EXTERNE VEILIGHEID BESTEMMINGSPLAN WOLFSHEIDE RAPPORTAGE GEMEENTE RENKUM 21 september 2009
Inhoud 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Doel 3 1.3 Leeswijzer 3 2 Wet- en regelgeving 4 2.1 Inleiding 4 2.2 Beleidskader 4 3 Uitgangspunten 6 3.1 Inleiding 6 3.2 Beschrijving plangebied 6 3.3 Risicobronnen 6 3.3.1 Transport gevaarlijke stoffen per spoor 7 3.3.2 Transport gevaarlijke stoffen over de weg 7 3.3.3 Buisleiding 7 3.3.4 Opslag gevaarlijke stoffen 8 3.4 Bebouwings- / omgevingskenmerken 8 3.5 Overige Parameters 9 4 Resultaten 10 4.1 Inleiding 10 4.2 Plaatsgebonden risico 10 4.2.1 Huidige situatie 10 4.2.2 Toekomstige situatie 10 4.3 Groeprisico 10 4.3.1 Huidige situatie 11 4.3.2 Toekomstige situatie 11 4.4 Conclusie 12 ARCADIS 2
HOOFDSTUK 1Inleiding 1.1 AANLEIDING De gemeente Renkum is voornemens het bestemmingsplan Wolfsheide te actualiseren. Het huidige bestemmingsplan is verouderd en moet in het licht van de Wro geactualiseerd worden. In het nieuwe plan worden geen functiewijzigingen meegenomen. Wel dient een bestemmingsplanprocedure te worden doorlopen. Onderdeel daarvan is een studie naar de eterne veiligheidsituatie. Op basis van de aanwezige risicobronnen is bepaald of bij de actualisatie voldaan wordt aan de landelijke normen voor eterne veiligheid. 1.2 DOEL De algemene doelstelling van deze rapportage, is het actualiseren van de eterne veiligheidssituatie met betrekking tot het Bestemmingsplan Wolfsheide. Met het bestemmingsplan wordt zoveel mogelijk aangesloten op de actuele situatie in het betrokken gebied. 1.3 LEESWIJZER In hoofdstuk 2 wordt de vigerende wet- en regelgeving op het gebied van de risico s van opslag en transport van gevaarlijke stoffen weergegeven. De uitgangspunten en methodiek worden in hoofdstuk 3 besproken. De resultaten zijn weergegeven in hoofdstuk 4 waar een korte conclusie op volgt. ARCADIS 3
HOOFDSTUK 2Wet- en regelgeving 2.1 INLEIDING In dit hoofdstuk wordt de van toepassing zijnde wet- en regelgeving voor eterne veiligheid weergegeven. Eerst wordt het algemene beleidskader geschetst waarbij de termen plaatsgebonden risico en groepsrisico worden verklaard en waarbij ook de stappen, welke deel uitmaken van de verantwoordingsplicht groepsrisico, aan de orde komen. 2.2 BELEIDSKADER In 2004 is het Bevi [1] in werking getreden. Het Bevi is van toepassing voor inrichtingen, die in het kader van de Wet Milieubeheer een vergunning nodig hebben, maar ook op bestemmingsplannen in het kader van de Wet op de Ruimtelijke Ordening. Voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over spoor is de Circulaire Risiconormering Vervoer Gevaarlijke Stoffen [2] van toepassing. Deze Circulaire is gebaseerd op de Risico Normering Vervoer Gevaarlijke Stoffen [3]. Deze sluit zoveel mogelijk aan bij het besluit eterne veiligheid inrichtingen (Bevi). In het BEVI zijn de waarden voor het plaatsgebonden risico en het groepsrisico voor het eerst wettelijk verankerd. Voor het plaatsgebonden risico houdt dit in dat voor nieuwe kwetsbare bestemmingen niet binnen de 10-6 contour gebouwd mag worden. Voor het groepsrisico geldt een oriëntatiewaarde, maar tevens een verantwoordingsplicht, waarbij elke toename van het groepsrisico gemotiveerd dient te worden. Plaatsgebonden risico Het plaatsgebonden risico geeft inzicht in de theoretische kans op overlijden van een individu op een bepaalde horizontale afstand van een risicovolle activiteit. Het plaatsgebonden risico wordt bepaald door te stellen dat een (fictief) persoon zich 24 uur per dag gedurende een heel jaar onbeschermd op een bepaalde plaats bevindt. Het plaatsgebonden risico wordt bepaald door het aantal transporten van gevaarlijke stoffen en de ongevalfrequentie en wordt uitgedrukt als een kans per jaar. De plaatsgebonden risicocontour is een contour waarbij alle punten met een gelijk risico met elkaar verbonden worden. Deze punten worden bepaald door de kans van optreden van diverse ongevalscenario s. De grenswaarde voor het plaatsgebonden risico is 10-6 per jaar en geldt voor nieuwe situaties. Hierbinnen mogen geen kwetsbare objecten worden toegevoegd en ook nieuwe beperkt kwetsbare objecten, zijn in beginsel niet toegestaan. 1 Als het plaatsgebonden risico 10-8 per jaar is, wordt het als verwaarloosbaar beschouwd. 1 Kwetsbare bestemmingen zijn woningen, scholen, bedrijven met meer dan 50 werknemers e.d. ARCADIS 4
Groepsrisico Het groepsrisico wordt behalve de ongevalfrequentie en het aantal transporten van gevaarlijke stoffen, tevens bepaald door de hoeveelheid aanwezige mensen in de nabijheid van een mogelijk ongeval. Bij het aangeven van representatieve hoeveelheden personen wordt gewerkt vanuit zowel kwetsbare als beperkt kwetsbare objecten. Met het groepsrisico wordt aangegeven hoe groot het aantal dodelijke slachtoffers bij een ongeval kan zijn op basis van de hoeveelheid aanwezige mensen. Naarmate de groep slachtoffers groter wordt, moet de kans op een dergelijk ongeval (kwadratisch) kleiner zijn. Bij het bepalen van het groepsrisico wordt getoetst aan de oriëntatiewaarde. ARCADIS 5
EXTERNE VEILIGHEID BESTEMMINGSPLAN WOLFSHEIDE HOOFDSTUK 3.1 3 Uitgangspunten INLEIDING In dit hoofdstuk worden de uitgangspunten van de berekeningen weergegeven. Achtereenvolgens wordt ingegaan op het plangebied Wolfsheide, de risicobronnen in en nabij het plangebied en de overige invoerparameters voor RBMII. 3.2 BESCHRIJVING PLANGEBIED Het plangebied voor de ontwikkeling voor woningbouwlocatie Wolfsheide ligt in Wolfheze, wat valt onder de gemeente Renkum. Het plangebied heeft voornamelijk een woonfunctie. De bedoeling is om 49 woningen met parkeergelegenheden te realiseren. Op afbeelding 3.1 is in het roze kader de planlocatie te zien. De donderblauwe lijn is het nabij gelegen spoortraject, de lichtblauwe lijn geeft de Rijksweg A50 aan. Afbeelding 3.1 Plangebied Wolfsheide en omgeving 3.3 RISICOBRONNEN Het plangebied ligt naast het spoortraject Arnhem Ede-Wageningen waarover gevaarlijke stoffen vervoerd wordt. Daarnaast ligt nabij het plangebied de Rijksweg A50, waar eveneens ARCADIS 6
transport van gevaarlijke stoffen plaatsvindt. Zodoende kan het transport beperkingen opleggen aan de ruimtelijke invulling van het plan. Om de eterne veiligheidsrisico s in kaart te brengen is een kwantitatieve risicoanalyse uitgevoerd van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de A50 en per spoor. Verder ligt direct naast het plangebied Wolfsheide een buisleiding en ligt in de nabijheid een opslagtank met gevaarlijke stoffen. De aanwezigheid van deze risicobronnen kan ruimtelijke beperkingen opleggen aan het plangebied. Per risicobron wordt kwalitatief bekeken of de opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen eterne veiligheidsrisico s oplevert ter hoogte van het plangebied. 3.3.1 TRANSPORT GEVAARLIJKE STOFFEN PER SPOOR Tabel 3.1 Vervoer gevaarlijke stoffen per spoor In de onderstaande tabel is aangegeven wat het vervoer is op basis van Prorail Capaciteitsmanagement: Spoortransport gevaarlijke stoffen 2008 [4] en het vervoer op basis van de prognoses uit 2007 voor de middellange termijn [5]. Categorie gevaarlijke stoffen Vervoer 2008 Verwacht vervoer 2020 A( brandbare gassen) 400 0 C3 (zeer brandbare vloeistof) 1850 0 D4 (zeer toische vloeistof 30 0 3.3.2 TRANSPORT GEVAARLIJKE STOFFEN OVER DE WEG Op circa 800 meter afstand van het plangebied ligt de Rijksweg A50. De afstand tussen het plangebied en de A50 is circa 800 meter. De eterne veiligheidsrisico s die de A50 door het vervoer van gevaarlijke stoffen met zich meebrengt zijn daarom verwaarloosbaar. 3.3.3 BUISLEIDING Afbeelding 3.2 In het kader van eterne veiligheid is één buisleiding die langs het plangebied loopt van belang, te weten een aardgasleiding van de Gasunie. Het roze kader geeft het plangebied weer, de rode stippellijn is de buisleiding. Liggen van de buisleiding ten opzichte van plangebied ARCADIS 7
Hogedruk aardgasleiding De buisleiding loopt langs de zuidzijde van het plangebied ( zie afbeelding 3.2). De diameter van de buisleiding is 12 inch. De maimale werkdruk bedraagt 40 bar. Op basis van de vigerende circulaire Buisleidingen is een bebouwingsvrije afstand van 4 meter en een toetsingsafstand van 20 meter bepaald voor de hogedruk aardgasleiding leiding [9]. Het plangebied ligt buiten de bebouwingsvrije afstand. PM: risicoberekeningen worden uitgevoerd. Aanvullende gegevens volgen nog. 3.3.4 PROPAANTANK Op circa 180 meter afstand van het plangebied Wolfsheide staat een propaantank met een capaciteit van 8000 liter behorende bij de camping Lindehof. Op basis van de Provinciale Risicokaart en de Regeling Eterne Veiligheid Inrichtingen (REVI) zijn de eterne veiligheidsrisico s geïnventariseerd van de propaantank. Waar nodig wordt voor aanvullende risicoberekeningen informatie ingewonnen bij het Activiteitenbesluit [8]. Daarbij is zowel gekeken naar het plaatsgebonden risico (de ligging van de PR 10-6 contour) als het groepsrisico (de omvang van het invloedsgebied) van de propaantank. Het plangebied Wolfsheide is met een roze kader weergegeven. Afbeelding 3.3 Locatie risicobron: propaantank ten opzichte van plangebied Op basis van de risicokaart ligt de PR 10 6 contour op 20 meter en is deze dus niet van invloed op het plangebied. De propaantank heeft verder geen invloed op het groepsrisico. PM: risicoberekeningen worden uitgevoerd. Aanvullende gegevens volgen nog. 3.4 BEBOUWINGS- / OMGEVINGSKENMERKEN Voor eterne veiligheid wordt specifiek gekeken naar de bebouwde omgeving. Bij het berekenen van de risico s wordt rekening gehouden met de situering van de 49 etra woningen op de locatie Wolfheide. Bij de berekening van de mogelijke aanwezigen wordt uitgegaan van ca 1,7 personen per woning. ARCADIS 8
De huidige en toekomstige bebouwing is ingetekend met behulp van Google Earth, zoals weergegeven in bijlage 4. De persoonsdichtheden zijn bij Bridgis opgevraagd. Waar er geen dichtheden bij Bridgis bekend waren is gebruik gemaakt van kentallen. Deze kentallen zijn afkomstig uit het Groene Boek (publicatiereeks gevaarlijke stoffen nummer 1). De dag/ nachtverhouding voor het aantal aanwezigen bij woningen is 50%/100% en voor bedrijven geldt 100% dag en 0% nacht. 3.5 OVERIGE PARAMETERS Voor de berekeningen is gebruik gemaakt van het risicoberekeningsprogramma RBMII. Dit programma is voorgeschreven vanuit het ministerie van Verkeer en Waterstaat voor infrastructuur. In deze studie is met versie 1.3 gewerkt. Naast het vervoer en de omgeving zijn er een aantal overige parameters die ingevuld moeten worden. Deze worden in deze paragraaf weergegeven. De overige parameters zijn: Weerstation: Deelen Aanwezigheid wissels: ja Breedte spoor: 8 meter Snelheid: meer dan 40 km/u Ligging spoor: dubbel Overwegen: één ARCADIS 9
HOOFDSTUK 4Resultaten 4.1 INLEIDING In dit hoofdstuk worden de resultaten van de risicoberekeningen van het transport van gevaarlijke stoffen over het spoortraject Arnhem Ede-Wageningen besproken. Het plaatsgebonden risico en het groepsrisico zijn uitgerekend voor een drietal situaties: de huidige ruimtelijke situatie met de huidige transportgegevens; de geplande ruimtelijke situatie met de nieuwbouw en de huidige transportgegevens; de geplande ruimtelijke situatie met de nieuwbouw en het hoogste (Global Economy) groeiscenario van het transport. De eterne veiligheidsrisico s van de propaantank en de buisleiding worden kwalitatief bepaald. 4.2 SPOORTRAJECT ARNHEM EDE-WAGENINGEN 4.2.1 PLAATSGEBONDEN RISICO Het plaatsgebonden risico wordt beïnvloed door de transporten van gevaarlijke stoffen en niet door de ruimtelijke situatie. Huidig vervoer Op basis van de uitgangspunten in hoofdstuk 3 is in de onderstaande tabel het resultaat voor het plaatsgebonden risico weergegeven met de huidige vervoerscijfers. Deeltraject 1 PR 10-5 PR 10-6 PR 10-7 PR 10-8 Situatie 2015 n.a. n.a. 13 192 Toekomstig vervoer In de toekomstige situatie zal incidenteel vervoer van gevaarlijke stoffen plaatsvinden. Met betrekking tot eterne veiligheid zijn de plaatsgebonden risico s verwaarloosbaar. 4.2.2 GROEPRISICO De hoogte van het groepsrisico wordt bepaald door het vervoer, maar ook door de omgeving. Onderscheid is gemaakt in de berekening van het groepsrisico tussen de huidige situatie en de autonome ontwikkeling (geplande bebouwing) in relatie tot de huidige vervoerscijfers en de toekomstige vervoerscijfers in 2020. In de onderstaande grafieken is het groepsrisico voor de drie situaties weergegeven. In bijlage 3 is over het traject aangegeven waar zich het hoogste groepsrisico bevindt. ARCADIS 10
Huidige ruimtelijke situatie met het huidig transport Met de huidige vervoerscijfers en de huidige bebouwing is het groepsrisico 0,9. Onderstaande grafiek geeft het groepsrisico weer. Afbeelding 4.1 Groepsrisico huidige bebouwing en huidige vervoerscijfers Toekomstige ruimtelijke situatie met huidig transport In de situatie met de huidige vervoerscijfers in combinatie met de toekomstige bebouwing is het groepsrisico 0,9. Het groepsrisico ligt onder de oriëntatiewaarde. Onderstaande grafiek geeft deze resultaten weer. Afbeelding 4.2 Groepsrisico toekomstige bebouwing en huidige vervoerscijfers Toekomstige ruimtelijke situatie met toekomstig transport In de situatie met de toekomstige vervoerscijfers in 2020 in combinatie met de toekomstige bebouwing is geen groepsrisico aanwezig. 4.3 BUISLEIDING PM: de uitkomsten van de risicoberekeningen van de overige risiobronnen dienen nader te worden ingevuld. Door het ontbreken van enkele gegevens kunnen nog geen risicoberekeningen worden uitgevoerd. ARCADIS 11
4.4 OPSLAG GEVAARLIJKE STOFFEN PM: de uitkomsten van de risicoberekeningen van de overige risiobronnen dienen nader te worden ingevuld. Door het ontbreken van enkele gegevens kunnen nog geen risicoberekeningen worden uitgevoerd. 4.5 CONCLUSIE De eterne veiligheidsrisico s voor het spoortraject zijn uitgerekend. De PR10-6 contour is niet aanwezig. Om deze reden voldoet het plaatsgebonden risico aan de norm, omdat er geen sprake is van (beperkt) kwetsbare objecten binnen de PR 10-6 contour. Het groepsrisico ligt in de huidige situatie onder de oriëntatiewaarde. Na de verwachte afname van het transport van gevaarlijke stoffen is het groepsrisico afwezig. PM: de uitkomsten van de risicoberekeningen van de overige risiobronnen dienen nader te worden ingevuld. Door het ontbreken van enkele gegevens kunnen nog geen risicoberekeningen worden uitgevoerd. ARCADIS 12
BIJLAGE 1 Referenties 1 Besluit Eterne Veiligheid Inrichtingen, ministerie VROM, Staatscourant mei 2004 2 Circulaire Risico Normering Vervoer Gevaarlijke Stoffen, Tweede Kamer, Staatscourant augustus 2004 3 Nota Risico Normering Vervoer Gevaarlijke Stoffen, Tweede Kamer, 1996 4 ProRail Capaciteitsmanagement, gerealiseerd vervoer over 2007 5 Marktverwachting vervoer gevaarlijke stoffen per spoor, ProRail Spoorontwikkeling, september 2007 6 PGS1, Het groene boek, Methoden voor het bepalen van mogelijke schade, ministerie van VROM, 2005 7 Regeling Eterne Veiligheid Inrichtingen, ministerie VROM, Staatscourant 2004 8 Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer, oftewel Activiteitenbesluit, januari 2008 9 1984 circulaire hogedrukaardgasleidingen ARCADIS 13
BIJLAGE 2 Plaatsgebonden risico Afbeelding 4.4 Plaatsgebonden risico ARCADIS 14
BIJLAGE 3 Groepsrisico Afbeelding 4.5 Groepsrisico huidige situatie Afbeelding 4.6 Groepsrisico toekomstige situatie ARCADIS 15
EXTERNE VEILIGHEID BESTEMMINGSPLAN WOLFSHEIDE BIJLAGE 4 Ingetekende bebouwing 2 1 12 4 13 5 11 3 15 16 10 14 7 9 6 8 Naam functie Aantal 1 Wo 1 Wolfheze 59/118 Kengetal Bridgis 2 Wo 2 Wolfheze 11/22 3 Wo 3 Wolfheze - Wolfsheide 34/68 4 Wo 4 Wolfheze 29/57 5 Wo 5 Wolfheze 42/84 6 Wo 6 Wolfheze 38/76 7 Wo 7 Wolfheze 11/22 8 Wo 8 Wolfheze 13/26 9 We1 Wolfheze werken 5/10 p/ha 10 kwb 4 Wolfheze basisschool 515/0 11 kwb 3 Wolfheze bungalowpark 56/93 p/ha 12 kwb 2 Wolfheze tuincentrum 89/0 p/ha 13 kwb 1 Wolfheze verpleegtehuis 1500/1304 p/ha 14 kwb 6 Wolfheze 248/216 p/ha verzorgingsinstellingen 15 Bowo 1 Wolfheze 22/44* 16 Bowo 2 Wolfheze 23/46* * Bevolkingscijifers komen uit het bestemmingsplan ARCADIS 16