De verzekering bij uw hypotheeklening

De verzekering bij uw hypotheeklening Het is verre van gemakkelijk om een goed contract te kiezen voor de schuldsaldoverzekering die u hoogstwaarschijnlijk als garantie voor uw hypotheeklening zult moeten sluiten. Wij helpen u op weg. Vroeger was het zo dat als u belastingvoordeel wenste te genieten met uw hypotheeklening, u verplicht was om een schuldsaldoverzekering te sluiten. Hoewel die regel nu inmiddels een aantal jaar is afgeschaft, leggen de meeste kredietgevers nog altijd zo'n verzekering op. Voor hen vormt dat contract een belangrijke waarborg: mocht u overlijden nog vóór de lening is afbetaald, dan krijgen zij het geleende kapitaal volledig of ten dele terugbetaald van de verzekeraar. Ook voor uw erfgenamen komt die oplossing niet zo slecht uit aangezien zij bij uw vroegtijdig overlijden dan op z'n minst van een zware financiële zorg verlost zijn. Bovendien geven de premies in bepaalde gevallen recht op belastingvoordeel. Als u over een groepsverzekering beschikt, kunt u vragen om de overlijdensdekking als schuldsaldoverzekering aan te wenden (voordelen, o.m. geen medische formaliteiten, geen extra premie; nadelen, o.m. mogelijk verlies van dekking bij verlaten van werkgever). Anders hebt u geen keuze en moet u op individuele basis een contract sluiten. Voorwaar geen makkelijke opdracht. Veel verschillende premieformules > Er zijn dikwijls verschillende mogelijkheden voor de duur van de premiebetaling. Ofwel betaalt u alles in één keer. Ofwel spreidt u de betaling over een aantal jaar. In de meeste gevallen wordt dan een constante premie berekend, waarbij u dus telkens hetzelfde bedrag betaalt. Wettelijk gezien mag u de betaling in dat geval over maximaal twee derde van de looptijd van de lening spreiden (voor een lening over 20 jaar: 13 jaar), en tot voor kort was dat ook de gewone gang van zaken. Maar sinds de spelregels voor het belastingvoordeel met een hypotheeklening zijn veranderd, spelen alsmaar meer verzekeraars daarop in door de mogelijkheid te bieden van een veel kortere duur, bv. 2 of 3 jaar (verder zal het nut daarvan blijken). Ofwel betaalt u de hele looptijd lang een premie, maar elk jaar een ander bedrag. De verzekeraar bepaalt immers voor elk jaar hoeveel risico hij loopt om het verzekerde kapitaal te moeten uitkeren, men spreekt daarom van een "risicopremie". Doorgaans stijgt het premiebedrag de eerste jaren lichtjes en begint het zowat halverwege de leenduur te zakken. Vergelijken met de andere formules is daardoor heel moeilijk. > Bovendien zijn er binnen elk van die formules vaak ook nog eens twee mogelijkheden: soms is het premiebedrag contractueel gegarandeerd of is de premie-evolutie volledig uitgestippeld (u kunt een tabel opvragen met de bedragen), dan weer niet. In het eerste geval ligt vast dat er niet zal worden geraakt aan de premie die bij de aanvang werd afgesproken (en evenmin aan het verzekerde kapitaal). Nu echter maakt de formule opgang waarbij de premie wettelijk slechts voor maximaal drie jaar mag vastliggen, waarna de verzekeraar de tarieven kan wijzigen als hij dat nodig acht, bv. volgens hoe de sterftecijfers zijn geëvolueerd. Maar laten we eerlijk zijn: de kans is klein dat de premie daarvoor zal moeten worden herzien aangezien de Belgen alsmaar langer leven en de sterftecijfers dus dalen. Hoe wordt de premie bepaald? Het hangt van veel factoren af hoeveel een schuldsaldoverzekering kost. 30 BUDGET& RECHT januari / februari 2007 nr. 190

Uw hypotheeklening Hoe hoger de intrestvoet en/of hoe langer de looptijd van de hypotheeklening, hoe hoger veelal de premie (voor eenzelfde verzekerd kapitaal). Daarnaast stijgt de premie in principe naarmate u een groter bedrag laat verzekeren. Alleen verloopt dat in dat geval niet altijd recht evenredig. Een voorbeeld. Een 30-jarige rokende vrouw betaalt bij Winterthur een eenmalige premie van zowat 880 (nietgegarandeerd tarief) voor een verzekerd kapitaal van 50 000, terwijl ze bij dezelfde maatschappij voor het dubbele verzekerd is als ze 1 262 betaalt, dus niet eens de helft méér. BELASTINGVOORDEEL De aftrek voor de enige en eigen woning Sinds het inkomstenjaar 2005 geeft de som van enerzijds de intresten en de kapitaalafl ossing van de hypotheeklening en anderzijds de premie van de schuldsaldoverzekering recht op een fi scale aftrek. De basisaftrek komt voor 2006 neer op maximaal 1 920 per belastingplichtige, en daar kan de eerste 10 jaar 640 bij komen (en nog eens 60 indien ten minste 3 kinderen ten laste). De aftrek brengt een besparing op berekend tegen de marginale aanslagvoet van de betrokkene, dus het tarief van toepassing op de hoogste schijf van de inkomsten. De belastingvermindering in het kader van het pensioensparen In dat geval kan elke belastingplichtige voor 2006 met maximaal 800 aanspraak maken op een belastingvermindering. De besparing komt neer op het bedrag van de premie vermenigvuldigd met de zogenoemde bijzondere gemiddelde aanslagvoet van de betrokkene (tussen 30 en 40 %). Absolute voorwaarde is wel dat u dat jaar nog geen andere storting hebt gedaan in het kader van het pensioensparen want u mag slechts één contract in uw belastingaangifte opnemen. De belastingvermindering voor een "gewone levensverzekering" In die veronderstelling kan elke belastingplichtige voor 2006 met maximaal 1 920 aanspraak maken op een belastingvermindering (meer bepaald die "voor het langetermijnsparen" zoals dat in het jargon luidt). De besparing wordt op dezelfde manier berekend als in het kader van het pensioensparen. Voor de precieze voorwaarden van die drie formules verwijzen we naar onze Belastinggids 2006. Terloops: als de fi scus eenmaal belastingvoordeel heeft toegekend aan de verzekering, zal hij later, als het ooit tot een uitkering komt, ook een deel van de koek willen (ten minste 10 %). Vandaar dat iemand die hoe dan ook geen belastingvoordeel kan genieten met zijn schuldsaldoverzekering, er goed aan doet om duidelijk een niet-fi scale polis te vragen. Weet ook dat als u de premie eenmaal in uw belastingaangifteaangifte hebt opgenomen zonder dat ze fi scaal werd benut, een eventuele uitkering later toch zal worden belast! Uw overlijdensrisico > In principe wordt rekening gehouden met uw leeftijd en uw geslacht om te bepalen hoe groot uw risico op overlijden is. Hoe ouder u bent bij de ondertekening van het contract, hoe duurder de premie. Daarnaast zijn vrouwen meestal goedkoper af dan mannen. De leeftijdsfactor is niet te onderschatten: voor een looptijd van 20 jaar betaalt een 40-jarige volgens ons onderzoek vaak ongeveer twee keer zo veel als een 30-jarige. > Andere factoren die vaak ook meetellen om uw overlijdensrisico te bepalen, zijn: het feit of u rookt of niet (soms laat zich dat pas vanaf een bepaalde leeftijd of vanaf een bepaald kapitaal voelen in het bedrag van de premie); uw gezondheidstoestand. Soms volstaat het dat u een lijst met medische vragen invult, in andere gevallen moet u zich door een arts laten onderzoeken en het kan ook dat een gespecialiseerd onderzoek wordt geëist. Hoe hoger uw leeftijd en hoe groter het verzekerd kapitaal, hoe strenger de medische formaliteiten. Het checken van de gezondheidstoestand is trouwens een van de factoren waardoor het soms heel wat tijd vergt alvorens de verzekering wordt toegekend. Weet dat u in het ergste geval kunt worden geweigerd, waardoor u op zoek moet naar een andere verzekeraar. > De verzekeraars hanteren bepaalde uitsluitingen, dat zijn gevallen waarin ze ondanks uw overlijden het geld toch niet aan de kredietgever zullen uitkeren en uw erfgenamen de hypotheeklening dus alleen verder zullen moeten afbetalen. De meest voorkomende uitsluitingen zijn zelfmoord in het eerste jaar van het contract, een overlijden bij het beoefenen van een gevaarlijke sport (diepzeeduiken, valschermspringen, zweefvliegen ), een overlijden in een land in oorlog of een als gevaarlijk omschreven land, een overlijden na deelname aan rellen enz. Soms kunt u bepaalde van die uitsluitingen tegen betaling toch laten verzekeren, bv. luchtsporten (deltavliegen, vlucht met een luchtballon, valschermspringen, elastiekspringen enz.). De tariefvergelijking In de tabel op blz. 32 vindt u een aantal premievoorbeelden. Enkele vaststellingen: Bij een en dezelfde verzekeraar is de niet-gegarandeerde premie in principe goedkoper dan de gegarandeerde. Algemeen bekeken is er enorm veel verschil tussen de verzekeraars. Daardoor kunt u met een niet-gegarandeerde premie bij maatschappij X soms meer dan 50 % uitsparen in vergelijking met een gegarandeerde premie bij maatschappij Y. Maar evengoed kan de gegarandeerde premie van de ene beduidend goedkoper zijn dan de nietgegarandeerde van een andere. Grosso modo zijn de voordeligste constante premies in veel gevallen goedkoper dan de voordeligste risicopremies (daarom vindt u die laatste niet terug in de tabel). En in principe zijn de interessantste niet-gegarandeerde tarieven goedkoper dan de meest interessante gegarandeerde tarieven. Welke formule te kiezen? In de eerste plaats is het maar de vraag of u echt wel kunt/mag kiezen. Daarnaast bepaalt de fiscale kant van de zaak of u beter af bent met een eenmalige dan wel met een constante BUDGET& RECHT januari / februari 2007 nr. 190 31

32 BUDGET& RECHT januari / februari 2007 nr. 190 SCHULDSALDOVERZEKERING: de premie voor een 30-jarige (1) (gegevens op 20/10/2006) indien hypotheeklening van 100 000, met constante maandelijkse afbetalingen, tegen 4,50 %, over 20 jaar; met verzekering Jaarlijkse constante premie betaalbaar gedurende 13 jaar Eenmalige premie Maatschappij man vrouw man vrouw roker niet-roker roker niet-roker roker niet-roker roker niet-roker Niet-gegarandeerde premies (3) AGF 236,27 167,88 160,25 113,07 2 366,70 1 639,88 1 558,57 1 054,16 ARGENTA (3) 238,42 210,70 159,51 142,98 2 522,11 2 224,92 1 673,77 1 495,38 AXA 230,51 164,79 154,68 110,20 2 225,21 1 520,54 1 415,40 942,25 BELSTAR (3) n.v.t. 179,65 n.v.t. 121,76 CARDIF 199,32 150,31 151,17 109,32 1 751,05 1 465,78 1 273,63 1 012,81 DEFA FINANCE / VDV (4) (niet-abonnees) 194,78 150,31 134,75 98,35 1 751,05 1 465,78 1 262,55 919,16 DEFA FINANCE / VDV (4) (abonnees) 186,23 143,08 129,05 94,39 1 654,90 1 385,47 1 191,90 871,03 DE FEDERALE n.v.t. 183 n.v.t. 116,26 DELTA LLOYD LIFE 194,78 155,80 134,75 98,35 1 967,40 1 546,43 1 319,08 923,62 ETHIAS 182,66 182,66 120,04 120,04 FORTIS AG 276,11 195,11 187,11 134,11 2 802,11 1 937,11 1 857,11 1 286,11 FORTIS BANK VERZEKERINGEN (5) (5) (5) (5) 3 184,16 2 694,84 1 983,10 1 638,35 ING BANK (agentschappen) 3 127,82 2 419,23 1 932,82 1 522,07 MERCATOR (basisformule) 223,15 168,79 140,97 109,92 2 400,70 1 754,95 1 473,60 1 089,22 MERCATOR ( preferred risk ) (6) n.v.t. 153,48 n.v.t. 101,92 n.v.t. 1 582,31 n.v.t. 998,62 P&V 239,15 239,15 162,81 162,81 2 539,54 2 539,54 1 701,11 1 701,11 VIVIUM LIFE 267 178,23 216,15 141,84 2 495,35 1 736,69 1 994,70 1 374,05 WINTERTHUR 217,32 161,01 138,75 104,89 2 057,79 1 487,19 1 262,55 919,16 ZA VERZEKERINGEN (3) 231,17 175,44 166,72 125 2 241,34 1 647,40 1 555,12 1 107,16 Gegarandeerde premies AGF 290,83 249,70 180,01 155,51 2 943,28 2 504,29 1 768,98 1 506,13 AXA 280,05 251,74 166,82 149,63 2 987,51 2 685,22 1 787,45 1 606,48 BELGISCHE LEEUW (7) 225,04 225,04 141,30 141,30 2 464,78 2 464,78 1 536,26 1 536,26 BELSTAR 255,88 255,88 160,52 160,52 2 636,36 2 636,36 1 598,25 1 598,25 CARDIF 217,11 160,65 165,69 149,46 1 921,73 1 580,01 1 411,96 1 267,91 DEFA FINANCE / VDV (4) (niet-abonnees) 217,11 160,65 141,30 (7) 138,33 1 921,73 1 580,01 1 411,96 1 267,91 DEFA FINANCE / VDV (4) (abonnees) 204,66 152,85 134,24 (7) 131,74 1 816,09 1 493,36 1 321,22 1 182,49 DE FEDERALE 253,76 253,76 157,72 157,72 2 779,24 2 013,12 1 741,96 1 281,94 DELTA LLOYD LIFE 239,64 232,45 151,90 138,33 2 598,11 2 520,16 1 652,70 1 505,64 DVV 316,37 269,45 217,22 170,76 3 132,89 2 656,99 2 143,01 1 611,15 ETHIAS 259,33 259,33 165,67 165,67 FORTIS AG 335,10 247,11 229,10 154,11 3 563,10 2 496,11 2 436,10 1 501,11 GENERALI 259,80 259,80 166,54 166,54 2 761,76 2 761,76 1 735,16 1 735,16 KBC 312,21 261,92 211,35 162,59 3 301,39 2 639,35 2 218,43 1 586,77 P&V 330,11 330,11 219,17 219,17 3 509,08 3 509,08 2 303,99 2 303,99 WINTERTHUR 311,39 262,86 197,15 167,83 3 312,04 2 770,14 2 054,36 1 721,74 Dexia Bank weigerde, zoals gewoonlijk, om onze vragenlijst in te vullen en ontzegt de consument daardoor het recht op prijstransparantie. Uit een beperkte anonieme steekproef bleek hoe dan ook dat deze verzekeraar veel Swiss Life beweerde geen tijd te hebben om de vragenlijst in te vullen. Fidea Verzekeringen en ING Verzekeringen (producten verkocht via makelaars) waren hun premies aan het herzien. n.v.t.: niet van toepassing (1) Inclusief alle kosten en taksen. (2) Met de bedoeling de premie fiscaal in te brengen in het kader van het pensioensparen. (3) Garantie gedurende 3 jaar, behalve bij Belstar (slechts 1 jaar) en bij Argenta en ZA Verzekeringen (geen enkele garantie). (4) Makelaars die een korting toekennen aan de abonnees van Test-Aankoop. Bij VDV Conseil verloopt de communicatie alleen in het Frans. (5) De formule betaalbaar gedurende 13 jaar is niet mogelijk, u kunt de premiebetaling alleen over 5 jaar spreiden. Voor de vier hypotheses van onze tabel bedragen de premies dan resp. 617,20, 567,07, 416,43 en 344, (6) Mits de verzekerde goed scoort voor bepaalde gezondheidsindicatoren. Voor een 30-jarige die een kapitaal van 100 000 laat verzekeren, volstaat een gunstige Body Mass Index (in principe opgegeven in de lijst met me- (7) Zonder rekening te houden met de 1,24 die eenmalig bij de eerste premie als kosten wordt aangerekend.

van het volledige leenbedrag Jaarlijkse constante premie van zowat 800, betaalbaar gedurende een beperkt aantal jaar (2) man vrouw roker niet-roker roker niet-roker 4 627,10 3 569,43 2 791,59 2 537,96 3 693,21 2 744,52 2 750,64 2 517,38 3 678,54 2 744,52 2 669,58 2 471,01 3 646,94 2 704,26 2 638,41 2 449,29 3 678,54 2 783,83 2 669,58 2 471,01 4 661,93 4 661,93 3 582,91 3 582,91 4 760,10 3 667,10 4 616,50 2 787,30 3 779,46 3 576,94 2 793,58 2 568,38 premie. Tot slot hebben wij ook voor de keuze "gegarandeerd/niet-gegarandeerd" een tip in petto voor u. Soms geen of weinig keuze > Lang niet alle verzekeraars bieden alle premieformules aan die we hebben beschreven. > Vaak stuurt de kredietgever bij wie de hypotheeklening wordt gesloten, u voor de schuldsaldoverzekering regelrecht in de armen van een specifieke (bevriende) verzekeraar door u een korting op uw intrestvoet van uw lening te beloven als u daarmee akkoord gaat. En soms is hij zo gewiekst om te bepalen dat als u later alsnog van schuldsaldoverzekeraar wilt veranderen, hij de intrestvoet van uw lening dan mag optrekken! > Niet iedereen kan een eenmalige premie aan aangezien die per definitie veel zwaarder op het budget weegt dan een periodieke premie. > Of u vindt het misschien zonde van het vele geld dat uit uw vermogen verdwijnt als u de volledige premie in één keer betaalt en niet lang daarna overlijdt > Sommigen tillen dan weer zwaar aan het feit dat veel maatschappijen bij elke premiebetaling vaste kosten aanrekenen: daardoor riskeert u op het einde van de rit met een constante premie, en des te meer met een risicopremie, meer kosten te hebben betaald dan met een eenmalige premie. Fiscus bepaalt mee uw keuze U hebt er uiteraard alle voordeel bij om fiscaal het onderste uit de kan te halen. Alleen moet u beseffen dat het er dik in zit dat de verzekeringspremies heel waarschijnlijk niets zullen opleveren in 4 777,33 4 663,20 3 613,48 2 765,32 4 694,99 4 694,99 2 805,04 2 805,04 3 759,67 3 548,19 3 568,03 2 741,16 3 759,67 3 548,19 3 561,32 2 741,16 3 712,86 2 758,36 2 770,42 2 684,80 4 672,12 4 651,95 3 561,32 2 755,78 4 719 4 719 2 875,46 2 875,46 4 800 + 1 262,36 3 800 + 1 370,36 2 800 + 1 673,10 2 800 + 1 28 5 745,05 5 745,05 3 791,21 3 791,21 duurder was dan onze Beste Koop, en alleen een gegarandeerd tarief aanbood. 65. dische vragen). GOED OM TE WETEN > De verzekeraar mag de kosten voor het medisch onderzoek van u terugvorderen als u uiteindelijk niet met hem scheep gaat of als u het contract binnen 30 dagen opzegt, althans voor zover de maatschappij daar melding van heeft gemaakt in het voorstel. > U hebt 30 dagen bedenktijd na de ondertekening van het contract. Toch is het beter om de algemene en bijzondere voorwaarden van de schuldsaldopolis al eens op voorhand te lezen. Let onder meer op de mogelijke uitsluitingen. > Soms worden in de offerte alleen de laagste premies vermeld. Dat wil zeggen de niet-gegarandeerde, en voor de risicopremie ook nog eens alleen de premie van het eerste jaar (normaal verhogen de premies nadien gedurende een bepaalde periode). > Vraag altijd naar de premie van een kapitaal dat een paar duizend euro hoger ligt dan wat u strikt genomen nodig hebt. Soms maakt dat voor de premie amper een verschil uit, en dan beschikt u toch maar op een goedkope manier over een extra overlijdensdekking. > Als de kredietgever de intrestvoet van de lening koppelt aan een schuldsaldoverzekering bij een specifi eke verzekeraar, vraag dan een offerte voor een schuldsaldoverzekering bij onze Beste Koop en gebruik ze om uw kredietgever te overtuigen een andere verzekeraar in de arm te nemen. BUDGET& RECHT januari / februari 2007 nr. 190 33

Beste Koop > Doordat er zoveel verschillende premieformules bestaan en er met zoveel criteria rekening moet worden gehouden, is het niet mogelijk om voor iedereen te zeggen welke maatschappij de Beste Koop is. Maar als u inlichtingen inwint bij de maatschappijen die we hierna aanbevelen, is de kans groot dat u een voordelig contract vindt. Als u kiest voor een eenmalige premie of een constante premie gespreid over een beperkt aantal jaren (veelal twee of drie), vraagt u het best een offerte aan AXA, Cardif, Delta Lloyd Life en Winterthur. Voor de formule van de constante premie gespreid over twee derde van de leenduur zijn Cardif en Delta Lloyd Life over het algemeen zeer interessant voor mannen, en vrouwen moeten zeker een offerte vragen aan AXA, Belgische Leeuw, Cardif, De Federale, Delta Lloyd Life, Ethias en Mercator. > Het is aangeraden om de zoektocht naar de meest voordelige schuldsaldoverzekering over te laten aan een makelaar. Vraag een offerte waar op z'n minst de premies van de bovenstaande maatschappijen in voorkomen. De ervaring leert ons dat een goede makelaar soms een korting in petto heeft. DefA Finance en VDV Conseil bv. kennen een korting toe aan de abonnees van Test-Aankoop. Aangezien zij evenwel niet met Ethias en De Federale werken, vraagt u bij die verzekeraars beter zelf de premie op. BMI AANVAARDBAAR ALS CRITERIUM? De gezondheidstoestand is een van de factoren die het overlijdensrisico bepaalt. De vraag is hoe ver een verzekeraar daarin mag gaan. Een van de gevallen waarin de maatschappij Mercator een lager tarief ("preferred risk") hanteert dan haar basistarief, is wanneer een niet-roker die een kapitaal laat verzekeren van maximaal 125 000, een goede BMI (Body Mass Index) heeft. Is de ongelijkheid die daardoor wordt gecreëerd, wel objectief en redelijkerwijze te verantwoorden? Zo niet, dan is er sprake van ongeoorloofde discriminatie. De verzekeraar zal daarom moeten kunnen uitleggen waarom hij dat bepaald onderscheid maakt. Mercator heeft het over een beloning voor een gezonde levenswijze. Maar is het niet perfect denkbaar dat een niet-roker met een goede BMI toch zeer ongezond leeft? Het is wetenschappelijk moeilijk hard te maken dat niet-rokers met een lage BMI sowieso minder kans maken om vroegtijdig te overlijden dan niet-rokers met een hoge BMI. Ons lijkt het dan ook dat Mercator te ver gaat met deze praktijk. de formule die het meest voor de hand ligt, die van belastingvoordeel samen met de hypotheeklening (in het kader van de zogenoemde aftrek voor de enige en eigen woning). In de praktijk zit u met de afbetaling van de lening immers snel aan het maximum (vaak reeds met een lening van amper zowat 70 000). Er zijn evenwel nog andere mogelijkheden om de verzekering fiscaal in te brengen. In het kaderstukje op blz. 31 vatten we de spelregels van elke formule kort samen. Met deze tips komt u een heel eind op weg: 1. Als u de lening op het einde van het jaar sluit, bent u voor de schuldsaldoverzekering fiscaal het best af met een eenmalige premie die u inbrengt in het kader van de aftrek voor de enige en eigen woning. Dat jaar zult u voor de lening immers sowieso slechts weinig intresten en kapitaalaflossing kunnen aftrekken. 2. Met een lening op een ander ogenblik gaat uw mogelijke belastingvoordeel in het kader van de aftrek voor de enige en eigen woning wellicht volledig op aan de lening. Dan zoekt u beter op een andere manier voordeel met de schuldsaldoverzekering: Met een lening bij het begin van het jaar kunt u alsnog belastingvoordeel genieten met een eenmalige premie indien gebruik wordt gemaakt van een wettelijk achterpoortje. Mits u de premie tegen uiterlijk 15/6 of 30/6 betaalt, mag de verzekeraar de polis reeds eind december van het vorige jaar laten aanvangen ("een retroactieve polis"). Calculeer wel altijd enige manoeuvreerruimte in want de goedkeuring van een schuldsaldo-verzekering vergt wat tijd. U moet de premie dan vermelden in het kader van de belastingvermindering voor de "gewone levensverzekering". Met een lening in het midden van het jaar ten slotte kunt u belastingvoordeel genieten als u voor een periodieke constante premie kiest die u aangeeft in het kader van het pensioensparen, en waarbij u dus mikt op een premiebedrag waarmee u zo dicht mogelijk komt bij het maximumbedrag dat voor het pensioensparen wordt toegelaten (betaling gedurende een heel beperkt aantal jaar). Let wel: dat is niet mogelijk mocht u dat jaar al hebben belegd in de formule van het pensioensparen. Gegarandeerd of niet gegarandeerd? Vraag de twee premiebedragen op. Normaliter zult u beter af zijn met een niet-gegarandeerde premie, tenzij het verschil vrij klein is (zowat 10 %) of u al veel risico loopt met uw lening (bv. omdat de lening een jaarlijks veranderlijke intrestvoet heeft zonder de mogelijkheid om de looptijd bij een stijgende intrestvoet te verlengen, of omdat u dicht bij uw maximale terugbetalingscapaciteit zit). Y. Evenepoel en N. Vanhee 34 BUDGET& RECHT januari / februari 2007 nr. 190