B O U W G R O N D S T O F F E N CareTrack biedt toegang tot uitgebreide machinebewakingsinformatie, waarmee u geld en tijd kunt besparen. Met CareTrack kunt u de brandstofkosten terugdringen, het rendement van de machine en de machinist optimaliseren en service en onderhoud proactief beheren om de inzetbaarheid te maximaliseren. CareTrack Volvo LH90 data doorsturen... Brandstofverbruik Brandstofpeil 87% Locatie 51.546212, 4.455636 Totaal uren 765h ENERGIEBELEID 2015-2018 De Hoop Bouwgrondstoffen
Inhoudsopgave INLEIDING 3 HOOFDSTUK1: ENERGIEBELEID 4 1.1 Energiebeleidsverklaring directie 4 1.2 Doelstellingen (eis 3.B.1) 5 1.2.1 Overkoepelende groepsdoelstelling 5 1.2.2 Energiestromen 5 1.2.3 Kwantitatieve doelstellingen 6 1.4 Reductiemaatregelen 6 1.4.1 Scope 1 6 1.4.2 Scope 2 7 1.5 Raming energieverbruik volgende periode 7 HOOFDSTUK 2: ENERGIEMANAGEMENTPROGRAMMA (eis 3.B.2) 8 2.1 Algemeen 8 2.2 Identificatie en beoordeling van energie-aspecten 8 2.3 Doelstellingen en energieprogramma s 9 2.4 Implementatie van de maatregelen 9 2.5 Monitoring 9 2.6 Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen 10 2.7 Taakverdeling 10 BIJLAGE A: PLAN VAN AANPAK (versie 6) 11 2 energiebeleid 2014 2015-2018
Inleiding De Hoop Bouwgrondstoffen bv is onderdeel van Groep De Hoop. Groep De Hoop is als concern leverancier en producent van bouwgrondstoffen, eindproducten en diensten ten behoeve van de bouw. De bedrijfsactiviteiten zijn verdeeld over vijf sectoren, gebaseerd op de aard van de producten en diensten. De Hoop Bouwgrondstoffen bv maakt deel uit van de sector Bouwgrondstoffen. De Hoop Bouwgrondstoffen richt zich voornamelijk op de toelevering en productie van ruwe basismaterialen voor de grond-, weg- en waterbouw en de betonindustrie. De Hoop heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan. Daarom staan vermindering van het gebruik van energie en energie-efficiency centraal in het milieubeleid van De Hoop. Tevens is er vanuit de markt een snel groeiende behoefte om meer inzicht te krijgen in de bijdrage van ondernemingen aan de mondiale uitstoot van broeikasgassen. Om in deze behoefte te voorzien is De Hoop Bouwgrondstoffen bv sinds 2012 gecertificeerd op trede 3 van de CO2-prestatieladder van SKAO. In onderliggend rapport wordt invalshoek B reductie (handboek CO2-prestatieladder 3.0) behandeld. Vanuit invalshoek B dient het deelnemende bedrijf aan te tonen dat het op basis van de verworven kennis in energiestromen en emissies, doelstellingen en reductiemaatregelen bepaald. In hoofdstuk 1 wordt ons energiebeleid, energiestromen, doelstellingen en reductiemaatregelen behandeld. In hoofdstuk 2 staat het energiemanagementprogramma (conform ISO50001) centraal. energiebeleid 2014 2015-2018 3
HOOFDSTUK1: ENERGIEBELEID 1.1 Energiebeleidsverklaring directie De Hoop Bouwgrondstoffen bv acht continuïteit de voornaamste doelstelling van het ondernemingsbeleid. Hierbij is de zorg voor een goed product, vervaardigd en geleverd onder de juiste omstandigheden van veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu een wezenlijk en niet los te maken onderdeel van het totale beleid. De nationale en Europese wet- en regelgeving dienen hierbij als uitgangspunt. Vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheid ten aanzien van het efficiënt omgaan met grond- en hulpstoffen, het inzicht verwerven in de uitstoot van broeikasgassen veroorzaakt door onze bedrijfsprocessen en het optimaliseren van onze bedrijfsvoering is door De Hoop Bouwgrondstoffen bv een energiebeleid en energiemanagementsysteem geformuleerd waarin: het energieverbruik en de CO 2 -uitstoot systematisch worden beoordeeld; de energiestromen in kaart worden gebracht en worden bijgehouden; energie- en CO 2 -reducerende maatregelen worden ingepland en uitgevoerd; het resultaat van de reductiemaatregelen periodiek wordt beoordeeld en eventueel bijgestuurd. Bij het realiseren van het energiebeleid wordt door De Hoop Bouwgrondstoffen bv gestreefd naar: het meten, registreren en controleren van de aanwezige energiestromen; het onderzoeken en corrigeren van afwijkingen in energie-efficiency; het actief betrekken van medewerkers bij de uitvoering van het energiebeleid; het zorgvuldig beoordelen van energiezuinige alternatieven; het nemen van passende en rendabele maatregelen op het gebied van techniek, organisatie en gedrag. Terneuzen, 25-11-2015 Dhr. B. Groeneweg Directeur De Hoop Bouwgrondstoffen bv 4 energiebeleid 2014 2015-2018
1.2 Doelstellingen (eis 3.B.1) 1.2.1 Overkoepelende groepsdoelstelling De Hoop Bouwgrondstoffen bv is onderdeel van Groep De Hoop. Groep De Hoop heeft een overkoepelende groepsdoelstelling geformuleerd waarbinnen de verschillende deelnemingen hun kwantitatieve doelstellingen kunnen bepalen. Het doel is de totale CO 2 -emissie in 2020 met 20% te reduceren (t.o.v. basisjaar 2010). Om dit te bereiken wordt een jaarlijkse reductie van 2% nagestreefd. 1.2.2 Energiestromen De volgende energiestromen zijn van toepassing voor De Hoop Bouwgrondstoffen bv: Verbruik brandstof (gas en stookolie) voor verwarming van vestiginglocaties. Verbruik brandstof (benzine en diesel) voor zakelijke autoverkeer en goederenvervoer 1. Verbruik koelmiddelen t.b.v. airconditioningsystemen. Verbruik elektriciteit voor vestigingslocaties. Verbruik door zakelijke vliegverkeer. Verbruik door zakelijke kilometer met privé-auto s en woon-werk kilometers. 3,0% 0,1% 3,6% 2,8% 1. Brandstofverbruik t.b.v. verwarming 1. Leasewagenpark 0,3% 25,4% 1. Goederenvervoer 1. Airconditioning 2. Electriciteit 2. Zakelijk vliegverkeer 64,7% 2. Zakelijk verkeer in priveauto s Figuur 1: Verdeling CO 2 -emissie naar scope 2010 0,3% 5,4% 3,7% 0,0% 5,0% 3,6% 1. Brandstofverbruik t.b.v. verwarming 1. Leasewagenpark 1. Goederenvervoer 1. Airconditioning 2. Electriciteit 2. Zakelijk vliegverkeer 82,0% 2. Zakelijk verkeer in priveauto s Figuur 2: Verdeling CO 2 -emissie naar scope 2014 1 Goederenvervoer omvat zowel het interne transport op de eigen bedrijfsterreinen als het cementtransport per as. energiebeleid 2014 2015-2018 5
Om te bepalen welke energiestromen relevant zijn voor onze organisatie is per deelneming het rekenblad CO 2 -footprint ingevuld (zie figuur 1 en 2). Het brandstofverbruik goederenvervoer zorgt verreweg voor het grootste aandeel (82,0% in 2014) in de totale CO 2 -emissie. Specifieke doelstellingen en reductiemaatregelen op onderstaande CO 2 -emissiebron zijn dan ook de meest relevante: Scope 1: verbruik brandstof (diesel) voor goederenvervoer. In de eerste certificeringsperiode (2012-2015) zijn reeds een groot aantal maatregelen genomen om de CO 2 -uitstoot op het verbruik van brandstof t.b.v. goederenvervoer te reduceren. Een korte opsomming: Machinisten van laadschoppen volgden de cursus het nieuwe draaien. Chauffeurs van het cementtransport volgden de cursus het nieuwe rijden. Het toepassen van Ad Blue in de Euro-5 motoren van ons cementtransport. Het toepassen van Caretrack op onze laadschoppen. Het opstellen van een duurzaam leasebeleid. In paragraaf 1.2.3 worden de kwantitatieve doelstellingen voor 2015-2018 uitgewerkt om de overkoepelende groepsdoelstelling ( 1.2.1) te ondersteunen. 1.2.3 Kwantitatieve doelstellingen Scope 1 - Goederenvervoer Intern transport: een reductie van 5% CO 2 per draai-uur te realiseren in de periode 2015-2018 ten opzichte van referentiejaar 2014. Een reductie van 5% op de CO 2 -emissie n.a.v. goederenvervoer betekent bij een gelijkblijvend aantal draai-uren: Intern transport: een reductie van in totaal 8,4 ton CO 2 in de periode 2015-2018. Dit is gelijk aan 2,1 ton CO 2 /jaar. Scope 2 - Groene stroom In 2018 zal 100% van de door De Hoop Bouwgrondstoffen bv gebruikte elektriciteit als groene stroom ingekocht worden. Uitgaande van de omvang van het elektriciteitsverbruik in het jaar 2014 is de hoeveelheid groene stroom als basis voor deze doelstelling 305.548 kwh. T.o.v. de inkoop van grijze stroom gaat hiermee een reductie gepaard van 134,4 ton CO 2 /jaar. 1.4 Reductiemaatregelen De komende jaren (t/m 2018) voeren we de volgende reductiemaatregelen uit om de kwantitatieve doelstellingen te behalen. Deze maatregelen worden hieronder, per scope, verder uitgewerkt. De reductiemaatregelen worden in bijlage A plan van aanpak SMART geformuleerd. 1.4.1 Scope 1 Logistieke optimalisatie: Herinrichting van de kade en het bedrijfsterrein van Zand- en Grindhandel Bergen op Zoom bv Herinrichting van het bedrijfsterrein van Zand-Transport-Overslag Van Esbroek bv Beiden met als doel het nastreven van logistieke optimalisatie waardoor minder rijbewegingen met de laadschoppen benodigd zijn. 6 energiebeleid 2014 2015-2018
Technische maatregelen: Caretrack toepassen voor Volvo-materieel. Met behulp van Caretrack is het mogelijk om het Volvo-materieel efficiënter in te zetten dankzij servicebeurtmeldingen, rapportage over bediening, motorbelasting en remgedrag. CareTrack helpt dus om de up-time en productiviteit van de machine te verhogen en de totale levensduurkosten te verlagen. Beleidsmaatregelen: Het opstellen van een duurzaam inkoopbeleid op het gebied van rijdend materieel. De criteria waarop ingekocht wordt dienen zich niet alleen te richten op de aanschafprijs, maar ook op de energiezuinigheid van de motoren (o.b.v laatste stand er techniek) en levensduurkosten (zoals onderhoud en vervanging). Daarnaast kunnen richtlijnen opgenomen worden omtrent de maximale uitstoot en standaard uitrusting (bijv. caretrack / GPS). 1.4.2 Scope 2 Beleidsmaatregelen: Bij de beëindiging van de huidige elektriciteitcontracten zullen nieuwe contracten afgesloten worden op basis van duurzaam opgewekte stroom (windkracht220). 1.5 Raming energieverbruik volgende periode In de periode 2015-2018 verwacht De Hoop Bouwgrondstoffen bv geen stijging van het absolute energieverbruik. De reden is dat in deze periode naar verwachting een lichte stijging in het aantal tonnen bouwgrondstof dat geproduceerd, verwerkt en getransporteerd gaat plaatsvinden. Door de impact van de reductiemaatregelen die tussen 2012 en 2015 zijn genomen zal de CO 2 -uitstoot in 2015 vermoedelijk al lager uitvallen dan in 2014. De voornaamste reductiemaatregel gedragsverandering machinisten en chauffeurs zal naar verwachting dan pas renderen. Het effect van de logistieke optimalisatie zal direct zichtbaar moeten zijn in de CO 2 -uitstoot in 2016. energiebeleid 2014 2015-2018 7
HOODFSTUK 2: ENERGIEMANAGEMENTPROGRAMMA (eis 3.B.2) 2.1 Algemeen De Hoop Bouwgrondstoffen bv heeft een energiemanagementprogramma opgesteld conform ISO 50001. In dit hoofdstuk wordt het energiemanagementprogramma verder omschreven. Het doel van het energiemanagementprogramma is het monitoren, opvolgen en continu verbeteren van de energie-efficiënte. Uiteindelijk draagt dit bij aan een beperking van de energiebehoefte en de vermindering van de CO 2 -emissie van ons bedrijf. Als bedrijf streven we ook naar het gebruik van alternatieve brandstoffen en duurzaam opgewerkte elektriciteit voor zover dit financieel/economisch haalbaar is. Het uitgangspunt van ons energiemanagementprogramma is de Plan, Do, Check, Act cyclus van Deming. In onderstaand figuur wordt deze cyclus weergegeven. Act Plan Check Do Borgen Continue verbetering Figuur 2: Deming-cirkel Elk jaar doorlopen we de volgende stappen: Plan: identificatie en beoordeling van de energie-aspecten. Doelstellingen en maatregelen met betrekking tot energie- en CO 2 -reductie. Do: implementatie van maatregelen. Check: monitoren van voortgang. Act: afwijkingen bijsturen middels corrigerende maatregelen. Bovenstaande stappen worden in dit document verder uitgewerkt. De Hoop Bouwgrondstoffen bv is gecertificeerd volgens ISO9001 en ISO14001. Dit energiemanagementprogramma maakt deel uit van het kwaliteitssysteem van De Hoop Bouwgrondstoffen bv. 2.2 Identificatie en beoordeling van energie-aspecten De energiegegevens worden jaarlijks verzameld ten behoeve van het opstellen van de CO 2 -emissie-inventaris. Het betreffen de energiegegevens die vallen onder scope 1 en 2 zoals gedefinieerd in het handboek CO 2 -prestatieladder (versie 3.0). De energiegegevens worden jaarlijks in het rekenblad CO 2 -footprint ingevuld. Het rekenblad CO 2 -footprint berekent vervolgens onze CO 2 -emissie. De resultaten worden vastgelegd en geanalyseerd in onze jaarlijkse CO 2 -emissie-inventaris. 8 energiebeleid 2014 2015-2018
De analyse bevat minimaal: Energieverbruik absoluut en uitgedrukt in CO 2 -emissie. Analyse van de grootste energiestromen binnen scope 1 en 2. Identificatie van de grootste energieverbruikers. In de CO 2 -emissie-inventaris worden de energieverbruikers in verschillende scopes gedefinieerd. Op basis hiervan bepalen we de doelstellingen en reductiemaatregelen in het energiebeleid (zie hoofdstuk 1). 2.3 Doelstellingen en energieprogramma s In het energiebeleid definiëren we kwantitatieve doelstellingen en CO 2 -reductiemaatregelen. Het energiebeleid wordt geaccordeerd door de directies en intern gecommuniceerd middels: Intranet Interne nieuwsbrieven Publicatie in personeelsblad Werkoverleg De reductiemaatregelen op het gebied van CO 2 worden bepaald en vastgelegd het overleg CO 2 -prestatieladder middels o.a. brainstormsessies. Deze reductiemaatregelen zijn praktisch van aard en dienen uitvoerbaar te zijn. Daarnaast worden de medewerkers gemotiveerd (zie communicatieplan). mee te denken op het gebied van CO 2 -reductie. Hiertoe is een speciaal e-mailadres in het leven geroepen: CO2prestatieladder@dehoop.nl. De gekozen reductiemaatregelen worden uitgewerkt. Hierbij wordt o.a. rekening gehouden met budgetten, terugverdientijd en haalbaarheid. Reductiemaatregelen worden eerst voorgelegd aan De Hoop Terneuzen bv, aangezien zij beslissen over (grote) investeringen. De uitgewerkte reductiemaatregelen worden met de directies besproken. Het besluit tot implementatie in de organisatie wordt genomen tijdens het managementoverleg. Wanneer het besluit tot implementatie is genomen, kan begonnen worden met de daadwerkelijke uitvoering. De kwantitatieve doelstellingen fungeren als energieprestatie-indicatoren, aan de hand waarvan de vorderingen van het energiebeleid kunnen worden gevolgd. 2.4 Implementatie van de maatregelen De directie is verantwoordelijk voor het implementeren van de reductiemaatregelen. Waar zinvol worden vestigingsmanagers betrokken bij de uitvoering. De maatregelen en verantwoordelijkheden worden vastgelegd in het plan van aanpak dat aan het energiebeleid is gekoppeld. 2.5 Monitoring Alle energieverbruiken worden jaarlijks geregistreerd door ze in te vullen in het rekenblad CO 2 -footprint. De vorderingen ten opzichte van het referentiejaar worden vastgelegd in de CO 2 -emissie-inventaris. energiebeleid 2014 2015-2018 9
Tijdens de implementatie van de maatregelen wordt de voortgang gecontroleerd door de directie. De voortgang wordt geagendeerd in het duurzaamheidsoverleg en/of CO 2 -prestatieladderoverleg. Wanneer blijkt dat de maatregelen niet of onvoldoende zijn geïmplementeerd, worden corrigerende maatregelen genomen. De evaluatie van de kwalitatieve doelstellingen en de realisatie van geplande maatregelen wordt vastgelegd in de jaarlijkse CO 2 -emissie-inventaris. 2.6 Afwijkingen, corrigerende en preventieve maatregelen Afwijkingen in het energieverbruik, plotselinge toe en/of afnames worden geregistreerd en verklaard in de jaarlijkse CO 2 - emissie-inventaris. Op basis hiervan worden corrigerende en/of preventieve maatregelen bepaald en toegevoegd aan het plan van aanpak (zie bijlage A). Eenmaal per jaar wordt de voortgang van het energiemanagementprogramma geëvalueerd. Hierbij komen de volgende zaken aan de orde: Realisatie van de reductiedoelstelling. Voortgang van implementatie van reductiemaatregelen. Nieuwe verbeterkansen op het gebied van CO 2 -reductie. Actualiteit en effectiviteit van het energiebeleid. Effectiviteit en communicatie over het energiebeleid. De evaluatie wordt opgenomen in de jaarlijkse directiebeoordeling van De Hoop Bouwgrondstoffen bv (gecombineerd met ISO9001 en ISO14001). De uitkomst van de evaluatie en de daaruit te trekken conclusies zijn input voor het komende jaar. 2.7 Taakverdeling De volgende taken op het gebied van energiemanagement zijn toebedeeld binnen de organisatie. Taken (jaarlijks) Verantwoordelijkheid Uitvoering Borgen van het energiemanagementprogramma Directie Hoofd administratie DHBG / locatiemanager Energiegegevens verzamelen Directie Hoofd administratie DHBG / locatiemanager Invullen rekenblad CO2-footprint Hoofd administratie DHBG Administratie DHBG Opstellen CO2-emissie-inventaris Directie VAM-coördinator DHTZ Analyseren CO2-footprint Directie VAM-coördinator DHTZ Verbeterkansen intern bespreken Verbeterkansen vertalen naar reductiemaatregelen Directie Directie Directie, locatiemanager en VAM-coördinator DHTZ Directie, locatiemanager en VAM-coördinator DHTZ Maatregelen accorderen Directie Raad van Bestuur en directie Maatregelen monitoren en eventuele corrigerende maatregelen treffen Resultaten van uitgevoerde maatregelen vastleggen Directie Directie VAM-coördinator DHTZ VAM-coördinator DHTZ 10 energiebeleid 2014 2015-2018
BIJLAGE A: PLAN VAN AANPAK (versie 6) Nr. Scope Reductiemaatregel Betreft Wie Wanneer 1 1 Herinrichting kade en bedrijfsterrein Z&G Bergen op Zoom. Z&G Bergen op Zoom Chris de Vries 01-06-2016 2 1 Herinrichting bedrijfsterrein Van Esbroek. Van Esbroek Chris de Vries 01-06-2016 3 1 Laadschoppen voorzien van Caretrack. De Hoop Bouwgrondstoffen Z&G Bergen op Zoom Z&G Waalwijk Van Esbroek Chris de Vries Afgewerkt Benno Groeneweg Afgewerkt Benno Groeneweg Bij vervanging Benno Groeneweg Bij vervanging 4 1 Het opstellen van een duurzaam inkoopbeleid voor rijdend materieel. De Hoop Bouwgrondstoffen Niels Boogaert 31-12-2016 De Hoop Bouwgrondstoffen Afgewerkt 5 2 Duurzaam opgewerkte stroom o.b.v. windkracht inkopen voor 2015. Z&G Bergen op Zoom Afgewerkt Niels Boogaert Z&G Waalwijk Afgewerkt Van Esbroek - 6 2 Onderzoeken of de veegresten jaarlijks hergebruikt kunnen worden in een betonmengsel t.b.v. het verharden van het eigen bedrijfsterrein. De Hoop Bouwgrondstoffen Chris de Vries 31-12-2015 emissie inventaris 2014 11