Bijeenkomst Klankbordgroep herstel methodebesluiten ACM 18 december 2018

Vergelijkbare documenten
Stakeholdermeeting herstel methodebesluiten. ACM 5 november 2018

Wegingsfactoren voor frontier shift TSO s

Klankbordgroep REG e bijeenkomst

Klankbordgroep REG e bijeenkomst 11 december 2015

Klankbordgroep REG e bijeenkomst 18 januari 2016

Klankbordgroep REG2017

Gevolgen CBb-uitspraak en update WACC 1. Rebel: Draft report The WACC for the Dutch TSO s and DSO s 2. Rebel: Memo Resultaten actualisatie WACC

Klankbordgroep REG oktober 2016

Klankbordgroep REG e bijeenkomst 2 november 2015

Klankbordgroep REG e bijeenkomst 28 september 2015

REG2017 Wijziging berekening inkoopkosten energie GTS en TenneT

Klankbordgroep REG2017 grootste (mogelijke) wijzigingen t.o.v. ontwerpmethodebesluiten. 15 augustus 2016

Hoofdpuntenverslag. Bijeenkomst klankbordgroep herstel methodebesluiten d.d. 5 november 2018, Den Haag

Klankbordgroep REG e bijeenkomst

BIJLAGE B BIJ X-FACTORBESLUIT

Klankbordgroep Methodebesluiten Netbeheer Elektriciteit en Gas september2013

BIJLAGE B BIJ ONTWERP X-FACTORBESLUIT

Methodebesluiten RNB

Omschrijving. Relevant voor. Op welke wijze en waar wordt dit in MB geregeld (gedachtelijn)

Hoofdpuntenverslag. Bijeenkomst met appellanten inzake wijziging methode kostenvoet vreemd vermogen d.d. 21 januari 2016, 15:00-17:00h, te Den Haag

Klankbordgroep REG e bijeenkomst 8 september 2015

Bijlage 1 bij het gewijzigd methodebesluit netbeheerder van het net op zee TenneT Uitwerking van de methode in rekenkundige formules

Netbeheer Nederland Visie van investeerders financiële marktpartijen

Formule Beschrijving parameter Waarde 29 Afschrijvingen 2003 van investeringen na Totale afschrijvingen

Klankbordgroep NG4R. Zesde vergadering, uur, 27 mei Energiekamer

Hoofdpuntenverslag. 1. Opening

Pagina. Ons kenmerk: ACM/DE/2016/ Zaaknummer: Bijlage 1 bij het methodebesluit netbeheerder van het net op zee TenneT

Regulering inkoopkosten energie en vermogen

Pagina 1/5. Besluit vertrouwelijk. 1 Samenvatting. 2 Verloop van de procedure. 3 Juridisch kader

Een realistische productiviteitsverandering voor GTS Beoordeling methodieken ter vaststelling van de kostendoelstelling

Inkomstenbesluit TenneT Net op zee 2019

Rapport CEPA over Ongoing Efficiency

I. Samenvatting II. Juridisch kader III. Schematisch werking tariefregulering TenneT IV. Bepaling benchmark... 5

Definitie van inkoopkosten voor energie

REG2017. TenneT s visie op doelen tariefregulering en setting the agenda. Jan-Paul Dijckmans. 19-juni-2015

ONTWERP METHODEBESLUIT GTS Besluit van de Autoriteit Consument en Markt als bedoeld in artikel 82, tweede lid van de Gaswet.

methodebesluit GTS WACC frontier shift

Klankbordgroep REG e bijeenkomst

Besluit. Ons kenmerk: ACM/DE/2017/203924_OV Zaaknummer: Pagina

46/ Stap 2: bepalen van de begininkomsten

Pagina ACM/DE/2016/ Ons kenmerk: Zaaknummer: Bijlage 1 bij het methodebesluit transporttaken TenneT

Visie GTS Methodebesluit 2014 e.v.

Autoriteit Markt 10 september F. Gräper, A. Wesseling, E. de Ruiter, W. Pastoor (GTS)

Bijlage 3 bij het methodebesluit voor de netbeheerder van het net op zee TenneT

Besluit. Inkomstenbesluit TenneT 2018 Net op zee. Kenmerk Zaaknummer ACM/UIT/ ACM/17/022706

Bijlage 1 bij het gewijzigd methodebesluit systeemtaken TenneT Uitwerking van de methode in rekenkundige formules ACM/UIT/505480

TER INFORMATIE. 1. Vergelijking voorgestelde tarieven 2018 met tarieven 2017

Klankbordgroep REG e bijeenkomst 5 juni 2015

ACM geeft met dit document inzicht in hoe in Nederland wordt geborgd dat projecten van gemeenschappelijk belang tijdig worden uitgevoerd.

Hoofdpuntenverslag. Bijeenkomst klankbordgroep methodebesluiten 2017 e.v. (regionale netbeheerders, TenneT en GTS) d.d. 18 februari 2016, te Den Haag

Robuustheid regressiemodel voor kapitaalkosten gebaseerd op aansluitdichtheid

Besluit. Ons kenmerk: ACM/DE/2017/201610_OV Zaaknummer: Pagina

Visie GTS voorbereiding methodebesluit Tweede klankbordgroep d.d. 29 juni 2015

4. Schattingen in rekenmodule; 5. Uitbreidingsinvesteringen; 6. Incidentele correcties; 7. Aansluitpunt tarieven; 8. Accountantsverklaring;

Dhr. Van Leeuwen Directie Juridische Zaken, lid hoorcommissie

VISIE OP METHODEBESLUIT RNB S 2014 E.V. 29 maart 2012

In onderstaand memo licht NBNL het onderwerp Toetsingskader begininkomsten onder de huidige wetgeving toe.

Zienswijze TenneT Ontwerpmethodebesluit netbeheerder van het net op zee

Hoofdpuntenverslag. D. Kaashoek Energie Nederland R.J. Brouwer R. Elling D. Plomp Enexis/Endinet J. Schepens D. Verreth GTS.

Pagina. De Minister van Economische Zaken De heer H.G.J. Kamp Postbus EK 'S-GRAVENHAGE. Den Haag,

Inhoudsopgave BESLUIT. Nederlandse Mededingingsautoriteit. Openbaar. en wijziging van de rekenvolumina

BIJLAGE B BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT

Autoriteit Consument en Markt Directie Energie Postbus BH DEN HAAG

BIJLAGE B BIJ METHODEBESLUIT

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Beleidsregel NMa beoordeling doelmatige kosten van bijzondere investeringen

BESLUIT. Nederlandse Mededingingsautoriteit

Klankbordgroep Gasaansluiting

Besluit. Ons kenmerk: ACM/DE/2016/ Zaaknummer: Pagina

Tarievenbesluit Liander Elektriciteit 2019

Doel van vandaag. Toelichting op verkoop DNWG als onderdeel van de gefaseerde ontwikkeling van de Totaaloplossing voor PZEM

Hoofdpuntenverslag. Bijeenkomst klankbordgroep methodebesluiten 2017 e.v. (regionale netbeheerders, TenneT en GTS) d.d. 18 januari 2016, te Den Haag

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Na artikel worden twee artikelen ingevoegd, luidende:

Klankbordgroep 27 augustus 2013 methodebesluiten regionale netbeheerders gas Cc. Van Esther IJskes

Pagina. Besluit tot vaststelling van de toegestane inkomsten voor TenneT TSO B.V. als netbeheerder van het net op zee voor het jaar 2017

Bijlage 2: Toelichting op bepaling tariefinkomsten 2010

BIJLAGE C BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT

De bezwaren van RENDO worden in deze beslissing op bezwaar ongegrond verklaard. Dit betekent dat het bestreden besluit in stand blijft.

BIJLAGE C BIJ ONTWERP-METHODEBESLUIT

Inleiding ADVIES. Nederlandse Mededingingsautoriteit

Hoofdpuntenverslag Bijeenkomst klankbordgroep methodebesluiten 2017 e.v. (regionale netbeheerders, TenneT en GTS) d.d. 11 december 2015, te Den Haag

DATUM REFERENTIE VAN TER INFORMATIE

Pagina 1/16. Bijlage 1 Uitwerking van de methode in formules. Ons kenmerk: Zaaknummer: ACM/DJZ/2016/201589

Hoorzitting Autoriteit Consument en Markt Zaaknummer: Datum: 31 mei 2013

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

2) De schriftelijke zienswijze van Liander ter zake van de vergoeding voor de kosten van lokale heffingen bestaat uit de volgende onderdelen:

WACC Drinkwater

Besluit. Ons kenmerk: ACM/DE/2016/ Zaaknummer: Pagina

BIJLAGE B BIJ ONTWERP METHODEBESLUIT

1/7. 1 Inleiding. 2 Zienswijze Vewin BIJLAGE II

Informele verslaglegging KBG 1 MB GTS

Working Paper. Winstenonderzoek TenneT 2013

BIJLAGE B BIJ METHODEBESLUIT

Klankbordgroep NE4R/TenneT-4 (Vierde reguleringsperiode regionale netbeheerders elektriciteit en landelijk netbeheer elektriciteit)

Dienst uitvoering en toezicht Energie t.a.v. de heer ir. G.J.L. Zijl Postbus BH DEN HAAG. Hoogeveen, 12 februari 2003

Quick scan concessieverlenging Veerdienst Gorinchem

Bijlage 1: Toelichting op bepaling tariefinkomsten 2011

BESLUIT. 1 Inleiding. Dienst uitvoering en toezicht Energie

Pagina 1/7 BESLISSING. Beslissing Openbaar. Ons kenmerk: ACM/DE/2015/ Zaaknummer:

Transcriptie:

Bijeenkomst Klankbordgroep herstel methodebesluiten 2017-2021 ACM 18 december 2018

Agenda Welkom en proces update Frontier shift Pauze Inkoopkosten energie en vermogen Rondvraag en afsluiting 2

Frontier shift 3

AANLEIDING (WAT VOORAF GING)

1. FRONTIER SHIFT Reguleringsparameter verwachte productiviteitsontwikkeling bij de landelijke netbeheerders gedurende de reguleringsperiode 2017-2021. Berekeningswijze gerealiseerde productiviteitsverbetering in geselecteerde Nederlandse sectoren Empirisch onderzoek ongewogen gemiddelde gerealiseerde productiviteitsverbetering bij buitenlandse TSO s Beschikbare en bruikbare studies - gemiddelde Nederlandse sectoren ¾ - ¼ buitenlandse TSO s

2. NEDERLANDSE SECTOREN Sectoren TFP groei - totale factorproductiviteit (delta inflatie) -/- OPI groei - outputprijzen index Telecommunications 2,2% (2,2%) 4,5% IT 0,3% (0,1%) 0,4% Professional services -0,7% (0,2%) -0,5% Construction -0,4% (-0,2%) -0,6% Financial and insurance 0,3% (0,3%) 0,6% Transportation and storage 0,8% (-0,3%) 0,5% Other manufacturing 0,6% (0,2%) 0,8% Electricity, gas and water 0,1% (-1,5%) -1,4%

Uitspraak CBb Frontier shift nagenoeg geheel toe te schrijven aan productiviteitsstijging in telecomsector zonder nadere onderbouwing niet aannemelijk dat deze sector voor energienetwerken van dusdanig belang is dat dit de hoge frontier shift rechtvaardigt. Een zekere mate van subjectiviteit is onvermijdelijk bij de vaststelling van parameters. Het had in de rede gelegen om in plaats van om die reden van elke genuanceerde weging af te zien, een beredeneerde keuze te maken.

3. BUITENLANDSE TSO S Gas Jamasb, Pollitt, Triebs (2008) Economic Insights (2011) USA gas transmission and pipeline industry NZ gas transmission operator 0,8% 0,5% Elektriciteit Sumicsid (2009) EU TSO operators 2,35% Sumicsid (2010) Norway regional TSO s 2,10% Sumicsid (2010) Frontier, Sumicsid, Consentec (2013) US transmission operators 2,41% EU TSO operators -1,0%

Uitspraak CBb Buitenlandse onderzoeken elektriciteit geven zodanig andere uitkomst dan empirische studie naar de Nederlandse sectoren zonder nadere toelichting op dit verschil, ACM er niet van had mogen uitgaan dat deze eenzelfde effect meten uitkomst van de onderzoeken erop wijzen dat de onderzochte buitenlandse bedrijven voor een belangrijk deel andere activiteiten ontplooien.

4. HERSTEL METHODEBESLUITEN Niet motiveren dat het belang van telecom wel degelijk 1/8e aandeel rechtvaardigt Wel berekening op basis van een gewogen gemiddelde van sectoren onderzoek naar wegingsfactoren kostenallocatie bij GTS en bij TenneT Geen aanvullend onderzoek buitenlandse studies naar vergelijkbaarheid met TenneT opnieuw evalueren in licht van uitkomsten weging

WEGINGSFACTOREN (ONDERZOEK ECORYS)

5. HOOFDMETHODIEK Weging gebaseerd op afhankelijkheid van netbeheerdersactiviteiten van andere sectoren Data: GTS en TenneT benchmark TCB18 Indeling op netbeheerdersactiviteiten Binnen activiteiten verdere uitsplitsing van kosten Berekenstappen 1. Koppelen TSO kosten aan 8 sectoren 2. Wegen van sectoren naar gewicht in kosten 3. Onderscheid operationele kosten en kapitaal 4. Conform verhouding kostenbasis regulering

Uitkomsten hoofdmethodiek Sectoren Weging voor Frontier shift - TenneT Weging voor Frontier shift - GTS Weging voor Frontier shift TSOs (gemiddelde TenneT en GTS Telecommunications 5% 4% 5% IT and other information services Professional, scientific, technical, administrative and support service activities 7% 4% 6% 7% 7% 7% Construction 22% 26% 24% Financial and insurance activities 2% 2% 2% Transportation and storage 10% 16% 13% Other manufacturing; repair and installaton of machinery and equipment 22% 26% 24% Electricity, gas and water supply 25% 14% 20%

Toelichting Sector telecommunicatie (hoge productiviteitsstijging) niet als relevant aangemerkt voor netwerkinvesteringen, met uitzondering van control centers. Sector elektriciteit, gas en water (productiviteitsdaling) als enige sector toegerekend aan uitgaven voor inkoop E&V. Sector bouw (productiviteitsdaling) is als relevant aangemerkt voor alle netwerkinvesteringen en uitgaven aan personeel voor transport en onderhoud.

6. CROSS-CHECK Weging gebaseerd op vergelijkbaarheid van netbeheerder met andere sectoren a) Kapitaal b) Arbeid c) Materialen en diensten Op sector niveau uitgevoerd voor elektriciteit, gas en water Proxy voor TSO (maakt klein deel uit van sector) Dataset: EU KLEMS (a en b), CBS (c) Geen data van GTS en TenneT beschikbaar

Uitkomsten cross-check Sectoren Cross-check Kapitaal Cross-check Arbeid Cross-check Input Gemiddelde Telecommunications 15% 7% 11% 11% IT and other information services 10% 7% 9% 9% Professional, scientific, technical, administrative and support service activities 6% 24% 10% 14% Construction 16% 9% 11% 12% Financial and insurance activities 8% 14% 8% 10% Transportation and storage 13% 11% 11% 12% Other manufacturing; repair and installaton of machinery and equipment 10% 12% 10% 10% Electricity, gas and water supply 21% 17% 30% 23%

7. FRONTIER SHIFT Hoofdmethodiek TenneT TFP (totale factorproductiviteit) + inflatie = 0,0% OPI (outputprijzen index) = 0,0% GTS TFP (totale factorproductiviteit) + inflatie = 0,1% OPI (outputprijzen index) = 0,1% Cross check TenneT en GTS TFP (totale factorproductiviteit) + inflatie = 0,3% OPI (outputprijzen index) = 0,3%

Voor herstelbesluit TenneT Weging Nederlandse sectoren geeft 0,0% Buitenlandse TSO studies vallen definitief af Frontier shift vaststellen op 0,0% GTS Weging Nederlandse sectoren geeft 0,1% Buitenlandse TSO studies staan op 0,7 % Frontier shift vaststellen op 0,3% Cross-check op sectorniveau geeft zelfde percentage

Vragen en discussie

Pauze

Inkoopkosten E&V TenneT 21

E&V - Waar gaat het over? (1) ACM neemt in het methodebesluit op of zij voornemens is bepaalde gegevens op grond van artikel 41c, tweede lid, onderdeel c, van de E-wet na te calculeren. ACM hanteert drie cumulatieve criteria voor deze beslissing (ook wel het nacalculatiekader ). de gegevens zijn bij het nemen van het methodebesluit slecht te schatten; er bestaat een grote kans op een substantieel financieel effect van een slechte schatting dat niet door de netbeheerder te beheersen is; en de netbeheerder krijgt niet reeds op een andere wijze een compensatie voor het risico. 22

E&V - Waar gaat het over? (2) ACM heeft in MB 2017-2021 aangegeven dat zij niet langer voornemens is om de inkoopkosten energie en vermogen van TenneT na te calculeren. Reden: onvoldoende aanleiding om te veronderstellen dat aan het tweede criterium is voldaan; aan het derde criterium is daarom niet meer getoetst TenneT heeft beroep aangetekend tegen deze beslissing. Het CBb heeft geconcludeerd dat de ACM niet draagkrachtig heeft gemotiveerd dat niet aan het tweede criterium is voldaan. 23

E&V Onderzoeken t.b.v. herstel ACM heeft onderzoek laten doen ten behoeve van een beter onderbouwde toets aan het nacalculatiekader: DNV GL heeft de aard, omvang, bepalende factoren en verwachte toekomstige ontwikkelingen van de inkoopkosten energie en vermogen van TenneT onderzocht; en Brattle heeft onderzocht of de WACC aan TenneT een vergoeding geeft voor de risico s door het niet meer nacalculeren van de kosten van inkoop E&V Het Brattle-rapport is afgerond en u toegestuurd Het DNV GL-rapport is op hoofdlijnen gereed, maar bevat nog onvolkomenheden. DNV GL werkt hier nu nog aan, en het zal medio januari gepubliceerd/toegestuurd worden. 24

E&V Tweede criterium Het tweede criterium luidt: er bestaat een grote kans op een substantieel financieel effect van een slechte schatting dat niet door de netbeheerder te beheersen is. DNV GL heeft aanvullend onderzoek gedaan met het oog op een nadere onderbouwing van het tweede criterium. Onderzoek geeft mooi overzicht van de verschillende producten die onder de inkoopkosten energie en vermogen vallen, maar ACM ziet op basis van het onderzoek geen aanknopingspunten om een nadere motivering te geven. ACM legt zich hier neer bij het oordeel van het CBb dat aan het tweede criterium is voldaan. 25

E&V Derde criterium (1) Het derde criterium luidt: de netbeheerder ontvangt niet op een andere wijze een vergoeding voor het risico. Brattle heeft onderzocht of de WACC aan TenneT een vergoeding geeft voor de risico s door het niet meer nacalculeren van de kosten van inkoop E&V. 26

E&V Derde criterium (2) Conclusies Brattle: Het extra risico door het niet meer nacalculeren van de kosten inkoop E&V heeft geen invloed op de vermogenskosten van TenneT. Eigen vermogen: het is niet-systematisch risico, aandeelhouders kunnen dit wegdiversificeren, dus is geen vergoeding nodig Vreemd vermogen: niet volledig diversificeerbaar, dus kredietrisico kan toenemen, maar uit analyse van Brattle blijkt dat hier geen sprake van is, dus geen extra vergoeding nodig 27

E&V Derde criterium (3) Beoordeling ACM: De WACC geeft een adequate vergoeding aan TenneT voor het risico van de inkoopkosten E&V, ook als er niet meer nagecalculeerd wordt. ACM is van mening dat dit ertoe zou moeten leiden dat de inkoopkosten E&V niet nagecalculeerd worden. Maar ACM concludeert dat deze conclusie niet past binnen de huidige formulering van het derde criterium en daarom juridisch niet haalbaar is. 28

E&V Conclusie ACM zal wel nacalculeren En daarbij terugvallen op de bonus/malus methodiek, zoals opgenomen in het methodebesluit 2014-2016: In beginsel wordt per product 75% van het verschil tussen schatting en realisatie nagecalculeerd; Als de realisatie voor een product meer dan 20% afwijkt van de schatting, dan wordt het risico voor TenneT beperkt tot 5% van de schatting Bonus/malus methodiek ook van toepassing op verschil tussen geschatte en gerealiseerde kosten voor netverliezen van het net op zee. 29

Einde Dank voor uw deelname 30