Bijlage 1 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie

Bijlage 1 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Bijlage 1 Achtergrond bij de zeven werken van barmhartigheid Door aandacht te geven aan mensen die het moeilijk hebben, geven we gehoor aan Jezus oproep. Christenen worden op geen enkel punt zo duidelijk door Christus beoordeeld als op de manier waarop ze met arme, zieke of kwetsbare mensen omgaan: Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de minsten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan (Matteüs 25,40) Allemaal hebben we wel eens behoefte aan een schouderklopje, een vriendelijk gebaar of een bemoedigend woord. We ervaren zelf dat goede daden niet altijd spectaculair of heldhaftig moeten zijn. Een compliment, een glimlach, een troostende sms zijn soms voldoende om ons weer op te beuren. Om een goede daad te stellen, hoef je ook niet altijd letterlijk de handen uit de mouwen te steken. De Kerk maakt onderscheid tussen de lichamelijke en de geestelijke werken van barmhartigheid. Ook die laatste werken vinden hun oorsprong in de Bijbel. Het waren de grote kerkvaders (dat zijn de vroege invloedrijke christelijke denkers en schrijvers) die deze geestelijke manieren om barmhartig te zijn hebben opgelijst: onderricht geven, goede raad verstrekken, troost brengen en moed inspreken, vergiffenis schenken en onrecht dat je wordt aangedaan geduldig verdragen. De zondaars vermanen en bidden voor de levenden en de doden worden vaak aan dit lijstje toegevoegd, zodat het aantal geestelijke werken van barmhartigheid, net als de lichamelijke werken van barmhartigheid, neerkomt op zeven. Ook al heb je geen bovenmaatse lichamelijke kracht nodig om ze te doen, toch vereisen de zeven geestelijke werken van barmhartigheid heel wat inspanning. Beeld je maar eens in hoe moeilijk het kan zijn om aangedane beledigingen te vergeven of lastige mensen geduldig te verdragen! Onze naastenliefde kunnen we ook tonen door daadwerkelijk de handen uit de mouwen te steken om de andere te helpen, niet alleen uit medelijden, maar uit liefde, net zoals de barmhartige Samaritaan in de parabel (Lucas 10,25-37). Het vraagt wilskracht en moeite. Je kan sowieso je best doen om de zeven lichamelijke werken van barmhartigheid zo goed mogelijk te vervullen. Niet alleen door hulp te bieden wanneer je toevallig iemand ontmoet die hulp nodig heeft, maar ook door actief op zoek te gaan naar waar je hulp kan bieden, door je spontaan te engageren. Wanneer je je inzet voor anderen, dan verdien je niet alleen de hemel, maar help je elke dag mee om Jezus Koninkrijk op aarde waar te maken. In het evangelie volgens Matteüs zegt Jezus: Kom, gezegenden van mijn Vader, neem het koninkrijk in bezit dat vanaf het begin van de schepping voor jullie klaar ligt. Want Ik had honger en jullie hebben Me te eten gegeven, Ik had dorst en jullie hebben Me te drinken gegeven, Ik was vreemdeling en jullie hebben Me opgenomen. Ik was naakt en jullie hebben Me gekleed, Ik was ziek en jullie hebben naar Me omgezien, Ik zat in de gevangenis en jullie kwamen naar Me toe. (Matteüs 25,34-36) Uit deze woorden van Jezus werden zes werken van barmhartigheid afgeleid: hongerigen voeden, dorstigen te drinken geven, vreemdelingen herbergen, gevangenen bezoeken, naakten kleden en zieken bezoeken. Paus Innocentius III (1198-1216) voegde op grond van de Bijbel (bv. Genesis 23,4; Tobit 1,7; ) bij deze zes een zevende werk toe: de doden begraven. Het is hoe dan ook zo dat tekort, nood, lijden, onrechtvaardigheid leiden tot conflict en zelfs oorlog. Barmhartig zijn betekent daarom ook vrede stichten. Wanneer men een licht is voor een ander, kan men stilaan de wereld in lichterlaaie zetten met een warm, liefdevol vuur.

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Bijlage 2 A. De zeven werken van Barmhartigheid door Pieter Aertsen (1507-1575)

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Pieter Aertsen was een Nederlandse kunstschilder die ook een tijd in Antwerpen heeft gewoond. Hij is vooral bekend geworden om zijn stillevens, maar zoals zoveel kunstenaars maakte hij ook een schilderij over de zeven lichamelijke werken van barmhartigheid. In die tijd was het zo dat schilders op hun schilderijen over de werken van barmhartigheid het begraven van de doden in verband brachten met het Laatste Oordeel en dat ze er zelden rechtstreeks naar verwezen. Pieter Aertsen maakte van het begraven van de doden wel een afzonderlijk tafereeltje (achtergrond midden). Naar het Laatste Oordeel wordt ook verwezen op het reliëf op de poort rechts op het schilderij.

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie B. De zeven werken van barmhartigheid door Caravaggio (1573-1610)

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie De Italiaanse schilder Caravaggio heeft veel religieuze taferelen en thema s uitgebeeld, waaronder de 7 werken van barmhartigheid. Die verwerkte hij allemaal in één straattafereel dat zich afspeelt in Napels, waar hij sinds 1606 werkte. Het altaarstuk bevindt zich nog altijd in de kerk waarvoor het gemaakt werd. Helemaal rechts op het schilderij zien we een vrouw die een man de borst geeft. Dit op het eerste gezicht vreemde tafereel toont tegelijk twee werken van barmhartigheid: de hongerigen te eten geven (1) en gevangenen bezoeken (2). Het tafereel gaat terug op een oude Romeinse legende, Carità Romana, waar een vrouw haar tot de hongerdood veroordeelde vader Cimon, een misdadiger, op deze wijze in leven hield. Het verhaal van de Romeinse liefdadigheid is ook een heel geliefd onderwerp van kunstenaars. In de stad Gent bijvoorbeeld verwijst de Mammelokker (1741) aan het Belfort ook naar deze daden van barmhartigheid. Boven de deur vind je een beeldhouwwerk van het tafereel: Op het schilderij van Caravaggio zien we verder dat achter de vrouw een dode naar binnen wordt gedragen. Dit verwijst naar de goede daad van het begraven van de doden (3). De naakte man op de voorgrond is een bedelaar die van de heilige Martinus een stuk van diens kleed krijgt: de naakten kleden (4). Naast Martinus is de heilige Jakobus van Compostela in gesprek met een herbergier: vreemdelingen onderdak bieden (5). Achter hen staat de Bijbelse figuur Samson (zie het bijbelboek Rechters 13-16) die aan het drinken is, een verwijzing naar het laven van de dorstigen (6). Het bezoeken van de zieken (7) wordt waarschijnlijk uitgebeeld door de jongen naast de bedelaar.

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie C. De zeven werken van barmhartigheid door de Meester van Alkmaar (16 e eeuw)

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie De Meester van Alkmaar is eigenlijk een onbekende Nederlandse schilder uit de zestiende eeuw die zo genoemd werd omdat hij in 1504 een meesterlijke serie van zeven panelen heeft geschilderd waarop 'De zeven werken van barmhartigheid' duidelijk zijn afgebeeld. Zijn werkelijke naam was mogelijk Cornelis Buys die van 1490 tot 1524 werkte in Alkmaar. Christus kijkt in het middelste tafereel vanuit de hemel neer op het begraven van de doden. In de andere scènes beweegt Hij zich in het grijs gekleed tussen de menigte. Hij is getuige van de uitvoering van de zeven werken, waarmee men zich een plaats in de hemel kan verwerven. Zo staat onder de scène van het laven der dorstigen: ' Van spijs ende drank in dit leven, duisentfout zal u weder werden gegeven'. Met andere woorden: in de hemel zal je het duizendvoudige terugkrijgen van het eten en drinken dat je tijdens je leven aan anderen geeft.

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie D. De zeven werken van barmhartigheid door Frans Francken II (1581-1642)

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Frans Francken II, ook bekend als Frans Francken de Jongere, was een typische barokschilder die graag Bijbelse onderwerpen en altaarstukken schilderde. Het decor was voor hem minder belangrijk, hij besteedde vooral aandacht aan de menselijke figuur. Hij maakte verschillende schilderijen over de 7 werken van barmhartigheid als christelijke tekens van medemenselijkheid.

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie E. De zeven werken van barmhartigheid door Frans Francken II (1581-1642)

Bijlage 2 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Ook dit is een schilderij van Frans Francken II met de 7 werken van barmhartigheid als onderwerp. Het werk dateert uit 1608. Op het voorplan wordt aan de armen brood en drank uitgereikt. Op het tweede plan en in de omgevende huizen staan de andere werken afgebeeld. Boven verschijnt Christus met de symbolen der vier evangelisten. In de linker bovenhoek staat het volgende opschrift: Die dit beeldt besiedt claer. Het sal hem leren naar Godts vermaen de armen ongetroost niet te laten gaen (1608). Dat wil zeggen: Wie dit schilderij aandachtig bekijkt, die zal leren dat God aanspoort om de armen niet ongetroost te laten gaan.

Bijlage 3 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Bijlage 3 1. De hongerigen spijzen (te eten geven)

Bijlage 3 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie 2. De dorstigen laven (te drinken geven)

3. De naakten kleden Bijlage 3 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie

4. De doden begraven Bijlage 3 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie

Bijlage 3 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie 5. De vreemdelingen herbergen

6. De zieken bezoeken Bijlage 3 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie

Bijlage 3 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie 7. De gevangenen bezoeken

Bijlage 4 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Bijlage 4 Tips voor een vurig engagement 1. Hongerigen voeden Kerken gaven steeds geld en eten aan mensen die arm waren en zelf niet rond konden komen. De kerken waren een vangnet, maar dat veranderde niet veel aan de oorzaken van de armoede. Tegenwoordig proberen kerken steeds meer te protesteren bij de gemeente en bij de regering, wanneer zij in actie komen voor arme mensen. Het is de bedoeling dat het probleem van de armoede zo beter onder de aandacht gebracht wordt. Projecttips: Bij een supermarkt gaan staan en vragen of de mensen iets extra s willen kopen. Hiervan kan je een maaltijd bereiden of een pakketje maken voor de voedselbanken (http://www.voedselbanken.be). Koekjes maken en die zomaar uitdelen aan mensen in de omgeving. Zelf een project uitdenken geïnspireerd door een website zoals: http://www.warmvoorarm.ijd.be/warm_lopen/index.html. Contact opnemen met een welzijnsorganisatie om te horen hoe jij concreet jouw steentje kan bijdragen. Hier vind je een aantal organisaties die jouw bijdrage en inzet ongetwijfeld goed kunnen gebruiken: www.welzijnsschakels.be (contacteer: marjan.deprins@welzijnsschakels.be) www.welzijnszorg.be (contacteer: inge.koekelkoren@bdwzz.be) www.broederlijkdelen.be (De volgende vastenactie van Broederlijk Delen zal zich alweer volop inzetten om honger de wereld uit te helpen, meer bepaald om de armoede en honger in Noord- Oeganda te bestrijden. Maar ook andere mensen uit het Zuiden maken plannen, ook al hebben ze het moeilijk. Zet samen met Broederlijk Delen je schouders onder de plannen van mensen uit het Zuiden. Loop, spring, wandel, fiets Kortom maak gesponsorde kilometers voor een ander en verbeter in één weg ook je conditie. Lijkt dit je wel wat? Surf naar www.broederlijkdelen.be/kilometers voor meer info of stuur een e-mail naar Myriam.Philippens@bdwzz.be!) www.zorgnetvlaanderen.be www.vincentdepaul.be/nl www.poverello.be www.santegidio.be 2. Dorstigen te drinken geven Waarschijnlijk heb je al gehoord van moeder Teresa. Zij was een zuster die in India veel betekend heeft voor arme mensen. Iedere ochtend hielden zij en haar medezusters hun gebed voor een afbeelding van Jezus aan het kruis die zegt: Ik heb dorst (Johannes 19,28). Daarna gingen ze de stad in om de mensen te drinken te geven. Projecttips: Deel koffie en thee uit aan daklozen. Organiseer een sponsorloop waarmee je een project voor waterputten in Afrika steunt. Zet een zuinigheidscampagne op poten om duurzaam om te springen met water en hou een infosessie na de wekelijkse eucharistieviering (tips voor een waterzuinig huishouden vind je onder meer hier: http://www.waterloketvlaanderen.be/documenten/watervrhuish_a5_def_tw.pdf). Veel organisaties die honger of, meer algemeen, armoede bestrijden, bestrijden uiteraard ook dorst, bekijk daarvoor zeker nog eens de organisaties onder 1. Hongerigen voeden.

Bijlage 4 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie 3. Vreemdelingen herbergen In België wonen veel migranten. Ze kwamen hierheen om te werken of ze moesten vluchten uit hun eigen land. Kerken proberen voor hun rechten op te komen en de schrijnendste gevallen ook echt te helpen. Vreemdelingen herbergen betekent ook contact zoeken met diegene die wij op het eerste zicht vreemd vinden. Projecttips: Organiseer een middag voor mensen die nog in een asielzoekerscentrum zitten (contact via: http://www.fedasil.be/sint-truiden/home). Nodig bijvoorbeeld een familie met kinderen uit voor een gezellig samenzijn. Probeer verschillende culturen, leeftijden bij elkaar te brengen. Laat iedereen zijn of haar land vertegenwoordigen. Neem hiervoor contact op met Kerkwerk Multicultureel Samenleven (www.kms.be). Zij helpen je zeker verder met tips over hoe je kan feesten met de buren! Door pralines, wafels of knuffels uit te delen aan mensen uit je buurt kan je een beetje bijdragen aan een vreugdevolle verstandhouding tussen mensen. Wanneer je de vreemde leert kennen, begrijp je elkaar beter en zal er ook meer vrede zijn en blijven. Voor het stichten van vrede is daarom iedere ontmoeting met mensen die de jongeren nog niet goed kennen behulpzaam. Ontmoetingen tussen generaties, religies, levensbeschouwingen of culturen (een bezoek aan een bejaardentehuis, een jeugdhuis met veel allochtone jongeren, ) dragen ertoe bij dat mensen elkaar niet langer vreemd vinden. Oorlog ontstaat dikwijls omdat mensen vervreemd geraken van elkaar. Om bij te dragen aan een meer vredige wereld kan je contact opnemen met een vredesorganisatie zoals Pax Christi en vragen of zij jullie groepje kunnen inschakelen voor een realiseerbaar, maar nuttig project (http://www.paxchristi.be/). 4. Naakten kleden Een groep mensen die het vierde werk van barmhartigheid in de praktijk brengt, is lid van de Emmaüs-beweging. De Emmaüs-beweging vangt dak en thuislozen op en biedt hen de mogelijkheid een nieuw leven op te bouwen. De dak en thuislozen kunnen samen met andere mensen werken in een kringloopwinkel. Ze verkopen er tweedehandskleding en spullen. Zo worden niet alleen de daklozen geholpen, maar ook de klanten van de winkel. Projecttips: Help een dag bij een inzamelpunt voor tweedehandsspullen. Laat de jongeren zelf hun kledingkast binnenstebuiten keren. Spullen en kledij die nog in goede staat zijn, maar die ze ontgroeid zijn kunnen ze wegschenken. Leg hiervoor je oor zeker eens te luisteren bij wereld missie hulp (http://www.wmhelp.be/). 5. Zieken bezoeken Er zijn mensen die concreet in actie komen om mantelzorgers te helpen. Mantelzorgers zijn familieleden of kennissen van een zieke, die vaak een groot deel van de zorg voor deze zieke op zich nemen. Om te zorgen dat de mantelzorger even tijd voor zichzelf heeft of wordt geholpen bij het zorgen, komt een vrijwilliger langs. Hij of zij houdt de zieke dan gezelschap. Door de mantelzorger te ondersteunen wordt ook de zieke geholpen. Projecttips: Een bezoek aan het ziekenhuis of het bejaardenhuis is vaak makkelijk te regelen. Bedenk ook eens (of vraag het aan een verantwoordelijke in de parochie of federatie) of er zieke parochianen zijn die graag thuis wat bezoek zouden ontvangen. Een bezoek aan hen versterkt ook de band van de jongeren met de parochie en omgekeerd. Ziekenzorg en solidariteit met zieken is natuurlijk geen louter plaatselijke aangelegenheid. Ga daarom eens na of je een organisatie zoals caritas (www.caritas.be) niet een handje kan helpen (http://www.ijd.be/handen-uit-de-mouwen-voor-caritas-international) Zo kan je van hieruit ook solidair zijn met zieken in andere werelddelen. (Contacteer:ann.nivelle@caritas.be)

Bijlage 4 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie 6. Gevangenen bezoeken Mensen kunnen door allerlei manieren in de gevangenis terechtkomen. Een misstap, een stommiteit Soms hebben ze het zelf niet gemakkelijk gehad, hadden ze de verkeerde vrienden Psalm 1 zegt ons: Gelukkig de mens die niet meegaat met wie kwaad doen, die de weg van zondaars niet betreedt. Het kwade verleidt ons om ook het kwade te doen. Goede voorbeelden daarentegen inspireren vaak om zelf het goede te doen. Ook daarom is het goed dat gevangenen en delinquenten contact hebben met de buitenwereld. Zodat ze beseffen dat er mensen zijn die om hen geven. Jezus roept ook op dat wij diegenen die ons onrecht hebben aangedaan kunnen vergeven. Dat laatste is een geestelijk werk van barmhartigheid. Soms zitten gevangenen ook ten onrechte in de gevangenis. In bepaalde dictatoriale regimes worden mensen zomaar opgepakt, omwille van hun religie of politieke overtuiging. Ook zij verdienen onze steun. Projecttips: Je kunt met je jongerengroep brieven schrijven aan gevangenen waar ook ter wereld of naar terdoodveroordeelden. Door brieven te schrijven kan je ook de doodstraf of onrechtvaardige regimes op de korrel nemen (via: http://www.amnesty.be/). Gevangenen vallen heel dikwijls uit de boot als we denken aan armen. Ze zijn arm aan contact. Als groep kan je contact opnemen met de aalmoezenier van de gevangenis in de buurt. Hun gegevens vind je op www.k-gevangenisaalmoezeniers.be. Hij/zij zal je dan het best aangeven wat je kan doen als groep: kaartjes schrijven, een actie voor een familie ondersteunen, boeken verzamelen..., telkens zeer concrete dingen waarmee je een gevangene een groot plezier kunt doen. Wil je als begeleider een groter engagement aangaan? Dan kan je misschien deelnemen aan "Tralies uit de weg", een gespreksgroep met 6 "van buiten" en 6 "van binnen". Heel boeiende gesprekken, waar je een echt beeld krijgt van het leven in een gevangenis, maar waardoor je ook kan (in)zien dat gevangenen mensen zijn. Meer info hierover vind je via www.traliesuitdeweg.be. 7. Doden begraven Ook bij dit werk van barmhartigheid kunnen we ons voorstellen hoe belangrijk het is. Iemand die gestorven is, verdient het om mooi begraven te worden. De zorg en troost voor de mensen die afscheid moeten nemen (zij die sterven en zij die achterblijven) en rouwen hoort ook bij diaconie. Projecttips: Terminaal zieke patiënten bijstaan en gezelschap houden. Het kerkhof bezoeken en ook bidden voor mensen die je niet kent. Een troostend gebaar maken naar mensen die afscheid hebben genomen door een rouwkaartje te sturen. Een werkgroep steunen of meewerken binnen een werkgroep die voor mensen die alleen sterven een uitvaartliturgie verzorgen. Of waarom schrijf je geen persoonlijk gedicht of maak je geen persoonlijk schilderij voor iemand die eenzaam is gestorven? Inspiratie voor zo n kunstzinnige herdenking en eerbetoon vind je onder meer via http://www.eenzameuitvaart.be/. Algemeen Barmhartigheid is niet zomaar onder te verdelen in vakjes. Armoede, onrecht, onvrede leiden vaak tot een cluster van problemen. Als je je liever niet wenst te beperken tot één werk van barmhartigheid kan je bijvoorbeeld de zusterbisdommen van het bisdom Hasselt, Nyundo in Rwanda (via karin.daniëls@khlim.com) en Propria in Brazilië (via E.H. Jean Flament:011 66 70 22), steunen of algemene solidariteitsprojecten zoals: www.missio.be (contact via ilse.vandevenne@missio.be) www.oxfam.be Veel succes bij al jullie vurige engagementen. Vergeet er geen foto s van te nemen!

Bijlage 5 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Bijlage 5 Vlam waarin je de foto s van het tableau vivant of het engagement kan kleven. Je kan natuurlijk ook zelf een mooie vlam tekenen, schilderen of knippen! l

Bijlage 6 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Bijlage 6 A. Zon Licht dat groeit

Bijlage 6 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie B. Wolk ondanks alles

Bijlage 6 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie C. Kaars en de wereld in lichterlaaie zet!

Bijlage 7 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Bijlage 7 In Lichterlaaie: verlichtende bezinning Als uitgangspunt voor de bezinning kan de groep plaatsnemen in een cirkel. De bezinningsaffiche wordt in het midden gelegd. De partituren van de liedjes vind je in bijlage 8. Ondanks alles goed proberen zijn, goed proberen doen is een teken van Gods liefde. Doorheen het licht dat andere mensen voor ons betekenen en het licht dat wij voor andere mensen zijn, kunnen we God zien. Ook als mensen samen zijn om te bidden en te zingen kunnen we de aanwezigheid van Gods liefde heel vurig aanvoelen. Laat ons daarom als teken van Gods aanwezige liefde een kruisteken maken: In de naam van de Vader, de Zoon, en de Heilige Geest. Amen. Elly en Rikkert tonen met een prachtig liedje (bijlage 8.1) glashelder aan dat goed doen, ook een beetje de Blijde Boodschap verkondigen is. Als je in Jezus voetsporen goed doet, dan zullen de mensen ook inzien dat God goed is en dat zijn licht straalt daar waar mensen liefdevol bijeen zijn en elkaar helpen. Laat zo je licht maar schijnen Bij alles wat je doet Zodat de mensen zeggen God is goed God is liefde, God is God is goed Laat zo je licht maar schijnen Bij alles wat je doet Zodat de mensen zeggen God is goed Je kan het liedje met de groep beluisteren op: http://www.youtube.com/watch?v=mcu2hn_9qb0 Gebed Van Teresa van Calcutta, beter gekend als moeder Teresa (1910-1997) de stichteres van de orde van de Missionarissen van Naastenliefde, wordt verteld dat zij en haar medezusters iedere ochtend baden voor een afbeelding van Jezus aan het kruis die zegt: Ik heb dorst (Johannes 19,28). Daarna gingen ze de stad in om de armen eten en drinken te geven, maar ook om de zieken te verzorgen en de mensen die zouden sterven nabij te zijn. Zij schreef volgend gebed dat verwijst naar de werken van barmhartigheid. Voor moeder Teresa verwees elke goede daad naar Gods liefde en ze was Christus dankbaar voor elk gebaar van barmhartigheid : Toen ik honger had, gaf je mij te eten. Toen ik dorst had, gaf je me te drinken. Toen ik dakloos was, heb jij je deuren geopend. Toen ik naakt was, heb je me je mantel gegeven. Toen ik moe was, heb jij me rust geschonken. Toen ik onrustig was, heb je mijn kwellingen bedaard. Toen ik klein was, heb jij me leren lezen. Toen ik alleen was, heb jij me liefde gebracht.

Bijlage 7 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Toen ik gevangen zat, ben jij in mijn cel gekomen. Toen ik ziek was, heb jij me verzorgd. In een vreemd land was je gastvrij voor mij. Ik was werkloos, jij vond mij een baan. Gekwetst in het gevecht, heb jij mijn wonden verzorgd. Op zoek naar goedheid, heb jij me je hand gereikt. Toen ik zwart was, of geel, of blank, beledigd en bespot, heb jij mijn kruis gedragen. Toen ik bejaard was, heb je naar mij geglimlacht, Toen ik bekommerd was, heb jij mijn zorgen gedeeld. Je hebt me gezien onder speeksel en bloed. Onder mijn zweet heb je mij herkend. Toen ze me uitgescholden, stond jij naast mij, toen ik gelukkig was, heb jij mijn vreugde gedeeld. Psalm en lied Door de liefde en steun die je van je medemens mag ontvangen zie je soms tekens van Gods liefde. Maar ook als je zelf hulp biedt aan mensen die het moeilijk hebben, ben je geborgen in Gods liefde. Wanneer het soms wat moeilijk gaat, wanneer je soms geen zin hebt om je broer of zus, je vrienden, onbekenden te helpen of wanneer je je soms niet sterk genoeg voelt, dan kan het geloof in Gods liefde een lichtpuntje zijn. Ook meer dan 2500 jaar geleden, haalden mensen de moed om goed en eerlijk te zijn uit het geloof dat God van ons houdt en dat Hij een thuis biedt voor alle mensen die zich inzetten voor andere mensen. Dat kan je bijvoorbeeld lezen in het stukje tekst uit Psalm 15. Voor en na de psalm zingen we Als alles duister is (bijlage 8.2). Lied: Als alles duister is (bijlage 8.2) Psalm 15 Wie mag gast zijn, Heer, in uw huis? Wie mag op uw heilige berg wonen? Wie eerlijk is en het goede doet en oprecht is in woorden en daden. Hij doet aan lasterpraat niet mee, hij benadeelt een ander niet en drijft niet de spot met zijn naaste. Hij veracht wie geen achting waard is, maar eert wie respect heeft voor de Heer. Lied: Als alles duister is

Bijlage 7 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Lezing: Matteüs 25, 31-40 Nadat Jezus de tempel had verlaten sprak Hij zijn leerlingen toe over de komst van de Mensenzoon op het einde der tijden. In het licht van het eindoordeel, wanneer God zal oordelen wie al dan niet een goed mens is geweest, vestigt Jezus de aandacht op het belang van de werken van barmhartigheid : de goede daden die van Jezus volgelingen worden verwacht. Wanneer de Mensenzoon komt, omstraald door luister en in gezelschap van alle engelen, zal hij plaatsnemen op zijn glorierijke troon. Dan zullen alle volken voor hem worden samengebracht en zal hij de mensen van elkaar scheiden zoals een herder de schapen van de bokken scheidt; de schapen zal hij rechts van zich plaatsen, de bokken links. Dan zal de koning tegen de groep rechts van zich zeggen: Jullie zijn door mijn Vader gezegend, kom en neem deel aan het koninkrijk dat al sinds de grondvesting van de wereld voor jullie bestemd is. Want ik had honger en jullie gaven mij te eten, ik had dorst en jullie gaven mij te drinken. Ik was een vreemdeling, en jullie namen mij op, ik was naakt, en jullie kleedden mij. Ik was ziek en jullie bezochten mij, ik zat gevangen en jullie kwamen naar mij toe. Dan zullen de rechtvaardigen hem antwoorden: Heer, wanneer hebben wij u hongerig gezien en te eten gegeven, of dorstig en u te drinken gegeven? Wanneer hebben wij u als vreemdeling gezien en opgenomen, u naakt gezien en gekleed? Wanneer hebben wij gezien dat u ziek was of in de gevangenis zat en zijn we naar u toe gekomen? En de koning zal hun antwoorden: Ik verzeker jullie: alles wat jullie gedaan hebben voor een van de onaanzienlijksten van mijn broeders of zusters, dat hebben jullie voor mij gedaan. Stilte In alle goede dingen die je doet voor anderen toon je ook jouw liefde voor God. Jezus spreekt over de onaanzienlijksten. Dat zijn alle noodlijdende mensen, niet alleen behoeftige christenen, of mensen die je graag hebt. Jezus noemt iedere mens in nood zijn broeder of zuster. Je moet je best doen om voor ieder van hen het goede te doen. In alle goede dingen die mensen doen voor jou, kan je ook Gods licht en liefde ervaren. God heeft je altijd lief. We willen het nu eventjes stil maken. Zo kan je nadenken over het lichtje dat jij voor anderen kan zijn en het licht dat anderen voor jou zijn. Voorbede met lied Het goede doen is niet altijd gemakkelijk, vaak is het zelfs heel moeilijk. Altijd flink zijn, altijd helpen Toch mag je vertrouwen dat God je altijd wil helpen om barmhartig te zijn. Gods licht straalt altijd. Laten we daarom even samen bidden en zingen om Gods kracht te vragen zodat wij ook liefdevol kunnen stralen voor anderen. Na elke bede plaatsen we zingend (bijlage 8.3) een kaarsje rond onze bezinningsaffiche. Canon: The Lord is my light (De Heer is mijn licht). (Te beluisteren via: http://www.youtube.com/watch?v=r64gcgmnhde&playnext=1&list=pl2b21a87c9561c088&feature= results_main) God, door U vinden wij de moed om te delen met mensen die niet genoeg hebben. Laten we een kaarsje branden voor al diegenen die honger hebben God, na het sporten, als het warm is, bij grote droogte hebben mensen dorst. Maar soms hebben ze ook dorst naar vriendschap. Help hen erin te vertrouwen dat U altijd nabij bent. Laten we een kaarsje branden voor de mensen die dorst hebben God, wij mogen ons in U geborgen voelen. Open ons hart ook voor anderen zodat ook wij mensen die het koud hebben of eenzaam zijn kunnen beschermen. Laten we een kaarsje branden voor mensen die naakt en onbeschermd zijn God, U bent er voor alle mensen. Laat ons in Jezus een voorbeeld vinden om gastvrij te zijn voor iedereen. Laten we een kaarsje branden voor mensen die zich niet welkom voelen

Bijlage 7 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie God, wij willen bidden voor de zieke mensen, dat ze kracht mogen vinden in de steun en het bezoek van hun naasten. Laten we een kaarsje branden voor alle mensen die ziek zijn God, we hebben het zo druk met spelen, naar school gaan,. We zijn soms gevangen in dagelijkse bezigheden, zodat we geen tijd hebben voor belangrijke dingen en mensen. Help ons om die andere mensen niet te vergeten. Laten we een kaarsje branden voor alle mensen die gevangen zijn God, afscheid nemen is heel zwaar. Leer ons luisteren met ons hart zodat we door U kunnen geloven dat de dood niet het laatste woord heeft. Laten we bidden voor alle mensen die gestorven zijn Onze Vader Jezus leerde aan zijn leerlingen om te bidden tot God, zijn Vader. Ook wij willen leerlingen van Jezus zijn. God is de Vader van alle mensen. Laten we elkaar nu allemaal een hand geven en bidden tot God, dat Gods rijk van vrede mag komen en dat wij aan die vrede ons steentje kunnen bijdragen. Gebed & kruisteken God, Onze Vader Wij danken u voor alle barmhartigheid die wij ooit mochten ervaren als een stralend licht in ons bestaan. Schenk ons uw geest om naar het voorbeeld van Jezus barmhartigheid en liefde ook een lichtje te zijn voor andere mensen om zo de wereld stilaan in lichterlaaie te zetten met vrede-vol vuur. Amen. Moge de Heer ons daarvoor ook zegenen. Dat zijn zegen over ons mag komen in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Amen. Slotlied Afhankelijk van de groep kan je ervoor kiezen om samen het lied Heer, uw licht en uw liefde (bijlage 8.4) te zingen, of zing nog eens uit volle borst Laat zo je licht maar schijnen (bijlage 8.1).

Bijlage 8 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie Bijlage 8 Liedjespartituren bij In Lichterlaaie: verlichtende bezinning 1. Laat zo je licht maar schijnen. Tekst & Muziek: Elly & Rikkert Zuiderveld

Bijlage 8 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie

Bijlage 8 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie 2. Als alles duister is 3. The Lord is my light (De Heer is mijn licht) (De Heer is mijn licht en mijn heil. Ik vertrouw op God )

Bijlage 8 Voorbereidende activiteit Fakkeltocht Bree In LICHTerlaaie 4. Heer, uw licht en uw liefde