Regioplan Verpleging & Verzorging December 2018
Inleiding en leeswijzer Voor u ligt het regioplan van de regio Wij gebruiken regioplannen voor zicht op regionale ontwikkelingen in vraag en aanbod Na de eerste analyses in 2016 hebben we de binnen Zilveren Kruis Zorgkantoor beschikbare gegevens opgenomen in de regionale paragraaf bij ons zorginkoopbeleid 2017. Met de input van zorgaanbieders en andere stakeholders, vulden we ons beeld van de regio aan. Begin 2018 stelde Zilveren Kruis Zorgkantoor opnieuw kwantitatieve bijlages op. Deze kwantitatieve bijlages vindt u op onze website. Een duidelijk beeld van de regio draagt bij aan een nog beter zorgaanbod voor klanten Met de nieuwe kwantitatieve gegevens ging Zilveren Kruis Zorgkantoor het gesprek aan met de zorgaanbieders en andere stakeholders in de regio. We zijn enthousiast over de gesprekken die we voerden en over de informatie die we daaruit ophaalden. Dit regioplan is het product van onze gesprekken met het veld in brede zin en van de kwantitatieve bijlages in het bijzonder. Hoewel nog niet altijd zichtbaar in de cijfers, hebben we ook onze laatste inzichten hierin verwerkt. We zien een regioplan vooral als instrument om: - een goed beeld van de regio te krijgen - stakeholders te informeren - veranderingen in gang te zetten Met een regioplan willen we dus ook vooruit kijken In dit regioplan geven we een nadere duiding van de gegevens die we op dit moment hebben en de trends die we daarin samen met het veld waarnemen. Zilveren Kruis Zorgkantoor brengt in de analyse accenten aan op die zaken en/of issues die volgens ons landelijk of in de regio aandacht behoeven. We pretenderen met dit regioplan niet volledig te zijn. Wel verwoorden we de plannen die we samen met zorgaanbieders en andere stakeholders maken over doorontwikkeling van het zorgaanbod. De zorgvraag van onze klanten is volop in ontwikkeling Onze inkoopsystematiek is persoonsvolgend om de zorgvraag zo goed mogelijk in te kunnen vullen, samen met zorgaanbieders. Dat vraagt van Zilveren Kruis Zorgkantoor en stakeholders om met elkaar na te denken over wat klanten ook op langere termijn gaan vragen. Ook de inzet van domotica en innovatieve zorgconcepten hierbij verkennen en bespreken we met elkaar. We spannen ons samen in om het zorgaanbod beter op de vraag te laten aansluiten Dit is dan ook geen eindnotitie, maar onderdeel van de continue dialoog die we voeren. Dit document bestaat uit 3 delen Naast deze algemene toelichting bestaat deze publicatie uit: - Verpleging & Verzorging (V&V) Algemeen: hierin beschrijven we de algemene trends die we zien en ophaalden. Die algemene trends gelden voor de V&V in alle regio s van Zilveren Kruis Zorgkantoor. - V&V Regio hierin geven we een nadere toelichting op de kwantitatieve bijlage van de specifieke regio.
De kwantitatieve bijlages (met de kwantitatieve gegevens die de basis vormen voor deze regioanalyse) vindt u op onze website. Regioplan Verpleging & Verzorging algemeen In dit deel beschrijven we een aantal trends die we in alle regioplannen en in gesprekken met stakeholders tegen kwamen. Steeds meer kwetsbare ouderen doen een beroep op Wlz-zorg Daarbij is de integrale invulling van wonen, zorg, ondersteuning en welzijn essentieel. Zilveren Kruis Zorgkantoor is en blijft graag in gesprek met zorgaanbieders en andere stakeholders om passende oplossingen te vinden voor deze stijgende zorgvraag. De vraag naar geschikte (verblijfs-)plekken neemt naar verwachting toe en in het bijzonder ook de vraag naar geclusterd wonen of andere geschikte/nieuwe woonconcepten/wooninitiatieven. Zilveren Kruis Zorgkantoor wil zorg veilig thuis mogelijk maken, ook voor Wlzklanten Het overgrote deel van de klanten wil hun zorg het liefst thuis ontvangen. Wij zien kansen voor steeds meer klanten om Wlz-zorg thuis te ontvangen door middel van een Volledig Pakket Thuis (VPT) of Modulair Pakket Thuis (MPT). We gaan graag in gesprek met zorgaanbieders om tegemoet te komen aan de wensen van klanten die Wlz-zorg thuis willen ontvangen. Samen maken we mogelijk dat klanten hun leven kunnen blijven leiden zoals zij dat willen. Wij zien ook landelijk meer aandacht voor wat ouderen zelf belangrijk vinden. In het Programma Langer Thuis roept VWS lokale en regionale spelers op om ervoor te zorgen dat in de wijk/regio van de oudere zorg en ondersteuning beschikbaar is en dat woningen en de leefomgeving geschikt zijn. Bovendien willen we soepele overgangen realiseren voor klanten Soms ervaren klanten deze overgangen, bijvoorbeeld wanneer Wlz-zorg thuis niet meer verantwoord is en zij met spoed moeten worden in een verpleeghuis. Wij willen er samen met zorgaanbieders voor zorgen dat de klant zo min mogelijk te maken krijgt met deze overgangen of er weinig van merkt. Op het snijvlak tussen de domeinen Wlz, Zvw en Wmo ontstaan echter grensvlakdiscussies. De klant ondervindt soms nadeel van zijn overgang naar de Wlz (denk bijvoorbeeld aan de eigen bijdrage voor MPT, maar niet voor wijkverpleging, terwijl het in principe gaat om dezelfde zorg). Wij willen bijdragen aan soepelere overgangen voor klanten wanneer zij van Wmo/Zvw naar Wlz overgaan. Dit doen we door het gesprek te voeren met stakeholders in de regio (onder andere met behulp van dit regioplan). In het verpleeghuis komen zorg, wonen, welzijn en behandeling samen Samen met zorgaanbieders werken we aan de afspraken in het Programma Thuis in het verpleeghuis. Ouderen en hun naasten moeten er op kunnen vertrouwen dat zij in het verpleeghuis van hun keuze de aandacht en zorg krijgen die zij nodig hebben. Ouderen verdienen genoeg aandacht om hun laatste levensfase waardig door te brengen. Zilveren Kruis Zorgkantoor faciliteert de implementatie van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg Wij zien behoorlijke verschillen tussen zorgorganisaties en locaties op het gebied van kwaliteit van zorg. Samen met zorgaanbieders willen we een omslag maken, zodat de
kwaliteit op alle locaties verbetert. Zilveren Kruis Zorgkantoor is continu in gesprek met zorgaanbieders over kwaliteit. De kwaliteitsplannen zijn hierbij een belangrijk onderwerp van gesprek. Met zorgaanbieders maken we afspraken over de inzet van het kwaliteitsbudget in 2019. Voor 2018 en 2019 is er ook ontwikkelbudget beschikbaar voor regionale knelpunten bij de implementatie van het kwaliteitskader. De afgelopen periode voerden wij gesprekken in de regio's met zorgaanbieders om knelpunten rond die implementatie van het kwaliteitskader in beeld te krijgen. Zorgkantoren en zorgaanbieders bepalen samen welke knelpunten in de betreffende regio het meest urgent zijn. U leest meer over de inzet van de ontwikkelbudgetten daarbij in het regio-specifieke deel. Wij werken samen met partijen aan regionale oplossingen voor arbeidsmarktproblematiek De vraag naar zorgmedewerkers in de langdurige zorg neemt toe. Belangrijkste oorzaken daarvan zijn de vergrijzing, de steeds zwaarder wordende zorgvraag van Wlz-klanten en het verbeteren van kwaliteit van zorg. Het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg benoemt voldoende en bekwaam personeel als belangrijke randvoorwaarde voor goede verpleeghuiszorg. Zorgaanbieders lopen bij de invulling daarvan tegen diverse vraagstukken aan: - hoe vergroten we de instroom van nieuwe (groepen) medewerkers - hoe zorgen we voor een goede aansluiting tussen onderwijs en praktijk - hoe behouden we medewerkers - hoe vinden we geschikte alternatieven in de vorm van (arbeidsbesparende) technologische ontwikkelingen De arbeidsmarkt heeft een belangrijke regionale component Zorgaanbieders vissen namelijk vaak in dezelfde vijver. Via een gezamenlijke regionale aanpak met onder andere zorgstellingen, regionale werkgeversorganisaties en onderwijsinstellingen werken we - met ondersteuning van Waardigheid & Trots - aan regionale oplossingen voor arbeidsmarktvraagstukken. Ook in 2018 stijgt de vraag naar zorg in Persoons Gebonden Budget (PGB) Er zijn geen duidelijke redenen aan te wijzen die de stijging op PGB verklaren. Klanten zetten hun PGB in om informele zorg te financieren of willen daarmee hun eigen regie houden. Ook krijgen klanten meer flexibiliteit bij hun dagbesteding via PGB. Zilveren Kruis Zorgkantoor ziet mogelijkheden voor zorgaanbieders om vergelijkbare zorg in Zorg in Natura (ZIN) te bieden. Wij inventariseren met zorgaanbieders wat er nodig is om dat te realiseren. De wachtlijsten binnen de Verpleging & Verzorging blijven beperkt Wij zien binnen onze regio s voor de V&V geen grote wachtlijsten voor intramurale locaties. Voor bepaalde specifieke zorgvragers en woonlocaties kan dat echter anders zijn. We zien ook dat de wachtlijsten van het zorgkantoor (iwlz) en die van zorgaanbieders (interne wachtlijsten) verschillende werkelijkheden zijn. Wij willen meer zicht krijgen op hoeveel klanten op de best passende of meeste gewenste plek wachten. Wij vragen daarnaast ook landelijk aandacht voor dit vraagstuk. Zilveren Kruis Zorgkantoor wil een toekomstbestendig inkoopbeleid voeren voor Wlz-klanten Wij krijgen de verblijfsduur van intramurale V&V-klanten steeds zuiverder in beeld. Het aantal klanten dat voor 01/01/2011 intramuraal werd opgenomen, neemt af. Daardoor zijn onze declaratie-data steeds completer. De verblijfsduur van intramurale V&V-klanten is in
de afgelopen jaren gelijk gebleven. Klanten verblijven gemiddeld zo n 25 maanden in een intramurale setting (ZZP VV4 en hoger). Wij gaan daarom in gesprek met de zorgaanbieders om de impact van deze conclusies rond de verblijfsduur op hun bedrijfsvoering en in de regio te bespreken. De informatie hierover vindt u op onze website. Het vinden van geschikte plekken voor klanten met een complexe zorgvraag blijft lastig Voor specifieke groepen V&V-klanten (Korsakov, Niet Aangeboren Hersenletsel, GGZdubbelproblematiek) is het regelmatig een uitdaging om een geschikte (verblijfs-)plek te vinden. Nieuw instromende Wlz-klanten hebben een steeds complexere zorgvraag. Die past niet altijd bij de zorgvraag van bestaande klanten van een locatie of afdeling. De plekken die vrij komen zijn vaak niet passend voor de specifieke doelgroepen. Om de zorg aan klanten met een complexere zorgvraag vorm te geven, is gekwalificeerd personeel nodig, dat niet altijd beschikbaar is. We zien steeds vaker ouderen met behoefte aan chronische psychiatrische verpleeghuiszorg Deze Wlz-klanten hebben psychiatrische problemen naast hun somatische zorgvraag. Zij vragen om een meer specialistische aanpak in samenwerking met de GGZ. Deze samenwerking komt op veel plekken nu al langzaam op gang. Zilveren Kruis Zorgkantoor onderzoekt samen met diverse zorgaanbieders, die zorg leveren aan deze doelgroep, hoe de kwaliteit van het zorgaanbod aan deze klanten verder verbeterd kan worden. Op basis van de onderzoeksuitkomsten willen we samen met zorgaanbieders de zorgvraag van deze klantgroep goed in (blijven) vullen. Op basis van de uitkomsten van dit onderzoek willen we ook de keuze-informatie aan klanten verrijken. De inzet van domotica en innovatie draagt bij aan de eigen regie van klanten We zien al mooie initiatieven bij zorgaanbieders op dat vlak. Het is geweldig dat (bepaalde groepen) klanten nu vaker zelf kunnen kiezen wanneer en waarbij zij ondersteuning nodig hebben. De inzet van domotica en innovatie vergroot het zelf kunnen doen en draagt eraan bij dat klanten hun leven kunnen blijven leiden zoals zij dat willen. Wij denken dat door innovatie en domotica er binnen de Verpleging & Verzorging mogelijkheden liggen, om ook de eerder genoemde arbeidsmarkt en huisvestingsproblematiek te verzachten. Zorg blijft mensenwerk Laten we - met een frisse blik, gezond verstand en een goed beeld van de regio - samen komen tot creatieve oplossingen die bijdragen aan kwaliteit van zorg én leven voor kwetsbare V&V-klanten. Ons beeld van en onze plannen voor de regio leest u hierna.
Regioplan Over zorgkantoorregio Zorgkantoorregio bestaat uit 26 gemeenten en 6 Wmo-regio s. Zorgkantoorregio telt in 2017 ruim 1,3 miljoen inwoners. Hiervan waren 51.907 inwoners 80 jaar en ouder en dit aantal stijgt naar verwachting naar 66.668 in 2025. Dit is ten opzichte van 2017 een stijging van 28,4%. De vergrijzing neemt toe waarbij er grote verschillen per gemeente zichtbaar zijn. In de regio zijn er zowel gebieden met een grootstedelijk karakter als met een landelijk karakter. Zorgkantoorregio is de grootste regio van Zilveren Kruis Zorgkantoor. Regio heeft een relatief hoge sociaal economische status (SES). Zorgvraag in De ontwikkeling van de toekomstige zorgvraag 2016-2025 ligt in hoger dan het gemiddelde van alle regio s van Zilveren Kruis Zorgkantoor. Tot 2026 zien wij een groei in de zorgvraag bij 80+-ers. De vraag naar psycho-geriatrische zorg is in verhouding hoger dan naar somatische zorg. In alle gemeenten is een verwachte stijging te zien van het aantal 80+ ers waarbij dit per gemeente verschilt. Zorgaanbod in In november 2016 waren er 242 locaties waar ongeveer 10.000 klanten hun Wlz-zorg ontvangen. In 2019 zullen we een nieuwe uitvraag doen om de capaciteit in kaart te brengen. Een betere spreiding van de capaciteit en het realiseren van toekomstbestendig flexibel zorgaanbod is wenselijk. Daarnaast zijn er bepaalde gemeenten die relatief veel instellingen hebben met een bovenregionale functie. Zij nemen niet alleen klanten uit regio in zorg, maar ook klanten uit andere regio s. Verzilverde zorgvraag in De Wlz-zorg wordt in met name intramuraal verzilverd (74,9% per december 2017), hoewel het relatieve aanbod van VPT/MPT wel is toegenomen ten opzichte van 2015 (van 7% naar 11,4%). Ook de verzilvering van zorg via PGB is toegenomen (van 2,3% naar 5,9%), deels door gecontracteerde zorgaanbieders, maar ook door ongecontracteerde zorgaanbieders. In totaal waren er in 2017 852 inwoners in die hun Wlz-zorg ontvingen via PGB (in 2016 waren dit er 840).
In is de vraag naar zorg inclusief behandeling flink gestegen. Veel zorgaanbieders geven aan dat het aanbieden van zorg inclusief behandeling noodzakelijk is vanwege de stijging in zorgzwaarte en complexiteit van de zorgvraag. Uit de zorgkosten van 2018 blijkt dat in 34,7% van de zorg exclusief behandeling wordt geleverd en 65,3% inclusief behandeling (ten op zichtte van 36% exclusief behandeling en 64% inclusief behandeling in 2017). Arbeidsmarktproblematiek In alle Wmo-regio s van het zorgkantoor speelt er een tekort aan gekwalificeerd personeel. Enkele zorgaanbieders geven aan dat ze wel aan meer klanten zorg willen bieden, maar dat ze hier niet genoeg personeel voor hebben. Geschikt gekwalificeerd personeel is erg lastig om te vinden in de ouderenzorg. Hier worden in verschillende initiatieven op ondernomen, met verschillende stakeholders en samenwerkingsorganisaties zoals IVVU, VWS, zorg, SamUZ etc. Woningvoorraad In de regio zijn er signalen dat er een leemte met betrekking tot woonvormen zit tussen het echt thuis wonen en de overgang naar een traditionele grootschalige intramurale setting. Er is volgens het veld een behoefte aan kleinschalige geclusterde woonvormen. Een plek waar de klant nog zelfstandig woont, maar waar de zorg dichtbij is (denk hierbij aan een verpleegkundige die in de nacht ook in het gebouw aanwezig is). De verwachting is dat de acute opname via onder andere Wlz-crisiszorg dan beperkt wordt. Deze kleinschalige geclusterde woonvormen zijn niet in voldoende mate aanwezig in de regio. In het kader van het terugdringen van institutionalisering van de zorg wordt er een groter beroep gedaan op de mogelijkheden en eigen regie van de klant en zijn omgeving. Dit betekent in de regio dat Zilveren Kruis zich inspant om het zorgaanbod in de nabijheid van de klant te faciliteren. Een geschikte woonvorm is hierbij van cruciaal belang. Ontwikkelgelden Vanuit het ministerie van VWS is voor 2018 en 2019 een ontwikkelbudget per regio beschikbaar gesteld. Deze financiële middelen worden ingezet voor het oplossen van regionale knelpunten die de implementatie van het kwaliteitskader in de weg staan. Een van de voorwaarden is dat de bestaande problematiek zorgaanbieder overstijgend is en dus niet individueel oplosbaar. In augustus 2018 is er voor de regio een bijeenkomst georganiseerd voor alle intramurale en VPT zorgbestuurders in de regio om de belangrijkste knelpunten van de regio in kaart te brengen. Uit deze knelpunten zijn vier onderwerpen gekozen waar in 2018 en 2019 (en mogelijk verder) aan wordt gewerkt. 1) Digivaardigheden van het personeel 2) Dubbelproblematiek PG- Psychiatrie 3) Lerend netwerk Innovatie 4) E-learnings Tot slot heeft ook Novicare zich gemeld voor een project rondom SOG en huisartsen. Dit plan moet nog ontvangen en beoordeeld worden. Op de volgende pagina s vindt u de regioplannen van de verschillende Wmo-regio s binnen zorgkantoorregio.
Regioplan stad Over de regio stad is de hoofdstad van de provincie. Met 349.234 inwoners is de vierde stad van Nederland op basis van inwoneraantal (CBS, 2018). stad is één van de 6 Wmo-regio s van zorgkantoorregio en bestaat uit 10 wijken, te weten Vleuten- De Meern, Leidsche Rijn, West, Zuidwest, Zuid, Oost, Binnenstad, Noordwest, Overvecht en Noordoost. De eerste twee genoemde wijken vormen samen de VINEXlocatie Leidsche Rijn. Dit is de grote uitbreiding van de stad naar het westen met in januari 2018 ongeveer 85.000 inwoners. Verwachting is dat Leidsche Rijn zal doorgroeien naar ongeveer 100.000 inwoners (Wikipedia). De acht overige wijken van deze gemeente vormen samen de stad van vóór de grote uitbreiding. Kenmerken regionale bevolking In mei 2018 telde stad 349.234 inwoners (Bron: CBS, 2018), waarvan 8.605 inwoners van 80 jaar en ouder (CBS, 2017). Op dit moment is 2% van de bevolking 80 jaar en ouder en 10% van de bevolking is 65 jaar en ouder. Het aandeel ouderen zal de komende jaren een steeds groter deel van de bevolking uitmaken, maar de groei is niet zo sterk als in andere regio s van. stad heeft een hoge bevolkingsdichtheid, namelijk 6.528 inwoners per km 2. Dit ligt een stuk hoger dan het gemiddelde van de andere zorgkantoorregio s van Zilveren Kruis (2.457 inwoners per km 2 ). 66% van de inwoners van stad is autochtoon. En de gemeente is relatief welvarend: 34% van de inwoners heeft een hoge Sociaal Economische Status (SES). 43% van de inwoners heeft een midden SES en 23% behoort tot de groep met een lage SES. Vergeleken met een ander soortgelijk gebied (peergroup) is het aandeel lage SES lager (2% lager) en het aandeel met een midden SES ook lager (18% minder). De groep inwoners met een hoge SES is gemiddeld 20% groter dan in soortgelijke gebieden. Tabel 1: Cijfers over stad* Aantal inwoners 349.234 Bevolkingsdichtheid 6.528 per km 2 Aantal inwoners van 80 jaar en ouder 8.605 Aantal 80+ ers met ZZP 4 en hoger 163 per 1000 80+ ers Aandeel lage SES 23% Aantal Wlz klanten in zorg 151 per 1000 80+ ers Aandeel midden SES 43% Aantal klanten in zorg per 1000 80+ ers Aandeel hoge SES 34% Aantal gecontracteerde Wlz locaties 37 *Cijfers afkomstig uit de Zilveren Kruis kwantitatieve regio analyse 2017, opgesteld in april 2018 134 (intramuraal) ; 6 (VPT) ; 3 (MPT); 8 (PGB) Wlz-zorg in de regio In stad zijn er per 1.000 80+ ers 163 inwoners met een Wlz-indicatie. Niet al deze klanten verzilveren hun indicatie (151 per 1.000 80+ ers). In verhouding verzilveren de klanten in de Binnenstad, West en Noordoost hun Wlz-indicatie minder vaak. De meeste klanten met een Wlz-indicatie kiezen voor een plek in een verpleeghuis (intramurale opname), maar we zien dat het aandeel VPT en PGB langzaam stijgen.
In stad zijn er geen mogelijkheden voor opname van speciale doelgroepen, zoals Korsakov, Niet Aangeboren Hersenletsel en Huntington. Toch leidt dit volgens de zorgaanbieders in de stad niet tot problemen, aangezien er goede samenwerking is in de regio om door te verwijzen en de noodzakelijke zorg binnen de regio geboden wordt. Ook Zilveren Kruis Zorgkantoor ontvangt hierover geen signalen van klanten. De zorgvraag zal tot en met 2025 langzaam toenemen (8%). De verwachting is dat er een kleine toename van 3% zal zijn voor somatische zorgvragen en een stijging zal zijn van 9% voor psycho-geriatrische (PG) zorg. Opvallende wijken zijn Vleuten-de Meern, Oost, Leidsche Rijn en de Binnenstad. Hier is zowel een flinke groei in somatische zorgvraag als in een PG zorgvraag. In de wijken Zuidwest, Overvecht en Zuid is zowel een daling van de somatische zorgvraag als in de PG te zien. Het is dus van belang om te anticiperen op het effect van deze verschuiving in de zorgvraag op de beschikbaarheid van zorg. Overige ontwikkelingen Net als in alle andere regio s stijgt het aantal ouderen de aankomende jaren. De groei is echter, zoals eerder aangegeven, niet zo groot als in de andere regio s. De zorgaanbieders geven allen aan dat ze alle intramurale plekken bezetten die zij beschikbaar hebben. Groei wordt met name beperkt door de arbeidsmarktproblematiek (lastig om personeel te vinden en te behouden). Vanwege de invoering van het geldvolgt-klant systeem in 2018 zijn de productieafspraken voor de intramurale zorg geen belemmering meer voor de groei. Een andere ontwikkeling is dat de zorgzwaarte van de klant stijgt. De complexiteit van de zorgvraag neemt toe, met name als gevolg van gedragsproblematiek. Dit zorgt er voor dat de scholing van de medewerkers aangepast moet worden, maar ook dat de indicering van het CIZ niet als passend wordt ervaren. Zorgaanbieders geven aan dat klanten die binnen komen veelal een te lage Wlz-indicatie hebben, niet passend bij de zorgvraag. In stad zien we een toename van crisisopnames. De oorzaken hiervan zijn dat klanten toch vaker kiezen om langer thuis te blijven wonen vanwege de hoogte van de eigen bijdrage in de Wlz en veel ouderen zien op tegen een opname in een verpleeghuis. Aangezien er in stad relatief veel alleenstaande ouderen wonen, is achteruitgang in de gezondheid niet altijd goed waar te nemen. Als de mantelzorger weg valt, ontstaat er vaak een crisissituatie. Het zou goed zijn om mensen in een eerder stadium al kennis te laten maken met een verpleeghuissetting, zodat de overgang hier naar toe minder groot is. De zorgzwaarte van de ouderen die thuis wonen neemt steeds meer toe. Specialistische kennis in de wijkverpleging is hierdoor essentieel om mensen zo lang mogelijk gezond en verantwoord thuis te laten wonen. Het beschikbaar stellen van expertise (specialist oudergeneeskunde (SO)/GZ psycholoog) of gespecialiseerde behandelservice in de wijk gebeurt al, maar kan nog verbeterd worden. Ontslag van ouderen uit het ziekenhuis naar huis, maar ook van ziekenhuis naar Geriatrische Revalidatiezorg (GRZ) kan in de stad nog verbeterd worden. De implementatie van de Transmurale Zorgbrug (TZB) die hier verbetering in zou kunnen brengen is nog niet voldoende vergevorderd.
Wat hebben we gedaan Het afgelopen jaar is weer naar voren gekomen hoe belangrijk het is dat er een goede samenwerking in de keten is. Daarnaast blijft de arbeidsmarktproblematiek een continu probleem. Aan het begin van het jaar hebben de ziekenhuizen te maken gehad met veel verkeerde bed problematiek. Door de griepgolf belandden er veel klanten in de ziekenhuizen, maar was er onvoldoende capaciteit in de verpleeghuizen en ELV om deze klanten door te laten stromen. Er zijn destijds gesprekken gevoerd met de Zvw, Wlz, Ziekenhuizen en verpleeghuizen om te kijken hoe het knelpunt op korte termijn opgelost kon worden. Daarnaast is naar elkaar uitgesproken dat de samenwerking geïntensiveerd wordt. Verder wordt er gewerkt aan een plan om de verkeerde bedproblematiek in de toekomst zoveel mogelijk te voorkomen, door samenwerkingsafspraken vast te leggen. De intramurale zorgaanbieders in de stad die SOG-ers in dienst hebben en Novicare, zijn een samenwerking gestart met de huisartsen in de stad. De huisartsen hebben ieder een vast aanspreekpunt waarmee ze complexe casuïstiek kunnen bespreken voor zowel klanten die thuis wonen, als intramurale klanten zonder behandeling. Het doel van de samenwerking is oa om mensen langer op een verantwoorde manier thuis te laten wonen en het aantal crisesopname terug te dringen. Vanuit het Zilveren Kruis (Zorgkantoor) wordt er gewerkt aan een samenwerkingsagenda met de gemeente. Hier staat de samenwerking op het gebied van ouderen, naast de GGZ, centraal. In samenwerking met de gemeente is een overzicht gemaakt van alle vormen van tijdelijk verblijf, met een toelichting op welke vorm onder welke wet valt. Dit om te voorkomen dat de ouderen tussen wal en schip vallen. Daarnaast is er per maart 2018 een nieuw college geïnstalleerd in de stad. Dit heeft als belangrijk speerpunt een gezond stedelijk leven. Het college heeft ouderenzorg hoog op de agenda staan en eind 2018 wordt het nieuwe beleid gepubliceerd. Conclusies en aandachtspunten voor 2019 Voor 2019 is de wens dat er een tussenvorm van zorg komt die ligt tussen Thuiszorg en intramurale opname. Hierbij valt te denken aan VPT aan huis, zodat de klant langer thuis kan wonen, maar wel passende zorg ontvangt. Maar ook is te denken aan mogelijkheden voor kleinschalige woonvoorzieningen. Met name voor bewoners die nog geen gebruik maken van Wlz-zorg, maar wel behoefte hebben aan een veilige woonomgeving. Er wordt gewerkt aan mogelijkheden voor het opzetten van een interventieafdeling voor opname van klanten met een PG problematiek in combinatie met psychiatrische problematiek. Deze crisisafdeling is bedoeld voor klanten die tijdelijk niet meer in hun thuissituatie kunnen verblijven, dan wel in een intramurale V&V-setting. De zorgvraag van de Wlz klanten wordt steeds zwaarder en complexer. Goede ketensamenwerking tussen de verschillende geledingen is van belang om klanten zo lang mogelijk thuis te laten wonen, dan wel ander passende zorg te bieden. Regelmatig overleg voorkomt dat klanten tussen wal en schip vallen. De samenwerking met de gemeente en Zilveren Kruis is vastgelegd in de samenwerkingsagenda die en Zilveren Kruis in het najaar van 2018 aangingen. Het Stedelijk platform ouderen wordt gezien als tafel om de doelstellingen te effectueren.
De intentie is om samen met de gemeente te kijken hoe mensen tijdig de stap richting intramurale zorg kunnen nemen. Hiermee kan mogelijk een deel van de crisisopnames worden voorkomen.
Regioplan West Over de regio West bestaat uit 5 gemeenten, namelijk De Ronde Venen, Montfoort, Oudewater, Woerden en de Stichtse Vecht. Zoals de naam al aan geeft, ligt de Wmo-regio ten westen van stad. De regio is een lang gestrekt gebied waarvan de 5 gemeenten de kernen zijn. Iedere gemeente, dan wel dorp, heeft zijn eigen kenmerken. Om die reden worden de gesprekken gevoerd met (1) Stichtse Vecht; 2) Woerden/Oudewater/Montfoort; 3) De Ronde Venen. In dit regioplan is de regio als een geheel beschreven. Kenmerken regionale bevolking In 2017 telde West ongeveer 183.000 inwoners, waarvan 9.625 inwoners 80 jaar en ouder zijn (CBS, 2017). Dit is 4% van de bevolking van West. Op dit moment is 18% van de bevolking 65 jaar en ouder. Het aandeel ouderen zal de komende jaren een steeds groter deel van de bevolking uitmaken. Dit aandeel ligt in West ook hoger dan in andere regio s van Zilveren Kruis Zorgkantoor. West heeft geen hoge bevolkingsdichtheid, namelijk 1.141 inwoners per km 2. Dit ligt een stuk lager dan het gemiddelde van de andere zorgkantoorregio s van Zilveren Kruis (2.457 inwoners per km 2 ). 85% van de inwoners van West is autochtoon. En de gemeente is relatief welvarend. 21% van de inwoners behoort tot de groep met een hoog sociaal economische status (SES). 79% van de inwoners heeft een midden SES en er zijn bijna geen inwoners met een lage SES. Vergeleken met het gemiddelde van de Zilveren Kruis Zorgkantoorregio s is het aandeel lage SES lager (18% lager) en het aandeel met een midden SES hoger (13% hoger). En is het hoge SES gemiddeld 5% hoger dan het gemiddelde van de Zilveren Kruis Zorgkantoorregio s. Tabel 1: Cijfers over West* Aantal inwoners 183.000 Bevolkingsdichtheid 1.141 per km 2 Aantal inwoners van 80 jaar en ouder 9.625 Aantal 80+ ers met ZZP 4 en hoger 136, waarvan 126 verzilverd Aandeel lage SES 0% Aantal Wlz klanten in zorg 126 per 1000 80+ ers Aandeel midden SES 79% Aantal klanten in zorg per 1000 80+ ers Aandeel hoge SES 21% Aantal gecontracteerde Wlz locaties 30 *Cijfers afkomstig uit de Zilveren Kruis kwantitatieve regio analyse 2017, opgesteld in april 2018 111 (intramuraal) ; 5 (VPT) ; 5 (MPT); 5PGB Wlz-zorg in de regio In West zijn er per 1000 80+ ers 136 met een Wlz-indicatie. Niet al deze klanten verzilveren hun indicatie, namelijk 130 per 1.000 80+ ers. In verhouding verzilveren weinig klanten in Wilnis, Oudewater en Kockengen hun Wlz-indicatie (een verzilvering lager dan 90%). De meeste klanten met een Wlz-indicatie kiezen voor een plek in een verpleeghuis (intramurale opname), maar we zien dat het aandeel VPT langzaam stijgt. In West zijn er weinig mogelijkheden (alleen in Vinkeveen) voor opname van speciale doelgroepen, zoals Korsakov, Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) en Huntington. Toch leidt dit volgens de zorgaanbieders in de regio niet tot problemen, aangezien er een goede samenwerking is in de regio om klanten door te verwijzen. Zo kunnen deze klanten onder naar Maria-oord te Vinkeveen.
De zorgvraag zal tot en met 2025 flink toenemen. De verwachtte groei ligt hoger in vergelijking met het gemiddelde in de andere regio s. Voor de somatische zorgvraag wordt er een stijging van 29% verwacht en bij PG 38%. Dit is fors meer dan de gemiddelde zorgvraagstijging van alle zorgkantoorregio s van Zilveren Kruis (let wel, dit heeft ook te maken dat het absolute aantal lager ligt, waardoor stijgingen en dalingen een groter effect hebben op het percentage). De stijging is vooral te zien in de kleine dorpen, zoals Wilnis, Zegveld en Nigtevecht. Hier is de procentuele afwijking ten opzichte van het gemiddelde hoog, aangezien het om kleine absolute aantallen gaat. Het is van belang dat zorgaanbieders zich dus niet alleen specialiseren in de dementiezorg, maar ook plekken beschikbaar houden voor somatische zorgvraag. In onder andere Woerden zijn de eerste signalen binnen gekomen dat er een tekort is aan plaatsen voor klanten met een ZZP 4VV. Dit houdt mogelijk verband met de tariefstelling van 4VV. Overige ontwikkelingen De Ronde Venen is een aparte regio. In deze regio ligt geen eigen ziekenhuis en dit zorgt voor een versnippering aan zorglevering. Het is lastig voor zorgaanbieders om met alle ziekenhuizen in de omgeving samenwerkingsafspraken te maken. In de regio bemerkt men de zorgzwaartestijging van de nieuwe klanten. Vaak is er sprake van ernstige gedragsproblematiek wat voor veel onrust op de afdeling/locatie zorgt. Een goede spreiding van de klanten met een complexe zorgvraag over de afdeling is niet mogelijk, aangezien iedereen die binnenkomt een zware zorgvraag heeft. Voor deze doelgroep met dubbelproblematiek is het lastig om een passende indicatie te verkrijgen. Ook wordt er gemerkt dat het CIZ kritischer is geworden bij de beoordeling van aanvragen van herindicaties. Dit leidt tot een lagere Wlz-indicatie dan de zorgaanbieder zou verwachten, maar ook dat er geen meerzorgaanvraag ingediend kan worden, aangezien dit pas vanaf een ZZP 7 mogelijk is. Daarnaast blijven de klanten vanwege perverse prikkels langer in de Zvw en Wmo, bijvoorbeeld doordat zij een eigen bijdrage moeten betalen. Dit zorgt voor onveilige situaties voor de klant en een grote druk op de wijkverpleegkundigen. Hiermee samenhangend neemt de eenzaamheid onder de ouderen ook toe, onder andere omdat er in het weekend geen activiteiten georganiseerd worden waar klanten gebruik van kunnen maken. Wat hebben we afgelopen jaar gedaan Het afgelopen jaar zijn gesprekken gevoerd met de gemeenten en de zorgaanbieders van de verschillende regio s. De grootste uitdaging van de verpleeghuizen is om voldoende personeel te vinden en fysieke intramurale capaciteit om de gevraagde zorg te kunnen leveren. In Maarssen wordt door een zorgaanbieder samen met de gemeente gekeken naar mogelijkheden voor een locatie waar door middel van scheiden wonen en zorg geleverd kan worden. Ook worden er bijeenkomsten georganiseerd over de grensvlakkendiscussie, om te voorkomen dat klanten tussen wal en schip vallen. Daarnaast zijn twee zorgaanbieders bezig met grote bouwprojecten om hun locaties toekomstbestendig te maken en waar ook aandacht wordt besteed aan scheiden van wonen en zorg.
Aandachtspunten voor 2019 In Woerden zijn er knelpunten gesignaleerd dat er te weinig beschikbare plekken ZZP 4VV zijn en dat de wachtlijsten hiervoor groeien. Hier wordt het aankomende jaar aandacht voor gevraagd. Met bestaande en nieuwe zorgaanbieders wordt het gesprek aangegaan om de mogelijkheden die zij zien te benutten, zodat het knelpunt opgelost worden. Het is de wens van de klant om zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen. Het is daarom van belang dat er een goede samenwerking binnen de keten is. Eventuele knelpunten moeten in kaart worden gebracht en oplossingen gevonden worden. Op regionaal niveau zullen gesprekken worden gevoerd met zowel zorgaanbieders, zorgkantoor als gemeenten. De intentie is er om deze samenwerking te versterken zodat we in gezamenlijkheid de knelpunten kunnen oppakken.
Regioplan Eemland (incl. Nijkerk) Over de regio Eemland is een streek in het noordoosten van de provincie, in het stroomgebied van de rivier de Eem. Het gebied strekt zich uit over de gemeenten Amersfoort, Baarn, Bunschoten-Spakenburg, Eemnes, Leusden, Soest en Woudenberg. Ook de gemeente Nijkerk (provincie Gelderland) maakt onderdeel uit van de sub-regio Eemland. Eemland en de gemeente Nijkerk hebben 330.000 inwoners waarvan 1767 boven de 80 jaar. Hiermee is de regio in lijn ten opzichte van de andere zorgkantoorregio s. Kenmerken regionale bevolking De Sociaal Economische Status (SES) van Eemland is hoger ten opzichte van. het gemiddelde van de andere zorgkantoorregio s. 81% van de inwoners is autochtoon, 8% zijn westerse migranten en 11% zijn van niet westerse komaf. Het aandeel allochtonen ligt lager dan het gemiddelde van de Zilveren Kruis Zorgkantoorregio s. Tabel 1: Cijfers over Eemland (en Nijkerk) Aantal inwoners 297.000 Bevolkingsdichtheid 2.220 per km 2 Aantal inwoners van 80 jaar en ouder per 1000 13.860 (4%) Aantal 80+ ers met ZZP 4 en hoger 1.767 Aandeel lage SES 5% Aantal Wlz klanten in zorg 128 per 1000 80+ ers Aandeel midden SES 68% Aantal klanten in zorg 2.211 (intramuraal) ; 354 (VPT/MPT) Aandeel hoge SES 27% Aantal gecontracteerde Wlz locaties 73 Wlz-zorg in de regio De gemiddelde verzilverde zorgvraag is 128 per 1000 80+ ers, dus dat betekent dat de verzilvering 94% is. Dit beeld is in lijn met de andere zorgkantoorregio s. 86% van de zorg wordt intramuraal geleverd, 7% van de zorg in VPT, 4% van de zorg is MPT en 3% in PGB. In Baarn, Vathorst en Woudenberg leveren zorgaanbieders gemiddeld meer zorg in VPT en MPT. Speciale doelgroepen Naar aanleiding van de uitvraag begin 2017 bij zorgaanbieders, blijkt dat er op verschillende plaatsen specialistische kennis aanwezig is voor specifieke doelgroepen. Klanten met NAH kunnen voor specialistische zorg terecht in Soest, Bunschoten- Spakenburg en Vathorst. In Nijkerk en Leusden is gespecialiseerde kennis aanwezig voor klanten met Korsakov. In Leusden is specialistische zorg beschikbaar voor jongdementerenden, de locatie in kwestie heeft een bovenregionale functie. In Nijkerk, Baarn, Bunschoten-Spakenburg, Vathorst en het Leusderkwartier zijn zorgaanbieders aanwezig met een BOPZ- aanmerking. Overige ontwikkelingen In 2018 zijn 6 nieuwe locaties voor de Wlz gecontracteerd, intramurale zorg wordt geleverd op 73 locaties. In de sub-regio Eemland neemt de vraag naar PG plekken (met en zonder BOPZ) verder toe. Ook zien we meer vraag naar gerontopsychiatrische zorg. Gerontopsychiatrie richt zich op ouderen die te maken hebben met psychiatrische problemen en door het ouder worden in toenemende mate last krijgen van lichamelijke en/of (psycho)sociale problemen.
De ontwikkeling van de zorgvraag (periode 2017-2026) neemt over heel Eemland gemiddeld met 29% toe. Dit is 7% hoger dan het gemiddelde van alle regio s van Zilveren Kruis Zorgkantoor. De grootste stijgers zijn: Leusden (+43%), Nieuwland (+74%), Woudenberg (+67%), Hoogland (+68%), Rustenburg (+29%) en Zielhorst (+45%). De ontwikkeling van toekomstige zorgvraag voor met name de psycho-geriatrische zorg neemt nagenoeg over de hele linie fors toe. De gemiddelde groei over Eemland en Nijkerk is 25% voor psycho-geriatrische zorg en 17% voor somatische zorg. Wat hebben we afgelopen jaar gedaan? De samenwerking tussen De Huisartsen Eemland BV, het Meander Medisch Centrum, zorgverzekeraar Zilveren Kruis en de organisaties voor ouderenzorg in de regio Eemland is verdiept; samen werken wij aan betere zorg voor kwetsbare ouderen. Eenduidig beleid, praktische afspraken en passende voorzieningen zorgen ervoor dat kwetsbare ouderen steeds beter de juiste zorg op het juiste moment op de juiste plek krijgen. Onnodige ziekenhuisopnames worden voorkomen, doordat er goede afspraken zijn gemaakt. E.e.a. is een uitvloeisel van het regioplan kortdurend verblijf dat op 28 september 2017 was getekend. In juni 2018 vond in Amersfoort een bijeenkomst plaats in het kader van de voorbereiding van het opzetten van projecten t.b.v. de besteding van de Ontwikkelbudgetten. Toen werd geconstateerd dat er nog mogelijkheden niet benut worden om door betere samenwerking en afstemming kwetsbare ouderen sneller van de juiste zorg te voorzien. Dat zou de verpleeghuiszorg ten goede komen. Ook de implementatie van het Kwaliteitskader is toen besproken. Bijna alle zorgaanbieders die Wlz-zorg leveren, leveren ook wijkverpleging en Eerstelijns Verblijf (ELV). Met name het gebruik van ELV neemt een forse vlucht in de regio vergeleken met voorgaande jaren. De verwachting is dat de doorstroom vanuit wijkverpleging en ELV naar de Wlz hoger zal worden de komende jaren. E.e.a. betekent ook dat het Zorgkantoor de bezetting van de crisisplaatsen bij de hiervoor gecontracteerde zorgaanbieders nu al ziet dalen. Om de in en doorstroom goed te laten functioneren rond ELV-plaatsen is er een ELVcoördinatiepunt ingesteld. Met dit coördinatiepunt hoopt Zilveren Kruis niet alleen de beschikbaarheid van de ELV bedden in beeld te hebben, maar ook die van de aanpalende voorzieningen, zoals de crisisbedden, geriatrische revalidatiezorg en respijtzorg vanuit de Wmo. De realisatie van de ELV coördinatiepunten wordt door Zilveren Kruis dan ook gezien als een ontwikkeling naar een bredere coördinatie van zorg in de regio. Op initiatief van de gemeente Amersfoort vond medio oktober een overleg plaats met de Eemland-gemeenten over de opgave van gemeenten voor het plannen en realiseren van een woon/zorg bestendige woningvoorraad. De vervolgstap wordt om samen met aanbieders van intramurale zorg en wijkverpleging verder te werken aan concretisering van die woon(zorg)opgave. Aandachtspunten voor 2019 Dit jaar in de verpleeghuiszorg staat de implementatie van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg centraal. Alle Wlz zorgaanbieders bereiden zich hier op door van de eigen organisatie een scan te maken. Waar gaat het goed, waar moet het beter en wat is hiervoor nodig. Er zijn voor 2019 kwaliteitsmiddelen beschikbaar voor elke organisatie om extra handen aan het bed te realiseren. Het kwaliteitskader kent twee thema s die de zorg aan de klant direct raken, te weten Persoonsgericht werken en Wonen en Welzijn. Elke cliënt wil
zich immers gezien voelen. Voor de zinvolle daginvulling en deskundigheidsbevordering zijn middelen Waardigheid & Trots ook nog in 2019 beschikbaar. De vraag naar zorg en personeel blijft stijgen en het aanbod van het personeel daalt. Het is niet alleen moeilijk om nieuwe medewerkers te vinden, maar ook huidige medewerkers behouden is lastig. In Eemland treffen aanbieders elkaar in RAAT-verband en wordt er samengewerkt met opleidingsinstituten. Inspanningen zijn gericht op: Aantrekken van nieuwe studenten en medewerkers. Hierbij gaat het zowel om kwantiteit (afspraken over de regionale opleidings- en stagecapaciteit) als de kwaliteit van opleiden. Behoud van huidige medewerkers in de regio. Impulsen geven aan zij-instroom, mede in afstemming met UWV, gemeenten en bedrijfsleven. Verbeteren van het imago (sectorbreed) en de rol van de individuele zorgaanbieders hierbij. Voor de regio is ontwikkelbudget beschikbaar om gezamenlijk knelpunten bij de implementatie van het kwaliteitskader aan te pakken die om een zorgaanbiedersoverstijgende aanpak vragen. Intramurale aanbieders in Eemland zijn initiatiefnemers voor een van de projecten waarvoor het Zorgkantoor middelen beschikbaar heeft gesteld., namelijk project m.b.t. Verbeteren ICT voorwaarden en digivaardigheden. Aandachtspunten voor 2019 Deze zijn de volgende: Het verder optimaliseren van het zorgaanbod voor specifieke doelgroepen, denk bijv. aan psychiatrie en dementie waarvoor ook een project in het kader van de Ontwikkelbudgetten is opgezet. Het uitwerken van de projecten in het kader van de regionale ontwikkelgelden Het benutten van kansen en financiering op het gebied van domotica en zorgtechnologie. Het met gemeenten en zorgaanbieders lokaal inzichtelijk maken wat de wonenwelzijn-zorgwens is van de toekomstige oudere. Waar wensen zij op termijn Wlz zorg te ontvangen? Hoe willen zij dan wonen? Met gemeente Amersfoort en omliggende gemeenten gaan we het gesprek hierover aan. Ook diepen we de vraag uit wat de sterk groeiende zorgvraag gaat betekenen voor aanbieders van intramurale/vpt zorg. Het versterken van de lokale samenwerking met gemeente, huisartsen, sociale wijkteams en andere zorgprofessionals. Nu mensen langer thuis moeten en willen blijven, is het nodig de expertise uit de intramurale ouderenzorg meer naar de cliënt in de thuissituatie en de daarbij horende zorgprofessionals te brengen. Een van de doelen daarbij is de (toekomstige) Wlz klant zo goed en tijdig mogelijk terecht laten komen op een passende plek.
Regioplan Foodvalley Over de regio Regio FoodValley is een samenwerkingsverband van acht gemeenten met samen 345.000 inwoners. Vier gemeentes hiervan vallen in het werkgebied van Zilveren Kruis Zorgkantoor, namelijk Veenendaal, Rhenen, Renswoude en Elst (Ut). Het merendeel van de zorgaanbieders kent een christelijke signatuur. Kenmerken regionale bevolking 88% van de inwoners heeft een gemiddeld inkomen. Dit is 23 % hoger dan het gemiddelde over de zorgkantoorregio s van Zilveren Kruis. 85% van de inwoners is autochtoon, 6% is westers allochtoon en 10% niet-westerse allochtoon. Het aandeel allochtonen ligt lager dan het gemiddelde van de Zilveren Kruis Zorgkantoorregio s. Tabel 1: Cijfers over Foodvalley Aantal inwoners 89.000 Bevolkingsdichtheid 2.228 per km 2 Aantal inwoners van 80 jaar en ouder 3.738 Aantal 80+ ers met ZZP 4 en hoger 392 Aandeel lage SES 10% Aantal Wlz klanten in zorg 105 per 1000 80+ ers Aandeel midden SES 88% Aantal klanten in zorg 409 (intramuraal) ; 113 (VPT/MPT) Aandeel hoge SES 1% Aantal gecontracteerde Wlz locaties 11 Wlz-zorg in de regio De verzilverde zorgvraag varieert van 88% tot 95%. In Elst wordt de Wlz-indicaties zelfs voor 100% verzilverd. De gemiddelde verzilverde zorgvraag in de gehele regio Foodvalley is 95%, dat zijn 105 inwoners per 1000 80+ ers. Het resultaat van de verzilverde zorgvraag in Foodvalley ligt 1% hoger vergeleken met de andere zorgkantoorregio s. 72% van de zorg wordt intramuraal geleverd, 18% van de zorg in VPT, 3% van de zorg in MPT en 7% in PGB. Overige ontwikkeling van de zorgvraag In de regio Foodvalley neemt de vraag naar PG plekken (met en zonder BOPZ) verder toe. De ontwikkeling van de zorgvraag neemt over de gehele regio toe met gemiddeld 30%. Dit is 8% hoger dan het zorgkantoorgemiddelde. De grootste stijgers zijn Renswoude (+85%) en Elst (+53%). De ontwikkeling van toekomstige zorgvraag voor psycho-geriatrische zorg neemt nagenoeg over de hele linie fors toe, variërend van +31% tot +58% en somatische zorg van 21% tot 61%. Speciale doelgroepen Klanten met NAH, Korsakov of Huntington kunnen voor specialistische zorg helaas niet terecht in de regio. Alleen in Veenendaal en Elst liggen locaties met een BOPZerkenning. Wat hebben we afgelopen jaar gedaan? Met elkaar staan wij voor de gezamenlijke opgave om zorg en passende huisvesting te bieden voor kwetsbare doelgroepen zodat zij naar eigen wens kunnen functioneren in de maatschappij. Met de gemeente Veenendaal heeft een gesprek plaatsgevonden over de opgave van gemeenten voor het plannen en realiseren van een woon/zorg bestendige woningvoorraad. De vervolgstap wordt om samen met omliggende gemeenten in gesprek te gaan over verdere concretisering.
Aandachtspunten voor 2019 Het uitwerken van de projecten in het kader van de regionale ontwikkelgelden Het met gemeenten en zorgaanbieders lokaal inzichtelijk maken wat de wonenwelzijn-zorgwens is van de toekomstige oudere. Waar wensen zij op termijn Wlz zorg te ontvangen? Hoe willen zij dan wonen? Met gemeente Veenendaal en omliggende gemeenten gaan we het gesprek hierover aan. Het versterken van de lokale samenwerking met gemeente, huisartsen, sociale wijkteams en andere zorgprofessionals. Nu mensen langer thuis moeten en willen blijven wonen, is het nodig de expertise uit de intramurale ouderenzorg meer naar de klant in de thuissituatie en de daarbij horende zorgprofessionals te brengen. Een van de doelen daarbij is de (toekomstige) Wlz cliënt zo goed mogelijk terecht laten komen op een passende plek. De gemeente Veenendaal start met omliggende gemeenten en Zorgkantoor gesprekken over verbetering de afstemming van zorg uit Wmo, Wlz en Zvw. Het benutten van kansen en financiering op het gebied van domotica en zorgtechnologie. In een van de projecten vanuit het regionale Ontwikkelbudget wordt het voorwerk gedaan.
Regioplan Zuid-Oost Over de regio De Wmo-regio Zuid Oost bestaat uit de gemeenten: Bunnik, De Bilt, se Heuvelrug, Wijk bij Duurstede en Zeist. Deze regio betreft een verspreid gebied ten oosten van de stad met een veelheid aan dorpskernen en natuurparken. De bevolkingsdichtheid is lager dan gemiddeld. Kenmerken regionale bevolking De bevolking in de regio Zuid Oost kenmerkt zich door het relatief grote aandeel ouderen. De regio loopt hierin voorop qua vergrijzing. Dit heeft gevolgen voor de vraag naar Wlz-zorg. De regio heeft een relatief hoge Sociaal Economische Status (SES) en het aandeel autochtonen ligt hoger dan het gemiddelde van de Zilveren Kruis Zorgkantoorregio s. Tabel 1: Cijfers over Zuid-Oost Aantal inwoners 193.000 Bevolkingsdichtheid 1.235 per km 2 Aantal inwoners van 80 jaar en ouder 11.580 Aantal 80+ ers met ZZP 4 en hoger 1.741 Aandeel lage SES 0% Aantal Wlz klanten in zorg 157 per 1000 80+ ers Aandeel midden SES 75% Aantal klanten in zorg 2213 (intramuraal) ; 349 (VPT/MPT) Aandeel hoge SES 25% Aantal gecontracteerde Wlz locaties 70 Wlz-zorg in de regio Er is een relatief hoog zorggebruik met een zorgvraag van 157 per 1000 80+ ers. Dit komt onder andere door de demografisch opbouw en de aanwezigheid van bovenregionaal aanbod. De bovenregionale functie wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van zorginhoudelijke specialisaties en zorgaanbieders met een specifieke levensbeschouwelijke overtuiging. Deze zorgaanbieders nemen niet alleen klanten uit zorgkantoorregio in zorg, maar ook klanten uit andere regio s. Voorbeelden van bovenregionale klantgroepen zijn antroposofen, vrijmetselaren en geüniformeerden. Daarnaast wordt er in de regio onder andere specifieke Wlz-zorg geboden aan klanten met niet aangeboren hersenletsel (NAH) en aan klanten met het Syndroom van Korsakov. Het grootste gedeelte van de mensen verzilvert de Wlz-indicatie op een intramurale plek (84%). Deze zorg is geconcentreerd in de grotere kernen van de gemeenten. Uitzonderingen hierop zijn Huis ter Heide en Bosch en Duin waar zich ook intramurale locaties bevinden. Doordat de regio voorloopt qua vergrijzing is er een procentueel lagere groei (19%) van de zorgvraag richting 2025. Vanwege het grotere aandeel ouderen in de regio betekent dit in absolute zin toch een aanzienlijke verwachte groei van de zorgvraag. Deze groei zal met name te zien zijn voor de psycho-geriatrische zorgvraag (23%).
Overige ontwikkelingen De intramurale zorgcapaciteit is met name geconcentreerd in de grotere kernen. De regio kenmerkt zich daarnaast door een hoger dan gemiddeld VPT aanbod wat zich voornamelijk toespitst op de hogere inkomensklassen. Afgelopen jaren is er een toenemende druk ervaren op de intramurale capaciteit. Komend jaar is dan ook het doel om verdere verdieping aan te brengen in onze inzichten op basis van de wachtlijsten. Aandachtspunten voor 2019 - Het uitwerken van de projecten in het kader van de regionale ontwikkelgelden. - In opvolging van de ervaren druk op de capaciteit zal er in 2018/2019 verder overleg plaats vinden met zorgaanbieders en gemeenten, over hoe hier richting de toekomst op in te spelen. Vragen als in hoeverre het aanbod aansluit bij de vraag van de klant en of er voldoende beschikbaar aanbod voor de diverse doelgroepen beschikbaar is, spelen hierbij een rol. - Daarnaast willen we meer inzicht krijgen in hoeverre het beschikbare aanbod gevonden wordt door de klant. Dit geldt zowel voor het reguliere aanbod als voor specialistisch zorgaanbod voor de specifieke doelgroepen.
Regioplan Lekstroom Over de regio Ten zuiden van de stad vormen de Lekstroomgemeenten Lopik, Vianen, IJsselstein, Nieuwegein en Houten samen de desbetreffende Wmo-regio. Deze regio kent een gemiddelde verstedelijking, met hoge verstedelijking richting de stad en een lage stedelijkheid in met name Lopik en de gebieden op de regionale randen. Tabel 1: Cijfers over Lekstroom Aantal inwoners 179.000 Bevolkingsdichtheid 2.116 per km 2 Aantal inwoners van 80 jaar en ouder 7.160 Aantal 80+ ers met ZZP 4 en hoger 746 Aandeel lage SES 2,33% Aantal Wlz klanten in zorg 135 per 1000 80+ ers Aandeel midden SES 68,34% Aantal klanten in zorg 866 (intramuraal) ; 51 (VPT/MPT) Aandeel hoge SES 29,32% Aantal gecontracteerde Wlz locaties 20 Kenmerken regionale bevolking Rondom lag het zwaartepunt van de suburbanisatie uit de jaren 60 en 70 aan de zuidkant van de stad. Dit heeft geleid tot meerdere forensen -gemeenten. Mede door dit gegeven loopt het Lekstroom gebied wat achter op het gebied van de vergrijzing. Het Lekstroom gebied heeft een relatief hoge Sociaal Economische Status (SES) en het aandeel autochtonen ligt hoger dan het gemiddelde van de Zilveren Kruis Zorgkantoorregio s. Wlz-zorg in de regio Er is op dit moment een iets onder gemiddeld zorggebruik van 124 per 1000 80+ ers. Dit komt mede door de demografisch opbouw. Doordat de regio wat achter loopt qua vergrijzing is er een relatief grotere groei te verwachten richting 2025. Deze groei zit zowel in de somatische (24%) als de psycho-geriatrische zorgvraag (37%). Het grootste gedeelte van de mensen verzilvert de zorgvraag op een intramurale plek (90%). De intramurale zorgcapaciteit is geconcentreerd in de grote kernen binnen de respectievelijke gemeente bij een beperkt aantal aanbieders. Het aanbod in (geclusterde) VPT (4%) is relatief lager dan gemiddeld voor de Zilveren Kruis Zorgkantoorregio s. Overige ontwikkelingen De gemeente Vianen gaat per 1 januari 2019 onderdeel uitmaken van de nieuwe fusiegemeente Vijfheerenlanden. Deze nieuwe gemeente gaat bestaan uit de gemeenten Vianen, Leerdam en Zederik en wordt ondergebracht bij de provincie. De verwachting is dat de gemeente Vijfheerenlanden per 1 januari 2019 onderdeel wordt van de zorgkantoorregio s van VGZ. Aandachtspunten voor 2019 - Het uitwerken van de projecten in het kader van de regionale ontwikkelgelden. - In opvolging van de ervaren druk op de capaciteit, zal er in 2018/2019 verder overleg plaatsvinden met zorgaanbieders en gemeenten, over hoe hier richting de toekomst op in te spelen. Vragen als, in hoeverre het aanbod aansluit bij de vraag van de klant, of er voldoende variatie beschikbaarheid is van de diverse leveringsvormen en of er voldoende beschikbaar aanbod aanwezig is voor de diverse doelgroepen, spelen hierbij een rol.