29 CAMPUS DE NAYER Workshops voor leerlingen Bouwmaterialen onder druk 30 Het onzichtbare leven op mijn bord 31 Knutselen met DNA 32 Crime Scene Investigation en chemoluminescentie 33 Polarisatie van licht 34 Logica: wiskunde, puzzels en Artificiële Intelligentie 35 Think 3D! 36 GIS in vogelvlucht 37 Escape Room engineering and science edition 38 Pinball (NIEUW!) 39 Workshop voor leerkrachten Lerarendag (NIEUW!) 40 < KU Leuven Jan De Nayerlaan 5 2860 Sint-Katelijne-Waver tel. + 32 15 30 66 56
30 CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN BOUWMATERIALEN ONDER DRUK Bouwkunde Sluit aan bij: Sterkteleer Leefwereld: Bouwkundige constructies Laat je leerlingen kennismaken met het gedrag van bouw - materialen door middel van het uitvoeren van buig- en druk - proeven. De leerlingen gaan onder andere een betonnen balk tot bezwijken toe belasten en het scheur gedrag analyseren. Ze doen dit door zelf de buigpers aan te sturen, doorbuigingen op te meten, aan scheurdetectie te doen en het patroon van de scheuren aan te duiden. Leerlingen uit aso wetenschappelijke richtingen Leerlingen uit tso richtingen wetenschappelijke richtingen (IW, bouw,...) Maximale groepsgrootte: 15 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data 3 u. Dennie Jansen en Inge Deygers
CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN 31 HET ONZICHTBARE LEVEN OP MIJN BORD De leerlingen gaan zelf na of en hoeveel micro-orga nismen er in voedings stalen aanwezig zijn. Dit gebeurt door de bacteriën te isoleren uit het voedingsstaal en seriële verdun ningen uit te platen zodat kwantifi catie mogelijk is. Daarnaast worden ook omgevings stalen (vb. gsm) geana ly seerd. De kolonievormende eenheden kunnen (op eigen initiatief) na 48 uren incubatie geteld worden en vergeleken worden met de geldende voedselveiligheids - normen. Chemie biochemie Sluit aan bij: biologie: microbiologie Leefwereld: voedselveiligheid, levensmiddelencontrole Leerlingen uit aso uit wetenschap pelijke richtingen. Leerlingen uit tso uit richtingen biotechnologie of aanverwante richtingen Vereiste voorkennis: Wat zijn bacteriën? Maximale groepsgrootte: 12 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data 2 u. Voorbereiding Er wordt een labotekst bezorgd die de leerlingen moeten voorbereiden. Volgende voedingsstalen mogen meegenomen worden voor analyse: aardappelsla, gesneden groeten Hans Rediers en Christel Verreth
32 CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN KNUTSELEN MET DNA Chemie biochemie Sluit aan bij: biologie, microbiologie, genetica Leefwereld: biotechnologie, genetisch gemodificeerde organismen Laat de wereld van DNA en genetische modificatie echt tot leven komen met deze work shop. De leerlingen zullen plasmide DNA isoleren uit bacteriën en zullen dit DNA knippen met restrictieenzymen. De DNA-fragmenten worden vervolgens geana ly seerd met agarosegel electroforese. Leerlingen uit aso uit wetenschappelijke richtingen (6e jaars) Leerlingen uit tso uit richtingen biotechnologie of aanverwante richtingen (6e jaars) Vereiste voorkennis: Wat is DNA? Wat zijn bacteriën? Maximale groepsgrootte: 12 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data 4,5 u. Hans Rediers en Christel Verreth
CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN 33 CRIME SCENE INVESTIGATION EN CHEMOLUMINESCENTIE In deze workshop worden leer - lingen voor één dag forensisch onderzoekers die ingeschakeld worden om het moordwapen, moordenaar en de moordlocatie te ontdekken. Omdat op de plaats delict bloedsporen vaak onzicht - baar zijn voor het blote oog moeten de leerlingen gebruik maken van de chemische stoffen Luminol en Fluorescein. Luminol en Fluorescein zijn de belangrijkste hulpmiddelen die forensische onder zoekers ter beschikking hebben om dergelijk sporen weer zichtbaar te maken. Beide chemische stoffen hebben chemo luminescerende eigen - schappen. Dit betekent dat er energie vrijkomt in de vorm van licht wanneer deze chemische stoffen onder welbepaalde om - standig heden een reactie aangaan met specifieke bestanddelen in de bloedsporen. Chemie biochemie Sluit aan bij: chemie: redox reacties Leefwereld: misdaadbestrijding, CSI Leerlingen uit aso uit wetenschappelijke richtingen. Leerlingen uit tso uit richtingen chemie, biotechnologie of aanverwante richtingen Vereiste voorkennis: basisprincipes van redoxreacties Maximale groepsgrootte: 12 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data 2 u. Voorbereiding Er wordt vooraf een labotekst bezorgd ter voorbereiding Nico Lambert en Pieter Van Aken
34 CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN POLARISATIE VAN LICHT om is de hemel overdag blauw en bij zonsondergang rood? Hoe kan je testen dat je een goede zonnebril hebt? Wat is het verschil tussen een polaroid en een gewone zonnebril? Het antwoord op al deze vragen: Polarisatie. Polarisatie is een moeilijk concept omdat de zintuigen van de mens er niet gevoelig voor zijn. Wij zien geen verschil tussen gepolariseerd en ongepolariseerd licht en wij kunnen de richting van de elek trische veldvector niet waarnemen. In deze tweedelige sessie maken de leerlingen kennis met polari satie. In het eerste deel komen volgende onder werpen aan bod: Wat is lineair gepolariseerd licht?, Hoe werkt een polarisatie - filter? en Hoe ontstaat gepolariseerd licht? Daarna gaan de leerlingen zelf aan de slag en voeren zij proeven uit rond De wet van Malus, dubbelbrekende kristallen, absorptie door een zonnebrilglas, foto-elastisch effect en chroma - tische polarisatie. Fysica Sluit aan bij: fysica: golven en trillingen Leefwereld: polarisatiefilters bij zonnebrillen en fotografie Leerlingen uit aso en tso uit wiskundige, technologische of wetenschappelijke richtingen Vereiste voorkennis: basiskennis voortplanting van elektromagnetische golven Maximale groepsgrootte: 16 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data 1,5 u. Joris Verheyden en Els Koppen
CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN 35 LOGICA: WISKUNDE, PUZZELS EN ARTIFICIËLE INTELLIGENTIE Gedurende 2000 jaar is logica de analyse van de wetten van het denken een droog onderwerp geweest voor filosofen en wiskundigen. Sinds de jaren 1960, is men logica ook beginnen gebruiken binnen Artificiële Intelligentie, om hiermee software systemen zelf te laten nadenken. Hedendaagse AI systemen kunnen bijvoorbeeld een logische beschrijving van de spelregels van sudoku gebruiken om deze puzzel op te lossen. Dezelfde technologie wordt ook gebruikt om automatisch lessen roosters op te stellen, dienst - roosters in te plannen of producten te configureren. In deze workshop maak je kennis met een op logica gebaseerd AI-systeem dat aan KU Leuven ontwikkeld werd. Je leert dit systeem gebruiken om eenvoudige puzzeltjes (zoals sudoku) op te lossen, en maakt kennis met meer geavan ceerde toepassingen uit onze onder zoeksprojecten. ICT Sluit aan bij: informatica en wiskunde Leerlingen uit aso en tso uit wiskundige, technologische of wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 24 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data Een halve dag Joost Vennekens
36 CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN THINK 3D! In zeer veel sectoren streeft men vandaag naar lichtgewicht constructies. Denk maar aan de luchtvaart- of automobielindustrie, waar elke bijkomende gram die in beweging gezet moet worden uiteindelijk het energieverbruik zal doen toenemen. Mechanische ontwerpers maken gebruik van geavanceerde virtuele computer technieken om de massa van alle bewegende componenten zo sterk mogelijk te beperken, zonder hierbij te moeten inboeten op de sterkte of stijfheid of levensduur van een onderdeel. Ook de juiste verdeling van het materiaal speelt hierbij een grote rol. Zo zal een bijkomende gram materiaal op een goed gekozen locatie veel meer impact hebben op de sterkte dan elders. De bedoeling van deze workshop is om de leerlingen kennis te laten maken met deze revolutionaire computergestuurde ontwerp - techniek, en eigenhandig te ondervinden hoe dit soort componenten van de toekomst eerst virtueel, maar daarna ook effectief gerealiseerd worden. In deze workshop gaan de leerlingen begeleid aan de slag om in groep een optimaal ontwerp uit te werken voor een concreet onder - deel. Daarna gaan we over tot de daadwerkelijke productie, en kunnen we ook testen of het ontwerp effectief zo sterk is als verondersteld tijdens het ontwerp. Toegepaste wiskunde, Mechanica, Computer - modellering Leefwereld: Ontwerp van mechanisch belaste componenten Leerlingen uit aso en tso uit wiskundige, technologische of wetenschappelijke richtingen Op aanvraag op beschikbare data 4 u. David Moens, Matthias Faes en Kurt Coppens
CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN 37 GIS IN VOGELVLUCHT Deze workshop neemt de leerlingen mee in de wondere wereld van Geografische Informatie Systemen (GIS). Vanuit een vogelperspectief analyseren we de wereld onder ons. Heel wat gegevens zijn op de één of andere manier gebonden aan een plek op de wereldbol, ze hebben m.a.w. een ruimtelijke component. Een GIS biedt de mogelijkheid om ver schillende informatiebronnen op basis van hun van locatie te analyseren. De workshop start met een exploratie van www.geopunt.be, het geoportaal van de Vlaamse overheid, wat geografische informatie toegankelijk maakt voor een breed publiek. Vervolgens gaan de leerlingen zelf aan de slag met QGIS (www.qgis.org), een open source GIS pakket. De leerlingen voeren ruimtelijke analyses uit vertrekkende vanuit hun eigen woon- en school - omgeving. Geografische Informatie Systemen (GIS) Sluit aan bij: Wetenschappen, Aardrijkskunde, ICT vaardigheden Leefwereld: eigen leef - omgeving, digitale kaarten Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 20 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data 3 u. Wendy Busschots
38 CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN ESCAPE ROOM ENGINEERING AND SCIENCE EDITION Enkele leerlingen zitten s middags opgesloten in het leslokaal van Professor De Soete. Om uit het lokaal te ontsnappen moeten de leerlingen weten schappelijke proefjes, opdrachten en berekeningen maken. Ze moeten snel zijn want over exact een uur is de middagpauze van Professor De Soete gedaan en worden ze betrapt. Onder begeleiding van een docent moeten de leerlingen verschillende opdrachten uitvoeren die overheen verschillende wetenschappelijke disciplines gaan. Elke geslaagde opdracht brengt hen dichter bij de laatste code om te ontsnappen uit het lokaal. Na 1 uur stopt de tijd en wordt duidelijk of ze de opdrachten van de lokalen al dan niet tot een goed einde hebben gebracht. Vervolgens wordt er in een korte sessie uitgelegd welke proeven ze nu uitgevoerd hebben en in welke discipline deze proef gesitueerd wordt. Diverse thema s (fysica, engineering, wiskunde,...) Leerlingen uit aso wetenschappelijke richtingen Leerlingen uit tso richtingen wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 15 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data 2 u.
CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERLINGEN 39 < NIEUW PINBALL Zelf een flipperkast bouwen? Helemaal niet zo moeilijk als het eruit ziet! In deze workshop bouwen de leerlingen eerst de mechanische en elektrische delen van de flipperkast op. Dit doen ze met Fishertechnik bouwstenen die makkelijk in elkaar geschoven kunnen worden. Vervolgens sluiten ze de elektrische signalen aan op een Arduino die ze nadien onder begeleiding grafisch programmeren met behulp van LabView. Het doel van deze workshop is leerlingen kennis te laten maken met de basis van industriële automatisering. Zo leren ze hoe ze elektrische in- en uitgangen moeten aan - sluiten, krijgen ze een eerste kennismaking met een Arduino en leren ze bovendien eenvoudige grafische programma s schrijven met het industriële softwarepakket LabView. Engineering, toegepaste automatisatie Leerlingen uit wetenschappelijke richtingen (5e of 6e jaar) Maximale groepsgrootte: 16 leerlingen Op aanvraag op beschikbare data 3 u. Voorbereiding Geen voorbereiding nodig Wouter Sas
40 CAMPUS DE NAYER WORKSHOPS VOOR LEERKRACHTEN < NIEUW LERARENDAG Uw leerlingen voorbereiden op het snelveranderende hoger onderwijs? De recentste ontwikkelingen in uw vakgebied volgen? Uw lessen aanpassen aan veranderende leerplannen? Voor inspirerende gesprekken rond deze onderwerpen, kan u terecht op de jaarlijkse lerarendag van. Via presentaties en interactieve workshops overbruggen we de kloof tussen hoger en secundair onderwijs. We bespreken vakinhoudelijke thema's uit bv. wiskunde, chemie, fysica, geo-informatica of elektronica. Daarnaast komen ook onderwijskundige thema's aan bod, zoals studiekeuze, ijkingstoetsen en de overgang naar het hoger onderwijs. Zoals u kan verwachten van KU Leuven, wordt het een dag van open dialoog, gebaseerd op inzichten uit wetenschappelijk onderzoek. STEM onderwijs Overgang secundair - hoger Studiekeuze Leerkrachten secundair onderwijs Voorjaar 2019 (datum nog te bepalen) 1 dag
2 CAMPUS - RONDLEIDING Op elk van onze campussen kun je een rondleiding krijgen. Je krijgt een totaal beeld van de campus, haar opleidingen en onder - zoek via een rondgang door de labo s. Leerlingen kunnen meer informatie krijgen over de opbouw, het programma, de speciali - saties en de toekomst mogelijkheden van de opleidingen tot industrieel ingenieur (industriële wetenschappen en bioweten - schappen). Ook onze studiebegeleiding komt hierbij aan bod: vanaf de instroom, over het academie - jaar heen tot de terugkoppeling na de evaluaties. Doorheen de rond leiding krijgen leerlingen een goed zicht op de verschillende werkvormen, waaronder practica. Deze zijn sterk uitgebouwd in de opleiding industrieel ingenieur.
CAMPUSRONDLEIDING Biowetenschappen: land- en tuinbouwkunde, voedingsindustrie (enkel in Campus Geel) Industriële wetenschappen: biochemie, bouwkunde, chemie, elektromechanica, elektronica-ict, energie, kunststoffen, verpakkingstechnologie, nucleaire technologie (aanbod thema s afhankelijk van de campus) Leerlingen aso en tso uit wetenschappelijke richtingen Maximale groepsgrootte: 20 leerlingen Op aanvraag Een halve dag Campus Aalst, Kwalestraat 154, 9320 Aalst-Nieuwerkerken Campus Brugge, Spoorwegstraat 12, 8200 Brugge Campus Diepenbeek, Agoralaan, gebouw B, 3590 Diepenbeek Campus Geel, Kleinhoefstraat 4, 2440 Geel Technologiecampus Gent, Gebroeders Desmetstraat 1, 9000 Gent Campus Groep T, Andreas Vesaliusstraat 13, 3000 Leuven, Jan De Nayerlaan 5, 2860 Sint-Katelijne-Waver