kenmerk lllllllilpiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 2 7 SEP. 2017

Vergelijkbare documenten
Betreft vergadering Commissie Bestuur 11 mei Commissiegriffier Margreeth Trimpe

Doel van vandaag. Toelichting op verkoop DNWG als onderdeel van de gefaseerde ontwikkeling van de Totaaloplossing voor PZEM

Betreft vergadering Provinciale Staten 12 december Commissiegriffier Margreeth Trimpe

Agenda. De huidige structuur. De strategische stappen. De tijdslijn. De wettelijke splitsing. Vragen

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 16 mei 2017

[^Zeeland. - 1 NAlW Provincie. I Z AK >4r;. ICLASS. Gedeputeerde Staten. de voorzitter van de Provinciale Staten p/a Statengriffie

kenmerk dg llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

^Zeeland. llll lllllll lllll lllll llll llll 30 MEI viva Provincie. Gedeputeerde Staten

Betreft vergadering Commissie Bestuur, Financiën en Welzijn 17 oktober Commissiegriffier Margreeth Trimpe

Brief verzenden aan PS waarin wordt voorgesteld PS jaarlijks te informeren over de toegankelijkineid van de bushalten in Zeeland.

Informatiebijeenkomst

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 24 januari Onderwerp: Voorstel omtrent verkoop van Retail activiteiten DELTA.

I >.. j 3 ~0~7512 f L. Middelburg, 31 mei 201 1

AFD AFO. TERMIJN AFD. TERMIJN DATUM \ 1 3 MAM MW8I 2017 DOC.NR. CLASS. kenmerk

Inhoudsopgave. p. 2. p. 3. p. 4

Statenvoorstel PS. 1 um l lllllll llll lllll llll llllll

DELTA NV verkeert in zwaar weer. Voornaamste oorzaak is de lage elektriciteitsprijs en het tollingcontract

OPENBAAR documentnummer Zaaknummer verwijsnummer

Voorstel/alternatieven

U kunt ons daarbij helpen door het Kabinet hiertoe aan te sporen! De heer G. Uytdewilligen, Directievoorzitter DELTA N.V.

Informatiebijeenkomst. Overwegingen. Herstructurering

College van Gedeputeerde Staten Provinciehuis Abdij BK MIDDELBURG Oostburg, 27 februari 2017,

Aan de voorzitter van Provinciale Staten van Zeeland P/a Statengriffie. WEB /27 Economie. 2 (statenvoorstel + statuten) P.C.

Zeeland. Provincie. Gedeputeerde Staten. Voorzitter van Provinciale Staten T.a.v. de Statengriffie. Middelburg, 26 september Geachte voorzitter,

Betreft vergadering Commissie Bestuur 24 juni Commissiegriffier Margreeth Trimpe

_ ^ college GEMEENTE REIMERSWAAL. Adviesnummer : Casenummer : Datum : 18 januari Onderwerp: Verkoop Retail (Delta NV)

lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll zienswijze ontwerp wijzigingsplan "Aagtekerkseweg 6 te Aagtekerke"

Governance reglement. N.V. Waterbedrijf Drenthe

Betreft vergadering Provinciale Staten 3 juli Commissiegriffier Margreeth Trimpe

behandeling: Beveren, C. van Agenda nr: SERV-103 Vergadering GS: 20 augustus dg

Betreft vergadering Commissie Economie 17 juni Statenadviseur Simon de Visser

Illlllllilllplllllillllllil. kenmerk llllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllll

Memo. Informatienotitie stand van zaken aandeelhouderschap Eneco, Inleiding

Aandeelhoudersstrategie. Presentatie. Bevindingen & Advies

Voorstel/alternatieven

Geachte voorzitter, RIS Aan de voorzitter van de Commissie Bestuur. Kim Erpelinck. Bestuursdienst. 4 april 2017

Provinciale Staten van Flevoland Statenvergadering d.cj^i Conform besloten «nei

Naar aanleiding van het rekenkameronderzoek HVC in mei 2014

AFD. --'L' AFD. TERMIJN DOC.NR ZAAK NR. Bevoegdheidsverdeling bij deelnemingen van de provincie als aandeelhouder

Subsidiëring Investerings- en Ontwikkelingsmaatschappij voor Noord-Nederland ten behoeve van de Drentse Participatie Maatschappij

college GEMEENTE REIMERSWAAL Adviesnummer: Casenummer : Datum : 27 januari 2016

Statenvoorstel Splitsingsplan DELTA NV. Betreft vergadering Commissie Bestuur 24 juni 2016

^Zeeland PROVINCIE ZEELAND. Provincie - 6 JULI Provinciale Staten van Zeeland p/a Statengriffie. Middelburg, 4 juli Geachte voorzitter,

2015-WB-36 Burgemeesterbrief

Betreft vergadering Commissie Bestuur, Financiën en Welzijn 6 maart 2015 ter kennisneming

Aandeelhouderscommissie Eneco

BUITENGEWONE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS

Startnotitie. Procedure vervreemding aandelen Essent. 1 Context

Raadsvoorstel. Gemeente Mook en Middelaar M M Samenvatting. Voorstel om te besluiten

OPENBAAR documentnummer Zaaknummer verwijsnummer

Betreft vergadering Commissie BFW 17 oktober Margreeth Trimpe

Aandeelhouderscommissie Eneco

Subsidieverzoek voor bijdrage van 5.000,- in de transitiekosten van Jazzfestival Middelburg naar Zeeland Jazz

Betreft vergadering Commissie BFW 20 januari 2012 Provinciale Staten 3 februari 2012

llllllllllillllllllllllilllllllll f H 2018

1. Huidige aandelenverhouding en verliesbijdrage

VERBINDINGENSTATUUT WOONSTICHTING SSW

Voorstel van het college inzake Toekomstig aandeelhouderschap Eneco, principebesluit gemeente Den Haag

Oplegnotitie rapport werkgroep aandeelhoudersstrategie Twence

OPENBAAR documentnummer Zaaknummer verwijsnummer

OPENBAAR In de GS notadocumentnummer Zaaknummer verwijsnummer

Commissie REW van 5 september 2014 PS van 26 september 2014

Omschrijving toezegging aan commissie Actie door Voortgang afhandeling, datum van uiterlijke afdoening

Besluitenlijst 1 november 2013

kenmerk llllllllllllllillllllllllllllllllllllllllll

Commissie Bestuur en Middelen

Voorgenomen verkoop Retailactiviteiten past binnen de Totaaloplossing voor PZEM 1

Aan de voorzitter van de Provinciale Staten van Zeeland p/a Statengriffier. Economie. P.C. Bijkerk. Geachte voorzitter,

Statenvoorstel 47/09 A

PROFIELSCHETS RVC ALLIANDER N.V.

Aan Provinciale Staten

OPENBAAR documentnummer Zaaknummer verwijsnummer

Provinciale Staten van Noord-Holland

Commissie voor Economische Zaken en Bestuur

Besluitenlijst 13 februari 2015

NIEUWSBRIEF AANDEELHOUDERS COMMISSIE ENECO GROEP N.V.

Betreft: Vraag en antwoord met betrekking tot herstructurering en herfinanciering DELTA

REGLEMENT RISICOCOMMISSIE VAN LANSCHOT N.V. EN F. VAN LANSCHOT BANKIERS N.V.

AvA Eneco 23 september Adriaan Visser, voorzitter AHC. SPREEKTEKST

DT d.d. OR d.d. B&W d.d. OR d.d. Raad Raadsdocumenten. voorgenomen verkoop aandelen Attero Holding NV aan Waterland

Raadsvoorstel. Agendanummer: Datum raadsvergadering: 12 oktober Onderwerp: Toekomstig. aandeelhouderschap Eneco. Gevraagde Beslissing:

B&W-Aanbiedingsformulier

Datum 24 augustus 2017 Betreft Beantwoording vragen over de borging van de publieke belangen inzake URENCO

^Zeeland. Provinciale Staten. JS Provincie. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllll ]17. , b - i Vov. Voorbereidingsgroep.

Introductie provinciale deelnemingen

Agenda vergadering Provinciale Staten op 14 november 2012

BIJLAGE A BIJ DE TOELICHTING OP DE AGENDA VOOR DE ALGEMENE VERGADERING VAN AANDEELHOUDERS VAN ALLIANDER N.V., TE HOUDEN OP 27 MAART 2013

afdeling: Beleid en Advies DATUM 2 5 AOG drs. A.W. Wissekerke (0118) Uitwerking aandeelhoudersstrategie NVWesterscheldetunr

VGG) VERENIGING VAN _/ GRONINGER GEMEENTEN,

"^verijssel G O. provincie. Overlegorgaan nationaal Park Weerribben-Wieden T.a.v. dhr. P. Niens Postbus GB ZWOLLE

VERGADERING GEMEENTERAAD d.d. 9 januari 2012 AGENDA NR. 10. VOORSTEL tot oprichting NV Greenport Venlo Innovation Center. Aan de Gemeenteraad

Dit besluit wordt van kracht overeenkomstig artikel 20.3 van de Wet milieubeheer.

Statenvoorstel 7 e wijziging begroting provincie Zeeland Betreft vergadering Commissie Bestuur 24 maart 2016

Provincie Zeeland PROVINCIE ZEELAND UTEERDE STAT. Gedeputeerde Staten. i 7 y o q ZAAK NR. CLASS.

Statuut strategische samenwerkingsverbanden

/fig Zeeland 2 1 JULI 2017 PRQVSNCIE ZEELAND 56 AMBT. DATUM 2 1 JULI ƒ 3 b - Gedeputeerde Staten

Fondsreglement Fonds Delft 2040

OPENBAAR documentnummer Zaaknummer verwijsnummer

Transcriptie:

Gedeputeerde Staten ÄRÄ Provincie ^Zeeland de voorzitter van Provinciale Staten t.a.v. de statengriffier onderwerp Statenvoorstel aandeelhoudersstrategie PZEM N V. kenmerk 17020423 behandeld door drs. R.G.I. Verdurmen +31 118 631879 verzonden lllllllilpiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii 2 7 SEP. 2017 Middelburg, 26 september 2017 Geachte voorzitter, p 9 juni 2017 hebben uw Staten de motie "i nzake wensen n.a.v. het voorstel verkoop DNWG" aangenomen waarin u ons hebt verzocht de huidige aandeelhoudersstrategie PZEM N.V. (voorheen DELTA N.V.) te herijken. Bijgevoegd ontvangt u het Statenvoorstel "Aandeelhoudersstrategie PZEM N.V." In lijn met uw verzoek is voor het opstellen van dit voorstel gebruikt gemaakt van de expertise van Emendo Capital B.V. en heeft afstemming plaats gevonden met de aandeelhouderscommissie (AHC), de aandeelhoudersvertegenwoordigers en PZEM N.V. In een gezamenlijke informatiebijeenkomst voor de aandeelhouders PZEM op 20 september 2017 is de aandeelhoudersstrategie toegelicht. Wij verzoeken u dit voorstel conform de reguliere procedure te behandelen in uw commissie Bestuur en ter besluitvorming voor te leggen aan Provinciale Staten. Met vriendelijke groet, gedeputeerde staten. Drs. J.M.M. Polman, voorzitter A.W. Smit, secretaris Bijlage: 1 Provinciehuis Abdij 6 4331 BK IVliddelburg Postbus 6001 4330 LA Middelburg 0118-63 10 11 www.zeeland.nl KvK 20168636 IBAN NL08 BNGH 0285010557

Provinciale Staten Provincie Zeeland Gedeputeerde belast met behandeling: mevr. C.M.M. Schönknecht-Vermeulen Vergadering PS: Nr: Agenda nr: Vergadering GS: Nr: 3 november 2017 DI-159 26 september 2017 17020424 nderwerp: Aandeelhoudersstrategie PZEM N.V. Aan de Provinciale Staten van Zeeland Samenvatting: Het doel van h et formuleren van een aandeelhoudersstrategie voor PZEM N.V. (PZEM of de nderneming) is om op basis van vooraf gestelde criteria periodiek te beoordelen in hoeverre aan de doelstellingen van aandeelhouders van de nderneming worden gerealiseerd en of voortzetting, wijziging of beëindiging van aandeelhouderschap opportuun is. p hoofdlijnen laat de aandeelhoudersstrategie zich als volgt samenvatten: Sinds de verkoop van enk ele belangrijke bedrijfsonderdelen omvatten de activiteiten van PZEM nog commerciële energieproductie- en leveringsactiviteiten en een belang in waterbedrijf Evides. Voor de energie gerelateerde activiteiten geldt, dat er geen direct publiek belang meer aanwezig is, dat aandeelhouderschap rechtvaardigt. Bovendien passen deze activiteiten qua risicoprofiel niet bij een publieke aandeelhouder. De wens om Evides rechtstreeks in overheidseigendom te brengen blijft onveranderd. A andeelhouders zijn echter ook van mening dat het belang in Evides niet onder alle omstandigh eden in zijn geheel bij de huidige PZEM aandeelhouders hoeft te blijven. Dit biedt ruimte om met het oog op zorgvuldigheid en adequate timing naar een passende oplossing voor het PZEM belang in Evides te zoeken, waarbij vanuit aandeelhoudersperspectief vooral ook de zakelijke consequenties van deze oplossing doorslaggevend zullen moeten zijn. Vanwege de huidige ondernemingsstructuur van PZEM staat het aandeelhouders niet vrij hun belang in de nderneming te vervreemden. m deze reden roepen zij Raad van Bestuur en Raad van Commissarissen op de ondernemingsstructuur zodanig vorm te geven dat deze situatie wordt gewijzigd. Daarbij zou wat de aandeelhouders betreft de nderneming verder moeten worden geherstructureerd met behoud van z o veel mogelijk aandeelhouderswaarde, waarbij vanuit de rol van overheidsaandeelhouder oog blijft bestaan voor andere belangen, zoals die van werknemers. De PZEM aandeelhouders blijven een duidelijke rol zien voor het Rijk bij het vinden van een oplossing voor de kerncentrale Borssele vanwege het provincie overstijgende publiek e belang van deze centrale. In het verlengde van de constatering dat directe publieke belangen bij energieproductie en -leveringsactiviteiten ontbreken en activiteiten met een hoog risicoprofiel niet bij overheidsaandeelhouders passen, zullen aandeelhouders aan hen vo orgestelde plannen en investeringsvoorstellen vanuit de nderneming beoordelen vanuit de optiek van bijdrage aan de doelstellingen als

verwoord in dit voorstel. Daarbij dient het uiteindelijke doel steeds te zijn om via herstructurering de betrokkenheid van aandeelhouders bij commerciële energie activiteiten te beëindigen. Mocht het zo zijn dat er na het afronden van de volledige herstructurering van de nderneming nog financiële middelen overblijven, dan geven aandeelhouders erde voorkeur aan dat deze door deelnemende overheden buiten PZEM om worden geïnvesteerd in initiatieven met een publiek belang. Teneinde de doelstellingen van de aandeelhoudersstrategie zo goed mogelijk te realiseren, zetten aandeelhouders zich ervoor in om, zo lang het aandeelhouderschap voortduurt, actieve aandeelhouders te zijn. p grond van gedegen informatievoorziening en via het werk van de aandeelhouderscommissie oefenen zij de hun toekomende bevoegdheden volgens de aangepaste statuten zo zorgvuldig mogelijk uit. ALGEMENE INLEIDING p 1 november 2013 is door Provinciale Staten een aandeel houdersstrategie voor DELTA NV (DELTA) vastgesteld. Deze strategie is vervolgens in de AvA van 25 november 2013 door aandeelhouders van DELTA vastgelegd en heeft in de nav olgende periode voor aandeelho uders als leidraad gefunctioneerd bij de besluitvorming over de door de onderneming voorgelegde voorstellen. Mede als gevolg van deze aandeelhoudersstrategie is DELTA een herstructureringstraject gestart waarbij bedrij fsonderdelen zijn verkocht en de organisatie is ingekrompen. Naar aanleiding van de verkoop van het onderdeel Retail is de naam van de onderneming gewijzigd in PZEM NV (PZEM of de nderneming). Vanwege het gewijzigde karakter van de nderneming hebben Provinciale Staten in een motie d.d. 9 juni 2017 aan GS verzocht de aandeelhoudersstrategie voor PZEM te herijken, zodat deze weer optimaal aansluit bij het aangepaste ondernemingsprofiel en de gewijzigde statuten. H et voorstel voor een herijkte aandeelhoudersstrategie is in dit voorstel neergelegd met de intentie tot een zo breed mogelijk draagvlak onder de aandeelhouders te komen. 1. Beknopte omschrijvinq PZEM 1.1 Toelichting ondernemingsstructuur Na de reeds genomen stappen van de in 2014 ingezette herstructurering bestaat het PZEM concern nog uit een holding maatschappij met drie belangrijke participaties: 1. Een groep aan entiteiten met daarin energiepr oductie eenheden (o.a. Sloecentrale en biocentrale) en grootzakelijke klanten, gezamenlijk aan te duiden onder de naam Wholesale; 2. Een 70% belang in EPZ NV; en 3. Een 50% belang in Evides NV. PZEM koopt 70% van de elektriciteitsproductie van EPZ in via een zogenaamd tolling contract waarbij een vaste prijs (kostprijs+) wordt betaald. Door deze co nstructie kan EPZ in principe geen verlies maken. Indien echter de marktprijs voor elek triciteit onder de aan EPZ betaalde prijs ligt, maakt PZEM verlies op het tolling contract. Aangezien het tolling contract nauw samenhangt met het aandeelhouderschap in EPZ en om onderscheid te maken met de overige energieproductie activiteiten, zulle n de resultaten onder het tolling c ontract voor de leesbaarheid als de resultaten uit EPZ worden omschreven. Holding entiteit PZEM heeft zich garant gesteld voor de verplichtingen van Wholesale inclusief de verplichtingen onder het tolling contract met EPZ. Deze garantie vanuit de moedermaatschappij (403 verklaring) levert beperkingen op voor d e nderneming om individuele bedrijfsonderdelen onafhankelijk van elkaar te kunnen positioneren. Tevens zorgt deze garantie ervoor, dat de waarde van alle onder de Holding hangende activit eiten, dus ook eventuele nieuwe investeringen, kan worden aangesproken om schulden van de gegarandeerde entiteiten te voldoen. 2

1.2 Werkgelegenheid Per eind 2017 zal de werkgelegenheid over de verschillende PZEM onderdelen binnen het geografische gebied van haar aandeelhouders naar verwachting als volgt zijn: 1 Bedrijfsonderdeel Voltijdsequivalenten per 31-12-2017 Wholesale 139,5 Subtotaal hoofdkantoor Middelburg 139,5 Sloecentrale 48,0 EPZ 375,0 Subtotaal Energie 562,5 Evides 80,0 Totaal 642,5 1.3 Risico en rendement Energieproductie en -leveringsactiviteiten worden gekenmerkt door een relatief hoog risicoprofiel, hetgeen bij PZEM onder andere tot uitdrukking komt in een creditrating die door het bureau S&P op het niveau BB (hoog risico) is gesteld. De internationalisering van de energiemarkt en de steeds groter wordende rol van duurzaam opgewekte energie zorgen voor een blijvend veranderd speelveld waardoor de marktomstandigheden voor PZEM uitdagend blijven. Het risicoprofiel van de drinkwater activiteiten van Evides is beperkt. De winstgevendheid van dit onderdeel ligt al jaren in de buurt van wat maximaal is toegestaan conform regulering van de ACM. Industriewater heeft een hoger risicoprofiel, maar het rendement staat hiertoe in een gezonde verhouding. Beide bedrijfsonderdelen zijn nauw verwant doordat infrastructuur gedeeld wordt. 2. Aandeelhoudersbelanqen 2.1 Borging wettelijk publiek belang In de huidige ondernemingsstructuur van PZEM is het enige resterende wettelijke publiek belang dat van de drinkwatervoorziening. (Indirect) publiek aandeelhouderschap is conform de drinkwaterwet wettelijk verplicht en mede om deze reden hebben de PZEM aandeelhouders al jaren de wens om het 50% belang in Evides rech tstreeks in overheidshanden te brengen. Deze wens is onveranderd en alleen maar sterker geworden nu het Evides belang uitsluitend nog onderdeel uitmaakt van een Holding met commerciële energie activiteiten. Anderzijds moet geconstateerd worden, dat het Rijk zich in de eerder gevoerde discussie rond EPZ niet hard voor heeft gemaakt de aandelen Evides buiten de invloedssfeer van PZEM te brengen. Tevens zijn er waarborgen van toepassing met het oog op de drinkwatervoorziening, mocht er iets met de aandelen Evides gebeuren. Deze afwegingen leiden tot de conclusie, dat het rechtstreeks in overheidshanden brengen van de aandelen Evides een onverminderde wens van de PZEM aandeelhouders blijft. Tegelijkertijd kunnen de wettelijk gedefinieerde publieke belangen (drinkwaterwet) ook langs andere wegen geborgd worden dan het aandeelhouderschap van de huidige publieke aandeelhouders van PZEM. Dit biedt ruimte om met het oog op zorgvuldigheid en adequate timing naar een passende oplossing voor het PZEM belang in Evides te zoeken, waarbij vanuit aandeelhoudersperspectief vooral ook de zakelijke consequenties van deze oplossing doorslaggevend zullen moeten zijn. De veiligheid van de kerncentrale Borssele is van groot maatschappelijk belang. Dit belang is provincie overstijgend en om die reden is het Rijk vergunningverlener en toezichthouder. Mocht de nucleaire veiligheid of stralingsveiligheid onverhoopt ooit in het geding komen, dan heeft het rijk de verantwoordelijkheid op grond van internationale verdragen maatregelen te nemen om die veiligheid te borgen. Via wet- en regelgeving en door de toezichthouder ANVS wordt de veiligheid van de kerncentrale zeer nauwlettend gemonitord. Voor het overige geld t dat de elektriciteitsproductie door EPZ als zodanig met als publiek belang kan worden bestempeld omdat zij niet essentieel is voor de leveringszekerheid. Dit is ook de opvatting van het Rijk. m die reden kan gesteld worden, dat ondanks de maatschappelijke relevantie van een veilige kerncentrale, EPZ geen publieke belangen met zich meebr engt die via aandeelhouderschap van decentrale overheden geborgd dienen te worden. De PZEM aandeelhouders zijn van mening dat borging van de betreffende maatschappelijke belangen tot de verantwoordelijkheid van het Rijk behoort en zien hier dan ook nadrukkelijk een grotere rol voor het Rijk naar de toekomst toe.

2.2 Werkgelegenheid Duurzanne werkgelegenheid is in het verleden een belangrijke drijfveer van het publieke aandeelhouderschap in PZEM geweest. De werkgelegenheid die zich bevindt bij de energieproductie eenheden inclusief EPZ is een m in of meer vast gegeven zolang deze onderdelen in bedrijf zijn. Derhalve is publiek aandeelhouderschap niet noodzakelijk voor het w aarborgen van deze werkgelegenheid. Bovendien zijn deze bedrijfsonderdelen al enkele jare n verlieslatend en zullen ze dat naar verwachting nog zeker enkele jaren blijven. Vanuit aandeelho udersperspectief wordt daarmee niet aan de definitie van duurzame werkgelegenheid voldaan en kan aandeelhouderschap geen instrument zijn om deze werkgelegenheid in stand te houden. Ten aanzien van Evides geldt, dat de directe werkgelegenheid in Zeeland met circa 80 fte beperkt is en dat de infra gerelateerde werkgelegenheid hier redelijk vast verankerd is. In het verleden zijn gesprekken gevoerd over de mogelijkheden om meer werkgelegenheid naar Zeeland te verplaatsen, maar deze hebben tot op heden geen resultaat gehad. ok bij dit onderdeel lijkt aandeelhouderschap dus geen doorslaggevende factor te zijn voor het publieke belang van werkgelegenheid. p grond van h et voorgaande kan geconstateerd worden, dat werkgelegenheid als één van de leidende publieke belangen ter rechtvaardiging van het aandeelhouderschap in PZEM haar betekenis heeft verloren en niet langer een focus behoeft te zijn in de herijkte aandeelhoudersstrategie. 2.3 Duurzaamheid Duurzaamheid is bij de aandeelhoudersstrategie uit 2013 niet als publiek belang rond PZEM gedefinieerd. Bij de verkoop van DNWG heeft het echter wel een belangrijke plek in de overwegingen gekregen, aangezien overheden in toenemende mate betrokken raken bij decentrale duurzaamheidsoplossingen en er inmiddels onder andere ook een Zeeuws energie akkoord is gesloten. Tegen die achtergrond is het van belang in het kader van de herijkte aandeelhoudersstrategie de toepasselijkheid van dit publieke belang op PZEM te toetsen. p het gebied van energieproductie en -levering vinden in Nederland veel duurzaamheidsinitiatieven plaats. Daarbij moet geconstateerd worden, dat voor dergelijke initiatieven met een goede business case over het algemeen voldoende privaat kapitaal beschikbaar is. Voor zover een business case complexer is, zijn de risico's ook navenant groter. Er zijn voorbeelden bekend waarbij overheidsdeelnemingen in aanzienlijke financiële moeilijkheden kwamen als gevolg van dergelijke risico's. Dit wil niet zeggen dat overheden geen rol meer zouden moeten of kunnen spelen ten aanzien van energietransitie. De betrokkenheid van overheden ligt echter meer voor de hand in de energienetwerk omgeving inclusief de duurzame warmtevoorziening en dat is niet het werkdomein van PZEM als productie- en leveringsbe drijf. Resumerend geldt dat duurzaamheid weliswaar van groot belang is voor de publieke PZEM aandeelhouders, maar dat terughoudendheid dient te worden betracht in de inmenging van overheden in het domein van energieproductie en -levering. m die reden zien PZEM aandeelhouders, zeker onder de huidige omstandigheden, PZEM niet als het juiste vehikel om er de uitdaging van hun duurzaamheidsdoelstellingen te beleggen. 2.4 Risico en rendement Als decentrale overheden dienen de aandeelhouders van PZEM te streven naar een beperkt financieel risicoprofiel in hun activiteiten. Er is daarnaast geen rechtvaardiging meer aanwezig om het risicoprofiel op te rekken in het belang van gediende publieke belangen, aangezien dergelijke publieke belangen in relatie tot PZEM niet (meer) bestaan, zoals uit het voorgaande blijkt. Tegen die achtergrond stelt het kader van wensen en bedenkingen dat in de motie rond de verkoop van DNWG die door Provinciale Staten op 9 juni 2017 is vastgesteld, ook vast dat Wholesale niet past bij publieke aandeelhouders. Hetzelfde geldt voor EPZ, met dien verstande, dat de vrijheid om hier afscheid van te nemen zeer beperkt is. Voor het belang in Evides geldt, dat dit qua rendement/risico profiel goed past bij publieke aandeelhouders. Voorgaande wensen van aandeelhouders laten zich vertalen in een oproep aan de nderneming om de strategische koers zodanig in te richten dat de eerder ingezette herstructurering wordt voltooid. Aandeelhouders vinden het daarbij wenselijk dat zij niet langer worden blootgesteld aan de risico's van commerciële energie activiteiten in de vorm van Wholesale en EPZ.

In het verlengde van de constatering dat directe publieke belangen bij energieproductie en -leveringsactiviteiten ontbreken en de wens de nderneming te herstructureren zijn de volgende afwegingen voor aa ndeelhouders van belang bij de beoordeling van aan hen voorgestelde plannen en investeringsvoorstellen vanuit de nderneming; Bijdrage aan aandeelhouderswaarde optimalisatie; Streven naar een beperkt risicoprofiel; en Passend bij de doelstelling om via herstructurering de betrokkenheid van aandeelhouders bij commerciële energie activiteiten te beëindigen. Bij de genoemde focus op herstructurering door de nderneming sturen aandeelhouders aan op behoud van zo veel mogelijk aandeelhouderswaarde. Deze waarde kan dan, zodra de herstructurering is voltooid buiten de huidige ondernemingsstructuur aangewend worden in het belang van overige maatschappelijke doelstellingen. Inzet van de herijkte aandeelhoudersstrategie is dan ook vanuit perspectief van rendementen risico met name hierop geënt. 2.5 Implicaties voor het aandeelhouderschap Ten aanzien van de deelneming in PZEM in haar huidige vorm kan gesteld worden dat deze geen publieke belangen meer dient, anders dan het belang van de bescherming van de kwaliteit van drinkwater via de participatie in Evides. Dit belang zou daarom rechtstreeks in overheidshanden moeten komen, hetzij van de huidi ge PZEM aandeelhouders, hetzij van een andere overheid. Voor de overige onderdelen geldt hiermee dat niet langer wordt voldaan aan de in de Nota Verbonden Partijen 2016 verwoorde legitimatie voor overheidsaandeelhouderschap. Feitelijk komt daarmee de legitimatie van het PZEM aandeelhouderschap te vervallen. In de huidige ondernemingsstructuur staat het de aandeelhouders echter niet vrij hun belang in PZEM te vervreemden. Voor de onderdelen Evides en EPZ gelden immers beperkingen ten aanzien van de groep van mogelijke eigenaren. D erhalve roepen PZEM aandeelhouders de Raad van Bestuur van de nderneming (onder toezicht van de Raad van Commissarissen) op via de implementatie van hun bedrijfsstrategie een zodanige herstructurering te realiseren, dat aandeelhouders de mogelijkheid krijgen eigenstandig te bepalen van welke bedrijfsonderdelen zij nog wel eigenaar willen blijven en van welke zij afscheid willen nemen. Aandeelhouders zullen de initiatieven van de nderneming beoordelen vanuit deze doelstelling en zich daarbij in eerste instantie richten op optimalisatie van aandeelhouderswaarde. 3. Corporate qovernance In paragraaf 3 van de Nota Verbonden Partijen 2016 zijn de voor de Provincie Zeeland relevante uitgangspunten neergelegd ten aanzien van beheer van verbonden partijen. Via de statutenwijziging voor PZEM die per 1 juli 2017 van kracht is geworden, hebben aandeelhouders meer invloed gekregen op de koers van de nderne ming. Deze beweging sluit goed aan op het aangepaste ondernemingsprofiel en de provinciale visie op verbonden partijen. PZEM aandeelhouders zijn van mening dat het wenselijk is de uitgebreide toezicht en goedkeuringsmogelijkheden volgens de statuten op zorgvuldige wijze in te vullen. Hiertoe dien t een actieve dialoog te blijven bestaan tussen aandeelhouders en nderneming enerzijds en aandeelhouders onderling anderzijds. De aandeelhouderscommissie, die hiertoe inmiddels enkele jaren functioneert, voldoet goed aan deze behoefte. In aanvullin g hierop achten aandeelhouders het wenselijk dat zij op periodieke basis worden geïnformeerd over de gang van zaken binnen de nderneming en de voortgang van de uitvoering van het strategisch beleid. Dit bevordert een zorgvuldige besluitvorming over zaken waarover aandeelhouders zich ingevolge de statuten een mening dienen te vormen Wij stellen u voor te besluiten overeenkomstig bijgevoegd ontwerp-besluit. Gedeputeerde staten, Drs. J.M.M. Polman, voorzitter A.W. Smit, secretaris. 5

nderwerp; Aandeelhoudersstrategie PZEM N.V. ntwerp-besluit De staten der provincie Zeeland, gelezen het voorstel van Gedeputeerde Staten van 26 september 2017, nr. 17020424; besluiten: I. De aandeelhoudersstrategie PZEM NV vast te stellen als volgt: Ten aanzien van de onderneming PZEM zijn geen directe publieke belangen meer aanwezig die aa ndeelhouderschap in de huidige vorm rechtvaardigen. PZEM aandeelhouders streven naar participatie in activiteiten met een beperkt risicoprofiel en derhalve passen commerciële energieproductie en -leveringsactiviteiten niet bij publieke aandeelhouders. Door de unieke samenstelling van activiteiten binnen de PZEM groep staat het aandeelhouders momenteel niet vrij afscheid te nemen van hun belang in de nderneming. Daarom achten zij het wenselijk dat deze situatie wordt gewijzigd en roepen de RvB en RvC op via implementatie van een bedrijfsstrategie de herstructurering van de nderneming vorm te geven en daarbij rekening te houden met de volgende wensen: Wholesale past niet bij publieke aandeelhouders. Wat aandeelhouders betreft dienen alle denkbare scenario's parallel te worden verkend. Vanuit aandeelhoudersperspectief is daarbij van belang dat de oplossing met het behoud van de hoogste aandeelhouderswaarde wordt gekozen. De afwegingen ten aanzien van Wholesale gelden in gelijke mate voor EPZ met dien verstande dat de mogelijkheden voor een oplossing voor EPZ beperkt zijn. De Provincie blijft een duidelijke rol zien voor het Rijk bij het vinden van een oplossing voor de kerncentrale Borssele vanwege het provincie overstijgende belang van deze centrale. Aandeelhouders wensen het belang in Evides separaat van de overige PZEM onderdelen in rechtstreekse overheidseigendom onder te brengen. Evides past qua profiel goed bij de PZEM aandeelhouders en idealiter zouden zij zelf rechtstreeks eigenaar worden van het 50% belang in Evides. Tegelijkertijd erkennen zij dat borging van publieke belangen rond Evides ook via wetgeving en (deels) via andere overheidsaandeelhouders kan plaatsvinden. Daarom staan zij ervoor open ook breder te kijken naar de mogelijkheden voor omhanging van de Evides aandelen dan uitsluitend overdracht aan henzelf indien dit de realisatie van de omhanging zou bespoedigen. Aandeelhouders erkennen de samenhang met het realiseren van een oplossing voorde overige onderdelen van PZEM en roepen directie en RvC op hun wensen in relatie tot Evides bij de strategische mogelijkheden voor Wholesale en EPZ te betrekken. Zo lang het aandeelhouderschap in PZEM voortduurt, is de wens van aandeelhouders dat maximaal ingezet wordt op beperking van verliezen uit energieproductie activiteiten en optimalisatie van aandeelhouderswaarde. Vanuit de rol van overheidsaandeelhouder blijft oog bestaan voor andere belangen, zoals die van werknemers. In het verlengde van de constatering dat directe publieke belangen bij energieproductie en -leveringsactiviteiten ontbreken en de wens de nderneming te herstructureren zijn de volgende afwegingen voor aandeelhouders van belang bij de beoordeling van aan hen voorgestelde plannen en investeringsvoorstellen vanuit de nderneming: Bijdrage aan aandeelhouderswaarde optimalisatie; Streven naar een beperkt risicoprofiel; en Passend bij de doelstelling om via herstructurering de betrokkenheid van aandeelhouders bij commerciële energie activiteiten te beëindigen. Mocht het zo zijn dat er na het afronden van de volledige herstructurering van de nderneming nog financiële middelen overblijven, dan kunnen deze door de deelnemende overheden buiten PZEM om worden geïnvesteerd in initiatieven meteen publiek belang. 6

De volgende uitgangspunten worden gehanteerd bij de invulling van het aandeelhouderschap PZEM: Gegeven het grote financiële belang beoogt de Provincie actief aandeelhouder van PZEM te zijn binnen de grenzen van de wet en de statuten; De Provincie streeft naar frequente communicatie m et en over PZEM via (informele) aandeelhoudersbijeenkomsten en bredere presentaties rond belangrijke besluitvormingstrajecten; De Provincie zal via een vertegenwoordiging in de aandeelhouderscommissie actief toezien op de borging van haar belangen zoals geformuleerd in deze aandeelhoudersstrategie en hierbij steeds zo veel mogelijk gezamenlijk met overige aandeelhouders optrekken; De Provincie zal haar bevoegdheden conform de herziene statuten van PZEM zorgvu ldig hanteren en daarbij steeds de uitgangspunten van de Nota Verbonden Partijen 2016 en de doelstellingen van deze aandeelhoudersstrategie als uitgangspunt nemen. 7