. Een van de mogelijkheden om deze pijnklachten te behandelen, is het vervangen van het pijnlijke heupgewricht door een kunstgewricht. In deze folder krijgt u informatie over het heupgewricht en de behandelingsmogelijkheden bij beschadiging daarvan. U wordt geïnformeerd over de voorbereiding op de operatie, de operatie zelf en de nabehandeling. Bewaar deze folder goed! Het heupgewricht Het heupgewricht is een kogelgewricht. Bij het lopen en bewegen draait de kop van het dijbeen soepel rond in de kom van het bekken (zie figuur 1). Dat komt omdat er op de kop en in de kom een laag kraakbeen zit. Kraakbeen is glad verend weefsel. Bij het ouder worden, vermindert de kwaliteit van het kraakbeen (slijtage). Vervanging van het heupgewricht door een heupprothese (kunstheup) is een veel voorkomende operatie waar heel veel mensen met een zogenaamde versleten heup baat bij hebben. De operatie is geen kleinigheid en het herstel vraagt veel wilskracht en inspanning van u en de familieleden. Oorzaken heupproblemen Meestal betreft het de gewone slijtage op oudere leeftijd, de zogenaamde artrose. Bij aangeboren heupafwijkingen, zoals heupdysplasie, is er een verhoogde kans op artrose. Ook kan het kraakbeen van de heup aangetast zijn door reuma. Een andere reden om de heup te vervangen is de dijbeenhalsbreuk. 2
Klachten De meest voorkomende klacht bij slijtage van het heupgewricht is pijn. De pijn wordt gevoeld in de lies, in de bilstreek en trekt door naar het bovenbeen tot in de knie. Verder wordt het gewricht steeds stijver. Er is vaak sprake van startpijn (stijfheid bij het opstaan), moeilijk kunnen lopen, bukken en traplopen. De pijn is vaak een reden om af te zien van lange wandelingen, bukken en tillen. Het is wél van belang om in beweging te blijven. Dat betekent dat vele malen een klein eindje lopen beter is dan eenmaal een lange afstand. Door het gebruik van een stok wordt de belasting van de pijnlijke heup aanzienlijk verminderd. Als de slijtage zich voortzet, nemen de klachten toe. Medicijnen en fysiotherapie helpen niet meer. is dan de enige oplossing. Pijn is vaak de voornaamste reden om operatief in te grijpen. Soorten heupprothesen Er zijn verschillende soorten heupprothesen waarbij het belangrijkste verschil bestaat uit de manier van vastzetten. Het gaat hier om de zogenaamde gecementeerde, de ongecementeerde en de hybride heupprothese. Bij de gecementeerde heup wordt de heup door middel van botcement vastgezet. Bij de ongecementeerde heup wordt de prothese in het bot vast geslagen, waarna het botweefsel er tegenaan groeit. Indien een hybride heupprothese wordt geplaatst, wordt de steel vastgezet met botcement en de cup zonder cement geplaatst. Afhankelijk van uw leeftijd en de kwaliteit van het bot, bepaalt de orthopedisch chirurg in overleg met u of er een prothese wordt geplaatst. Resultaat van de operatie De pijn, die u voor de operatie had, zal vrijwel altijd verminderd zijn. Soms is het de eerste maanden nog enigszins gevoelig, maar na een jaar is 80 90 % van de patiënten tevreden over het totale resultaat van de ingreep. De stijfheid van de heup vermindert ook. Toch is er een kans dat de heup niet meer zo soepel wordt als hij ooit was, omdat de spieren rond de heup door de langdurig bestaande pijn vaak enigszins verkort zijn. Voorbereiding thuis De operatie is geen kleinigheid en het herstel vraagt veel wilskracht, geduld en inspanning van u en de mensen in uw omgeving. Een goede voorbereiding is dan ook van groot belang. Hier kunt u al enkele weken voor de operatie mee beginnen. Zorg dat u over een zo goed mogelijke conditie beschikt en voldoende bent uitgerust. Neem contact op met de polikliniek orthopedie wanneer u voor de operatie een wondje ontdekt. Breng, wanneer u geen gebitsprothese heeft, voor uw opname in het ziekenhuis een controlebezoek aan uw tandarts om eventuele gaatjes 3
en/of ontstekingen op te sporen. De kans op infectie na het plaatsen van de heupprothese wordt daardoor zo klein mogelijk gehouden. Voordat u wordt opgenomen, is het belangrijk om na te gaan of er in huis aanpassingen en hulpmiddelen noodzakelijk zijn. Op die manier bent u al voorbereid op uw ontslag. Een overzicht van hulpmiddelen en aanpassingen in huis, vindt u in deze folder. Wij streven ernaar dat u na ontslag zelfstandig naar huis kunt gaan. Mocht er na de opname thuiszorg nodig zijn, wordt dit door het transferbureau geregeld. Wanneer blijkt dat u bijvoorbeeld om medische redenen niet naar huis kunt, wordt gezocht naar een andere voorziening. Hiervoor is een indicatie van het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) nodig. Als u denkt huishoudelijke hulp nodig te hebben, kunt u dit zelf aanvragen bij het WMO-loket in uw gemeente. Doe dit ruim op tijd! Vanuit het ziekenhuis kunnen wij dit niet voor u regelen. Belangrijk is ook om na te denken of u mensen in de omgeving heeft die de boodschappen, de warme maaltijden en de was voor u kunnen verzorgen. Voorbereiding op de operatie Voorafgaand aan de opname in het ziekenhuis krijgt u een uitnodiging voor de voorlichtingsmiddag. De voorlichting bestaat uit een algemeen deel waarin de behandeling en de complicaties worden besproken. Daarnaast krijgt u informatie over de opname, de revalidatie en eventuele thuiszorg. Tevens krijgt u een afspraak voor het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog, een afspraak bij de apothekersassistent. Soort verdoving De anesthesioloog beoordeelt uw algemene lichamelijke conditie. De operatie wordt onder spinale anesthesie (= ruggenprik) uitgevoerd. Dit kan gecombineerd worden met een slaapmiddel, waardoor u weinig of niets van de operatie merkt. De anesthesioloog bespreekt dit met u. Wilt u meer weten over de anesthesie, vraag dan naar de folder. Verpleegkundig specialist Tijdens de voorlichtingsbijeenkomst heeft u een gesprek met de verpleegkundig specialist orthopedie. Zij begeleidt u. Zij neemt de vragenlijst met u door die u bij uw eerdere bezoek van de secretaresse van de polikliniek heeft gekregen, en die u thuis heeft ingevuld. U krijgt 2 recepten mee: 1 recept voor een desinfecterende zeepoplossing en 1 recept voor een desinfecterende neuszalf. Deze middelen dient u 4 dagen voor de operatie te gaan gebruiken. Dit heeft te maken met het voorkomen van infecties. Wilt u deze middelen meenemen bij de opname? U wordt ook in het ziekenhuis hiermee behandeld. Daarnaast overlegt zij met u welke hulpmiddelen u kunt aanschaffen voor de periode na de operatie. Natuurlijk kunt u met al uw vragen bij haar terecht. 4
De apothekersassistente Het is belangrijk dat u een actueel overzicht bij u heeft van de medicijnen die u gebruikt. U kunt dit overzicht ophalen bij uw apotheek. De apothekersassistente neemt dit overzicht met u door. Het verblijf in het ziekenhuis Het team van de afdeling orthopedie heeft een stappenplan ontwikkeld om u optimale zorg te geven. Een verpleegkundige neemt dit stappenplan dagelijks met u door. Wij vertrouwen op uw medewerking en doorzettingsvermogen om dit plan samen met ons te kunnen realiseren. Het stappenplan is voor u een hulpmiddel op weg naar herstel. Bij vragen of onduidelijkheden kunnen de verpleegkundigen u uitleg geven. Aandachtspunten Zorg voor twee contactpersonen die als aanspreekpunt voor de verpleegkundigen en voor uw familie en relaties kunnen functioneren. Laat waardevolle spullen en/of sieraden thuis. Neem de thuismedicatie mee naar het ziekenhuis. Neem ruime schoenen mee die de hiel omsluiten; let er op dat deze schoenen niet glad zijn. Neem een rollator mee. Als u ook wilt leren lopen met krukken, adviseren wij u deze alvast mee te nemen. Neem gemakkelijke, ruim zittende kleding mee. Vraag uw bezoek zich te houden aan de bezoekregeling van ons ziekenhuis. Dag 1: De dag van de operatie U wordt op de dag van de operatie nuchter opgenomen in het ziekenhuis. Dit betekent dat u vanaf middernacht niet meer mag eten, drinken en roken. Eventuele medicijnen mag u met een slokje water innemen. De verpleegkundige: ontvangt u op de afdeling. Zij geeft een rondleiding over de afdeling en begeleidt u naar uw kamer. zal de pols, bloeddruk en temperatuur opnemen. geeft u ongeveer een uur voor de operatie het operatiejasje. Zij vraagt aan u eventuele make-up, sieraden of contactlenzen te verwijderen. Als u naar het toilet moet, kunt u dit nu nog doen. geeft u, in opdracht van de anesthesist, pijnstilling en een tabletje om te ontspannen. Deze kunt u met een klein slokje water innemen. U kunt wat slaperig worden van de medicijnen. Vanaf nu is het de bedoeling dat u in bed blijft. brengt u als het tijd is naar de operatiekamer. Op de operatiekamer wordt u begeleid door het operatieteam. krijgt u een infuus. 5
krijgt u een verdoving. Meestal een zogenaamde ruggenprik. Als u dit wenst, kunt u er een roesje bij krijgen, waardoor u tijdens de ingreep slaapt. krijgt u een blaaskatheter. De operatie De orthopedisch chirurg heeft aangegeven welk type prothese de voorkeur heeft. De heupkop wordt verwijderd. In de heupkom komt een kom van metaal. Hierin wordt een kunststof glijlaag geplaatst. Hierna wordt in het bovenbeen een metalen pen geplaatst waarop de kop wordt gezet die precies in de kom past. Het hele heupgewricht wordt dus vervangen door een kop en kom die precies in elkaar passen. De operatie duurt ongeveer één tot anderhalf uur. Het litteken zit aan de zijkant van het been en is ongeveer 15 cm lang. Na de operatie Na de operatie verblijft u op de verkoever (uitslaapkamer) waar u goed wordt geobserveerd. U heeft een infuus en een katheter. Het infuus zorgt ervoor dat u voldoende vocht binnenkrijgt en dat vereiste medicijnen kunnen worden toegediend. Het urineren verloopt via de katheter. Er wordt een controlefoto van de heup gemaakt om te kijken of de heup in de kom zit. U heeft een pleister op de wond en uw been ligt de eerste 24 uur in een Goutière. Hierdoor kunt u uw been niet zijwaarts bewegen. Zodra u uw conditie het toelaat komt u weer terug op de afdeling. 6
Terug op de afdeling: De verpleegkundige komt regelmatig bij u om te beoordelen of alles goed met u gaat. Daarom zal zij regelmatig uw bloeddruk, pols en temperatuur meten, ook s nachts. Ook zal zij vragen of u pijn heeft. Probeer tijdig aan te geven wanneer u pijn heeft of misselijk bent. De verpleegkundige kan u, in opdracht van de anesthesist, op dat moment van de nodige medicijnen voorzien. De klachten kunnen worden bestreden, maar niet altijd worden voorkomen. belt uw familie bij terugkomst op de afdeling. probeert ervoor te zorgen dat u comfortabel ligt. Mocht u tussentijds iets nodig hebben of willen weten vraag het gerust! Rond de operatie krijgt u drie maal antibiotica toegediend om de kans op infectie te verkleinen. Bij een gewrichtsvervangende operatie is er kans op trombose. Daarom moet u zichzelf tot zes weken na de operatie dagelijks een injectie geven met fraxiparine. De verpleegkundige leert u dit tijdens de opname. U krijgt een recept voor deze medicatie mee als u met ontslag gaat. Dag 2: De eerste dag na de operatie Vandaag verloopt alles min of meer in uw eigen tempo. U mag gewoon eten en drinken, al zal de eetlust verminderd zijn. Wij adviseren u om tijdens uw ziekenhuisverblijf dagelijks drie keer een half uurtje plat in bed te gaan liggen. De verpleegkundige: helpt u bij het wassen en aankleden in bed. helpt u na de verzorging in de stoel. Het is hierbij belangrijk om de adviezen die worden gegeven goed op te volgen. zal vandaag de katheter bij u verwijderen. Het urineren komt in de loop van de dag weer op gang. vraagt regelmatig of u pijn heeft. Het is belangrijk dat u aangeeft hoe u de pijn ervaart. Pijnmedicatie kan op deze manier zoveel mogelijk op uw persoonlijke situatie worden afgestemd. Uw been gaat uit de Goutière. De wond is afgedekt met een pleister. Indien deze goed zit, wordt deze niet verschoond. Indien uw bloeduitslagen goed zijn, wordt het infuus verwijderd. De fysiotherapeut komt s ochtends kennismaken. De fysiotherapeut biedt u oefeningen aan om in bed te doen om trombose en stijfheid te voorkomen. Deze oefeningen moet u gedurende de rest van uw verblijf regelmatig herhalen. komt s middags nog een keer bij u langs om het lopen met u te oefenen. Daarbij krijgt u de nodige instructies. 7
begeleidt u bij het lopen met behulp van de rollator. U mag het been volledig belasten, tenzij de orthopedisch chirurg anders heeft voorgeschreven. Deze stap in het revalidatieprogramma is moeilijk. We doen een groot beroep op uw doorzettingsvermogen. Het verdere verloop van de opname U zult merken dat het in en uit bed komen al gemakkelijker gaat. U zult onder begeleiding uw loopafstand vergroten. Probeer goed te eten. Een goede voedingstoestand is belangrijk. De verpleegkundige begeleidt u bij het wassen en aankleden. Trek gemakkelijke kleding aan die niet knelt. helpt u bij het opstaan uit bed. Gebruik hierbij ook de instructies die u van de fysiotherapeut heeft gekregen. Dit is belangrijk, omdat u, wanneer u naar huis gaat, zelfstandig in en uit bed moet kunnen komen. U zult veel tijd doorbrengen in een stoel naast uw bed of aan tafel. Zorg ervoor dat u uw benodigdheden binnen handbereik heeft, zodat u zich aangenaam kunt ontspannen. richt zich samen met u op uw ontslag. Zij spreekt met u de ervaringen van de afgelopen dagen door. Heeft u vragen, laat dit dan weten! Bedenk wat u moet regelen voor uw ontslag. Wie brengt u naar huis? Hoe stapt u in de auto? Moet u een trap op? Zijn er boodschappen in huis? Allemaal praktische vragen waar u rekening mee moet houden. De fysiotherapeut zal de loopafstand met u uitbreiden. herhaalt de instructies voor het gebruik van het loophulpmiddel. geeft u oefeningen om in een stoel te doen. wanneer de fysiotherapeut dit aangeeft mag u zelfstandig gaan lopen. De oefeningen worden per dag uitgebreid. Laatste dag: vandaag naar huis Het tijdstip waarop u naar huis gaat, wordt bepaald door de orthopeed, de verpleging en de fysiotherapeut. In principe duurt de opname drie tot vijf dagen. U mag naar huis als u: Zelfstandig met een hulpmiddel (krukken en/of rollator) kunt lopen. Zelfstandig in en uit bed kunt komen. Indien nodig trap kunt lopen. Realiseert u zich dat uw revalidatie nog niet klaar is. Geef u zelf de tijd die nodig is voor uw volledige herstel. Houdt u er rekening mee dat u een aantal dagen tot weken pijn kunt hebben, vooral s nachts. U krijgt hiervoor goede pijnstilling. 8
U doet zoveel mogelijk zelf. Doe de handelingen zoals u ze geleerd heeft. Lukt dat niet, vraag dan gerust om hulp. Het wordt u graag nog een keer uitgelegd. Er wordt nogmaals bloed geprikt. Een van de vereisten om met ontslag te gaan, is dat het ijzergehalte in het bloed goed is. De fysiotherapeut leert u als het nodig is om trap te lopen. zal actief met u oefenen. Het wordt een drukke dag waarin veel energie van u wordt gevraagd. Probeer alles, maar forceer niets! Ook niet als u ziet dat medepatiënten misschien meer kunnen dan u. Ontslag Bij uw vertrek krijgt u de volgende papieren mee: Controleafspraak bij de verpleegkundig specialist. Afspraak bij de afdeling radiologie voor een controlefoto. Recepten voor medicatie (alleen van de medicatie die tijdens uw opname is gestart). Verbandmateriaal; houd u er rekening mee dat u hiervoor een rekening krijgt thuisgestuurd. Een brief voor de huisarts. Machtiging voor fysiotherapie. Overdracht van de fysiotherapeut. Eventuele hechtingen moeten veertien dagen na de operatie door de huisarts worden verwijderd. De datum staat aangegeven op uw afsprakenkaart. U maakt zelf deze afspraak bij de huisarts. Als u oplosbare hechtingen heeft, is dit uiteraard niet nodig. Dit hoort u van de verpleegkundige. Indien nodig krijgt u extra papieren mee: Formulieren voor een afspraak bij trombosedienst. Verpleegkundige overdracht voor de thuiszorgorganisatie. Fysiotherapie Tot zes weken na de operatie moet u met een hulpmiddel (rollator en/of krukken) blijven lopen. Tevens gaat u thuis nog door met fysiotherapie; dit kunt u voor de opname zelf regelen. Aangezien de wondgenezing heel belangrijk is, raden wij aan de fysiotherapie pas één week na thuiskomst te starten. Voor de oefeningen krijgt u een oefenschema. Zie hiervoor het overzicht achterin deze folder. U kunt er ook voor kiezen poliklinisch in de knie/heupgroep van het Diaconessenhuis te revalideren. Dit is een groepsgewijze revalidatie onder begeleiding van ervaren fysiotherapeuten. Indien u dit graag wilt, bespreek dit dan tijdens de opname met uw fysiotherapeut. 9
Afspraak voor controle Zes weken na de operatie komt u op de polikliniek orthopedie voor controle bij de orthopedisch chirurg en de verpleegkundig specialist. Op die dag wordt er ook een röntgenfoto van de heup gemaakt. Deze afspraken worden voor u gemaakt. Leven met een heupprothese Heupprothesen zijn tegenwoordig van hoogwaardige kwaliteit en er wordt voortdurend gewerkt aan perfectionering. De levensduur bedraagt gemiddeld 20-25 jaar. Onderdelen van de heupprothese kunnen na langere tijd los gaan zitten door afstoting of slijtage. Vaak is dan het plaatsen van een nieuwe prothese wel mogelijk. Het wordt afgeraden de nieuwe heup in werk en sport zwaar te belasten; de kans op beschadiging is dan groter. Bespreek daarom met uw orthopeed of de verpleegkundig specialist welke sporten u kunt beoefenen. Leefregels voor de eerste zes weken na de operatie Het is belangrijk dat uw totale heupgewricht (banden, pezen, spieren en kapsel) goed kan herstellen. Dit duurt zeker drie maanden. De belasting moet daarom langzaam worden opgebouwd. Het is hierbij belangrijk dat u tenminste de eerste zes weken met rollator en/of krukken loopt. In overleg met de verpleegkundig specialist en eventueel de fysiotherapeut kan dit worden afgebouwd. Aandachtspunten: Houd uw benen naast elkaar als u zit. U mag niet met de benen gekruist over elkaar zitten. Vermijd acute draaibewegingen, maak kleine stapjes als u omkeert en draai niet op uw geopereerde been. Staat u op uit een stoel, maak dan gebruik van beide armleuningen. Soms is het handig om een toiletverhoging te lenen. Dit kan bij de thuiszorgwinkel. Zorg voor goed ingelopen schoenen, belangrijk hierbij is dat hier geen gladde zool onder zit en dat de schoen de hiel omsluit (neem deze ook mee naar het ziekenhuis). Doe regelmatig uw oefeningen. Vermijd uiterste standen van het gewricht. Daarbij kunt u denken aan het niet te diep naar voren bukken. Complicaties Ondanks alle zorg die besteed wordt aan de operatie, kunnen er soms toch nog complicaties optreden zoals: Infectie bij de heupprothese. De kans hierop is klein, ongeveer 1 %. Wondinfecties zijn zichtbaar door roodheid van de wond, pijn, lekken van wondvocht en/of temperatuursverhoging. Behandeling bestaat uit 10
antibiotica en soms is een operatie nodig om de heup schoon te spoelen. Luxatie. Dit betekent dat de kop van de kunstheup uit de kom schiet. De kans hierop is bijzonder klein, minder dan 1 %. Nabloeding. De eerste 24 uur is de kans hierop het grootst. Trombose en longembolie. Dit komt bij minder dan 0,5 % van de patiënten voor. Om dit te voorkomen moet u tot zes weken na de operatie fraxiparine injecteren. Zenuwuitval. Tijdens de operatie kan de bilzenuw geïrriteerd raken, waardoor u uw been moeilijk of niet kunt heffen. Meestal is dit een tijdelijke uitval, maar het is wel erg hinderlijk als het optreedt. De kans hierop is erg klein, ongeveer 1 %. Beenlengteverschil. Loslating van de prothese na langere tijd. De heupprothese kan dan eventueel weer vervangen worden. Pijn: ongeveer 5-10 % van de patiënten houdt pijn na de operatie. Meestal zit deze pijn aan de zijkant van de heup of in de lies. Als heupprothesedrager heeft u een zeer kleine kans op infectie, ook in de toekomst. Soms leidt een infectie elders in het lichaam tot een infectie rond de prothese. Licht uw huisarts, tandarts of specialist van te voren in als: tanden en kiezen getrokken worden; tandwortelbehandelingen plaatsvinden; operaties of andere inwendige ingrepen verricht worden. Het wordt aanbevolen deze ingrepen onder antibiotica uit te voeren, om zo infecties te voorkomen. Neemt u contact op met de nurse practitioner of met de polikliniek orthopedie als: de wond gaat lekken. er zwelling ontstaat bij de wond er meer pijn ontstaat in het operatiegebied. u niet meer op het been kunt staan, terwijl dit daarvoor goed mogelijk was. u een pijnlijke dikke kuit krijgt. U kunt tijdens kantooruren contact opnemen met de polikliniek orthopedie, via telefoonnummer 071 517 81 78, en s avonds, s nachts en in het weekend met verpleegafdeling 3B, telefoonnummer 071 517 89 70. Fysiotherapie oefeningen Wanneer u opgenomen wordt zult u van de fysiotherapeut oefeningen krijgen om de spierkracht en de mobiliteit van de heup te verbeteren. Deze oefeningen kunt u thuis voor de opname ook al uitvoeren. 11
In bed Tenen en voeten op en neer bewegen. Aanspannen van de bovenbeenspieren (knieën strekken, knieholte in de matras duwen). Aanspannen van de bilspieren (billen samen knijpen). Knie richting schouder bewegen. De hiel blijft contact houden met het matras. Opletten dat enkel, knie en heup in een rechte lijn blijven. Zittend Op de rand van uw bed of in de stoel, waarbij het bovenbeen aansluit op de onderlaag: 1. Strek uw been uit, maak de knie recht. Trek de tenen hierbij naar u toe. Lopen met krukken De twee elleboogkrukken tegelijk naar voren zetten, het geopereerde been tussen de krukken. Een stap maken met uw niet-geopereerde been voorbij het andere, waarbij u steunt op de krukken. Traplopen omhoog Neem in de ene hand (welke kant maakt niet uit) de trapleuning en in de andere hand beide krukken. Het niet-geopereerde been plaatst u eerst op de traptrede. Daarna plaatst u het geopereerde been en de kruk ernaast. Dit herhaalt u tot u boven bent. Traplopen omlaag Het geopereerde been met de kruk plaatst u een trede lager. Daarna plaatst u het niet geopereerde been ernaast. Dit herhaalt u tot u beneden bent. Op deze manier wordt uw geopereerde been het minst belast. Wij raden u aan om na thuiskomst de eerste weken s morgens voor het opstaan een half u plat in bed te liggen, en dit tussen de middag en s avonds voor het slapen gaan te herhalen. Hulpmiddelen thuis Om u thuis zo goed mogelijk te kunnen redden, is het soms belangrijk om over bepaalde hulpmiddelen te beschikken. Deze zijn te huur en/of te koop bij verschillende thuiszorgwinkels, zoals de Welzorg of Vegro. Wij verzoeken u een rollator en eventueel krukken mee te nemen naar het ziekenhuis als u wordt opgenomen. De krukken heeft u nodig bij traplopen. Bij de thuiszorgwinkel kunt u ook terecht voor de volgende artikelen: Schoenlepel Grijper Looprekje Hooglaagbed (deze kan alleen door de huisarts of door het ziekenhuis worden geregeld) Toiletverhoging 12
Douchestoel Wandbeugel Urinaal (voor mannen) Elastieke veters, zodat uw schoen een instapper wordt. De meest gestelde vragen. 1. Hoe komt het dat mijn been zo dik wordt? Door een verminderde doorbloeding kan het vocht uit uw been minder goed worden afgevoerd. Dit komt door de bloeduitstorting die ter hoogte van de operatiewond zit en die de neiging heeft de bloedvaten dicht te drukken. Tevens gebruikt u uw been de eerste dagen na de operatie minder, waardoor de doorbloeding nog niet optimaal is. N.B. Om de doorbloeding te stimuleren kunt u een oefening doen. De tenen en voeten op en neer bewegen. N.B. Om de zwelling te verminderen kunt u ijsblokjes (in een washandje of een theedoek) op de knie leggen. 2. Is het normaal dat ik na de operatie nog steeds last heb van pijn? Na het plaatsen van de heupprothese is de oorspronkelijke pijn meestal verdwenen. Toch kunt u nog enkele maanden in meer of mindere mate pijn hebben. De pijn zal door middel van pijnmedicatie zoveel mogelijk worden bestreden. Echter helemaal voorkomen is niet altijd mogelijk. 3. Zijn er bewegingen die ik niet met mijn been mag maken? Het is belangrijk dat uw nieuwe heupgewricht (= spieren, pezen, banden en kapsel) goed kan herstellen. Vermijd de eerste vier weken de uiterste standen van het heupgewricht. Vermijd vooral het buigen van de heup in combinatie met het draaien van de heup, vooral naar buiten (met de benen over elkaar zitten). Maak kleine stapjes als u zich omkeert en draai niet op uw geopereerde been. Wanneer u iets van de grond raapt, steun dan op uw niet geopereerde been en maak daarbij gebruik van een steunpunt (bijv. een stoel of tafel). Houd het geopereerde been naar achteren. Een helping hand biedt ook uitkomst. 4. Hoelang moet ik met krukken (hulpmiddel) blijven lopen? Meestal loopt u tot de eerste controle op de polikliniek met twee krukken (of rollator). U mag daarbij uw geopereerde been volledig belasten. Aan de hand van de controlefoto bespreekt de verpleegkundig specialist met u of u zonder hulpmiddel mag lopen. 5. Mag ik na de operatie weer traplopen? Tijdens uw verblijf in het ziekenhuis leert u indien noodzakelijk trap te lopen met behulp van krukken. De eerste zes weken na de operatie moet u deze wijze hanteren. U neemt in de ene hand een kruk en in de andere hand de trapleuning. Bij de trap op plaatst u eerst het niet geopereerde been een trede 13
hoger. Bij de trap af eerst het geopereerde been een trede lager. In beide gevallen trekt u uw andere been erbij en u gebruikt daarbij de steunpunten (kruk en trapleuning). 6. Wanneer mag ik weer autorijden, fietsen en zwemmen? Zolang u nog met krukken loopt kunt u niet zelf autorijden. De eerste zes weken is in het been een verminderde reactiesnelheid aanwezig. Dit kan leiden tot verminderde mogelijkheden bij het autorijden. Lang in de auto zitten is niet aan te raden. Een autostoel is meestal laag, waardoor u hier moeilijk in en uit komt. N.B. Als u in de auto wilt stappen dan gaat u eerst op de stoel zitten waarna u beide benen in de auto plaatst. Voor het uitstappen geldt hetzelfde, maar dan in omgekeerde richting. Een plastic zak op de autostoel schuift makkelijker. Zet de auto een eindje van de stoeprand af zodat u niet te ver door de knieën hoeft als u gaat zitten. Het is raadzaam niet te fietsen zolang u nog met krukken loopt. Dit vanwege het maken van een mogelijke noodstop. N.B. Fietsen op een hometrainer is mogelijk. Zet het zadel iets hoger dan normaal en trap in een lage versnelling. Zwemmen raden wij af gedurende de eerste vier maanden. 7. Moet ik nog fysiotherapie hebben als ik straks weer thuis ben? Ja, u kunt voor de opname een fysiotherapeut inlichten. U krijgt een verwijsbrief en een overdracht mee vanuit het ziekenhuis. Wij adviseren u in verband met goede wondgenezing pas een week na uw ontslag vanuit het ziekenhuis te beginnen met fysiotherapie. Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben, dan kunt u altijd contact opnemen met de verpleegkundig specialist orthopedie. Zij is op maandag tot en met donderdag te bereiken via telefoonnummer 071-517 81 78. Maatschap Orthopedie, telefoonnummer: 071 517 81 22 Verpleegkundig specialist Orthopedie, telefoonnummer: 071 517 81 78, pieper 21164 Verpleegafdeling 3B, telefoonnummer: 071 517 89 70 Afsprakenbureau, telefoonnummer: 071-515 55 43 Transferbureau, telefoonnummer: 071 517 81 78 0114/702759/DIA961 14