STUDIEGIDS 2010-2011 Academische Opleiding Interne Begeleiding en Schoolontwikkeling
Inhoudsopgave Pag. 1. INLEIDING 1 1.1 Geschiedenis 2 1.2 SPO 2 1.3 Nadere informatie 3 2. ALGEMENE INFORMATIE 4 2.1 Studeren aan een avondopleiding 4 2.1.1 Een avondopleiding 4 2.1.2 Studentenpopulatie 4 2.1.3 Examens in de vorm van tentamens 4 2.1.4 Status 4 2.2 Inschrijving 5 2.2.1 Vereiste vooropleiding 5 2.2.2 De inschrijving 6 2.2.3. Cursusgelden 6 2.2.4. Beëindiging van de studie 6 2.2.5 De diploma-uitreiking 6 2.2.6 Studiefinanciering 7 2.3 De organisatie 8 2.3.1 Het bevoegde gezag 8 2.3.2 De studieleiding en studiecoördinatie 8 2.3.3 Het studiesecretariaat 8 2.3.4 De docenten 9 2.3.5 Studieondersteuning 10 2.3.6 Studeren met een functiebeperking 10 2.3.7 Klachtenprocedure 10 2.3.8 De opleidingscommissie 11 2.3.9 De onderwijsorganisatie 11 2.4 Bibliotheken 11 3. OPZET ACADEMISCHE IB-OPLEIDING 13 3.1 Visie van de opleiding 13 3.2. Opzet van de opleiding 13 3.3 Studielast 13 3.4 Het programma 14 3.4.1 Beroepscompetenties 14 3.4.2 De vakken 15 3.4.3 De vakken afgezet tegen de competenties 16 3.5 Examen en tentamens 17 3.5.1. De examenregeling 17 3.5.2 Toetsing door een werkstuk 17
3.6 De kwaliteitsbewaking 18 4. HET STUDIEPROGRAMMA ACADEMISCHE IB- OPLEIDING 19 5 PLATTEGRONDEN 52/1
INLEIDING ACADEMISCHE IB-OPLEIDING. 1 INLEIDING ACADEMISCHE IB-OPLEIDING. De SPO start in september 2010 met een IB-opleiding bedoeld voor leerkrachten basisonderwijs: de Academische Opleiding Interne Begeleiding en Schoolontwikkeling. Het betreft een tweejarig avondprogramma (120 ECTS) en leidt tot een HBO-bachelordiploma Pedagogiek. Bovendien bereidt deze opleiding rechtstreeks voor op de Master Algemeen Pedagogische Wetenschappen en de Master Onderwijskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. De opleiding onderscheidt zich van andere IB-opleidingen door een relatief sterk op theoretische reflectie en empirisch onderzoek gericht profiel. Door deze wetenschappelijke invalshoek en door ruime aandacht voor schoolontwikkeling en verandermanagement biedt de opleiding ook een goede basis voor een coördinerende en beleidsontwikkelende functie op bovenschools niveau. De vakken van de IB-opleiding maken deel uit van de HBO-opleiding Pedagogiek van de SPO. Studenten volgen de colleges samen met deze HBOstudenten en met studenten van de schakelprogramma s Pedagogiek en Onderwijskunde. Voor de studenten van de IB-opleiding is er daarnaast een begeleidingslijn IB (IB in praktijk). In deze begeleidingslijn koppelen studenten onder leiding van een IB-coach theoretische noties aan de IB-praktijk door het voeren van discussies en het maken van opdrachten. De resultaten van deze begeleidingslijn vinden hun neerslag in een portfolio. 1
INLEIDING ACADEMISCHE IB-OPLEIDING. 1.1 Geschiedenis De Academische Opleiding Interne Begeleiding en Schoolontwikkeling (Academische IB-opleiding) maakt deel uit van de opleiding HBO-pedagogiek van de Stichting Pedagogisch Onderwijs aan de Rijksuniversiteit Groningen (SPO). De Stichting kent een lange geschiedenis. In 1918 is de Vereniging voor Pedagogisch Onderwijs aan de Rijksuniversiteit te Groningen opgericht. Deze vereniging verzorgde theoretische en praktische cursussen in de didactiek voor aanstaande leraren en voordrachten over pedagogische onderwerpen voor belangstellenden in het algemeen. In 1954 nam deze vereniging de verantwoordelijkheid op zich voor het geven van de reeds bestaande opleiding voor de Middelbare Akte Pedagogiek A. Tevens is toen besloten een opleiding voor de Middelbare Akte Pedagogiek B te beginnen. Deze opleidingen zijn bekend geworden als de MO-A en MO-B Pedagogiek. De Vereniging is in 1965 omgezet in een Stichting Pedagogisch Onderwijs aan de Rijksuniversiteit te Groningen (SPO). De opleiding MO-A Pedagogiek is in 1987 verbreed met een algemene pedagogisch-agogische beroepsvoorbereiding en wordt sindsdien tot het Hoger Pedagogisch en Sociaal-Agogisch Onderwijs gerekend. De opleiding MO-B Pedagogiek wordt in 1990 opgevolgd door een cursusaanbod gericht op doorstroming naar de afstudeerrichtingen Pedagogiek en de studierichting Onderwijskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Als reactie op de invoering van het bachelor-master systeem in het hoger onderwijs is dit cursusaanbod vanaf 2003 vervangen door een schakelprogramma dat eveneens gericht is op doorstroom naar de afstudeerrichtingen Pedagogiek en de studierichting Onderwijskunde. Dit schakelprogramma is bedoeld voor studenten die al beschikken over een (verwante) afgeronde HBO-opleiding. Per 1 september 1997 valt de opleiding HBO-pedagogiek onder de door de SPO in stand te houden Hogeschool voor Hoger Pedagogisch en Sociaal-Agogisch Onderwijs. De Hogeschool is als zodanig aangewezen door de Minister. Nadere informatie over de geschiedenis van de SPO is te vinden in het Gedenkboek SPO 75 jaar Vereniging/Stichting voor Pedagogisch Onderwijs uit 1994 van J. Vermoolen (verkrijgbaar bij de SPO à 7.-). 1.2 De SPO De SPO treedt op als bevoegd gezag van de opleiding HBO-pedagogiek. De opleidingen van de SPO worden niet door de overheid gesubsidieerd. De SPO kan hierdoor de cursusgelden voor haar opleidingen vaststellen onafhankelijk van het landelijk beleid. De SPO is lid van de landelijke Vereniging ter Bevordering van de Studie der Pedagogiek (VBSP). 2
INLEIDING ACADEMISCHE IB-OPLEIDING. 1.3 Nadere informatie In deze studiegids staat de informatie over de Academische IB-opleiding. Voor de opleiding HBO-pedagiek en de schakelprogramma s bestaan aparte studiegidsen. Als men na lezing van de studiegids nader wil worden geïnformeerd over de opleiding (bijvoorbeeld over mogelijke vrijstellingen, instromen in een hoger studiejaar, etc.), dan kan men zich wenden tot de studiecoördinator A. Slijkhuis, tel. 050-3637893, email: a.a.slijkhuis@rug.nl. Voor meer administratieve zaken (zoals vereiste vooropleiding, inschrijving, studiefinanciering) kan men terecht bij het studiesecretariaat. Het secretariaat is te bereiken op telefoonnummer 050-363 6525, email: spo@rug.nl. 3
4 ALGEMENE INFORMATIE 2 ALGEMENE INFORMATIE 2.1 Studeren aan een avondopleiding. 2.1.1 Een avondopleiding De Academische IB-opleiding is een avondopleiding. De colleges worden gevolgd samen met studenten van de opleiding HBO-pedagogiek en met studenten van het schakelprogramma Pedagogiek en Onderwijskunde. Een avondopleiding houdt in dat de studie kan worden gevolgd naast de dagelijkse werkzaamheden. Het houdt ook in dat het aantal contacturen beperkt is en dat dus een groot beroep wordt gedaan op zelfstudie. Studenten moeten veel lezen, meestal in het Nederlands, maar er staan ook Engelstalige boeken op de lijst. Een avondopleiding is aantrekkelijk voor degenen die overdag niet in de gelegenheid zijn een opleiding te volgen. Een avondopleiding is bovendien aantrekkelijk voor werkzoekenden. Bij het volgen van een avondstudie komt in principe een werkloosheidsuitkering niet in gevaar (op mogelijk de stageperiode na), omdat men overdag beschikbaar blijft voor de arbeidsmarkt. Nadere informatie hierover kunt u verkrijgen bij het UWV-werkbedrijf in uw gemeente. 2.1.2 Studentenpopulatie Aan de opleidingen van de SPO studeren overwegend volwassenen. De leeftijd van de studenten loopt uiteen. Docenten gaan uit van de principes van volwasseneneducatie. Er wordt bijvoorbeeld regelmatig een beroep gedaan op wat de student zelf reeds aan ervaringen, inzichten en vaardigheden heeft opgedaan. Tevens wordt rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden. Het aanbod van studieonderdelen is zodanig dat studenten zelf hun studietempo kunnen bepalen. 2.1.3 Examens in de vorm van tentamens De examens hebben de vorm van een dossierexamen. Over de verschillende examenvakken worden tentamens afgenomen (door de eigen docenten). Op die manier wordt een dossier van tentamenresultaten opgebouwd. Men is geslaagd voor een examen zodra voor alle examenvakken een voldoende is behaald. 2.1.4 Status De opleiding HBO-pedagogiek, waaronder de Academische IB-opleiding ressorteert, is een onbekostigde, door de overheid aangewezen opleiding. Deze opleiding wordt verzorgd door de Hogeschool voor Pedagogisch Onderwijs aan de Rijksuniversiteit Groningen. De opleiding is geregistreerd onder het CROHO nummer: 35158 (Pedagogiek). De opleiding is geaccrediteerd tot 31 december 2012. Het visitatierapport staat integraal op de website: www.spo-groningen.nl. De opleiding valt onder het toezicht van de Inspectie van het onderwijs, gevestigd in Utrecht. Adres: Rijksinspectiekantoor Utrecht, Postbus 2730, 3500 GS Utrecht.
ALGEMENE INFORMATIE 2.2 Inschrijving 2.2.1 Vereiste vooropleiding Om tot de Academische IB-opleiding te worden toegelaten moet men in het bezit zijn van een PABO of PA diploma. 2.2.2 De inschrijving De inschrijving wordt verricht door de onderwijsinstelling en geldt telkens voor één cursusjaar van tien maanden, namelijk: de periode september t/m juni van het daaropvolgende jaar. Aan de inschrijving zijn rechten verbonden. Alleen de inschrijving verleent deze rechten. Als men de studie wil voortzetten, dient men zich ieder jaar opnieuw in te schrijven. Personen die zich niet inschrijven, mogen geen onderwijs volgen of examens afleggen. Indien men zich voor het cursusjaar 2010-2011 wenst in te schrijven, dient men zich digitaal en schriftelijk aan te melden door middel van een volledig ingevuld en ondertekend aanmeldingsformulier. Het formulier is te downloaden via de website: www.spo-groningen.nl. Voor de eigen administratie dient men een kopie van de overeenkomst te maken en te bewaren. Bij een eerste aanmelding dient men tevens mee te zenden: - twee recente pasfoto s; - fotokopie(ën) van diploma s en/of cijferlijst(en), waaruit blijkt dat men over de vereiste vooropleiding beschikt; - een origineel of kopie van een uittreksel van het bevolkingsregister. Een student heeft gedurende het cursusjaar van inschrijving het recht: - aan het onderwijs deel te nemen (colleges te volgen enz.) en tentamens af te leggen; - van toegang tot en gebruik van de lesgebouwen en de daarin aanwezige voorzieningen (bibliotheek e.d.). Pas nadat men is ingeschreven mogen in het cursusjaar van inschrijving colleges worden gevolgd en tentamens of examens worden afgelegd. Een docent kan een student de toegang tot een tentamen weigeren indien hij/zij geen geldige collegekaart kan tonen. Zolang de student niet heeft voldaan aan zijn/haar betalingsverplichting (zie 1.2.3) de uitslag van een afgelegd tentamen niet geldig. 2.2.3 Cursusgelden Het cursusgeld moet elk jaar opnieuw worden voldaan. Pas na ontvangst van het cursusgeld door de opleiding is de student officieel ingeschreven. De hoogte van het bedrag wordt jaarlijks vastgesteld door het bevoegde gezag van de opleiding, 5
6 ALGEMENE INFORMATIE het bestuur van de Stichting voor Pedagogisch Onderwijs (SPO). Voor het studiejaar 2010-2011 is de hoogte van het cursusgeld 1480.- Het is mogelijk het cursusgeld in één termijn te betalen of gespreid, in vier termijnen. Bij gespreide betaling betaalt u 15.- administratiekosten. Een formulier voor automatische incasso kunt u samen met het inschrijfformulier downloaden via de website. 2.2.4 Beëindiging van de studie Als men in de loop van het cursusjaar de studie beëindigt, is in een aantal gevallen terugbetaling van een deel van het cursusgeld mogelijk. De restitutieregeling staat hieronder. Beëindiging van de studie dient men per aangetekend schrijven mee te delen aan het studiesecretariaat. Hierbij geldt een opzegtermijn van twee maanden. De opzegtermijn gaat in op de datum van poststempeling van het aangetekende schrijven. Voor elke maand na het einde van de opzegtermijn wordt een evenredig deel van het cursusgeld terugbetaald. Betalingsregeling in geval van opzegging: Uiterlijke opzegdatum: Maanden te betalen: U betaalt in 2010-2011: 30 september 2010 september t/m november 444.- 31 oktober 2010 september t/m december 592.- 30 november 2010 september t/m januari 740.- 31december 2010 september t/m februari 888.- 31 januari 2011 september t/m maart 1036.- 28 februari 2011 september t/m april 1184.- 31 maart 2011 september t/m mei 1332.- In geval van opzegging na 31 maart vindt geen teruggave meer plaats. Na het behalen van het diploma wordt restitutie verleend vanaf de datum waarop het diploma is uitgereikt. 2.2.5 De diploma-uitreiking Op drie momenten in het studiejaar vindt een diploma-uitreiking plaats. Studenten krijgen tijdens de plechtigheid de gelegenheid om in maximaal tien minuten terug te blikken op hun studie of om iets over hun afstudeerproject te vertellen. Wanneer studenten hiervan gebruik willen maken, dienen zij dit van te voren te melden bij het secretariaat. De uitreiking van de getuigschriften vindt plaats gelijktijdig met de uitreiking van de diploma s van de opleiding HBO-pedagogiek. In 2010-2011 zijn de data: woensdag 26 januari 2011, woensdag 29 juni 2011 en woensdag 28 september 2011 om 16.00 uur. De uitreiking is openbaar, d.w.z. dat familieleden, vrienden en medestudenten aanwezig mogen zijn. De examenkandidaten worden veertien dagen vooraf aan de uitreiking, schriftelijk uitgenodigd. Studenten die in aanmerking willen komen voor de uitreiking van het getuigschrift op één van bovengenoemde data dienen vier weken daaraan voorafgaand de volgende bescheiden in te leveren bij het studiesecretariaat:
ALGEMENE INFORMATIE - het aanmeldingsformulier: dit formulier is of te downloaden via de website - de scriptie in tweevoud De student dient tijdig een afspraak te maken met het secretariaat om samen met een secretariaatsmedewerker te controleren of aan de eisen voor afstuderen is voldaan. 2.2.6 Studiefinanciering De opleiding wordt niet door de overheid gesubsidieerd. Studenten hebben geen recht op een studiebeurs of -lening op grond van de Wet op de Studiefinanciering. Wel bestaat er een regeling tegemoetkoming lerarenopleidingen. Leraren die de opleiding volgen ter verhoging van hun professionaliteit komen in aanmerking voor een lerarenbeurs. Informatie is te verkrijgen bij de Informatie Beheer Groep Groningen (IBG). Omdat studenten geen recht kunnen doen gelden op studiefinanciering vermindert de studietijd, doorgebracht bij de opleiding niet het recht op studiefinanciering voor een vervolgopleiding. Wie zich na de opleiding laat inschrijven bij een door de overheid gesubsidieerde universiteit of hogeschool, en op dat moment voldoet aan de in de wet gestelde eisen, kan alsnog in aanmerking komen voor studiefinanciering. 7
ALGEMENE INFORMATIE 2.3 De organisatie 2.3.1 Het bevoegde gezag Het bevoegde gezag van de Academische Opleiding Interne Begeleiding en Schoolontwikkeling berust bij de Stichting voor Pedagogisch Onderwijs (SPO) aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het bestuur van de SPO is samengesteld uit de volgende personen: Voorzitter: Prof.dr. J.J.H. Dekker Secretaris: Dr. H.T.A. Amsing Penningmeester: Leden: J.G. van der Veen J. Kappen Drs. K. Koopman Prof.dr. A.E.M.G. Minnaert Prof.dr. M.P.C.van der Werf De bestuursleden zijn via het secretariaat te bereiken. 2.3.2 De studieleiding en studiecoördinatie De dagelijkse leiding van de opleiding berust bij de studieleider mevr.dr. H.T.A. Amsing en bij de studiecoördinator mevr. A.A. Slijkhuis. Mevr. Amsing is te bereiken via het studiesecretariaat, telnr. 050 363 6525, mevr. Slijkhuis op telnr. 050-363 7893/6525. 2.3.3 Het studiesecretariaat Het studiesecretariaat van de avondopleiding HBO-pedagogiek te Groningen, waaronder de Academische IB-opleiding ressorteert, is gevestigd in de Grote Rozenstraat 38, 9712 TJ Groningen, tel. 050-3636525. Het secretariaat wordt verzorgd door mevr. J. de Vrieze, mevr. M. Froma en mw. G. Sijnke. Het emailadres van het secretariaat is: spo@rug.nl. Het secretariaat is geopend op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag. Voor de openingstijden van het secretariaat zie: www.spo-groningen.nl. Het studiesecretariaat is verantwoordelijk voor de studentenadministratie. De administratie bevat de studiegegevens van elke student (dossier met naam, adres, studieresultaten.). Tevens worden hier de gegevens van oud-studenten (geslaagden/gestopten) en het archief van de scripties en stageverslagen van de opleiding beheerd. Doorgaans zijn de medewerkers van het secretariaat het eerste aanspreekpunt voor informatie over de studie en onderwijsorganisatorische aangelegenheden. Zij kunnen voor een vlotte doorgang zorgen in het overleg tussen studenten, docenten, coach en studieleiding. Studenten kunnen schriftelijk/telefonisch contact met hen opnemen of tijdens de openingsuren langskomen. 8
ALGEMENE INFORMATIE 2.3.4 De docenten Academische IB-opleiding Het onderwijs wordt verzorgd door: Docent Emailadres Contactgegevens werk/ privé- Dhr. dr. W. Ahmed Leerpsychologie w.ahmed@rug.nl GMW/ Orthopedagogiek Grote Rozenstraat 38 9712 TJ Groningen Mevr. dr. L.W.H. Bakker Advisering en begeleiding leontinebakker@web.de 0620213126 Dhr. dr. Th. Van Dellen Werk(plek)gerelateerd leren Mevr. dr. N. Ding Methoden en technieken van onderzoek* Dhr. E.H. van Dulmen Wiskunde Mevr. J.E. de Groot Coach opleiding t.van.dellen@rug.nl Grote Rozenstraat 38 9712 TJ Groningen tel. 050 3636636 Thorbeckelaan 21 9722 NB Groningen tel. 050 3095498 n.ding@rug.nl GION Grote Rozenstraat 3 9712 TG Groningen ewodul@hotmail.com jetskelysbeth@gmail.com Dhr. drs. A.L. Heinink Onderwijskunde Dhr. dr. R. Hoekstra Statistiek 3 Mevr. drs. R. Jager Scholing en opleiding Mevr. drs. L. Jansen Ontwikkelingspsychologie Dhr. drs. J. Kramer Statistiek 1 Statistiek 2 Testtheorie mheinink@hotmail.com Viermorgen 79 6681 WJ Bemmel tel. 0481 465139 r.hoekstra@rug.nl Rembrandt van Rijnstraat 286 r.jager@boponderzoek.nl www.boponderzoek.nl 9718 PV Groningen Kwinkenplein 8-3 9712 GZ Groningen 050 3184055 louise.jansen@rug.nl GMW/ Ontwikkelingspychologie Grote Kruisstraat 2/1 9712 TS Groningen Tel. 050 3636501 jaccokramer76@home.nl Grote Rozenstraat 18 9712 TH Groningen 050 5799675 0641322554 9
ALGEMENE INFORMATIE Dhr. drs. J. Lensen Beleid en organisatie Andragogiek Dhr. dr. P. A. van der Ploeg Wetenschapsfilosofie (=Filosofie 2) Dhr. K. Politiek IB in praktijk Mevr. drs. M. van Roy Onderwijsbegeleiding Methodologie Grondslagen van onderzoek Mevr. A. C. Timmermans MSC Effectiviteit van onderwijs en volwasseneneducatie klapr@solcon.nl De Klaproos Hornsedijk 4 9528 PK Buinen tel. 0599 212267 P.A.van.der.Ploeg@rug.nl Grote Rozenstraat 38 9712 TJ Groningen Klaas_politiek@planet.nl Hagedoarn 12 9251 NP Burgum Tel. 0621962508 a.c.m.van.roy@rug.nl Eemskanaal ZZ 19 9623 PE Lageland tel. 050 3136259 a.c.timmermans@rug.nl Mevr. drs. E. Voeten Scholing en opleiding 2.3.5 Studieondersteuning e.voeten@boponderzoek.nl www.boponderzoek.nl Kwinkenplein 8-3 9712 GZ Groningen 050 3184055 Voor vragen over de opleiding kunnen studenten zich wenden tot de studiecoördinator, Ans Slijkhuis of de studiecoach, Jetske Lysbeth de Groot. 2.3.6 Studeren met een functiebeperking Studenten met een functiebeperking die ondersteunende onderwijsvoorzieningen nodig hebben, kunnen zich met een schriftelijk verzoek wenden tot de studiecoördinator van de SPO. 2.3.7 Klachtenprocedure Studenten met een klacht betreffende een docent of een vak dienen zich allereerst tot de betreffende docent te wenden. In tweede instantie kunnen zij met hun klacht naar de coach of de studiecoördinator. Wanneer studenten een klacht hebben op het niveau van de organisatie dienen zij zich direct tot de studiecoördinator te wenden. Indien nodig leggen de coach of de studiecoördinator de klacht voor aan de studieleider. Studenten hebben bovendien collectief recht van beklag. Als tenminste vier studenten vinden dat de opleiding in een bepaald opzicht tekort schiet, kunnen zij rechtstreeks schriftelijk een klacht indienen bij de studieleider. Vaak is het echter verstandig om de klacht eerst via de docent, coach of studiecoördinator aan te kaarten. In laatste 10
ALGEMENE INFORMATIE instantie kunnen studenten zich wenden tot het bestuur van de opleiding. Zie paragraaf 1.3.1. 2.3.8 De opleidingscommissie De opleiding HBO-pedagogiek heeft een opleidingcommissie (OLC). De OLC bestaat uit drie docentleden en drie studentleden. De studentleden fungeren als aanspreekpunt voor de studenten. De namen van de leden van de OLC staan vermeld op de website: www.spo-groningen.nl. De OLC komt drie keer per cursusjaar bijeen. Tijdens deze bijeenkomsten wordt het onderwijs geëvalueerd en worden vernieuwingen in de opleiding voorgesteld en besproken. Studenten die contact willen opnemen met één van de commissieleden kunnen zich wenden tot het studiesecretariaat. 2.3.9 De onderwijsorganisatie Het lesgebouw is het Muntinggebouw, Grote Kruisstraat 2. Ingang: Grote Kruisstraat 2/1, Heymansgebouw, Groningen., het Nieuwenhuisgebouw, Grote Rozenstraat 38, het Boumangebouw, Grote Rozenstraat 31. GMWBL., Bloemstraat 36, Academiegebouw, Broerstraat 5, Zalen UMCG, A. Deusinghlaan 1. Zie plattegronden achter in de studiegids. De colleges, werkgroepen e.d. worden op dinsdag-, woensdag- en donderdagavond aangeboden. Bij overmacht kan worden uitgeweken naar de maandagavond. Voor een beperkt aantal vakken geldt dat het tentamen overdag plaatsvindt, gelijktijdig met het tentamen van de bacheloropleiding Pedagogiek en Onderwijskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. De lestijden zijn tussen 17.00/17.15 en 21.00/21.15 uur. De opening van het studiejaar 2010-2011 is op woensdag 1 september 2010 om 16.30 uur in de kantine van het Heymansgebouw, Grote Kruisstraat 2/1, Groningen. De eerste lesdag is, afhankelijk van het rooster, donderdag 2 september, dinsdag 7 of woensdag 8 september. Het les-, tentamen- en vakantierooster voor het gehele jaar wordt geplaatst op de website. Wel zijn tijdens het studiejaar wijzigingen mogelijk. De lokalen en tijden staan vermeld op het lesrooster. Eventuele roosterwijzigingen worden tijdig vermeld op de website: www.spo-groningen.nl. In geval van absentie van een docent zal worden getracht deze te vervangen. Wanneer tengevolge van afwezigheid van een docent lessen uitvallen, dan zal hiervan vooraf mededeling worden gedaan via de website.!!!!!! Raadpleeg voor vertrek naar college de website van de opleiding: www.spo-groningen.nl! 2.4 Bibliotheken Aan de inschrijving is het recht verbonden gebruik te maken van de faciliteiten van de universitaire bibliotheken. Hiertoe dient men in het bezit te zijn van een lenerspas. Deze pas kan bij het uitleenbureau van de Universiteitsbibliotheek worden verkregen. 11
ALGEMENE INFORMATIE Op de website staat nadere informatie over hoe deze pas aangevraagd kan worden. Adreswijzigingen moeten worden doorgegeven aan het uitleenbureau van de Universiteitsbibliotheek. Voor studenten van de Academische IBopleiding zullen vooral de volgende bibliotheken van belang zijn: Bibliotheek Gedrags- en Maatschappijwetenschappen: De bibliotheek is gehuisvest op de eerste verdieping van het Heymansgebouw. Naast een grote collectie boeken en gedrukte tijdschriften biedt de bibliotheek toegang tot veel elektronische tijdschriften en literatuurbestanden. In de bibliotheek kan men ook studeren. Er zijn zo n 130 studieplekken en 24 studentcomputers. Voor het lenen van materialen is een geldige studentenkaart nodig. Studenten mogen ook gebruik maken van andere RuG bibliotheken. Het adres is: Grote Kruisstraat 2/1 9712 TS Groningen Tel. 050 363 6555 Email: bibliotheek.gmw@rug.nl Intenret: www.rug.nl/gmw/bibliotheek De openingstijden van de Bibliotheek Gedrags- en Maatschappijwetenschappen zijn: maandag t/m donderdag van 9.00-21.30 en vrijdag van 9.00-17.00 uur. Universiteitsbibliotheek (UB): Broerstraat 4 (tegenover Academiegebouw), Groningen, tel. 050-3635000. Openingsuren: ma t/m vrij 8.30-22.00 za en zo 10.00-17.00* Het Uitleenbureau: ma, di, wo en vrij 8.30-17.30 do 8.30-21.30 za 10.00-12.30 * In tentamentijd van 10.00-22.00 uur zie website www.rug.nl/bibliotheek. 12
OPZET ACADEMISCHE IB-OPLEIDING 3 OPZET ACADEMISCHE IB-OPLEIDING 3.1 Visie van de opleiding De Academische IB-opleiding heeft als doel zodanige kennis, vaardigheid en inzicht bij te brengen op het gebied van de pedagogiek, onderwijskunde en de schoolorganisatie, dat de afgestudeerde in staat is tot een zelfstandige beroepsuitoefening als IB-er en toegerust is voor een coördinerende en beleidsontwikkelende functie op bovenschools niveau. De opleiding gaat ervan uit dat de student werkzaam is in de onderwijspraktijk en daagt studenten voortdurend uit praktijkkennis te relateren aan theoretische inzichten. De opleiding heeft een nadrukkelijke academische oriëntatie. Dit houdt in dat de student op academisch niveau ingeleid wordt op het gebied van onderwijseffectiviteit en dat de student kennis en vaardigheden opdoet op het gebied van wetenschappelijke methoden en technieken. Hierdoor is de afgestudeerde in staat wetenschappelijke literatuur op zijn vakgebied te begrijpen en kritisch te bevragen. Op deze manier kan de afgestudeerde zijn kennis over het vakgebied actueel houden en de schoolorganisatie waarbinnen hij werkzaam is op de hoogte houden van ontwikkelingen. Bovendien bereidt de opleiding voor op drempelloze instroom in de eenjarige universitaire masterstudies Algemeen Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Wanneer een student wil doorstromen naar de master Orthopedagogiek is alsnog een schakelprogramma vereist. De student komt dan in aanmerking voor vrijstellingen. 3.2 Opzet van de opleiding Het programma van de Academische Opleiding Interne Begeleiding en Schoolontwikkeling heeft een omvang van 120 ECTS De opleiding wordt uitsluitend in de avonduren verzorgd. Het programma wordt in twee jaar aangeboden. Er zijn echter, afgezien van de geldigheidsduur van (deel)tentamens, geen beperkingen verbonden aan de studieduur van de opleiding. Het staat de student vrij om studievoortgang en studietempo binnen het kader van het aangeboden programma zoveel mogelijk aan te passen aan eigen mogelijkheden en wensen. Het is in principe dus mogelijk om studieonderdelen uit de twee jaren naast elkaar te volgen, ook als niet alle onderdelen uit het eerste studiejaar zijn afgerond. 3.3 Studielast De opleiding hanteert voor de berekening van de studielast European credits (ECTS). 120 ECTS staan voor 84 studiepunten; 1 ECTS is 28 uur. Als men de opleiding verlaat voordat deze geheel is afgerond, kan men verzoeken om een verklaring (certificaat) waarin staat vermeld welke onderdelen met goed gevolg zijn afgelegd. De studielast is per vak verantwoord door een expliciete toewijzing van uren over de onderdelen contacturen, zelfstudie en practicum. Voor het onderdeel 13
OPZET ACADEMISCHE IB-OPLEIDING zelfstudie geldt als norm dat studenten vijf pagina s per uur kunnen bestuderen. Voor vakken die ook binnen het schakelprogramma Pedagogiek en Onderwijskunde worden aangeboden is de norm vastgesteld op zes pagina s per uur. 3.4 Het programma 3.4.1 De beroepscompetenties Het programma is gebaseerd op de beroepscompetenties die zijn vastgesteld door de Landelijke Beroepsgroep voor intern begeleiders (LBib) en de eisen die gesteld worden aan toelating tot de universitaire masteropleidingen Algemeen Pedagogische Wetenschappen en Onderwijskunde van de Rijksuniversiteit Groningen. Een IB-er is volgens ons (in navolging van de LBib): 1. Andragogisch competent (competent in het begeleiden van volwassenen) 2. Methodologisch competent (competent in onderzoek) 3. Beheersmatig competent (competent in het beheer van middelen en data) 4. Organisatorisch competent 5. Innovatief competent (competent in het begeleiden bij vernieuwingen) 6. Competent in het samenwerken met externen 7. Competent in zelfreflectie en ontwikkeling 8. Competent in reflecteren op pedagogische en onderwijskundige praktijken en ontwikkelingen 1 1 Deze competentie is door de opleiding toegevoegd aan de zeven competenties van de LBib 14
OPZET ACADEMISCHE IB-OPLEIDING 3.4.2 De vakken Om deze competenties te ontwikkelen bieden we een tweejarig programma. Studenten hebben echter de mogelijkheid om een eigen studieplanning te maken en vakken naar eigen inzicht en draagkracht over een langer traject te verdelen. Het tweejarige programma biedt in het eerste jaar de volgende onderdelen: Vak Ects Wiskunde 4 Statistiek 1 8 Andragogiek 10 Onderwijskunde 10 Advisering en begeleiding 4 Beleid en organisatie 4 Scholing en opleiding 4 Filosofie 2 (Wetenschapsfil.) 5 Methodologie en onderzoekspr. 10 IB in praktijk 1 --- Totaal: 60 In het tweede jaar worden de volgende vakken aangeboden Vak Ects Onderwijsbegeleiding 9 Werk(plek)gerelateerd leren 7 Effectiviteit van onderwijs 7 Psychologie 7 Statistiek 2 6 Grondslagen van onderzoek 3 Multivariate analyse 4 Testtheorie 4 Methoden en technieken 3 IB in praktijk 1 Afstudeerwerkstuk IB 9 ---- Totaal: 60 15
OPZET ACADEMISCHE IB-OPLEIDING 3.4.3 De vakken afgezet tegen de competenties In tabel 1 staan de bovengenoemde acht competenties afgezet tegen de verschillende vakken. Competenties zijn alleen aangekruist, wanneer ze expliciet en nadrukkelijk aan bod komen. Tabel 1. Competenties in het programma 1 andragogiek 2 methodologisch 3 beheersmatig 4 organisatorisch 5 innovatief 6 samenwerken 7 zelfreflectie 8 extern reflecteren andragogiek X X X X onderwijskunde X X psychologie X X X scholing & opleiding X X X X X X X beleid en organisatie X X X X X X advisering en X X X X begeleiding onderwijsbegeleiding X X X X X X werk(plek)gerelateerd leren X X X X X X effectiviteit van X X X X X onderwijs IB in praktijk X X X X X X X X wetenschapsfilosofie X statistiek en X X methodologie afstudeerwerkstuk IB X X X X X 16
3.5 Examens en tentamens 3.5.1 De examenregeling OPZET ACADEMISCHE IB-OPLEIDING De Academische Opleiding Interne Begeleiding en Schoolontwikkeling maakt deel uit van de opleiding HBO-pedagogiek van de SPO. De examenregeling voor de opleiding HBO-pedagogiek is neergelegd in een Onderwijs- en Examenreglement (OER). Een exemplaar van het OER is opgenomen in de studiegids van de opleiding HBO-pedagogiek. Het examen van de Academische IB-opleiding is een dossierexamen, dat wordt afgenomen in de vorm van tentamens. Daarbij zijn in ieder geval de volgende regelingen van toepassing: - Een examenvak wordt afgesloten met een tentamen, een werkstuk of een opdracht. Een werkstuk kan de vorm hebben van een opgave over de literatuur (take-home), het schrijven van een betoog of verslag of het schrijven van een plan voor diagnose, behandeling, voorlichting of opleiding. Een opdracht kan de vorm hebben van een presentatie, maar kan ook een andere opdracht zijn, bijv. het uitvoeren van een dataanalyse. Men is geslaagd voor een examenvak indien op het tentamen, het werkstuk en/of de opdracht een cijfer 5,5 of hoger is behaald. Het cijfer wordt afgerond op maximaal 1 één decimaal.. - Als een (deel)tentamen meer dan eenmaal wordt afgelegd, geldt het hoogste cijfer. - Er wordt tenminste tweemaal per studiejaar de gelegenheid geboden (deel)tentamens af te leggen. - De examinator stelt de uitslag van een tentamen vast binnen twee weken nadat het is afgelegd en verschaft de administratie van de opleiding de nodige gegevens ten behoeve van de uitslag aan de student. Gedurende tenminste zes weken na bekendmaking van de uitslag van een schriftelijk tentamen heeft een student het recht op inzage van het beoordeelde werk. Een afspraak voor inzage van het tentamen kan worden gemaakt bij het studiesecretariaat. - De examinator stelt de uitslag van de beoordeling van een werkstuk vast binnen zes weken na de dag waarop de inlevertermijn is verstreken. - Tegen beslissingen van de examencommissie, respectievelijk een examinator kan men schriftelijk, gemotiveerd, beroep aantekenen bij het Bestuur van de Stichting Pedagogisch Onderwijs. - Een student ontvangt tenminste eenmaal per jaar een overzicht van de behaalde studieresultaten. 3.5.2 Toetsing door een werkstuk Sommige onderdelen worden getoetst met een werkstuk. In het geval van een schriftelijk betoog (essay) dient de student een tekst te schrijven over een door de docent aangedragen probleem. Zowel de inhoud als de opzet wordt beoordeeld. Ten aanzien van de inhoud geldt dat het betoog blijk moet geven van theoretisch inzicht. Ten aanzien van de opzet geldt dat het betoog een inleiding heeft waarin 17
OPZET ACADEMISCHE IB-OPLEIDING de (maatschappelijke) relevantie van het centrale probleem uiteengezet wordt. De inleiding bevat een vraagstelling/these en kan al (een aanzet tot) de beantwoording van het probleem bevatten. De inleiding wordt gevolgd door een gedeelte waarin de argumentatie aan bod komt en waarin de conclusie van het betoog wordt geformuleerd. Het stuk kan eindigen met een resumé, een evaluatie van het geheel, vraagstukken die nader onderzoek behoeven of ander commentaar. Het betoog is een samenhangend adequaat geordende tekst, waarin goed gebruik wordt gemaakt van titels en kopjes en kent een correcte bronvermelding (APA richtlijnen, zie bijlage studiegids). Er moet sprake zijn van een juiste woordkeuze en een vloeiende zinsopbouw. 3.6 De kwaliteitsbewaking Het bewaken van de kwaliteit van de opleiding geschiedt door: - toezicht op de voortgang van de opleiding door de studieleiding; - een periodiek overzicht per student en per examenvak van de studieresultaten - schriftelijke evaluatie van de studieonderdelen. Dit gebeurt anoniem, doorgaans direct na afloop van het tentamen, maar evaluatieformulieren mogen ook mee naar huis worden genomen en worden opgestuurd; - periodiek overleg van de opleidingscommissie; - periodiek overleg tussen docenten en studieleiding; - overleg binnen examencommissie; - een interne programma-evaluatie, waarbij het werkveld wordt betrokken; - toezicht door de inspectie; - visitatie in het kader van accreditatie. 18
4 HET STUDIEPROGRAMMA ACADEMISCHE IB- OPLEIDING 4.1 Het eerste studiejaar Wiskunde Docent: Doelstelling : Vakinhoud: W. van Dulmen Voorbereiding op het gebruik van wiskunde zoals dat bij de voortgezette studie aan de orde komt, voornamelijk in de vakken Statistiek en Methodologie. De algebrastof voor HAVO/VWO staat hierbij centraal. Behandeld zullen onder meer worden: getallen, bewerkingen, vergelijkingen, functies en grafieken, sommeren ECTS: 4 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - colleges - zelfstudie Onderwijsvorm: 20 uur 92 uur Er ligt een groot accent op zelfstudie. In de colleges wordt de theorie behandeld en worden problemen met de gemaakte opgaven besproken. Literatuur: Toetsvorm: 1. Franken, W.M. & Bouts, R.A. (2002). Wiskunde voor statistiek. ISBN 9062833177. ( 16,50) Schriftelijk tentamen 19
Statistiek 1 Docent: Vakinhoud: drs. J. Kramer In deze cursus komen aan de orde: het verzamelen van gegevens, beschrijvende statistiek (centrum- en spreidingsmaten), grafische voorstellingen van gegevens, steekproeffluctuatie, normale verdeling, univariate regressie, correlatie en andere samenhangmaten, elementaire kansrekening, steekproevenverdelingen van statistics. De cursus omvat tevens het practicum SPSS. ECTS: 8 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 24 uur 124 uur 76 uur Onderwijsvorm: Hoor/ werkcolleges/ practicum. ICT ondersteuning. Literatuur: Toetsvorm: Opm. Titel wordt via de digitale leeromgeving bekendgemaakt. Schriftelijk tentamen. Deelname aan het practicum is een voorwaarde voor het met succes afronden van het onderdeel. 20
Andragogiek Docent: Doelstelling : Vakinhoud: drs. J. Lensen Kennis nemen en leren hanteren van veranderkundige begrippen en modellen ten dienste van het ontwikkelen en verbeteren van eigen professioneel methodisch handelen als (ped)agoog. De student is in staat om bij een sociaal probleem een adequate interventie te kiezen en deze interventie te verantwoorden Andragogiek gaat over hoe volwassen mensen leren. Leren kun je zien als veranderen van gedrag. De wijze waarop mensen veranderingen vormgeven, zich daarbij laten beïnvloeden, maar ook zelf beïnvloeden is daarbij het onderwerp van de lessen. Theoretische oriëntaties op- en opvattingen over andrago(lo)gie worden onder de loep genomen. Dat gaat over het denken over verander en beïnvloedingsprocessen in de diverse werkterreinen. Daarbij kijken we naar de ethische kant (de normatieve andragogie), maar vooral ook de praktische andragogiek, waarin het handelen van de agoog centraal staat en welke methodieken hem ter beschikking staat. Methodiek en systematiek om te komen tot probleemoplossingen. Communicatieve vaardigheden, presenteren, werken met groepen zijn onderdelen die aan de orde komen. ECTS: 10 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 26 uur 116 uur 138 uur Onderwijsvorm: Bij dit vak wordt een grote diversiteit aan werkvormen gebruikt. Van hoorcolleges tot rollenspel; van theoretische beschouwing tot praktische probleemanalyse. Literatuur: 1 Reader (wordt tijdens de colleges uitgereikt). 55 p. 2 Donkers, G. (2001). Veranderkundige modellen. 9e herz. dr. Baarn: Nelissen. - 295 p. -. ISBN 9789024414826. (37,70). 21
3 Winkelaar, P. (2001 of later). Methodisch werken : inleiding tot methodisch handelen met en voor mensen. 4e dr. Utrecht: De Tijdstroom. ISBN 9789058980144 ingenaaid. ( 31,00). Hfdst. 2, 9, 10, 13 en 14. 51 p. 4 Ravelli, A., Doorn, L. van & Wilken, J.P. (2009). Werken met betekenis: dialooggestuurde hulp- en dienstverlening. Z.pl.: Coutinho. - 176 p.-. ISBN 9789046901533. ( 21,50). 5 Brakkee, S. (2008). Zelfmanagement. 2 e dr. Groningen: Noordhoff. 139 p. ISBN 9789001712228 ( 25,95). Toetsvorm: Opm. Werkstuk over de literatuur, methodiektoepassing en presentatie (take-home). Maken en werken aan een Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP). Participatie en presentatie zijn voorwaarden voor het met succes afronden van het vak. Bij de laatste drie dubbele colleges is participatie verplicht. 22
Onderwijskunde Docent: Doelstelling : Vakinhoud: drs. A.L. Heinink Algemene introductie op de wetenschappelijke grondslagen en de geschiedenis van de onderwijskunde; Oriëntatie op centrale vraagstellingen en probleemstellingen in het onderwijs en van het hedendaagse onderwijsonderzoek; Kennismaking met de belangrijkste deelgebieden en thema s binnen de onderwijskunde; Oriëntatie op mogelijke beroepsvelden van de onderwijskunde. In dit studieonderdeel wordt ingegaan op de interdisciplinaire fundamenten van de onderwijskunde en op in dat verband centrale thema's: onderwijs, samenleving en zeggenschapsverhoudingen; onderwijsbestel en onderwijsbeleid, de interne vormgeving van het school-onderwijs; de relatie tussen leren, ontwikkeling en onder-wijzen, etc. ECTS: 10 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - zelfstudie 36 uur 244 uur Onderwijsvorm: Hoor- en werkcolleges (discussie). Literatuur: 1. Klapper Onderwijskunde en wetenschap. Circa 100 p. (± 5,00).Te bestellen bij docent. 2. Klapper Het onderwijssysteem in Nederland 2010. Circa 200 p. (± 10,00). Te bestellen bij docent. 3. Standaert, R. (2007) Vergelijken van onderwijssystemen. Leuven etc.: Acco. - 224 p. -. ISBN 9789033464867. ( 30,00). 4. Lowyck, J. & Verloop, N. (red.) (2003). Onderwijskunde: een kennisbasis voor professionals. Groningen: Noordhoff. - 474 p. -. ISBN 9789001545338. ( 57.95). 5. Parreren, C.F. van (2001) Ontwikkelend onderwijs. Amersfoort: Acco. - 170 p. -. ISBN 9789033417139. ( 12,70). Niet alle hoofdstukken behoeven te worden bestudeerd van - Het onderwijssysteem in Nederland - Vergelijken van onderwijssystemen - Onderwijskunde, een kennisbasis 23
Toetsvorm: De docent specificeert de Capita Selecta aan het begin van de collegereeks en zet de specificatie op de digitale leeromgeving. Schriftelijk tentamen met open vragen. 24
Advisering en begeleiding Docent: Doelstelling : dr. L.W.H. Bakker Advisering en begeleiding spelen een belangrijke rol als taakvelden binnen de jeugdzorg en het onderwijs. De doelstelling van dit college is een beeld krijgen van deze taakvelden in de jeugdzorg (waaronder ook de jeugdbescherming en de geestelijke gezondheidszorg) in samenwerking met het (speciaal) onderwijs. Daarnaast zullen aan de hand van praktijkvoorbeelden enkele theoretische begeleidings-invalshoeken worden behandeld, waaronder de medische, de leertheoretische, de psychodynamische, de systeemtheoretische invalshoek en de oplossingsgerichte invalshoek. Vakinhoud: - Inleiding over de fase van aanmelding en onderzoek en daarmee samenhangend de relatie van adviseren en bege-leiden met diagnostiek en behandeling; - Bespreken van de betekenis van advisering en begeleiding ten aanzien van kinderen/jeugdigen en volwassenen; - Begeleiden en adviseren van (gezin)hulpverleners; - Inleiding in gesprekstechnieken toegespitst op advisering- en begeleidingsgesprekken. ECTS: 4 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 14 uur 42 uur 56 uur Onderwijsvorm: Hoor- en eventueel discussiecolleges, casuïstiek aan de hand van dvd-materialen en inbreng van de groep en docent. 25
Literatuur: 1. Bakker, L.W.H. (2001). De Pedagogische Variabelen Lijst (PVL) : de ontwikkeling van een pedagogisch diagnostisch instrument voor de gezinsvoogden van de Ambulante Jeugdhulpverlening en Jeugdbescherming van het Leger des Heils (AJL). Apeldoorn/Leuven: Garant. Bestuderen hfdst.1t/m 3. 81 p. (Niet geheel tentamenstof). Link via website docent. 2. Pas, A. van der (2000). Handboek methodische ouder-begeleiding: aanmelding en onderzoek. Dl. 4. Rotterdam: Donker. - 180 p.-.isbn 9789061004349. ( 19,90). 3. Winkelaar, P. (2001 of later). Methodisch werken: inleiding tot methodisch handelen met en voor mensen. 4e dr. Utrecht: De Tijdstroom. ISBN 9789058980144 ingenaaid). ( 31.00). Hfdst. 13. 10 p. Toetsvorm: Opm. Werkstuk over collegestof en literatuur (take-home). Deelname aan het practicum is voorwaarde voor het succesvol kunnen afronden van deze cursus. 26
Scholing en opleiding Docent: Doelstelling : Vakinhoud: drs. R. Jager en drs. E. Voeten Doel van de cursus is dat de student: - kennis krijgt van schoolpositionering; - inzicht krijgt in de haken en ogen bij het succesvol implementeren van een nieuw profiel voor een school en een strategie kan opzetten voor het doorvoeren van een nieuwe positionering, waarbij rekening wordt gehouden met: doel, doelgroepen, identiteit van de school, con-currentiepositie van de school, communicatiemiddelen (voor zowel interne als externe communicatie) en planning. De student kiest een school in het voortgezet onderwijs. De student ontwikkelt met een medestudent een nieuw profiel voor de school. Op een overtuigende manier en in heldere taal wordt antwoord gegeven op de volgende vragen: - Wat is het doel van de positionering? - Wat is de identiteit van de school (typen onderwijs, aantal en type - Leerlingen, aantal en type docenten, sfeer etc.)? - Wat is het imago van de school? - Wat zijn de sterke en zwakke punten van de school? - Wat is de concurrentiepositie van de school? - Wat zijn de unieke verkooppunten van de school? - Hoe vertaal je de unieke verkooppunten in een slogan en een boodschap? - Hoe vertaal je de unieke verkooppunten in communicatiemiddelen? - Wat is de planning van de implementatie van het profiel? De studenten presenteren het profiel aan medestudenten ( de school ) met als doel directie, docenten en medewerkers enthousiast te krijgen voor het profiel. Medestudenten moeten mede op basis van de literatuur een kritisch oordeel vormen over het welslagen van de positionering. 27
ECTS: 4 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 24 uur 47 uur 41 uur Onderwijsvorm: Literatuur: Werkcolleges; studenten werken samen in groepen van twee personen en zoeken o.a. op het internet de benodigde informatie. Presenteren en discussiëren; studenten presenteren het profiel aan de groep; de groep vormt een kritisch oordeel over het welslagen van het profiel. 1. Groen, I & Boschma, J. (2007). Generatie Einstein, slimmer sneller en socialer: communiceren met jongeren van de 21 e eeuw. 2 e ed. Amsterdam : Pearson Education Benelux b.v. ISBN. 9789043014953. ( 25.95) (De te bestuderen literatuur wordt tijdens het eerste college bekendgemaakt). 2. Berg, R. van den, & Berghe, R. van den (1999). Succesvol leidinggeven aan onderwijsinnovaties, investeren in mensen. Alphen aan den Rijn: Samsom. 273 p.-. ISBN 9789014061832. ( 70,00). Hfst.5 en 7. 69 p Aanbevolen literatuur: Jager, R.A.E., & Voeten, E.C. (2009). STANDAARDboekje: onderwijspositionering en communicatie. Groningen: BOP onderzoek en communicatie. ISBN/ EAN 9789081411615. (c. 15.-.). Niet via boekhandel te bestellen. Toetsvorm: Werkstuk over de literatuur (take-home). Opdracht. 28
Beleid en organisatie Docent: Algemeen: Doelstelling : drs. J. Lensen Iedereen die werkt in een organisatie heeft te maken met Organiseren, Veranderen en Managen en iedereen heeft daarmee ervaring; positieve en minder positieve, afhankelijk van de dynamiek die plaatsvindt in de betreffende organisatie. Die dynamiek waarin mensen samenwerken aan een doel en hoe je dat kunt beïnvloeden vanuit verschillende posities staat centraal in dit vak. Daarom is het Lerend vermogen, de bekwaamheid om de dynamiek te begrijpen en daarop te anticiperen, dus steeds weer te leren van het eigen handelen en dit handelen aan te passen aan wat we geleerd hebben, uitgangspunt bij dit vak. Globale kennis van de organisatiekunde, haar theorie, ontwikkelingen en toepassingen. Bewust worden hoe jij invloed kunt uitoefenen op je eigen werk in de organisatie. Vakinhoud: In de module komen aan de orde: - organisatie theorie en geschiedenis - organisatiebegrippen zoals structuur, cultuur, strategie en beleid, systeem, acht en hiërarchie, communicatie, het leren van organisaties - stijlen van leidinggeven en managementvaardigheden - coaching en werken met teams - organisatieverandering en ontwikkeling - continuïteit en verandering, een symbiose - ECTS: 4 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie Onderwijsvorm: 18 uur 8 uur 86 uur Vanuit de vooraf bestudeerde literatuur gaan we in gesprek over eigen ervaringen in organisaties. Vanuit hoorcolleges worden theoretische kaders aangereikt en met praktijkopdrachten zullen we die ontmoetingen trachten te integreren. Studenten maken bijvoorbeeld een leiderschapstest en reflecteren op de uitkomst, bespreken casuïstiek gericht op kwaliteitssystemen in organisaties en oefenen in leiderschapsvaardigheden zoals het geven van instructie. 29
Literatuur: Toetsvorm: 1. Schermer, K., & Quint, P.(2005). De organisatie als hulpmiddel. 4e. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. - 364 p.-. ISBN 9789031352562 ( 38,50). 2. Winkelaar, P. (2001 of later). Methodisch werken : inleiding tot methodisch handelen met en voor mensen. 4e dr. Utrecht: De Tijdstroom. ISBN 9789058980144. ( 3100). Hfdst. 11 t/m 15. 66 p. 3. Een door de docent samengestelde reader. Schriftelijk tentamen 30
Filosofie 2: wetenschapsfilosofie Docent: Doelstelling : Vakinhoud: dr. P.A. van der Ploeg Kennismaken met wetenschapsfilosofie. De aard en de problemen van wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke theorievorming, met name die van gedrags- en maatschappijwetenschappelijk(e) onderzoek en theorievormig. ECTS: 7 (theorie + 2 opdracht) Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - zelfstudie Opdrachtdeel 22 uur 118 uur 56 uur Onderwijsvorm: Hoorcolleges Literatuur: 1. Digitale reader (online beschikbaar) ± 170 p. 2. Philips, D.C. & Burbules, N.C. (2000). Postpositivism and educational research. Lanham/ Oxford: Rowman & Littlefield Publishers, Inc. - 110 p. -. ISBN 9780847691227.( 30,00) 3. Koningsveld, H. (2006). Het verschijnsel wetenschap. Meppel: Boom. - 287 p. -. ISBN 9789085061373. ( 28,50) Toetsvorm: Opmerkingen Theoriegedeelte: Schriftelijk tentamen: essayvragen, open boek over collegestof en literatuur Opdrachtgedeelte: opdracht. Het 5 ects gedeelte wordt aangeboden aan studenten van de IB-opleiding, studenten van de facultaire minor en studenten dan het schakelprogramma Pedagogiek en Onderwijskunde 31
Methodologie/onderzoekspracticum Docent: Doelstelling : Vakinhoud: drs. M. van Roy In dit studieonderdeel staat het verkrijgen en toepassen van inzicht in de methoden van het sociaalwetenschappelijk onderzoek centraal. In de cursus komt een verscheidenheid aan onderwerpen aan de orde, waaronder: het onderzoeksproces, probleemstelling, theorie en conceptueel model, onderzoekselementen (steekproeftrekking), dataverzamelingsmethoden (interviews en observaties), validiteit en betrouwbaarheid, verwerking van gegevens, soorten onderzoek etc. In het onderdeel voeren studenten een onderzoekje uit, in het kader waarvan ook aandacht zal worden besteed aan (automatische) literatuurontsluiting. ECTS: 10 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie Onderwijsvorm: 34 uur 166 uur 80 uur Hoor- en werkcolleges, het schrijven van onderzoeksvoorstellen, het opzetten en uitvoeren van kleinschalig onderzoek (in groepen), het mondeling presenteren van resultaten, schriftelijke rapportage. Verder wordt aandacht geschonken aan het invoeren en verwerken van onderzoeksgegevens met behulp van SPSS en aan het ontsluiten van literatuur. Literatuur: Toetsvorm: Baarda, D.B., & Goede, M.P.M. de (2001). Basisboek methoden en technieken. 4e dr. Groningen: Noordhoff. - 397 p.-. ISBN 9789020733150. ( 49.95). Schriftelijk tentamen. Het voldoende afronden van het practicum is een voorwaarde voor de afronding van dit onderdeel. Bij het vak methodologie is kennis van Statistiek 1 vereist. 32
IB in praktijk -1 Docent: K. Politiek Doel: Vakinhoud: De opgedane kennis bij de verschillende vakken uit het 1e studiejaar vertalen naar de praktijk van de intern begeleider. De intern begeleider vervult beleidstaken op het gebied van zorgverbreding en onderwijsvernieuwing. De intern begeleider is bovendien verantwoordelijk voor de kwaliteit van het zorgsysteem op de school. Een kerntaak van de intern begeleider is om de collegaleerkrachten aan te sturen en aan te spreken op hun zorg voor leerlingen. ECTS Het werkveld van de IB-er komt aan bod is samenhang met de competenties van de intern begeleider. Andragogisch competent (competent in het begeleiden van volwassenen) Methodologisch competent (competent in onderzoek) Beheersmatig competent (competent in het beheer van middelen en data) Organisatorisch competent Innovatief competent (competent in het begeleiden bij vernieuwingen) Competent in het samenwerken met externen Competent in zelfreflectie en ontwikkeling Competent in reflecteren op pedagogische en onderwijskundige praktijken en ontwikkelingen 1 28 uur Onderwijsvorm: Diverse werkvormen, waaronder (intercollegiale) intervisie. Er wordt gebruik gemaakt van praktijkvoorbeelden en er is inhoudelijke afstemming mogelijk met de wensen en behoeften van de werkplek. Verwerkingsopdrachten worden op maat gemaakt: de intensiteit en hoeveelheid van de verwerkingsopdrachten worden in overleg bepaald. 33
Literatuur: Toetsvorm: Bij iedere aangeboden competentie zal er literatuur worden geadviseerd die gebruikt kan worden in het werkveld. Portfolio 34
4.2 Het tweede studiejaar Onderwijsbegeleiding Docent: Doelstelling : Vakinhoud: drs. M. van Roy Kennis van de verschillende probleemgebieden waarin een onderwijsbegeleider functioneert en inzicht in mogelijke handelingsopties die hij heeft. Inzicht in de actuele ontwikkeling en vraagstukken met betrekking tot begeleiding van het onderwijs. Oriëntatie op het werkveld. Korte schets van veranderingen in het onderwijs en het ontstaan van de onderwijsbegeleiding. Schets van de Nederlandse onderwijsverzorgingsstructuur. Onderwijsondersteuning bij primaire processen in de school. Hierbij zijn (ortho)didactische en pedagogische kennis en vaardigheden onontbeerlijk. Interne begeleiding en coaching binnen de l-zorgroute zijn belangrijke componenten van het vak. ECTS: 9 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 20 uur 147 uur 85 uur Onderwijsvorm:In de colleges wordt getracht via afwisselende werkvormen kennis en vaardigheden uit te wisselen. Het analyseren van gesprekken (m.b.v. videofragmenten) en het oefenen van gespreksvaardigheden (o.a. middels de methodiek CLB) zijn belangrijk onderdelen van de cursus. Ieder college van 2 uur bestaat uit een gedeelte hoorcollege (verzorgd door de docent) en een gedeelte werkcollege, grotendeels verzorgd door interactieve presentaties van studenten. Aanwezigheid is verplicht i.v.m. presentaties. Literatuur: 1 Meijer, W. (2009). Leerkrachten begeleiden bij passend onderwijs. Amersfoort: CPS. - 172 p. -. ISBN 9789065086068. ( 28,90). 2 Bongaards, B., & Sas, J. (2008). Praktijkboek leerlingenzorg: omgaan met zorgleerlingen in de school 2 e dr. Groningen: Noordhoff. - 219 p.- ISBN 9789001702359. ( 43,50). Hfdst. 2, 5 t/m 12. 3 Landelijke beroepsgroep voor intern begeleiders. (2009). 35
De beroepsstandaard voor de intern begeleider. Huizen: Pica. - 42 p. -. ISBN 9789077671436. ( 12.50). 4 Winkelaar, P. (2001 of later). Methodisch werken : inleiding tot methodisch handelen met en voor mensen. 4e dr. Utrecht: De Tijdstroom. - 14 p - ISBN 9789058980144 ingenaaid). ( 31.00). Hfdst. 2.2. en hfdst. 3. Toetsvorm: Het opstellen van een begeleidingsplan en een werkstuk over de literatuur (take-home) en de collegestof. 36
Werk(plek)gerelateerd leren Docent: Doelstelling: Vakinhoud: dr. Th. van Dellen Het vak Werk(plek)gerelateerd leren: benaderingen en uitdagingen richt zich op het kennen en begrijpen van het (aanzetten tot) leren van volwassenen in de context van werk (en organisatie) en de rol van de professionele opleider daarbij. Eén van de twee kerngebieden in het onderwijs en onderzoek van de opleiding Pedagogiek binnen het brede maatschappelijk thema levenslang leren ( Lifelong Learning ) vormt werk(plek)gerelateerd leren. Dit kerngebied richt zich op het leren van volwassenen ten behoeve van (blijvend) kunnen en willen werken in bepaalde arbeidscontexten of organisatieverbanden. Het kerngebied kent twee centrale aandachtspunten of -vragen: welke barrières en blokkades hebben volwassenen om gemotiveerd te (gaan) leren in verband met werk en wat is de professionele rol van de docent, trainer en counselor (loopbaanbegeleider) in dit verband? Theoretische concepten die daarbij een rol spelen aan de kant van de individuele lerende volwassene zijn: motivatie en emotie, self-efficacy, betrokkenheid op de omgeving (management en organisatie), arbeidsvoldoening, eerdere leerervaringen en persoonlijkheid en waardesystemen. Aan de andere kant is er aandacht voor de professionaliteit van de docent, trainer, counselor of consultant. Hoe ziet deze professionaliteit eruit? Welke methoden en technieken hanteren professionals en waarom werken deze wel of niet in welke contexten? Er is aandacht voor de verschillende benaderingen of vormen van werk(plek)gerelateerd leren, zoals het cursusconcept, onthe-job training, human performance technology en lerende organisatieconcepten. En tenslotte is er ook nog aandacht voor de belangrijk geachte rol van de professional (opleider/trainer) als persoon. ECTS: 7 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 18 uur 18 uur 160 uur 37
Onderwijsvorm: Hoor- en werkcolleges met opdracht. Voor de opdracht bestuderen studenten individueel een auteur op het gebied van theorievorming rond levenslang leren, schrijven daarvan een kort verslag en presenteren dit aan medestudenten. De opdracht is bedoeld als verdieping van de verplichte literatuur en maakt deel uit van de tentamenstof. Literatuur: 1 Dellen, T. van (ed.), Artikelen bundel Werk(plek)gerelateerd leren: benaderingen en uitdagingen. 2 Goldstein, I.L., & Ford, J.K. (2001). Training in organization: needs assessment, development and evaluation. Belmont (USA): Wadsworth Thomas Learning. - 265 p.-. ISBN 9780534345549. ( 43.05) 3 Rigg, C., Stewart, J., & Trehan, K. (2007). Critical human resource development. Harlow: Pearson. - 297 p. -. ISBN: 9780273705598. ( 74.90). Toetsvorm: Schriftelijk tentamen (essay), (schriftelijk tentamen, meerkeuze) Bij de Rijksuniversiteit Groningen wordt dit onderdeel aangeboden onder de code PABA3202. 38
Effectiviteit van onderwijs en volwasseneneducatie Docent: Doelstelling: Vakinhoud: A. Timmermans MSC Van de studenten wordt verwacht dat zij inzicht hebben in de wijze waarop onderwijs en educatie kan worden geëvalueerd en de effectiviteit ervan kan worden vastgesteld. Ook wordt beoogd dat studenten kennis hebben van factoren die relevant zijn ter bevordering van de effectiviteit van educatie en onderwijs. Modellen over en onderzoek naar (onderwijs)effectiviteit benadrukken de opbrengsten die onderwijs en educatie kan (en moet) hebben. Bij die opbrengsten gaat het om de cognitieve en niet-cognitieve resultaten van lerenden: wat leren zij op school of in de opleiding? Naast deze vraag komt ook aan de orde wat scholen, programma's en leerkrachten kunnen doen om betere resultaten bij lerenden te bereiken Wat lerenden moeten leren is geen vaststaand gegeven maar is voortdurend onderwerp van discussies in ieder land. Naast leerprestaties streven scholen en opleidingen ook naar andere opbrengsten, zoals metacognitieve of sociale vaardigheden. Ook deze opbrengsten horen thuis binnen het onderzoek naar effectiviteit. De school of het programma is niet de enige plaats waar lerenden leren. Als het gaat om effecten van scholen en leerkrachten, is het belangrijk om alle invloeden van buiten de school of programma uit te zuiveren, om de echte (netto) school- of programma-effecten zo nauwkeurig mogelijk te schatten. In onderzoekstermen gaat het er om de betekenis van de school of programma ofwel de toegevoegde waarde vast te stellen die de school of het programma voor volwasseneneducatie realiseert. Wat lerenden aan kennis, vaardigheden en attituden verwerven, wordt bepaald door factoren op verschillende niveaus in het onderwijs: de leerkracht, de klascontext, de school en de schoolcontext. In de cursus wordt dieper ingegaan op effecten van factoren op deze niveaus en worden mogelijk effectiviteitsbevorderende factoren op het niveau van de klas, de leerkracht en de school behandeld. Daarnaast wordt in de cursus aandacht besteed aan historische ontwikkelingen binnen onderwijseffectiviteits-onderzoek en onderzoek naar de effectiviteit van volwasseneneducatie en komt de methodologie om onderwijseffecten en effectiviteit vast te stellen aan bod. 39
ECTS: 7 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 18 uur 120 uur 58 uur Onderwijsvorm: Hoorcollege, gastdocenten, practicum waarin studenten tijdens het college in groepen actuele casussen bespreken die te maken hebben met onderwijseffectiviteit. Resultaten van de bespreking wordt gepresenteerd. Literatuur: Toetsvorm: Opm. Geselecteerde artikelen beschikbaar via reader, digitale leeromgeving en internet. Schriftelijk tentamen (essay), eventueel schriftelijke opdracht. Bij de Rijksuniversiteit Groningen wordt dit onderdeel aangeboden onder de code PABA3304. 40
Psychologie (ontwikkelings- en leerpsychologie). Docent: Doelstelling Vakinhoud: drs. L. Jansen, Ontwikkelingspsychologie dr. W. Ahmed, Leerpsychologie Ontwikkelingspsychologie: Basiskennis van de psychologie over ontwikkeling en leren gedurende de levensloop is onmisbaar voor (ortho)pedagogen en onderwijskundigen die zich bezig houden met opvoeding, onderwijs en/of educatie. Inzicht in het hoe en waarom van ontwikkelingsprocessen vormen de basis voor mogelijkheden om de ontwikkeling accuraat op te kunnen volgen en - waar nodig adequaat te kunnen beïnvloeden. Leerpsychologie: Het doel van de cursus is het verkrijgen van kennis over de vraag hoe het onderwijs op microniveau moet worden ingericht ten behoeve van het optimaliseren van leerprocessen (in den brede zin) van leerlingen. Ontwikkelingspsychologie In het vak Ontwikkelingspsychologie wordt een overzicht gegeven van de ontwikkelingsdomeinen van en de theorieën over (zeer) jonge kinderen, adolescenten en volwassenen. Verschillende theoretische en methodologische benaderingen voor de bestudering van ontwikkeling komen daarbij aan de orde. De facetten die centraal staan in de ontwikkeling zijn: lichamelijke processen, de motoriek, cognitie, taal, de sociale, emotionele en de morele ontwikkeling. Naast de aandacht voor de normale ontwikkeling in relatie tot opvoeding, onderwijs en educatie, staat ook de pathologie in de ontwikkeling van jong en oud centraal. Leerpsychologie De kern van de cursus bestaat uit de theoretische en empirische kennis over leren (leertheorieën). Leertheorieën beschrijven de wijze waarop leren plaats vindt en de condities die het leren bevorderen dan wel belemmeren. In de cursus wordt aandacht besteed aan verschillende theorieën over leren. 41
ECTS: 7 (5 Ontwikkelingspsychologie, 2 Leerpsychologie) Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen ontwikkelingspsychologie 16 uur - contacturen leerpsychologie 6 uur - zelfstudie 202 uur Onderwijsvorm: Hoorcollege en practicum Literatuur: Toetsvorm: Opm. Literatuur Ontwikkelingspsychologie 1 Belsky, J. (2006). Experiencing the lifespan. 2 e dr. ISBN 9781429219501. ( 50.28) 2 Nader op te geven actuele titels. Zie t.z.t. op digitale leeromgeving. Literatuur Leerpsychologie: 3 Santrock, J.W. (2009). Educational psychology. 4 th ed. Berkshire: McGraw-Hill. ISBN 9780071280822. ( 54.95). (Nog niet aanschaffen, onder voorbehoud!!!). Schriftelijk tentamen (meerkeuze) en een opdracht. Het onderdeel ontwikkelingspsychologie wordt gegeven samen met het schakelprogramma Orthopedagogiek (PABA2050), het onderdeel Leerpsychologie wordt gegeven in het Engels en maakt ook onderdeel uit van het schakelprogramma Pedagogiek en Onderwijskunde 42
Statistiek 2 Docent: Vakinhoud: drs. J. Kramer Statistiek 2 volgt na Statistiek 1 en behandelt een aantal onderwerpen uit de inferentiële statistiek. De volgende onderwerpen komen aan de orde: kansverdelingen, steekproefverdelingen, schatten, SPSS en toetsen. ECTS: 6 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 26 uur 88 uur 54 uur Onderwijsvorm: hoorcollege, werkcollege. Literatuur: 1. Moore, D.S., McCabe, G.P., & Craig, B.A. (2009), Introduction to the practice of statistics 6th ed. New York: W.H. Freeman and Company., ISBN 9781429216227. ( 57.75). 2. Timmerman, M.E., Kiers, H.A.L., Krimpen-Stoop, E.M.L.A. van & Hoekstra, R. Syllabus Statistiek 2. Toetsvorm: Schriftelijk tentamen (meerkeuze) Opm. - De stof voor het tentamen Statistiek 2 beslaat de hoofdstukken 5, 6, 7, 8 en 9 van Introduction to the practice of statistics. De Syllabus Statistiek 2 bevat extra literatuur, en de opdrachten voor het verplichte practicum. - Bij de Rijksuniversiteit Groningen wordt dit onderdeel aangeboden onder de code PABAP029. 43
Grondslagen van onderzoek Docent: Doel: Inhoud: drs. M. van Roy Behalen van kennis en inzicht in de grondslagen van empirisch wetenschappelijk onderzoek. In het eerste deel van het college worden de belangrijkste termen en ideeën van de empirische methodologie behandeld aan de hand van de empirische cyclus (A.D. de Groot). In het tweede deel worden op inleidend niveau methoden en technieken van (ortho)pedagogisch interventieonderzoek (met een preventief karakter) behandeld. ECTS: 3 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - zelfstudie 12 uur 72 uur Onderwijsvorm: hoorcollege, werkcollege, zelfstudie Literatuur: 1 Loon, D. van & Meulen, B.F. van der (2004), Effectonderzoek naar vroegtijdige orthopedagogische interventies. Amsterdam: Boom. (1-130), ISBN 9789085060390. ( 21.75). 2. Groot, A.D. de (1994). Dit boek is niet meer te verkrijgen. Methodologie: grondslagen van onderzoek en denken in de gedragswetenschappen. Assen: Van Gorcum. De eerste zes hoofdstukken kunnen in de vorm van een klapper worden gekocht. (p 1-120). Er is een nieuw boek in ontwikkeling. Bij het ter perse gaan van deze studiegids was daarvan nog onvoldoende informatie bekend. Informatie over nader aan te schaffen literatuur wordt bekendgemaakt op de digitale leeromgeving. Toetsvorm: schriftelijk tentamen (essay), schriftelijk tentamen (meerkeuze) 44
Opm. - Studenten krijgen essayvragen ter beschikking. Deze vragen worden in het college besproken. Van de deelnemers aan het werkcollege wordt verwacht dat zij vooraf een afdruk maken van de vragen die aan de orde zijn. Doel van het werkcollege is nadrukkelijk de student met de teksten vertrouwd te doen geraken. - Indien de grondig herziene editie van het boek effectonderzoek (van Loon, Van der Meulen en Minnaert, uitgegeven bij Boom) tijdig beschikbaar is, dan zal dit boek de hierboven vermelde literatuur vervangen. Dit zal tijdig via de digitale leeromgeving bekend worden gemaakt. - Bij de Rijksuniversiteit Groningen wordt dit onderdeel aangeboden onder de code PABA2061A. 45
Statistiek 3 Docent: Inhoud: dr. R. Hoekstra In de colleges wordt een aantal gangbare multivariate modellen & technieken behandeld die voor het lezen van sociaalwetenschappelijke onderzoeksliteratuur en voor het zelfstandig kunnen uitvoeren van (eenvoudig) wetenschappelijk onderzoek van belang zijn. Aan de orde komen: Enkelvoudige & multiple regressieanalyse. Een- en tweeweg ANOVA Het gebruik van dummy-variabelen. Nonparametrische statistiek Daarnaast zijn er practica waarin de behandelde methoden worden toegepast. Hierbij zal gebruik gemaakt worden van het statistisch computerprogramma SPSS. ECTS: 4 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 14 uur 14 uur 84 uur Onderwijsvorm: hoorcollege, practicum, zelfstudie Literatuur: 1 Moore, D.S., McCabe, G.P., & Craig, B.A. (2009),Introduction to the practice of statistics 6th ed., New York: W.H. Freeman and Company. Hoofdstukken 9 t/m 13. ISBN 9781429216227. ( 57,75) 2 Werkboek met o.a. opdrachten & collegestof Toetsvorm: Opm. Schriftelijk tentamen Bij de Rijksuniversiteit Groningen wordt dit onderdeel aangeboden onder de code PABA3065. 46
Testtheorie Docent: Doel: Vakinhoud: drs. J. Kramer Kennis en vaardigheid op het terrein van testconstructie en testgebruik. Testkenmerken, betrouwbaarheid, validiteit, beslissen ECTS: 4 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - practicum - zelfstudie 12 uur 10 uur 90 uur Onderwijsvorm: hoorcollege, praktische oefening Literatuur: 1 Klapper 2 Drenth, P.J.D. & Sijtsma, K. (2006), Testtheorie: inleiding in de theorie van de psychologische test en zijn toepassingen. 4 e dr. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum. Hieruit hoofdstukken 2 t/m 9. 435 p. -. ISBN 9789031347476. ( 63,00). Toetsvorm: schriftelijk tentamen (meerkeuze), schriftelijke opdrachten Opm.: - Het eindcijfer is gebaseerd op het gewogen gemiddelde van het tentamencijfer (2x) en het cijfer voor de groepsopdracht (1x). - Bij de Rijksuniversiteit Groningen wordt dit onderdeel aangeboden onder de code PABA2064A 47
Methoden en technieken van onderzoek Docent: Doel: Vakinhoud: dr. N. Ding Verdiepen van kennis en inzicht in methoden en technieken van empirisch onderzoek. In dit onderdeel wordt gestreefd naar verdieping van de kennis van en het verwerven van basisvaardigheden in belangrijke onderzoeksstrategieën, waarbij onderscheid kan worden gemaakt in experimenteel- en niet-experimenteel onderzoek en onderscheid naar setting. Voorts wordt aandacht besteed aan het zelfstandig kunnen toepassen van geëigende statistische methoden, zoals variantie-analyse. Ter bevordering van het inzicht moeten deze methoden (waar mogelijk) handmatig kunnen worden verricht. De navolgende onderwerpen zullen aan bod komen: - Waarnemen van gedrag: naturalistische observatie, case studies en systematische observatie. - Surveyonderzoek: opstellen van vragenlijsten & interviews, steekproeftechnieken, nonresponse. - Experimenteel en quasi-experimenteel onderzoek: voor- en nadelen; opzet & uitvoering. - Data analyse: descriptieve analyse; correlatie en regressie; variantie-analyse ECTS: 3 Onderverdeling en studiebelasting in uren: - contacturen - zelfstudie 12 uur 72 uur Onderwijsvorm: Hoorcollege Literatuur: Toetsvorm: Opm. Wordt tijdens het eerste college bekendgemaakt. schriftelijk tentamen (essay), schriftelijk tentamen (meerkeuze) Bij de Rijksuniversiteit Groningen wordt dit onderdeel aangeboden onder de code PABA2062. De colleges worden merendeels in het Engels gegeven. 48
IB in praktijk - 2 Docent: Doel: Vakinhoud: K. Politiek De opgedane kennis bij de verschillende vakken uit het 2 e studiejaar vertalen naar de praktijk van de intern begeleider. De intern begeleider vervult beleidstaken op het gebied van zorgverbreding en onderwijsvernieuwing. De intern begeleider is bovendien verantwoordelijk voor de kwaliteit van het zorgsysteem op de school. Een kerntaak van de intern begeleider is om de collega-leerkrachten aan te sturen en aan te spreken op hun zorg voor leerlingen. Het werkveld van de IB-er komt aan bod is samenhang met de competenties van de intern begeleider. 1. Andragogisch competent (competent in het begeleiden van volwassenen) 2. Methodologisch competent (competent in onderzoek) 3. Beheersmatig competent (competent in het beheer van middelen en data) 4. Organisatorisch competent 5. Innovatief competent (competent in het begeleiden bij vernieuwingen) 6. Competent in het samenwerken met externen 7. Competent in zelfreflectie en ontwikkeling 8. Competent in reflecteren op pedagogische en onderwijskundige praktijken en ontwikkelingen ECTS: 1 28 uur Onderwijsvorm: Diverse werkvormen, waaronder (intercollegiale) intervisie. Er wordt gebruik gemaakt van praktijkvoorbeelden en er is inhoudelijke afstemming mogelijk met de wensen en behoeften van de werkplek. Verwerkingsopdrachten worden op maat gemaakt: de intensiteit en hoeveelheid van de verwerkingsopdrachten worden in overleg bepaald. Reflectie ten aanzien van eigen competenties vindt plaats aan de hand van een competentiemeter, hierover schrijft de student een reflectieverslag. 49
Literatuur: Toetsvorm: Bij iedere aangeboden competentie zal er literatuur worden geadviseerd die gebruikt kan worden in het werkveld. Portfolio met neerslag van verwerkingsopdrachten, waaronder het reflectieverslag 50
Afstudeerwerkstuk Interne Begeleiding Docent: Doel: Vakinhoud: drs. M. van Roy Naar aanleiding van een praktijkprobleem zelfstandig een onderzoek verrichten en daarover schriftelijk rapporteren. De student dient een situatie uit de praktijk van een IB-er te analyseren in relatie tot relevante theoretische uitgangspunten, de school als organisatie en de samenleving en dient het vraagstuk ook vanuit een ethisch perspectief te kunnen benaderen. Scholen beschikken over veel data en de Intern Begeleider moet in staat zijn met behulp van deze data vragen kunnen beantwoorden op het niveau van de individuele leerling, het niveau van een bepaalde groep leerlingen, het niveau van een curriculumonderdeel en op het niveau van de school als organisatie. In het kader van het afstudeerwerkstuk dient de student aan de slag te gaan met een vraag die met behulp van reeds op school beschikbare data (bijvoorbeeld in leerlingvolgsystemen) kan worden beantwoord. De student analyseert de data met behulp van technieken die aan bod zijn gekomen in het statistiek en methodologieonderwijs, vergelijkt ze indien nodig met gegevens van buiten de school, plaatst ze in een theoretisch perspectief en doet aanbevelingen voor de praktijk. In overleg met de docent kan van deze opzet worden afgeweken en kan de student een vraag centraal stellen waarbij data zelf worden verzameld (observaties, surveyonderzoek, (quasi) experimenteel onderzoek). Voordat de student met het onderzoek aanvangt vindt overleg met de docent plaats over de probleemstelling, het theoretisch kader, de data-analyse en, zo nodig, de onderzoeksopzet. De student schrijft het afstudeerwerkstuk op basis van de richtlijnen die als bijlage in de studiegids zijn opgenomen. ECTS: 9 totaal 252 uur Onderwijsvorm: Literatuur: Toetsvorm: Individuele begeleiding/ groepsoverleg onder leiding van de IB coach zelf in te vullen schriftelijk werkstuk 51
52 HET STUDIEPROGRAMMA ACADEMISCHE IB-OPLEIDING
PLATTEGRONDEN 5. PLATTEGRONDEN Verklaring gebouwen: Zie plattegronden. 52/1
52/2 PLATTEGRONDEN
PLATTEGRONDEN Kaart/map Zernike Tennishal= Blauwborgje 16 Examenhal= Blauwborgje 4 Collegehal= Blauwborgje 4 V5161= Bernouilliborg Nijenborgh 4 52/3