Patiënteninformatie. Totale heupprothese. Informatie over de voorbereiding op de operatie, de operatie zelf en de nabehandeling terTER_

Transcriptie

1 Patiënteninformatie Totale heupprothese Informatie over de voorbereiding op de operatie, de operatie zelf en de nabehandeling terTER_

2

3 Inhoudsopgave Pagina One2home traject 5 Vroeger en nu 5 De voorbereiding 5 Naarderheem en Dennenheuvel 5 Een heupoperatie 6 Oorzaken 6 Klachten 6 De Consulent orthopedie 7 De operatie 8 Voordelen van de operatie 8 Mogelijke complicaties 8 Leven met een kunstheup 9 Herstel en eigen inzet 9 Patient Reported Outcome Measures (PROM s) 10 Tot slot 11 3

4 Totale heupprothese Informatie over de voorbereiding op de operatie, de operatie zelf en de nabehandeling. U heeft een afspraak in Tergooi voor een behandeling. Onze artsen en medewerkers doen er alles aan om u met de beste zorg te omringen en uw verblijf in het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw behandeling, informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom een totale heupprothese. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterin vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag. Totale heupprothese Het plaatsen van een totale heupprothese (kunstheup) wordt vaak uitgevoerd. Mensen met een versleten heup zullen voordeel hebben van een kunstheup. De operatie is ingrijpend. Door uitleg over deze operatie kunt u zich beter voorbereiden op uw opname en het ontslag. Een goede voorbereiding bevordert een beter en snel herstel. Deze folder geeft u nuttige informatie over de periode waarin u een kunstheup krijgt. U leest hierin: wat het traject inhoud; wat de voorbereiding op de operatie voor u betekent; alles wat u moet weten over de heupoperatie; alles over uw herstel; De informatiemap One2Home, totale heupprothese, die u tijdens uw bezoek bij de consulent orthopedie krijgt, geeft u nog meer informatie. 4

5 One2home traject U heeft samen met uw arts besloten om het One2home traject te volgen. Dit traject omvat alles vanaf het eerste bezoek aan uw arts tot en met het allerlaatste bezoek aan uw arts. Het One2Home traject duurt twaalf weken. Hiervan bent u twee nachten in het ziekenhuis. Ervoor en erna traint u om aan te sterken. Vroeger en nu Vroeger lagen patiënten na de operatie veel op bed. Het lopen (revalideren) werd langzaam uitgebreid. Mensen werden hierdoor zwakker en hun spieren namen in kracht af. In plaats van beter, werden de mensen zieker en bleven hierdoor te lang in het ziekenhuis. Dit traject is anders. U heeft een veel grotere rol in uw eigen herstel. U traint in de weken vóór de operatie. Hierdoor zijn de resultaten van de operatie beter. Ook is het belangrijk dat u al snel na de operatie start met lopen. Het traject zorgt voor goede resultaten voor u als patiënt. Ubent sneller weer op de been, kunt sneller naar huis en ook kunt u daardoor sneller uw normale leven weer oppakken. De voorbereiding Om de operatie goed te doorstaan is het belangrijk dat u fit(ter) bent. Hier kan u voor zorgen door voor de operatie te trainen. U kan bijvoorbeeld extra lopen, een extra rondje fietsen en gezond eten. Soms lukt dit niet alleen. Als de consulent Orthopedie denkt dat u hierbij hulp nodig heeft, adviseert zij u voor pre-revalidatie naar de revalidatiecentra Naarderheem of Dennenheuvel te gaan. Naarderheem en Dennenheuvel De revalidatiecentra Naarderheem en Dennenheuvel weten precies welke operatie u gaat krijgen. Hierdoor geven zij de beste zorg die u voor de operatie nodig heeft. U krijgt de eerste uitleg over het trainen voor de operatie. U bedenkt samen met de fysiotherapeut wat u thuis kan doen. In sommige gevallen vraagt de fysiotherapeut u elke week terug te komen in het centrum. Soms komen ze zelfs een keer bij u. 5

6 Als u wilt kunt u ook een ergotherapeut spreken. De ergotherapeut gaat samen met u bekijken welke hulpmiddelen u kan aanschaffen. De arts van Naarderheem of Dennenheuvel geeft u zo nodig tips over uw medicijnen en zo nodig een verwijzing naar een diëtiste. De diëtiste kan u helpen om zo sterk mogelijk de operatie in te gaan. Ook kunt u vast een kijkje nemen op de afdeling waar u straks gaat revalideren. Een heupoperatie Oorzaken De heup is een kogelgewricht. Bij het lopen en bewegen draait de kop van het dijbeen soepel rond in de kom van het bekken. Dat komt omdat er op de kop en in de kom een laag kraakbeen zit. Deze kraakbeenlaag is elastisch en kan schokken en stoten opvangen. Bij het ouder worden vermindert de kwaliteit van het kraakbeen. Meestal is dat de gewone slijtage op oudere leeftijd, de zogenoemde artrose. Door slijtage kunnen de gewrichtsvlakken niet meer soepel langs elkaar heen glijden. Het bewegen wordt steeds moeilijker en pijnlijker. Er zijn ook verschillende ziekten die slijtage van de heup kunnen veroorzaken. Voorbeelden zijn kraakbeenziekten en stofwisselingsziekten, reuma of infecties. Ook beschadiging van het kraakbeen door een ongeval kan slijtage van de heup veroorzaken. Klachten Pijn komt het meeste voor bij een versleten heup. De pijn voelt u in de lies en in de bilstreek en kan doortrekken naar het bovenbeen. Ook wordt het gewricht steeds stijver. Er is vaak sprake van startpijn (stijfheid bij het opstaan). Mensen kunnen moeilijk bukken en traplopen. Als de slijtage verder gaat, worden de klachten erger. Medicijnen en fysiotherapie helpen dan vaak niet meer. Het vervangen van de heup is dan de enige oplossing. 6

7 gezonde heup versleten heup heupprothese De Consulent orthopedie Na het besluit om te opereren, verwijzen we u naar de opnamebalie. Hier krijgt u een afspraak voor de preoperatieve polikliniek. Informatie hierover vindt u in de folder: Preoperatieve poliklinieken. Ook heeft u een gesprek met de consulent Orthopedie. Dit is een verpleegkundige die alles weet van dit traject. De consulent bespreekt met u, wat u thuis vóór uw opname al kan regelen. U krijgt tijdens uw bezoek bij de consulent de informatiemap mee. Hierin staan o.a. tips voor thuis en belangrijke telefoonnummers. Zij bespreekt ook wat wij, van u en van uw partner en/of familie verwachten. De nazorgmogelijkheden zijn: met thuiszorg naar huis; zorghotel; herstellingsoord; revalideren. Soms zijn er redenen om verder te revalideren op een revalidatieafdeling. De consulent Orthopedie bespreekt met u of u voor revalidatie in aanmerking komt. U kunt revalideren in Naarderheem, Dennenheuvel, Amaris Theodotion, Amaris Gooizicht of de Beukenhof. 7

8 De operatie Er zijn verschillende soorten heupprothesen. Het belangrijkste verschil is de manier van vastzetten, met cement of zonder cement. In Tergooi wordt standaard de heupprothese zonder cement gebruikt. Bij de operatie verwijdert de orthopedisch chirurg de heupkop. In de heupkom plaatst de chirurg een kom van metaal met een kunststof binnenkant. Hierna plaatst hij een metalen pen in het bovenbeen. Hierop is de kop vastgemaakt die precies in de kom past. De arts vervangt dus het hele heupgewricht en vervangt dat door een kop en een kom die precies in elkaar passen. Tijdens de operatie en de dag erna krijgt u antibiotica. Dit verkleint de kans op infectie. U krijgt ook bloedverdunners. Tot en met zes weken na de operatie is het nodig om het bloed te verdunnen. Dit gaat trombose tegen. Het medicijn dat het bloed verdunt, geven we in de vorm van injecties net onder de huid. De verpleegkundige leert u hiermee zelfstandig om te gaan. Voordelen van de operatie De pijn die u vóór de operatie had, zal na de operatie direct sterk afnemen. Soms is de heup de eerste maanden na de operatie nog enigszins gevoelig. Na één jaar is meer dan negentig procent van de patiënten tevreden over de gevoeligheid van de heup. De stijfheid van de heup verbetert ook. Maar omdat de spieren rondom de heup door de pijn wat zijn verkort, wordt de heup vaak niet meer zo soepel als deze ooit was. Mogelijke complicaties Meestal verlopen operatie en herstel zonder problemen. Toch is het voor u belangrijk om te weten welke complicaties er kunnen optreden: infectie van de wond en eventueel ook de heupprothese zelf; luxatie: dit betekent dat de kop van de kunstheup uit de kom schiet; nabloeding; beenlengteverschil; trombose; botvorming rond de heupprothese; zenuwletsel (komt zeer zelden voor). 8

9 Leven met een kunstheup Met een kunstheup blijft er een kans op infectie. Ook in de toekomst. Ontstekingen van bijvoorbeeld blaas, longen of wonden aan de benen moeten we met antibiotica behandelen. Bij een eerstvolgend bezoek aan uw andere artsen (huisarts of specialist) moet u laten weten dat u een kunstheup heeft. Bij operaties of andere inwendige ingrepen is bescherming met antibiotica nodig. Dit vermijdt het gevaar van infectie. Zo wordt voorkomen dat een infectie via het bloed kan overslaan op de kunstheup. Herstel en eigen inzet Vier uur na de operatie start u weer met trainen. Deze inspanning zorgt voor een sneller herstel. We zien u niet als ziek, maar gaan juist uit van wat u allemaal wel kan. Wij vragen u actief te zijn met inzet en doorzettingsvermogen: u bent zo min mogelijk in bed; u heeft overdag uw eigen kleding aan; u oefent op de eerste en tweede dag na de operatie verder met verpleegkundigen en fysiotherapeut. Om dit snelle herstel mogelijk te maken zijn de verdoving, pijnmedicatie en de fysiotherapie aangepast aan dit traject. Als uw arts het goed vindt, verlaat u op de tweede dag na de operatie het ziekenhuis. Het kan zijn dat u doordat u bijkomende ziekten of beperkingen heeft, gaat revalideren. Uw revalidatie duurt dan ongeveer drie weken. In de revalidatie-instelling ziet u ook weer de fysiotherapeut. Hij/zij helpt u met opnieuw leren lopen. De verpleging en de ergotherapeut helpen u om weer de dagelijkse dingen, zoals wassen, aankleden of boodschappen te doen. De arts bekijkt goed uw medicatie en wond. Wanneer het nodig is, is er snel contact met uw behandelend arts in het ziekenhuis. 9

10 Als u de revalidatie-instelling mag verlaten, wordt er gezorgd voor overdrachten naar uw eigen huisarts en fysiotherapeut. Daar gaat de revalidatie verder. Als u thuiszorg krijgt, krijgt de verpleegkundige ook een overdracht. Wij wensen u een goede voorbereiding en goede gezondheid met uw nieuwe heup. Patient Reported Outcome Measures (PROM s) Kwaliteit is erg belangrijk bij Tergooi. Om goede kwaliteit te kunnen bieden is het belangrijk om de resultaten van de geleverde zorg continu te registreren en te vergelijken. De uitkomsten van onze zorg worden gemeten door PROM s. Dit is een manier om uw gezondheid, dagelijks functioneren, tevredenheid en kwaliteit van leven te beoordelen door middel van vragenlijsten, functiescores en metingen. Deze PROM s worden afgenomen voor de ingreep, drie maanden na de ingreep en een jaar na de ingreep. Er zal contact met u worden opgenomen door OrthoXpert om bij één van de aangesloten fysiotherapiepraktijken deze PROM s te laten uitvoeren. Met deze PROM s kunnen we uw herstel ook volgen en bij eventuele afwijkende resultaten contact met u opnemen. De informatie die u geeft zal uiteraard strikt persoonlijk worden behandeld. De PROM s zijn een belangrijk onderdeel van uw behandeling. Met uw informatie zijn we in staat om de kwaliteit van de geleverde zorg te verbeteren. Het ziekenhuis is ook verplicht om deze informatie te registreren. De resultaten worden, geheel anoniem, landelijk verzameld om zodoende het effect van de operatie, de kwaliteit van de gebruikte prothese, de kwaliteit van de arts en de kwaliteit van het ziekenhuis te beoordelen. NB: Uw operatiegegevens worden opgenomen in de Landelijke Registratie Orthopedische Implantaten. Als u hier bezwaar tegen heeft, kunt u dit kenbaar maken aan uw behandelend specialist. Tergooi TER-7676-nl

11 Tot slot Wanneer u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u die stellen aan uw behandelend arts of de consulente Orthopedie. Polikliniek Orthopedie, T Consulent Orthopedie (verpleegkundige), locatie Blaricum, T Consulent Orthopedie (verpleegkundige), locatie Hilversum, T Voor meer informatie verwijzen wij naar internet: Bezoek ook onze website: U kan ook het boek Een nieuwe heup of knie lezen. Uitgeverij: Bohn Stafleu van Loghum ISBN: Het boek gaat verder dan de gebruikelijke patiëntenvoorlichting en is verkrijgbaar via internet en in de boekhandel. 11

12 T Locatie Blaricum Rijksstraatweg AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp