Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Informatie voor professionals 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut
Signaleren en samen aanpakken Wat is huiselijk geweld en wat is kindermishandeling? Verplicht handelen bij huiselijk geweld en kindermishandeling Zoals het er nu naar uitziet, gaat op 1 juli 2013 de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermis handeling in. Veel organisaties zijn al gewend om te werken met een handelingsprotocol huiselijk geweld en kindermishandeling, het is voor hen niet helemaal nieuw. Waarom dan toch een wet? Nieuw is dat veel organisaties en zelfstandig gevestigde beroepskrachten verplicht worden om een meldcode vast te stellen en in te voeren waarin 5 stappen zijn verwerkt. Dit geldt voor de sectoren gezondheidszorg, onderwijs, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, jeugdzorg en justitie. Huiselijk geweld Huiselijk geweld is geweld dat door iemand uit de huiselijke of familiekring van het slachtoffer wordt gepleegd. Hieronder vallen lichamelijk geweld, psychisch geweld, seksueel geweld, schending van rechten en financiële uitbuiting. Het kan gaan om kindermishandeling, partnergeweld, ouderenmishandeling en eergerelateerd geweld. Kindermishandeling Kindermishandeling is elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel. Waarom werken met de meldcode? Het is soms moeilijk om te beoordelen of er echt sprake is van geweld. Je denkt als zorgverlener misschien al snel: zie ik het wel goed? De meldcode is juist bedoeld om twijfel weg te nemen. De meldcode geeft handvatten om op basis van feitelijkheden te handelen. Iedere stap wordt uitgewerkt. Dat betekent ook dat je niet over een nacht ijs gaat. Je deelt je vermoedens en overwegingen altijd met anderen. Je kunt hierdoor achteraf ook goed verantwoorden wat je hebt gedaan. Kortom, zorgvuldig en logisch handelen. En daarmee help je je cliënt.
De stappen van de wet Stap 1 : Breng de signalen in kaart, zo feitelijk mogelijk Stap 2 : Bespreek de signalen met een deskundige collega of met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) of Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) Stap 3 : Bespreek de signalen met de cliënt Stap 4 : Maak een inschatting van de risico s Stap 5 : Beslis: organiseer zelf hulp of doe een melding bij het AMK of SHG Iedere organisatie zijn eigen meldcode Op het moment dat de wet ingaat is jouw organisatie wettelijk verplicht een handelingsprotocol huiselijk geweld en kindermishandeling te hebben en ernaar te handelen. Veel organisaties in onze regio hebben inmiddels al zo n handelingsprotocol waarin de vijf stappen van de wet zijn verwerkt. Informeer zo nodig bij je leidinggevende. Rol AMK blijft gelijk Na invoering van de Wet meldcode blijft het AMK de aangewezen instantie voor het vragen van advies en het melden van (vermoedens van) kindermishandeling en huiselijk geweld waarbij minderjarige kinderen betrokken zijn. Voor advies en meldingen over huiselijk geweld waarbij geen minderjarige kinderen betrokken zijn, kun je na invoering van de Wet meldcode terecht bij het SHG. Nieuwe rol van het SHG Het SHG krijgt na invoering van de wet een nieuwe taak! Professionals en burgers kunnen een melding doen van huiselijk geweld. Deze taak is een mooie aanvulling op de al bestaande taak van het SHG, namelijk advies en consultatie aan iedereen met vragen over huiselijk geweld. Wettelijk wordt geregeld dat het SHG de bevoegdheid krijgt de melding aan te nemen, te onderzoeken en zo mogelijk toe te leiden naar passende hulpverlening. Deze taak geeft je dus een nieuwe mogelijkheid om huiselijk geweld aan te pakken. Professionals hoeven niet bang te zijn dat zij geen gegevens met het SHG mogen delen. De wet regelt een zogenaamd meldrecht. Op basis hiervan mogen professionals als zij zich zorgen maken over hun cliënt een melding doen bij het SHG. Het SHG mag op basis van dit recht informatie verzamelen bij relevante ketenpartners als dit redelijkerwijs nodig is om de melding te onderzoeken en toe te leiden naar passende hulp. Natuurlijk moeten alle partijen hierbij enkele spelregels respecteren. Het SHG informeert u hier graag over. Bel 0900 1 26 26 26. Rol van de politie Betrek de politie als je op de hoogte bent van strafbare feiten of als bescherming van de slachtoffers nodig is. Je kan met de politie overleggen welke mogelijkheden er zijn. Deze variëren van melden, aangifte, ambtshalve vervolgen, een huisverbod-procedure opstarten tot het betrekken van de wijkagent. Vaak kent de wijkagent de betrokkenen en kan hij/zij op huisbezoek gaan voor een gesprek, maar ook om een oogje in het zeil te houden.informatie is voor de politie van groot belang. Immers, door te informeren wordt de politie in de gelegenheid gesteld vanuit haar specifieke rol en professionaliteit in te schatten welke acties zij dient te ondernemen. Als organisaties informatie delen, blijkt 1 en 1 vaak 3 te zijn!
Regionale digitale hulpmiddelen bij de meldcode Op zijn twee regionale hulpmiddelen te vinden bij het doorlopen van de meldcodestappen: de digitale meldcode en handelingsprotocolhm.nl. Wat zijn dit voor middelen? De digitale meldcode is een algemeen hulpmiddel bij het doorlopen van de stappen van de wet. Hierin zijn regionale afspraken verwerkt die door het ketenpartneroverleg in Hollands Midden zijn gemaakt. Aan de hand van een schema zie je wat je per stap van de meldcode moet doen. Voor beleidsmedewerkers en aandachtsfunctionarissen kan de digitale meldcode een hulpmiddel zijn om de eigen, organisatiegebonden meldcode nader in te kleuren. De algemene digitale meldcode is te vinden via de homepage van. Op www.handelingsprotocolhm.nl zijn voor de jeugdsector in Hollands Midden specifieke handelingsprotocollen per beroepsgroep terug te vinden. Dit geldt voor: basisonderwijs, GGZ Jeugd, Jeugdgezondheidszorg, Kinderopvang, Kraamzorg & Verloskunde, voortgezet onderwijs. kindermishandeling) hebben meegemaakt. In een zoekscherm met een aantal zoekcriteria (zoals problematiek, doelgroep, leeftijdscategorie) kun je gericht aangeven wat je zoekt. Indien jouw eigen organisatie geen passend aanbod heeft voor een cliënt, zorg dan dat een andere aanbieder wordt betrokken! Naar verwachting is voorjaar 2013 HulpaanbodHM te vinden op of direct te vinden op www.hulpaanbodhm.nl. Relatie met de cliënt op het spel zetten? Sommige professionals zijn bang dat door het werken met een meldcode hun relatie met de cliënt wordt geschaad. Dat is onterecht. De meldcode zorgt er juist voor dat organisaties een uiterst zorgvuldige afweging maken in wat ze doen als ze signalen van geweld opvangen. Zorgvuldigheid staat voorop. Overigens kunnen er altijd cliënten zijn die boos reageren. Angst hiervoor mag er echter niet toe leiden dat organisaties signalen van geweld niet meer oppikken. Vroegsignalering is juist de manier om erger geweld te voorkomen. We weten ook uit ervaring dat de cliënten achteraf vaak blij zijn dat er opgetreden is. De specifieke handelingsprotocollen voor de jeugdsector vind je op www.handelingsprotocolhm.nl. HulpaanbodHM Bij stap 5 van de wet heb je de keuze om zelf hulp te organiseren voor een cliënt. Hiervoor wordt een nieuw regionaal hulpmiddel gemaakt: HulpaanbodHM. Dit is een databank op internet. Het is een makkelijk en snel doorzoekbaar overzicht van het aanbod in de regio voor cliënten die een vorm van huiselijk geweld (inclusief
Colofon Uitgave Steunpunt Huiselijk Geweld, GGD Hollands Midden Datum Januari 2013 Vormgeving Marcel van Gaalen, Leiden Druk Twigt GrafiMedia Publicatienummer F12077 Bestellen infodocu@ggdhm.nl AMK 0900 123 123 0 5 cent per minuut www.amk-nederland.nl amkzh@bjzhlzh.nl SHG 0900 1 26 26 26 5 cent per minuut huiselijkgeweld@ggdhm.nl Maart 2013