Recycling van kunstgras: hoe nu verder? Marcel Bouwmeester Teun Wouters 29 januari 2019 Kunstgras 2019 1
Marcel Bouwmeester Gemeente Utrecht VSG (VSG normalisatie commissie) Teun Wouters Topgrass Voorzitter werkgroep Circulariteit BSNC 29 januari 2019 Kunstgras Congres 2019 2
Oktober 2018 Teun 2018 in NL 1.600.000 m2 = 61.000 ton kunstgras verwijderd Totaal geschat 140.000 ton kunstgras en infill in opslag 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 3
Tot eind 2018 Verwerkingscapaciteit Vink 35.000-40.000 ton / jaar Tuf recycling 20.000 ton / jaar Re-Match voor Nederlandse markt 10.000 ton beschikbaar Door diverse oorzaken nemen Vink en Tuf niet meer in. Vink verwerkt nog wel haar eigen voorraad Moeizame afzet reststromen (rubber, zand, kunstgras) 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 4
En nu? 2019 gepland in NL 2.000.000 m2 = 73.000 ton kunstgras opruimen. Als er niks verandert: Eind 2019 180.000 ton = +/- 4.000.000 m2 oud kunstgras!!! 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 5
Kunstgras recycling Marcel Kunstgras recycling is een actueel maatschappelijk onderwerp. Uitzending van Zembla "De Kunstgrasberg"" van woensdag 12 september 2018 Circulaire transitieagenda De Zembla uitzending had gevolgen voor de bestaande recycling firma s Firma Vink (Barneveld) Firma Tuf Recycling (Dongen) Re-Match (Denemarken) 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 6
De wereld van kunstgrasrecycling op z n kop 11 oktober grote brand firma Tuf recycling 10 november firma Vink Barneveld gestopt met innemen kunstgras Geen Nederlandse recycling bedrijven meer beschikbaar. De markt maakt zich grote zorgen over de gevolgen. (politiek) Kamervragen aan Stientje van Veldhoven Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat. https://www.omgevingsweb.nl/nieuws/beantwoording-kamervragen-betreft-illegale-praktijken-rondom-recycling-van-kunstgras Kunstgras recycling raakt: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Ministerie Milieu van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 7
Wat is er gebeurd, we hebben niet stil gezeten! BSNC platform PABA overleg met VSG normalisatie commissie (diverse korte overleggen. Het idee is daar ontstaan om een kunstgrasrecycling manifest of convenant op te stellen; Vanuit VSG en gemeenten bezoek aan twee ministeries. Het knelpunt duidelijk (incl. de gevolgen) duidelijk overbrengen; Veel andere partijen in recycling en kunstgras branche hebben contact met de ministeries; Bezoek BSNC en VSG aan Ministerie: voorstel van een kunstgrasketen convenant en bespreken problematiek; Nieuwe recycling initiatieven vanuit de markt; Initiatief BSNC en VSG overleg met de 29 omgevingsdiensten. (recycling en zorgplicht) Kennis uitwisselen met BSNC kunstgras Congres en VSG Kennisdag sport en gemeenten. 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 8
Het staat gemeenten en sportaccommodaties vrij om kunstgras toe te passen, waarbij uiteraard de regels over toepassing en verwerking ervan na afdanking nauwgezet dienen te worden nageleefd en gehandhaafd. Wel ben ik van mening dat verduurzaming van sportaccommodaties, inclusief kunstgrasvelden gestimuleerd moet worden. In dit kader hebben de Minister voor Medische Zorg en Sport, gemeenten en de sportsector in het Sportakkoord afgesproken zich gezamenlijk in te zetten voor een Duurzame Sportinfrastructuur. Een onderdeel hiervan is de Routekaart Duurzame Sportsector die in het kader van het Klimaatakkoord momenteel wordt opgezet. Uitgangspunten voor deze Routekaart zijn onder andere duurzaamheid en CO2 neutraliteit van sportaccommodaties. In dit kader zullen de gemeenten, sportsector en Rijksoverheid in het komende jaar samen optrekken in het stimuleren van innovaties voor verduurzaming van sportinfrastructuur. Initiatieven met betrekking tot de recycling van kunstgrasvelden worden hierin zeker meegenomen. (bron: antwoord op Kamervragen: Stientje van Veldhoven Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat) 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 9
Verwerking afgedankte kunstgrasvelden Vrijkomende kunstgrasmat (sportveld) is een afvalstof. Het begrip afvalstof is sinds 1975 gedefinieerd in de Kaderrichtlijn afvalstoffen (Kra) als elke stof of elk voorwerp waarvan de houder zich ontdoet, wil ontdoen of moet ontdoen. Bij de wijziging van deze richtlijn in 2008 zijn naast de definitie van het begrip afvalstof (artikel 3) twee nieuwe bepalingen geïntroduceerd om onderscheid te maken tussen afvalstoffen en producten (niet-afvalstoffen): artikel 5 (bijproducten) en artikel 6 (einde-afvalstatus). Toetsing afval of grondstof Vooral voor de circulaire economie is deze definitie erg belangrijk. 29 januari 2019 Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 10
Wet Milieubeheer Bij renovatie van kunstgrasvelden komen diverse materialen vrij. Bij vrijgekomen toplaag / kunstgas, met of zonder infill) moet de ontdoener rekening houden met de eisen en regels die voortkomen uit de afvalstoffenwetgeving. (Wet Milieubeheer). https://www.afvalcirculair.nl/onderwerpen/afvalregelgeving/wet-milieubeheer/ De wet Milieubeheer legt in grote lijnen vast welke wettelijke instrumenten er zijn om het milieu te beschermen en welke uitgangspunten daarvoor gelden. Hoofdstuk 10 Wet milieubeheer gaat over afvalstoffen Kunstgrasmat exclusief instrooimateriaal: Euralcode: 17.02.03c valt onder 17 02 hout, glas en kunststof; Kunstgrasmat inclusief instrooimateriaal: Euralcode: 17.09.04c valt onder 17 09 overig bouw- en sloopafval; Kunstgras infill Euralcode: 17.09.04c valt onder 17 09 overig bouw- en 29 sloopafval; januari 2019 Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 11
De erkende verwerker neemt bij inname de juridische verplichting van het afval product over. Het is belangrijk dat de erkende verwerker op de VIHB lijst staat als inzamelaar. VIHB-lijst (Vervoerders, Inzamelaars, Handelaars en Bemiddelaars). Grensoverschrijdend transport van afgedankt kunstgras moet volgens EVOA (Europese Verordening Overbrenging Afvalstoffen). Het bevoegd gezag hiervoor is de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) 29 januari 2019 Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 12
Landelijk Afvalbeheer Plan In het Landelijk Afvalbeheer Plan (LAP) zijn voorschriften opgenomen voor de verwerking van afgedankte kunstgrasvelden. De verwerking van kunstgras in Nederland moet voldoen aan de minimumstandaard uit het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP). De infill en kunststoffen waaruit het kunstgras bestaat moeten zo veel mogelijk gescheiden worden. De minimumstandaard voor de verwerking van deze gescheiden materialen is voornamelijk recycling. In het LAP wordt dit nader toegelicht: https://lap3.nl/publish/pages/120693/lap3_sp84_overige_recyclebare_monostr omen_28_12_2017.pdf. 29 januari 2019 Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 13
Recycling kunstgrasvelden of voorgezet gebruik Hergebruik (circulair) van kunstgras is afhankelijk van de beoogde toepassing. Om te bepalen of het echt hergebruik kan worden zal bevoegd gezag moeten beoordelen of het niet gaat om afval, hierbij kunnen ze toetsen aan de indicatieve toetsingsgronden van de route voortgezet gebruik. Hiervoor kan gebruik worden gemaakt van de leidraad Afvalstof of Product: Bij voorgezet gebruik toepassing voldoen aan de indicatieve toetsingsgronden: Zeker (veilig); Rechtmatig; Voldoende hoogwaardig. Een belangrijk onderdeel van rechtmatig gebruik is namelijk dat het geen risico s voor mens en milieu oplevert. In principe is het aan het bevoegd gezag om in het kader van hun VTH taken een besluit te nemen over of iets afval is of niet, zij doen dan de toetsing uit de Leidraad als ze twijfelen of iets afval is. 29 januari 2019 Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 14
Figuur 1 toetsingskader afvalstof of product Dit toetsingskader is gebaseerd op het begrippenkader afvalstof ( zich ontdoen ), bijproduct en einde-afvalstatus uit de Europese Kaderrichtlijn afvalstoffen, de rechtspraak en het Landelijk Afvalbeheerplan 3 (LAP3). 29 januari 2019 Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 15
Kunstgras en transitieagenda De transitieagenda gaat over de grote systeemverandering die plaats moet vinden om de omslag te maken van een lineaire naar een circulaire economie. Kunststoffen en dus ook kunstgras valt hier onder. 29 januari 2019 Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 16
Kunstgras waarde keten Het is raadzaam om als gehele branche na te denken over de gehele waarde keten van kunstgras en de bijbehorende recycling. Dat begint al bij de vezel producent (de partij die de kunstgras vezel maakt) de kunstgras producent (de partij die kunstgras als product maakt (tuften of weven) en de klant (eis over duurzaamheid / recyclebaar van het gewenste product na afschrijving). Dus alle betrokkenen in de kunstgras waardeketen (van product tot afvalproduct) moeten samen werken & nadenken over de recycling mogelijkheden om van de infill, backing en vezels van gebruikte kunstgrasvelden weer hoogwaardige nieuwe producten te maken. Zie ook sectorblad 84 van het LAP 3. In LAP3 wordt het landelijke afvalbeheerbeleid voor de periode 2017 tot en met 2023 vastgelegd, met een doorkijk tot 2029 29 januari 2019 Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 17
En hoe verder? We kunnen helpen! Teun Afzet zand en rubber is grootste (gewicht) component na verwerking kunstgrasvelden. Hergebruik stimuleren!!! 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 18
Inzet hergebruikt invulzand! Er is ervaring met inzet oud invulzand uit oude kunstgrasvelden Gewassen zand wat voldoet aan AW-2000 Voldoen aan normering NOC*nsf Voldoende droog aangeleverd 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 19
Hergebruik vrijgekomen materialen uit kunstgras recycling (voorbeeld gemeente Utrecht) 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 20
Kunstgras recyclen tot: Infill materialen. Promax Flex Grondstof tot maken E-layers: Ecocept Slagplanken Overige kunststofproducten Kunstgras in de toekomst..? 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 21
Graag uw steun voor het KETENCONVENANT VERWERKING KUNSTGRASMATTEN 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 22
Dank voor het meedenken! 29 januari 2019 Deelsessie: Recycling van kunstgras: hoe nu verder? 23