KADER Blad : 1 van 6 TOEPASSINGSGEBIED: Enexis 1 DOELSTELLING Het eenduidig definiëren van ontwerpcriteria van nieuwe aansluitingen t.b.v. Netverantwoordelijken AsM RoN.() en werkvoorbereiders, engineers, medewerkers engineering. 2 TERMEN EN DEFINITIES Voor termen en definities wordt verwezen naar de in deze instructie vermelde normen en regelgeving en de Enexis-werkinstructie Gzz-0001.R definities en begrippen Gas. 3 RELATIE MET NORMEN Paragraaf Normen Relatie 4.1 Welke aansluiting op welk - Enexiskader deelnet 4.2 Standaard afleverdrukken - Enexiskader 4.3 Maximale gassnelheid NEN 7244-6, NEN 1059 Norm overgenomen 4.4 Standaard aansluitingen NEN 1059, NEN 7244-10, Aanvulling Enexis NPR 7910 (Atex) 4.5 Plaats van aansluiting/ NEN 2768, NEN 1059, NEN Aanvulling Enexis afleveringstation 7244-10, Bouwbesluit 4.6 Afwijkende afleverdruk - Enexiskader Tabel 1: Relatie met normen Opmerking: De hiervoor vermelde normen etc., alsmede overige van toepassing zijnde normen en/of weten regelgeving, zijn onverminderd van toepassing voor aspecten m.b.t. ontwerp van aansluitingen die in dit kader niet aan bod komen. 4 SPECIFICATIE 4.1 Welke aansluiting op welk deelnet Aansluitingen kunnen op de verschillende deelnetten gemaakt worden. In principe gebeurt dit op het deelnet dat ter plaatse beschikbaar is. Bij aansluitingen op een 100 deelnet kan een gegarandeerde afleverdruk van 23,4 wordt geleverd. Bij aansluitingen op een hogedruknet (=>1 en =<8 bar) kan een gegarandeerde afleverdruk van 23,4-100 worden geleverd. Aansluitingen t/m G25 worden in principe op een lagedruknet aangesloten. Als een lagedruknet niet beschikbaar is worden verbruikers t/m G25 met behulp van een HAS op een hogedruknet aangesloten. Voor zakelijke aansluitingen gelden per deelnet beperkingen ten aanzien van de te leveren capaciteit. Bijvoorbeeld: Kleine bedrijfspanden kunnen probleemloos op elk deelnet aangesloten worden. Een scholengemeenschap of een groot bedrijfspand kan niet zondermeer op een 30-net aangesloten worden.
Blad : 2 van 6 In de onderstaande tabel zijn per deelnet de grenzen voor de aan te sluiten capaciteit aangegeven. Hierbij is het volgende onderscheid gemaakt. Zonder capaciteitstoets: de aansluiting kan zonder capaciteitstoets worden gerealiseerd. Met capaciteitstoets: er moet een capaciteitstoets door de Asset Engineer worden uitgevoerd voor de aansluiting gerealiseerd kan worden. Richtwaarde maximale capaciteit: grenswaarde aan te sluiten capaciteit. Tabel 2: Aan te sluiten capaciteit per deelnet Deelnet Zonder capaciteitstoets Met capaciteitstoets Richtwaarde maximale capaciteit 8 bar 100 m 3 0/h > 100 m 3 0/h onbeperkt a) 4 bar 100 m 3 0/h > 100 m 3 0/h onbeperkt a) 1 bar 40 m 3 0/h > 40 m 3 0/h onbeperkt a,c) 100 40 m 3 0/h > 40 m 3 0/h 400 m 3 0/h b) 30 40 m 3 0/h d) > 40 m 3 0/h 160 m 3 0/h b) a) Maximale capaciteit wordt bepaald door de capaciteitstoets. b) Als het hogerliggende deelnet niet beschikbaar is, of alleen tegen hoge kosten te realiseren is, kan overwogen worden een oplossing te kiezen die overschrijding van de maximale capaciteit toelaatbaar maakt. c) Voor een (deel van een) specifiek 1bar-net kan door de assetengineer een lagere maximale capaciteit gedefinieerd worden. d) Voor een (deel van een) specifiek 30-net kan door de assetengineer een lagere aan te sluiten capaciteit gedefinieerd worden. Aardgasvulstations Aardgasvulstations dienen om procestechnische reden (vocht) op een deelnet 4 of 8 bar aangesloten. Indien dit net niet voor handen is wordt een aansluiting bij hoge uitzondering op het 1 bar deelnet ook toegestaan. In de offerte aan de aanvrager dient de eventuele mogelijkheid van vochtvorming bij het comprimeren van aardgas te worden benoemd. Voor meer informatie over de aardgasvulstations wordt verwezen naar de meest recente versie van de publicatiereeks gevaarlijke stoffen PGS 25. Voor deze aansluitingen zijn speciaal Open Eind Leveringsstations ontwikkeld (OEL), waarin het gas ongeregeld wordt geleverd aan de klant. In een OEL zit een gasfilter en kan de gasmeter worden gemonteerd. Zie par 4.6b 4.2 Standaard afleverdrukken De standaard afleverdrukken die gehanteerd worden zijn nominaal: 100 : bij aansluiting op het hogedruknet; 25 : bij aansluiting op het lagedruknet. 4.3 Maximale gassnelheid 4.3.1 Voor aansluitleidingen gelden de volgende maximale gassnelheden: 20 m/s buiten de woning 15 m/s binnen de woning 4.3.2 Voor leidingen van het gasstation gelden de maximale gassnelheden: 10 m/s voor de uitgaande leiding bij een uitlaatdruk van 30 20 m/s voor de uitgaande leiding bij een uitlaatdruk van 100
Blad : 3 van 6 30 m/s voor de ingaande leiding (hoge druk) 4.4 Standaard aansluitingen 4.4.1 HD-aansluitingen a) Standaarden Voor de aansluitingen op het hogedruknet zijn de volgende standaard afleverstations beschikbaar, zowel voor toepassing in nieuwe netten als bij uitbreiding of vervanging in bestaande netten. Op Intranet staat de selectiematrix voor de standaard afleverstations Zie link: Selectiematrix Gasstations Tabel 3: Capaciteitsreeks meting LD Ontwerp Capaciteit 1 Meter Behuizing 0-40 2 - HAS-kast 40-100 G40/G65 ½ m 3 kast 1) De uitvoering van het afleverstation met meting in de LD is voor de installatie met een inlaatdruk van 8 en 4 bar nagenoeg gelijk. De uitvoering van het afleverstation voor aansluiting op een 1bar-net is anders i.v.m. snelheid- en capaciteitseisen. 2) Bij aansluitingen 40 m3/h op het hogedruknet wordt een HAS A of B (mini districtstation, niet voorzien van gasmeter) geplaatst met daarachter een lagedrukaansluiting 3) Deze installaties toepassen bij inlaatdruk < 2 bar. Bij inlaatdruk 2 bar meting in de hoge druk toepassen. Tabel 4: Capaciteitsreeks meting HD Ontwerpcapaciteit Meter Behuizing Deelnet 1 160 G25 ½ m 3 kast 8 bar 260 G40 ½ m 3 kast 8 bar 400 G65 ½ m 3 kast 8 bar 640 G100 ½ m 3 kast 8 bar 1000 G160 ½ m 3 kast 8 bar 1600 G250 1 m 3 kast 8 bar 130 G40 ½ m 3 kast 4 bar 200 G65 ½ m 3 kast 4 bar 320 G100 ½ m 3 kast 4 bar 500 G160 ½ m 3 kast 4 bar 800 G250 1 m 3 kast 4 bar 1) De genoemde capaciteit is gebaseerd op de minimale ontwerpdruk uit ontwerpcriteria hoofdnetten (Gza-0012.R): 8 bar deelnet: Pontwerp(min) = 3 bar; 4 bar deelnet: Pontwerp(min) = 1 bar. b) ATEX/PED Elk te plaatsen nieuw gasstation (behalve HAS) moet voldoen aan de ATEX richtlijnen. lagedrukmeteropstellingen hoeven hier niet aan te voldoen.
Blad : 4 van 6 c) Scheidingsafsluiters Bij een station dient een bovengronds bedienbare scheidingsafsluiter, conform de NEN 1059, te worden geplaatst bij voorkeur op de volgende afstanden vanaf het station: 3 tot 10 m vanaf een kast; 5 tot 15 m vanaf een kaststation; 10 tot 25 m vanaf overige opstellingen zoals: vrijstaand gebouw, afgesloten ruimte deel uitmakend van een ander gebouw, (semi-) ondergronds station, op het dak van een gebouw, open opstelling. d) Stationsmap Conformerend aan de vigerende NEN 1059 moet een aantal gegevens vastgelegd worden. Veel van deze gegevens worden al in de bedrijfssystemen vastgelegd. Voor een opsomming van de zaken die nog in aan de stationsmap moeten worden toegevoegd wordt verwezen naar het ontwerpkader Gasstations (Gza-0016.K). De stationsmap is hierbij een (digitale) map waarin alle documenten bijeen staan of een verwijzing waarin alle documenten te raadplegen zijn. Installatie gerelateerde documenten (via inlog Internetomgeving, voorheen CD rom)van de leverancier met de onderstaande inhoud: 4.4.2 Lagedrukaansluitingen De aansluitmaterialen zijn gestandaardiseerd (zie bijlage). De lagedrukaansluitingen worden in de onderstaande capaciteitenrange aangeboden. Op Intranet staat de selectiematrix voor de standaard en meteropstellingen > G40 Zie link: Selectiematrix Gasstations Tabel 5: Capaciteiten Lagedrukaansluitingen ontwerpcapaciteit Meter Capaciteit Meter t/m 6 G4 t/m 65 G40 t/m 10 G6 t/m 100 G65 t/m 16 G10 t/m 160 G100 t/m 25 G16 t/m 250 G160 t/m 40 G25 t/m 400 G250 Bij aansluitingen op het 30-net moet extra rekening gehouden worden met het maximale drukverlies over de aansluiting (inclusief meteropstelling). Tot en met G25 (40 m 3 0/h) zijn de meteropstellingen geschikt voor balgengasmeters. Vanaf G40 (65 m 3 0/h) zijn de meteropstellingen geschikt voor rotormeters. 4.5 Plaats van aansluiting/meteropstelling/ afleveringstation Voor het beheer van de leiding en aansluiting is het van belang het overdrachtspunt, de meting en de gasregeling op een goed doordachte plaats neer te zetten. Hierbij dient gedacht te worden aan toegankelijkheid etc. Hiervoor zijn het Bouwbesluit alsmede NEN 2768, NEN 7244-10 en NEN 1059 van toepassing. Voor buitenopstellingen dient ernaar gestreefd te worden om deze op een toegankelijke plaats nabij de erfgrens te plaatsen.
Blad : 5 van 6 NB: De veiligheidsafstanden zoals die in de normen beschreven zijn moeten in acht genomen worden. 4.6 Afwijkende afleverdruk Wanneer men te maken heeft met een bedrijfsmatige en/of industriële aansluiting, is het weglaten van de drukregelaar of het op een andere wijze realiseren van een hogere werkdruk op alle deelnetten toegestaan. Tevens kunnen verzoeken gehonoreerd worden waarvan duidelijk is dat het op puur technische gronden tot doel heeft het goed en betrouwbaar functioneren van een gasverbruiktoestel te bevorderen. In al deze gevallen is de norm NEN-EN 15001 van toepassing. Voor al deze gevallen dient speciale aandacht te zijn voor contractuele en juridische zaken (met uitzondering van het 30-net). Zie hiervoor notitie 05.010 AsM-PR-Beleid t.a.v. gasaansluitingen-d1.0.doc. Er zijn twee categorieën aansluitingen met verhoogde afleverdruk benoemd. a) Aansluitingen met geregelde afleverdruk op het betreffende deelnet Deelnet 30 100 1 bar 4 bar 8 bar Opmerkingen Pmax 30 100 1 bar 4 bar 8 bar Max. afleverdruk open pijp Pontwerp 25 40 0,4 bar 1 bar 3 bar Ontwerpkaders Enexis Pmin landelijk 25 40 0,2 bar 0,8 bar 1,5 bar Exclusief drukverlies over de aansluitleiding Standaard 25 25 100 100 100 Standaard afleverdruk in de normale situatie Standaard 23,4 23,4 100 100 100 N.B. Afwijkende afleverdrukken bij wijze van uitzondering in overleg met de Netverantwoordelijke AsM RoN. Gegarandeerde druk Aansluitingen met een afwijkende geregelde afleverdruk kunnen alleen worden aangeboden indien de aansluitcapaciteit groter is dan 40 m 3 n/h. en de aansluiting is aangesloten op het hogedrukgasnet. b) Aansluitingen met ongeregelde afleverdruk op het betreffende deelnet ( open pijp ) Aansluitingen met een ongeregelde afleverdruk kunnen alleen worden aangeboden indien de aansluitcapaciteit groter is dan 40 m 3 n/h. Aansluitingen op een 30 of 100 deelnet worden voorzien van Meteropstelling zonder regelaar (Pin=Puit), waar de gasmeter in kan worden gemonteerd. Aansluitingen op een hogedrukgasnet met een druk 1 bar, worden voorzien van een Open Eind Leveringsstations (OEL) waar de gasmeter in kan worden gemonteerd. In dit geval zal de afnemer zelf moeten zorgen voor de benodigde regel- en beveiligingsapparatuur. De nominale netdruk en minimale ontwerpdruk, alsmede de maximaal optredende druk (instelling veiligheden station(s) stroomopwaarts) worden contractueel vastgelegd.
Blad : 6 van 6 Deelnet 30 100 1 bar 4 bar 8 bar Opmerkingen Open pijp * 23,4 40 0,2 bar 0,8 bar 1,5 bar Gegarandeerde druk open pijp * Aansluitingen met een ongeregelde afleverdruk kunnen alleen worden aangeboden indien de aansluitcapaciteit groter is dan 40 m3n/h. Tabel 6: Capaciteiten Open Eind Leveringsstations Ontwerpcapaciteit Uitvoering Behuizing Deelnet 90/140 G40/G65 ½ m 3 kast 1 bar 225 G100 ½ m 3 kast 1 bar 350/560 G160/G250 ½ m 3 kast 1 bar 130/200 G40/G65 ½ m 3 kast 4 bar 320 G100 ½ m 3 kast 4 bar 320/800 G160/G250 ½ m 3 kast 4 bar 260/400 G40/G65 ½ m 3 kast 8 bar 640 G100 ½ m 3 kast 8 bar 1000/1600 G160/G250 ½ m 3 kast 8 bar 5 OPMERKINGEN Niet van toepassing. 6 BIJLAGEN EN REFERENTIES Gza-0012.K ontwerpkader Hoofdnetten Gza-0015.K ontwerpkader Aansluitleidingen Gza-0016.K ontwerpkader Gasstations Voor de laagbouwaansluitingen G4 en G6 (huishoudelijk, niet zakkende grond) geldt binnen Enexis de instructie Geb-0001.I en bijbehorende tekeningen. Voor de hoogbouwaansluitingen G4 en G6 (huishoudelijk, niet zakkende grond) geldt binnen Enexis de instructie Gdb-0013.I en bijbehorende tekeningen. Voor de laagbouwaansluitingen G10 t/m G25 (zakelijk, niet zakkende grond) geldt binnen Enexis de instructie Geb-0004.I en bijbehorende tekeningen. Bij zakkende grond dient een ontspanningselement met bijbehorende invoerleiding gebruikt te worden; zie Geb-0005.I. Voor de gasmeteropstellingen groter dan G25 geldt binnen Enexis de standaardenreeks G40 t/m G250 en bijbehorende tekeningen. Publicatie reeks gevaarlijke stoffen PGS 25: Aardgasafleveringsinstallaties voor motorvoertuigen.