Werkstuk door een scholier 2413 woorden 17 december 2001 6.3 616 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Volgens een legende waren de god Quetzalcoatl en de god Zwarte Tezcatlipoca in een eeuwige strijd gewikkeld om de heerschappij van het universum, dat ze al vier keer hadden vernietigd. Na elke vernietiging bouwden de goden het weer op. De Azteken leefden dus in het vijfde universum en de mensen waren geschapen door Quetzalcoatl. Hij had de beenderen van de doden in stukken geslagen en met zijn eigen bloed besprenkeld om ze tot leven te wekken. De stukken bot verschilden van elkaar en daarom zagen ook alle mensen er anders uit. Dit is een oude legende van de Azteken en dit boeide ons erg, om deze reden hebben wij, na dit onderwerp al in de klas te hebben gekozen, bevestigd het daadwerkelijk hierover te schrijven. Onze hoofdvraag luidt als volgt: Hoe leefden de Azteken als je let op: - bevolking - gebouwen - schrift - voedsel & kleding Hoofdstuk 1: Wie waren de Azteken? De Azteken zijn een Indianenvolk en net als alle andere indianen in Amerika kwamen zij oorspronkelijk uit Azië. De Azteken zijn toen Azië nog met Amerika verbonden was het land ingetrokken. Dit is ongeveer 50.000 jaar geleden. De mensen trokken heel langzaam naar het zuiden, verder Amerika in. Zo'n 10.000 jaar geleden ontdekten ze hoe ze zelf hun groentes konden verbouwen, in de valei van Mexico. Ongeveer 3000 jaar voor Christus leerde men hoe je potten kon bakken en stof kon weven. Archeologische vondsten wijzen erop dat er menselijke offers werden gemaakt. Natuurlijk werden er ook potten en pannen gevonden, handgemaakt door het volk. Tussen het jaar 300 en 750 na Christus kreeg een ander volk de overhand in de vallei van Mexico. Als hoofdstad bouwden zij Teotihuacan, wat letterlijk "verzamelplaats der goden" betekend. Een prachtige stad met enorme tempels. Godsdienst speelde een grote rol in het dagelijks leven. Hun belangrijkste tempels waren die van de zon en de maan. De belangrijkste goden die zij vereerden waren Quetzalcoalt en Tlaloc. Dat waren de god van de wind, kennis en schepping, en die van de regen en vruchtbaarheid. Het laatste volk dat de Vallei van Mexico binnentrok heette de Mexica's of Tenochca's. Het was een arme, rondtrekkende stam die Nahuatl sprak, de taal die ook door de Tolteken werd gebruikt. Wij kennen dit volk als de Azteken. Het waren verschoppelingen, die nergens een plek om te wonen konden vinden. Ze https://www.scholieren.com/verslag/3768 Pagina 1 van 6
vestigden zich overal waar een beetje ruimte was, tot andere stammen uit de buurt ze weer wegjaagden. Tenslotte namen ze hun toevlucht tot een moerassig eiland in het Texcoco-meer, het enig stukje land in de Mexico waar zich nog niemand had gevestigd. Ze noemden hun land Anahuac ofwel "Het land tussen het water". Ergens tussen 1325 en 1345 bouwden zij daar een dorp, dat tenslotte zou uitgroeien tot de de luisterrijke hoofdstad van het Azteekse rijk. Op 13 augustus 1521 viel Tenochtitlan, wat het einde van het Azteekse rijk betekende. De legende van de azteken: Volgens hun eigen legenden woonden de Azteken eerst op Aztlan, een eiland in een meer. Met kano's zijn ze naar het vasteland gevaren en vonden daar een standbeeld van hun god Huitzilopochtli, die vertelde dat ze met een paar andere stammen naar een nieuw land moesten reizen. Tijdens hun reis vielen er steeds volkeren af, omdat die onderweg een plaats hadden gevonden om zich te vestigen. Maar de Azteken reisden verder tot de Vallei van Mexico, waar de andere stammen al het goede land al hadden bezet. Om te laten zien waar de Azteken hun dorp moesten bouwen, gaf hun god hen een teken: waar een adelaar op een cactus zit en een slang verslindt, moest het dorp komen. Het dorp werd Tenochtitlan genoemd, wat "De Plek van de Cactus" betekent. Hoofdstuk 2: De bevolking Een Gelaagde Samenleving In elk volk kom je verschillende standen tegen. Dit wordt de gelaagdheid van de bevolking genoemd. Ook bij de Azteken kun je de verschillen tussen de standen goed zien en onderscheiden. Bij de Azteken ziet het er als volgt uit: Helemaal bovenaan staat De Keizer. Hij was de leider van het volk en werd behandeld als een god. Na zijn dood wees een kleine groep edelen en priesters een lid van de koninklijke familie aan als opvolger. Deze werd gekozen op grond van zijn ervaring en moed in de oorlog. Onder de keizer stonden: De Adviseurs van de Keizer. De belangrijkste adviseur was een man met de titel "Cihuacoatl", wat "Slangenvrouw" betekent. Hij was de plaatsvervanger van de keizer, opperrechter en hij zorgde voor het dagelijks bestuur van het keizerrijk. Onder de "Slangenvrouw" stonden vier generaals die het bevel voerden over de soldaten in de vier districten van Tenochtitlan. Daaronder stond de raad van adviseurs van de keizer. De Edelen. Onder de bestuurders stond de hoge adel, de tlatoani. Deze stond aan het hoofd van de provincies. Hieronder kwam de lage adel, de tecuhtlis. Dat waren de rechters, generaals en ambtenaren die dagelijks het bestuur over de steden voerden. De meeste edelen waren behoorlijk rijk. De keizer schonk hen stukken land van nieuwe veroverde gebieden en ze hoefden geen belasting te betalen. De meeste edelen erfden hun titels en landgoederen, maar men kon ook door moed en goede prestaties in de oorlog tot de adelstand verheven worden. Onder de adel kwam: Het Gewone Volk. De grootste bevolkingsgroep was het "gewone volk", de maceualtin. Deze groep was verdeeld in families of clans: calpulli. Iedere calpulli had een stuk land dat door zijn leden werd bebouwd. Elk jaar kwam de raad van calpulli bijeen om het land te verdelen onder de familieleden. Sommige mensen hadden zoveel land dat ze rijker waren dan sommige edelen. De laagste klasse van de bevolking werd gevormd door: https://www.scholieren.com/verslag/3768 Pagina 2 van 6
De Slaven. Zij waren mensen die in de oorlog gevangen waren genomen of mensen die aan lager wal waren geraakt. De inwoners van Tenochtitlan konden als slaaf verkocht worden als ze grote schulden hadden of als ze schuldig waren aan diefstal. Ook waren er mensen die zichzelf als slaaf verkochten, bijvoorbeeld als hun oogst was mislukt. Zo kregen ze tenminste eten en onderdak. Over het algemeen werden slaven goed behandeld, maar als drie eigenaars hen wegens slecht gedrag hadden moeten verkopen, konden ze geofferd worden. De slavenmarkt De grootste slavenmarkt was die van Azcapotzalco. Soms werden slaven in de mooiste kleren tentoongesteld, zodat ze er op hun best uitzagen. Als ze dan verkocht waren, werden ze uitgekleed en in een houten kooi gestopt, totdat hun nieuwe eigenaar hen kwam ophalen. Nadat ze waren verkocht, hadden de slaven nog één laatste kans op hun vrijheid: als ze konden ontsnappen van het marktplein en het paleis konden bereiken, waren ze vrij. Niemand mocht een vluchtende slaaf tegenhouden, alleen de nieuwe eigenaar en diens zoon. Hoofdstuk 3: Voedsel en kleding De chinampa's De Azteken hadden gewassen waarop ze hun voedsel verbouwden. De meeste Azteken waren daarom ook boer. Het land waarop zij werkten moest met de hand bewerkt worden, omdat zij geen trekdieren of ploegen hadden. Om het land vruchtbaar te maken gebruikten ze menselijke mest, dat met boten uit de toiletten in de stad werden gehaald of klei uit de rivier waaraan de gewassen lagen. De beste gewassen van de Azteken werden chinampa's genoemd (=drijvende akkers). Ze werden gemaakt door houten palen in de bodem van het meer te slaan. Bossen riet en takken die met stenen verzwaard werden vormden de fundering. Daar bovenop kwam modder uit het meer. De randen van de chinampa's werden met wilgen beplant, zodat hun wortels de grond zou vasthouden. De afmetingen van een chinampa was ongeveer 100 bij 10 meter. Een familie bewerkte ongeveer zes chinampa's. Het voedsel Azteken hielden geen vee, dus aten ze geen tot zeer weinig vlees. Wel aten ze verschillende soorten fruit en groentes, zoals: zoete aardappels, tomaten, avocado s en een soort pompoenen. De belangrijkste voedingsbron was maïs. Van maïsmeel werden platte koeken gebakken, tortilla's. Maïsmeel werd ook gebruikt voor atole, een soort pap met paprika. Af en toe aten de mensen ook vlees. Dit werd gewonnen door te jagen op watervogels, herten, wilde zwijnen en eekhoorns, maar de absolute lekkernij was hond, kleine onbehaarde honden werden bij huis gefokt en opgegeten wanneer er een speciale gelegenheid was. Er waren verschillen tussen wat gewone en rijke Azteken aten en dronken. Rijke Azteken aten vaak ananas, krab, oesters en zeevis. Zij dronken vaak chocolademelk. De Armeren dronken water, behalve wanneer er speciale gelegenheden waren, dan dronken zij een soort bier, met mate, want dronkenschap was strafbaar. De markt was erg belangrijk. Deze was er elke vijf dagen. De verscheidenheid in koopwaren was erg groot. Zo waren er goud, koper en edelstenen te koop, maar ook kleding en stoffen, konijnen en honden. https://www.scholieren.com/verslag/3768 Pagina 3 van 6
Kleding Net als bij voedsel waren er verschillen tussen arm en rijk. Azteekse adel en rijke Azteken droegen hele andere kleren dan de gewone mens. Zo mocht alleen de adel katoen dragen, omdat dit een luxe artikel was. De edellieden droegen lange mantels van katoen of veren, gecombineerd met sieraden van goud of edelstenen. Azteken droegen geen broeken, ook de adel niet, wel droegen zij lendendoeken, soms gecombineerd met een mantel. Wat nog wel het meest opvallende is, dat belangrijke mensen soms hele dierenpakken droegen, zoals bijvoorbeeld een adelaarspak. Daarnaast besteedden de Azteken aandacht aan hun hoofdtooi. Zowel mannen als vrouwen droegen kleurrijke linten in hun zwarte haar. Hun gezicht versierden ze met neuspiercings, oorbellen en lipsieraden. Vrouwen droegen vaak oorbellen van jade ( een soort groene steen) of barnsteen ( oranje verharde hars). Hoofdstuk 4: Het schrift Als we kijken naar het schrift van de Azteken, kom je al snel op het onderwijs. Daardoor leer je immers hoe je het communicatiemiddel gebruikt. Wij hebben daarom een onderverdeling gemaakt: - Hoe ziet het schrift van de Azteken in elkaar. - Hoe werden mensen (kinderen) onderwezen. Het schrift De Azteken hadden niet zoals wij dat hebben een alfabet. Om te communiceren gebruikten zij hiërogliefen. De taal van de Azteken heette Nahuatl. Sommige tekens waren tekeningetjes, waaruit dan niet zo heel moeilijk te achterhalen was wat het betekende. Maar andere tekens stonden voor begrippen die de Azteken gebruikten. Na verloop van tijd werden sommige hiërogliefen afgebeeld als klanken, zo kon je aan de tekens zien hoe je een woord uitsprak, zodat er geen misverstanden over de uitspraak ontstonden. Vooral bij steden werden dit soort van hiërogliefen gebruikt (ook wel fonogrammen genoemd), om de communicatie te vergemakkelijken. Een voorbeeld: Quauhtitlan (de naam van een stad) betekend boom met tanden. Quauitl = boom en tlanti = tanden. Je krijgt dan een hiëroglief met de klank van het woord Quauhtitlan. Hiërogliefen hoefden niet in een bepaalde volgorde te staan en dingen die belangrijker waren werden groter afgebeeld, ook werden de tekens met zwart gemaakt en dan ingekleurd. Aan al deze verschillende vormen van de uitdrukking van de taal is wel te zien dat het zeker niet makkelijk was deze taal onder de knie te krijgen. Het was dan ook zo dat alleen mensen die er voor geleerd hadden (meestal priesters) konden lezen en schrijven. De Azteken gebruikten ook al getallen. Alles draaide om het getal 20, omdat de mens 20 vingers en tenen heeft. Voor de getallen 1t/m19 werden vingers gebruikt en een vlag gaf het getal 20 aan. Allerlei dingen werden verder nog afgeleid van het getal 20. Bijvoorbeeld 8000: 20 maal 20 maal 20, dit is een zak waar 8000 cacaobonen in zitten. Het onderwijs Ten eerste is van belang dat Azteekse kinderen door hun ouders heel gedisciplineerd opgevoed werden en vanaf een jaar of 3 leerden ze dat manieren en hard werken in het leven van een Azteek heel belangrijk was. De kinderen moesten bovendien helpen in het huishouden. Naast helpen in het huishouden en dergelijke moesten de kinderen ook naar school. Als je een kind was https://www.scholieren.com/verslag/3768 Pagina 4 van 6
van ouders die tot het gewone volk behoorden ging je naar het Jeugdhuis, was je een kind van adel of was je heel slim, dan ging je naar de hogere school. Ook op school werden de kinderen heel streng behandelt. Als een kind zich misdroeg of ongehoorzaam was werd het streng bestraft, een aantal voorbeelden: - Kinderen die zich misdroegen werden boven een vuur met Spaanse pepers gehouden en ze moesten vervolgens de rook inademen, wat vrij pijnlijk was. - De kinderen moesten extra klusjes doen (in het huishouden). - Ze werden vastgebonden en in een modderplas gelegd. Door hun kinderen zo streng te bestraffen wilden de Azteken bereiken dat hun kinderen een stenen gelaat en een stenen hart kregen. Het was dus niet zo dat kinderen op school de Azteekse taal leerden. Daar moest je een speciale opleiding voor doen. De kinderen leerden op school vooral offeren. Dan was er ook nog weer een verschil tussen jongens en meisjes. Jongens werden opgeleid tot soldaat en meisjes leerden hoe ze het huishouden moesten doen. Er kwam ook duidelijk naar voren dat jongens belangrijker waren dan meisjes. Hoofdstuk 5: Gebouwen De hoofdstad van het Azteekse rijk, Tenochtitlan, was een grote (voor die tijd) welvarende stad. De Mexica (zoals zij zichzelf noemden) waren een rondtrekkende stam die een plek zochten om zich te vestigen. Uiteindelijk kwamen ze op een moerassig eiland terecht en stichten daar de hoofdstad. Middenin de hoofdstad staat een grote tempel waar veel offers werden gedaan. Offers doen was heel belangrijk in de Azteekse cultuur en daarom zag je dan ook in elk dorpje wel een tempel. Dat was een belangrijk kenmerk voor het uiterlijk van een dorp. In het Azteekse rijk waren een heleboel kleine dorpjes met huizen die allemaal 1 kamer hadden (als je tenminste tot het gewone volk behoorde). In die kamer was een hoek waar gekookt werd en ook een hoek waar mensen offers konden doen. Zo n offerplaats heette een schrijn, welke je ook in een tempel vond. Het grote verschil was alleen dat de schrijn in een huis natuurlijk wel kleiner was dan de schrijn in een tempel. De badkamer was een apart gebouwtje buiten het huis. De meubels in een huis waren allemaal van riet, evenals het dak. Het was overigens zo dat als mensen rijker waren (bijvoorbeeld van adel) ze meerdere kamers in een huis hadden en een grotere tuin. Conclusie Onze hoofdvraag luidt als volgt: Hoe leefden de Azteken als je let op: - bevolking - kleding en voedsel - schrift - gebouwen Wij hebben ons duidelijk op een aantal dingen toegespitst en kunnen uit de eerder genoemde punten opmaken dat de Azteken voor hun tijd absoluut geen primitief volk waren. Ze hadden een mooie cultuur en lieten dat duidelijk blijken (kunst). De mensen leefden verzorgd en hadden discipline, ook waren ze zeer streng gelovig en offerden ze in vergelijking met andere volken heel veel. Mede door deze goede discipline https://www.scholieren.com/verslag/3768 Pagina 5 van 6
zijn de Azteken zo n welvarend, (voor hun tijd) succesvol volk geworden. https://www.scholieren.com/verslag/3768 Pagina 6 van 6