Onderzoek externe veiligheid Sportpark Van den Wildenberg

Transcriptie

1 Sportpark Van den Wildenberg projectnr revisie 01 juli 2009 Auteur ing. F.A.M. (Frank) Kriellaars Opdrachtgever Gemeente Goirle Postbus AA Goirle datum vrijgave beschrijving revisie 01 goedkeuring vrijgave juli 2009 definitieve versie TA MS

2 Colofon Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. Alle rechten voorbehouden. Behoudens uitzonderingen door de wet gesteld, mag zonder schriftelijke toestemming van de rechthebbenden niets uit dit document worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, digitale reproductie of anderszins of worden toegepast op situaties waarvoor dit rapport oorspronkelijk niet bedoeld was. Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voorvloeiend uit onderzoek waarbij gebruik is gemaakt van rekenprogramma's waarvan het gebruik van overheidswege verplicht is gesteld. Ook voor verschillen in uitkomsten met eerdere en/of toekomstige versies van deze rekenprogramma's kan Ingenieursbureau Oranjewoud B.V. niet verantwoordelijk worden gehouden.

3 Inhoud Blz. 1 Inleiding Doel onderzoek externe veiligheid 2 2 Beleidskader externe veiligheid 3 3 Inventarisatie risicobronnen Inrichtingen Transportmodaliteiten Hogedruk aardgasleidingen en K1,K2,K3-vloeistofleidingen 6 4 Conclusies 7 Pagina 1 van 6

4 1 Inleiding Het voornemen is om in het gebied 'Riels Kwadrant' in Goirle een sportpark te realiseren. Het perceel is in de huidige situatie bestemd voor landbouw. In figuur 1.1 is de ligging van het plangebied ten opzichte van de directe omgeving weergegeven. Voor deze ontwikkeling zal een nieuw bestemmingsplan opgesteld worden. In deze rapportage is ingegaan op het aspect externe veiligheid. N295 Figuur 1.1: De omgeving van het plangebied. 1.1 Doel onderzoek externe veiligheid Het doel van dit onderzoek is het inventariseren welke risicobronnen in de directe omgeving van het plangebied aanwezig zijn. Vervolgens wordt per risicobron geanalyseerd of deze in het kader van externe veiligheid beperkingen op kan leggen aan de voorgenomen ontwikkelingen in het plangebied. Hierbij wordt ook geanalyseerd of nader onderzoek naar een specifieke risicobron noodzakelijk is. Pagina 2 van 6

5 2 Beleidskader externe veiligheid Externe veiligheid beschrijft de risico's die ontstaan als gevolg van opslag of handelingen met gevaarlijke stoffen. Dit kan betrekking hebben op inrichtingen (bedrijven) of transportroutes. Op beide categorieën is verschillende wet- en regelgeving van toepassing. Het huidige beleid voor inrichtingen (bedrijven) is afkomstig uit het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi), het beleid voor transportmodaliteiten staat beschreven in de circulaire 'Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen' (crvgs). Binnen het beleidskader voor externe veiligheid staan twee kernbegrippen centraal: het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. Hoewel beide begrippen onderlinge samenhang vertonen zijn er belangrijke verschillen. Hieronder worden beide begrippen verder uitgewerkt. Plaatsgebonden Risico (PR) Het plaatsgebonden risico geeft de kans, op een bepaalde plaats, om te overlijden ten gevolge van een ongeval bij een risicovolle activiteit. De kans heeft betrekking op een fictief persoon die de hele tijd op die plaats aanwezig is. Het PR kan op de kaart van het gebied worden weergeven met zogeheten risicocontouren: lijnen die punten verbinden met eenzelfde PR. Binnen de 10-6 contour (welke als wettelijk harde norm fungeert) mogen geen nieuwe kwetsbare objecten geprojecteerd worden. Voor beperkt kwetsbare objecten geldt de 10-6 contour niet als grenswaarde, maar als een richtwaarde. Groeprisico (GR) Het groepsrisico is een maat voor de kans dat bij een ongeval een groep slachtoffers valt met een bepaalde omvang. Het GR is daarmee een maat voor de maatschappelijke ontwrichting. Het GR kan niet op de kaart worden weergegeven, maar wordt weergegeven in een grafiek waar de kans (f) afgezet wordt tegen het aantal slachtoffers (N), de fncurve. Het GR wordt bepaald binnen het invloedsgebied van een risicovolle activiteit. Dit invloedsgebied wordt doorgaans begrensd door de 1% letaliteitsgrens (tenzij anders bepaald), ofwel door de afstand waarop nog 1% van de blootgestelde mensen in de omgeving komt te overlijden bij een calamiteit met gevaarlijke stoffen. Verantwoordingsplicht In het Bevi en de crvgs is een verplichting tot verantwoording van het groepsrisico opgenomen. Deze verantwoordingsplicht houdt in dat iedere wijziging met betrekking tot planologische keuzes moet worden onderbouwd én verantwoord door het bevoegd gezag. Hierbij geeft het bevoegd gezag aan of het groepsrisico in de betreffende situatie aanvaardbaar wordt geacht. In het Bevi en de crvgs zijn bepalingen opgenomen waaraan deze verantwoording dient te voldoen. Hogedruk aardgasleidingen en K1,K2,K3 Op dit moment is de overheid bezig de circulaire "Zonering langs hoge druk aardgasleidingen "uit 1984 en de circulaire "bekendmaking van voorschriften ten behoeve van zonering langs transportleidingen voor brandbare vloeistoffen van de K1, K2, en K3 categorie" uit 1991 aan te passen in een nieuwe AMvB. Hierdoor zal het toetsingskader voor deze buisleidingen ook conform de systematiek met PR en GR gaan werken. Gemeenten worden geadviseerd om op dit beleid te anticiperen. Pagina 3 van 6

6 3 Inventarisatie risicobronnen Oranjewoud heeft geïnventariseerd welke risicobronnen in de omgeving van het plangebied aanwezig zijn. Daarbij is gekeken naar de aanwezigheid van de volgende risicovolle activiteiten: 1. Inrichtingen, welke onder het Besluit externe veiligheid inrichtingen vallen; 2. Transport van gevaarlijke stoffen over de weg, het spoor en het water; 3. Hogedruk aardgasleidingen en K1,K2,K3-vloeistofleidingen. Voor de inventarisatie van de risicobronnen is gebruik gemaakt van de volgende bronnen: Actuele tellingen van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg, RWS (2007); Spoor prognose 2007, ProRail (2007); Risicoatlas hoofdvaarwegen Nederland, ministerie van V&W (2003); Inrichtingen Na bestudering van de risicokaart blijkt dat er in de omgeving van het plangebied een risicovolle inrichting gesitueerd is (Christiaan Salvesen Tilburg, 250 meter ten noorden van het plangebied 'Riels Kwadrant'). De plaatsgebonden risicocontour en het invloedsgebied van deze inrichting reiken echter niet tot het plangebied, waardoor geen belemmeringen aan de voorgenomen ontwikkeling worden opgelegd. Het nieuwe sportpark zelf is ook een inrichting. Het sportpark als inrichting zal echter op het gebied van externe veiligheid geen invloed hebben op gevoelige objecten in de omgeving. 3.2 Transportmodaliteiten Transport over de weg De rijksweg A58 is op meter ten noorden van het plangebied 'Riels Kwadrant' gelegen. Uit de actuele tellingen van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg (RWS, 2007) blijkt dat over de rijksweg A58 stoffen uit de categorie GT3 en GT4 vervoerd worden. De invloedsgebieden van deze stoffen vallen over het plangebied 'Riels Kwadrant'. Echter vanwege de afstand tot het plangebied 'Riels Kwadrant' en de aard van de ontwikkeling is geen sprake van een rekenkundige toename van het groepsrisico. Dit wordt ondersteund door een onderzoek door Oranjewoud/SAVE 1 naar de invloed van ruimtelijke ontwikkelingen buiten de 200 meter op het groepsrisico. Daaruit blijkt dat ruimtelijke ontwikkelingen buiten de 200 meter van de weg geen significante invloed op het groepsrisico hebben. Nader kwantitatief onderzoek naar de A58 geeft daardoor geen verhoging van het groepsrisico en is niet noodzakelijk. 1 Afkapgrens, verantwoordingsplicht groepsrisico bij transport van gevaarlijke stoffen; SAVE/Oranjewoud (november 2008), projectnummer Pagina 4 van 6

7 Formeel gezien dient wel aandacht aan de verantwoordingsplicht van het groepsrisico besteed te worden. Echter vanwege de grote afstand van de A58 tot het plangebied, de aard van de voorgenomen ontwikkeling (relatief weinig personen gedurende een korte tijd aanwezig in het plangebied) en de aard van de stoffen (een toxisch gas is als gevolg van verspreiding en verdunning op grotere afstand, meer dan 200 meter, zeer waarschijnlijk niet meer zeer schadelijk) kan door de gemeente afgezien worden van een uitgebreide verantwoording van het groepsrisico. Daarnaast kunnen aanwezigen bij een eventuele calalimiteit door het WAS-systeem op tijd schuilen in de kantine, waardoor een betere bescherming wordt geboden dan verblijf buitenshuis. Aan de oostzijde van het plangebied 'Riels Kwadrant' ligt de N630. De N630 is niet opgenomen in de tellingen van het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg. In de buurt van de N630 liggen twee LPG tankstations, een golfclub met propaantank en een kampeerboederij met propaantank, die waarschijnlijk bevoorraad worden door tankwagens die gebruik maken van de N630. Het maatgevende scenario bij een ongeval met een tank gevuld met een brandbaar gas is een zogenaamde BLEVE (boiling liquid expanding vapor explosion). Bij een calamitieit met enkel brandbare gassen is sprake van een zogenaamde 'koude' BLEVE. Dit houd in dat een tot vloeistof verdicht gas bij instantaan falen onder druk expandeert tot een dampwolk. Bij een 'koude' BLEVE vindt een ontsteking van de dampwolk plaats, er ontstaat dan een vuurbal. De BLEVE geeft zowel een drukgolf als een intense warmtestraling en treed meteen op bij een calamiteit. Deze directe effecten van een BLEVE zijn niet te bestrijden, secundaire branden dienen wel bestreden te worden. Door de ontwikkeling van het plangebied 'Riels Kwadrant' wordt geen rekenkundige toename van het groepsrisico verwacht en zal de ligging van het groepsrisico als gevolg van deze lage transportintensiteiten ruim onder de oriëntatiewaarde liggen. Dit heeft te maken met het zeer geringe, incidentele vervoer van gevaarlijke stoffen over de N630 en de aard van de ontwikkeling. Transport over het spoor Het spoortraject Tilburg - Breda is gelegen op 3800 meter van het plangebied. Over het spoortraject Tilburg - Breda wordt onder andere chloor, dat een zeer toxisch gas is, vervoerd. Het invloedsgebied van deze stof bedraagt circa meter. Omdat het plangebied 'Riels Kwadrant' binnen het invloedsgebied is gelegen dient er aandacht besteed te worden aan het groepsrisico. Door de afstand van 3800 meter en het beperkt aantal aanwezige personen is de stijging van het groepsrisico naar verwachting niet rekenkundig zichtbaar. Met betrekking tot de verantwoordingsplicht van het groepsrisico wordt verwezen naar dezelfde onderbouwing als bij een calamiteit met toxische gassen op de A58. Transport over het water In de omgeving van het plangebied 'Riels Kwadrant' zijn geen vaarwegen gelegen die van invloed zijn op het aspect externe veiligheid. Er kunnen vanuit transport over water dan ook geen belemmeringen aan de voorgenomen ontwikkeling worden gelegd. Pagina 5 van 6

8 3.3 Hogedruk aardgasleidingen en K1,K2,K3-vloeistofleidingen Aangrenzend aan het plangebied lopen twee 4 inch aardgas transportleidingen met een maximale werkdruk van 40 bar. In 2007 heeft de minister reeds aangegeven dat de circulaire uit 1984 wordt vervangen. Het nieuwe beleid sluit zich aan bij externe veiligheidsbeleid, waarbij binnen de PR 10-6 contour geen kwetsbare objecten aanwezig mogen zijn. Voor beperkt kwetsbare objecten geldt deze als richtwaarde. Voor het groepsrisico geldt een verantwoordingsplicht, waarbij uitdrukkelijk rekening wordt gehouden met de oriëntatiewaarde van het groepsrisico en de elementen genoemd in artikel 13 van het Bevi. Het invloedsgebied van de aardgas transportleiding is volgens dit nieuwe beleid 95 meter. Het plangebied ligt gedeeltelijk in het invloedsgebied van deze aardgasleiding. Het is aan het bevoegd gezag om te bepalen in hoeverre invulling aan de verantwoordingsplicht gegeven wordt. Afbeelding 3.1 geeft de ligging van de aardgas transportleidingen ten opzichte van het plangebied 'Riels Kwadrant' weer. Doordat het de ontwikkeling van een sportpark, met relatief geringe personendichtheden, betreft behoeft geen uitgebreide verantwoordingsplichtprocedure doorlopen te worden. Aanbevolen wordt om de diverse onderdelen van de verantwoordingsplicht te doorlopen en de brandweer om advies te vragen. Een onderdeel van deze verantwoordingsplicht is het door de Gasunie laten uitvoeren van een kwantitatieve risicoanalyse. afbeelding 3.1: Ligging aardgas transportleidingen Ongeveer meter ten zuiden van het plangebied 'Riels Kwadrant' liggen twee aardgas transportleidingen. Deze leidingen hebben een diameter van 24 en 36 inch en een maximale werkdruk van 66.2 bar. Omdat beide leidingen in hetzelfde tracé lopen is gekeken naar de leiding van 36 inch. Volgens het nieuwe beleid zouden voor deze aardgas transportleidingen inventarisatieafstanden gelden van 310 en 420 meter. Deze inventarisatieafstanden hebben geen overlap met het plangebied 'Riels Kwadrant', Er kunnen vanwege deze aardgas transportleidingen dan ook geen belemmeringen aan de voorgenomen ontwikkeling worden gelegd. Pagina 6 van 6

9 4 Conclusies In de nabijheid van het plangebied 'Riels Kwadrant' is een aantal transportroutes waarover gevaarlijke stoffen getransporteerd worden en een inrichting die gevaarlijke stoffen opslaat. De inrichting Christiaan Salvesen en de aardgas transportleidingen ten zuiden van het plangebied 'Riels kwadrant' vormen op het gebied van externe veiligheid geen belemmering voor de voorgenomen ontwikkeling, omdat deze op voldoende afstand gelegen zijn. Van de A58, het spoortraject Tilburg - Breda en de N630 liggen de invloedsgebieden wel (deels) over de voorgenomen ontwikkeling heen. Echter bij deze risicobronnen is of de transporthoeveelheid gevaarlijke stoffen (bij de N630) te laag, of is de afstand tussen bron en ontvanger dermate groot (A58, spoor) dat het scenario (toxische gaswolk) geen reëel gevaar vormt voor de voorgenomen ontwikkelingen. De in dit onderzoek aangedragen tekstblokken waarom een uitgebreide verantwoordingsplicht niet noodzakelijk is kunnen gebruikt worden in de ruimtelijke onderbouwing bij het aspect externe veiligheid. Ten aanzien van de hogedruk aardgasleidingen direct naast het plangebied wordt wel beknopt aandacht aan de elementen van de verantwoordingsplicht besteed. Pagina 7 van 6