DOCENTENHANDLEIDING! VOOR GROEP 6/7/8 VAN DE BASISSCHOOL
PRAKTISCHE INFORMATIE 1. Inleiding De meeste kinderen zijn wel bekend met feestdagen zoals Kerst of Sinterklaas. Maar weten uw leerlingen ook dat Kerstmis niet alleen te maken heeft met cadeautjes en de Kerstman, maar ook met de geboorte van Jezus? Weten ze welke gebeurtenis er met Pinksteren gevierd wordt? En hoe zit het eigenlijk met feesten van andere godsdiensten? Is vasten bijvoorbeeld alleen iets wat de moslims doen en is Holi Phagwa iets wat alleen je hindoestaanse buurjongen viert? Om samen met uw leerlingen op zoek te gaan naar antwoorden op deze en andere vragen rondom religieuze feesten kunt u terecht bij Feest! In de Abdij, dat het Museum voor Religieuze Kunst ontwikkeld heeft samen met het Catharijneconvent te Utrecht, initiatiefnemer van Feest! Weet wat je viert. Feest! In de Abdij is een educatief programma over feestdagen. De leerlingen maken kennis met feesten uit verschillende religies, denken na over de rituelen die bij feesten horen en ontdekken wat de functie van feesten is. Ook laat het ze reflecteren op henzelf en hun klasgenootjes. Welke feesten vier je, welke niet en wat zegt dat over jezelf? Het lesmateriaal bestaat uit een introductie, een creatieve opdracht, informatie over de museumles en een verwerkingsles. 2. Doelgroep, doelstelling, kerndoelen Feest! In de Abdij is ontwikkeld voor leerlingen van groep 6, 7 en 8 van de basisschool. Het programma is geschikt voor alle soorten scholen, zowel openbaar, katholiek, christelijk als islamitisch. Het lesprogramma kan naar eigen inzicht worden afgestemd op de achtergrondkennis van de leerlingen. Het programma Feest! In de Abdij heeft de volgende doelen: Leerlingen raken vertrouwd met achtergronden en verhalen van religieuze feesten in Nederland en de invloed van deze feesten op de ordening van het kalenderjaar. Leerlingen leren belangrijke begrippen en kenmerken van de godsdienstige stromingen. Leerlingen leren welke overeenkomsten en verschillen er zijn tussen feesten in verschillende religies. Leerlingen leren de tradities en feesten van andere religies respecteren en waarderen. De leerlingen leren respectvol omgaan met verschillen in opvattingen van klasgenoten. LESMATERIAAL www.feestweetwatjeviert.nl/di gibord/ (Museum voor Religieuze Kunst Uden) DATA EN TIJDEN Schooljaar 2018-2019, excl. Schoolvakanties en feestdagen Ma t/m vr 09:15-10:30 10:45-12:00 12:30-13:45 Kosten: 3,00 per leerling AANMELDEN info@museumvoorreligieuzeku nst.nl of via uw lokale marktplaats BEGELEIDING 2 begeleiders MRK 1 begeleider van de school per groep van 4 leerlingen (begeleider begeleidt opdrachten) VERVOER Gratis busvervoer: tijdens schooljaar 2018-2019 is gratis busvervoer mogelijk voor scholen buiten Uden. Neem hiervoor contact op met: Quirine van Aerts 0413-263431 Voor het museum is voldoende gratis parkeerplaats voor auto s en fietsen. WEBSITE Bekijk de volgende website om goede achtergrondinformatie te krijgen over feesten: www.feestweetwatjeviert.nl Het lesprogramma is vakoverstijgend kan worden ondergebracht bij de leergebieden Oriëntatie op jezelf en de wereld, Nederlands en Kunstzinnige oriëntatie, Geschiedenis en Godsdienst/Levensbeschouwing. 2
3. Opzet lesmateriaal Het programma Feest! In de Abdij bestaat uit drie lessen: A. Een voorbereidende les op school Via modules op digibord maken kinderen kennis met feesten en naamheiligen. B. Museumles in het MRK Onder begeleiding van een museumdocent maken de leerlingen op speelse wijze kennis met belangrijke en bekende feesten als Werelddierendag, Halloween/Allerzielen, Kerst, Carnaval, Pasen, Ramadan Suikerfeest en Holi. Ze bestuderen kunstwerken, bekijken films en fotoreportages, beantwoorden quizvragen en leren over feesten met behulp van een digitale verhalentafel. Als sluitstuk maken de leerlingen van een van de feesten een embleem. C. Verwerkingsles op school In de verwerkingsles herhalen de leerlingen de opgedane kennis in de vorm van een creatieve schrijfopdracht en een spel. 4. De lessen Les 1: Voorbereidende les Les 1: Feest! Weet wat je viert In de eerste les ligt de nadruk op de kennismaking met het programma Feest! Weet wat je viert en het activeren van de voorkennis. Ga naar www.feestweetwatjeviert.nl/digibord (Museum voor Religieuze Kunst Uden). Ga naar: Les 1: Feest! Weet wat je viert. De docent kan achtergrondinformatie over de feesten vinden op www.feestweetwatjeviert.nl Voorbereiding: Bekijk de onderdelen in de digibordmodule: Feestfilmpjes Feestdagenquiz Hoe vier je feest? Spel: Weet hoe je heet! Feestdagenkalender De werkbladen: Feesten, Verjaardagen en naamdagen, Hoe vier je feest, De handleiding: Kijken naar kunst met kinderen En: Achtergrondinformatie over verjaardagen, naamdagen en heiligen. Kies naar gelang de kennis van de klas een van de volgende opdrachten. Belangrijk bij de opdrachten is dat het gesprek in de klas wordt aangegaan waarbij alle leerlingen hun ervaringen en meningen kunnen delen. 3
Tabblad FEESTEN Opdracht 1: Start de module feestfilmpjes op digibord en kies 2 feesten die dichtbij het museumbezoek plaatsvinden. Bekijk deze met de klas. Opdracht 2: Speel de Feestdagenquiz met de klas. Je kunt deze op moeilijkheidsgraad instellen. Hoeveel weten de leerlingen van feesten en waarom we deze vieren? Ga met de klas na iedere vraag wat dieper in op de antwoorden. Wie zijn de ouders van Jezus? Wat maakt hun zo bijzonder? Bij welke geloven wordt er gevast? Waarom doen ze dat? Opdracht 3: Print het werkblad Feesten voor de klas uit en vul deze gezamenlijk in. Tijdens het invullen zullen er veel vragen en discussie ontstaan over welke feesten er wel en niet door leerlingen worden gevierd. Ga deze gesprekken aan en deel kennis uit over hoe de feesten dan worden gevierd. Tabblad HOE VIER JE FEEST Opdracht 4: Maak de Feestrituelenquiz met de klas. Welke rituelen doen veel kinderen, welke weer niet? De rituelen worden na ieder antwoord verder uitgelegd. Opdracht 5: Print het werkblad Hoe vier je Feest voor de klas uit en vul deze gezamenlijk in. Tijdens het invullen zullen er veel antwoorden komen over wat er tijdens feesten wordt gegeten en welke voorwerpen bijpassend zijn. Ga deze gesprekken aan en deel ervaringen uit. Tabblad VERJAARDAG EN WEET HOE JE HEET Opdracht 6: laat kinderen in de naamheiligenmodule hun naam invullen. Dan komen ze erachter naar welke heilige ze zijn vernoemd en wanneer die feestdag is. Ga wat dieper in over het begrip heiligen. Zijn er namen die van dezelfde heilige afkomen? Hoe zit het met namen uit verschillende religies, komen die ook van één naam af? Tabblad ACTUELE THEMALESSEN Opdracht 7: bent u op zoek naar een actuele themales? Ga dan boven in digibord naar het tabblad actuele themalessen en print het desbetreffende werkblad uit. 4
Les 2: Museumbezoek Voorbereiding: Bekijk de museumregels Zorg voor voldoende begeleiding, zie hiervoor de uitleg die u digitaal heeft ontvangen. Museumregels Om een bezoek aan het museum prettig te laten verlopen, heeft het museum enkele huisregels opgesteld. U blijft als docent verantwoordelijk voor het gedrag van de leerlingen. Om misverstanden te voorkomen vragen wij u om leerlingen en begeleiders voorafgaand aan het bezoek op de hoogte te stellen van de huisregels: Begeleiding Van de begeleiders / docenten vanuit school verwachten wij een actieve bijdrage en dat zij bij de leerlingen blijven. U blijft als docent verantwoordelijk voor het gedrag van de leerlingen. Begeleiders zijn welkom en hebben gratis toegang. Camera s en mobiele telefoons: Het maken van foto s zonder flits is toegestaan. Graag in de zalen van het museum de mobiele telefoons op stil te zetten. Tijdig beginnen: Wanneer u een groepsbezoek brengt vragen wij u tijdig aanwezig te zijn. Houdt u rekening met toiletbezoek en het ophangen van jassen en tassen. Eten en drinken Als u met uw klas in het museum de tussendoortjes of lunch wilt eten, wilt u dit dan bij uw reservering aangeven? We zoeken dan naar een geschikte ruimte. In de zalen mag niet gegeten en gedronken worden. Regels op de zaal In de museumzalen gelden de volgende regels: Door niet te rennen of duwen stoor je je medeleerlingen niet Door niet te schreeuwen kan iedereen zich goed concentreren Door niet aan de kunstwerken komen, beschadig je deze kostbare voorwerpen niet (denk aan de scherpe punt van het potlood!) Door niet op de vitrines leunen geef je anderen ook de kans om te kijken 5
Les 3: Verwerking Tijdens deze laatste les blikken jullie samen terug op het bezoek aan de tentoonstelling Feest! In de Abdij en de lessen in de klas. Ook geven we een aantal stellingen mee waar als klas open over kan worden gesproken. Nabespreking museumbezoek Bespreek het bezoek aan de tentoonstelling Feest! In de Abdij: wat vonden de leerlingen goed en wat niet? Welk voorwerp of onderdeel was het mooist of leukst? Bespreek het project: wat was er leuk of niet leuk? Stellingen Het is belangrijk om veel van elkaars religies en feesten af te weten De Ramadan en het vasten na Carnaval zijn eigenlijk helemaal niet zo verschillend Iedereen die carnaval viert zou daarna ook moeten vasten In Nederland moeten we meer feestdagen van elkaar, dus van verschillende religies, vieren Ik snap niet waarom de een wel Kerstmis viert en de ander niet Cadeautjes horen bij jarig zijn Ik zou in de klas wel meer feesten willen vieren, namelijk U kunt deze stelling naar gelang de interesse en diversiteit van de klas aanvullen. Tip: U kunt samen met de klas een gebedshuis in buurt bezoeken Of in de klas eenzelfde feest uit diverse culturen gelijktijdig vieren. Wat vinden de kinderen van de feesten of het bezoek aan het gebedshuis? Wat valt ze op? Zien ze overeenkomsten met andere religies? 6