Dr.ir. J.A.P.M. de Laat, klinisch-fysicus audioloog hoofd Audiologisch Centrum, LUMC

AOE vs audiogram, audiometrische follow-up Dr.ir. J.A.P.M. de Laat, klinisch-fysicus audioloog hoofd Audiologisch Centrum, LUMC japmdelaat@lumc.nl

OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 2

PAGO (Periodiek Arbeids Geneeskundig Onderzoek) De medewerkers die in hun werk blootstaan aan geluidsniveaus hoger dan 80 db(a) worden door de werkgever periodiek in de gelegenheid gesteld audiometrisch onderzoek te ondergaan. Doel van het onderzoek is de gehoorfunctie van de werknemer in stand te houden en regelmatig te controleren. De periodiciteit hangt af van het geluidsniveau dat heerst in de werkomgeving. De periodiciteit van het audiometrisch onderzoek wordt door de Arbeidsinspectie als volgt aangegeven: < 80 db(a) geen controle 80-90 db(a) eens per vier jaar 90-95 db(a) eens per twee jaar > 95 db(a) ten minste eens per jaar OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 4

Multidisciplinaire richtlijn Preventie Beroepsslechthorendheid Vijf beroepsverenigingen: NVAB: NVVA: NVVK: bedrijfsartsen arbeidshygienisten veiligheidskundigen BA&O:arbeids- en organisatiedeskundigen BAV: arbo-verpleegkundigen Vragenlijst Jaarlijks toonaudiogram (= gouden standaard) Eventueel aanvullend: OAE (indien zinvol) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 5

Map of Greenwood OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 7 Tonotopic organisation

NIHL Noise induced hearing loss 2 dagen 86 db(a) HF ruis OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 8

NIHL - brewery (N = 266) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 10

Gehoorverlies door lawaai (ref. Smoorenburg, 1983) (lawaainiveau vs blootstellingsduur) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 11

Effect gehoorverlies op spraak en muziek Normaal gehoor Lawaaidoofheid Presbyacusis Animatie gehoorverlies OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 12

Kans op gehoorschade afh. v. geluidsniveau en -duur (ref. Soede) 8 kans op blijvende gehoorschade blootstellingsduur in (uren) 7 6 5 4 3 2 1 small risk great risk very great risk 0 75 80 85 90 95 100 105 110 115 Gemiddeld geluidsniveau in dba OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 13

Rekenmodel Basis: NIOSH-126 (1998), ISO-1999 (1990) and OSHA (1983) rules: 50% chance of 15 db hearing loss in either ear at frequencies in speech region (2, 3 and 4 khz) after 40 years of 8 hours per day exposition of 85 db(a) noise OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 14

Multidisciplinaire richtlijn Preventie Preventie Beroepsslechthorendheid Toonaudiometrie (subjectieve meting) Geluidsarme ruimte (ISO 6189) Jaarlijks te ijken audiometer (IEC 645) Octaaffrequenties, > 1 khz halve octaven Actie: verergering gemiddeld 15 db > 1 khz OAE (objectieve meting) vroegtijdige detectie gehoorschade voorlichting (awareness) optimalisatie van audiometrische evaluatie OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 15

TE-OAE of DP-OAE: neonatale gehoorscreening OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 16

DP-OAE (ref. Kemp) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 17

OAE meting bij volwassene OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 18

OAE: early warning detector of hearing loss OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 19

Musicians' clinics of Canada, Toronto OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 20

OAE as measurement of sensory loss Early Evidence of Cochlear Damage in a Large Sample of Percussionists J.A. Pride & D.R. Cunningham University of Louisville, School of Medicine, Kentucky Med Probl Perf Art; Sept 2005; 20; 135-140. "Oto-acoustic emissions are more sensitive to outer hair cell damage than pure-tone trheshold measurements and can serve as an important measurement of sensory loss (i.e. outer hair cell damage) in musicians before the person perceives the hearing loss". OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 21

Early evidence of cochlear damage 25 86 Percussionists 39 Nonpercussionists Mean OAE amplitude 20 15 10 5 0 2000 4000 6000 8000 Frequency (Hz) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 22

Gehoor van musici, symfonie orkesten Koninklijk Concertgebouworkest Nederlands Philharmonisch Orkest Holland Symphonia Het Gelders Orkest Residentie Orkest N= 231 Geslacht 1% Instrumentcat. Man Vrouw Koperblazers 29 5 Houtblazers 25 21 17% 5% 15% Koperblazers Houtblazers Strijkers hoog 36 62 Strijkers laag 22 17 20% Strijkers hoog Strijkers laag Slagwerk 11 0 Anders 1 1 Totaal 124 107 42% Slagw erk Anders Gem. leeftijd 47 43 OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 23

Belasting musici Bron: Onderzoek schadelijk geluid orkesten, Peutz & Associés, 2003. Gemiddelde Instrument dagelijkse belasting (db) Koper 88 Hoorns 88 Pauken 85 Slagwerk 85 Fluit/Klarinet 84 Altviool (achter) 84 Hobo/Fagot 83 Harp 82 Tweede viool (achter) 82 Cello (achter) 82 Cimbaal 81 Eerste viool (achter) 81 Cello (voor) 80 Altviool (voor) 80 Tweede viool (voor) 80 Eerste viool (voor) 79 ARBO-norm 80 OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 24

Gemeten niveaus KCO in db(a) Repetitie 1 Bartòk Concert Beethoven Opera Korngold Instrument Instrument achter Laeq (1:10 uur) Laeq (0:30 uur) Laeq (2:50 uur) Altviool Trompet 88 db(a) 89 db(a) Altviool Trompet/ Trombone/ Hobo/ Engelse hoorn 88 db(a) 89 db(a) 90 db(a) 2e viool Trompet 88 db(a) 87 db(a) 89 db(a) Hoorn Hoorns 89 db(a) 85 db(a) 92 db(a) Piccolo Fagotten 89 db(a) 94 db(a) Slagwerk Meestal niets 86 db(a) 91 db(a) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 25

Geluidwijzer (www.orkestengehoor.nl) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 26

www.orkestengehoor.nl Testmaterial: questionnaires medical history pure-tone audiometry speech audiometry (incl. SPIN) TEOAE & DPOAE - measurements tinnitus matching frequency selectivity measures OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 27

DPOAE en TEOAE naar audiogram 20 20 DPOAE-amplitude (db SPL) 15 10 5 0-5 -10-15 -20 841 1000 1189 1414 1682 2000 2378 2828 3364 4000 4757 5657 6727 8000 L2 frequentie (Hz) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 28 TEOAE-amplitude (db SPL) 15 10 5 0-5 -10-15 -20 Normaal horend Lawaaidip Zware lawaaidip Aflopend 1 1,5 2 3 4 Signaalfrequentie (Hz)

Persoonlijk infoblad Hz -20 0 C C' leeftijds norm Rechts toonhoogte / frequentie A' C'' C''' C'''' C''''' 100 200 400 1000 2000 4000 8000 10000 Hz -20 0 C C' leeftijds norm Links toonhoogte / frequentie A' C'' C''' C'''' C''''' 100 200 400 1000 2000 4000 8000 10000 Gehoordrempel [db HL] 20 40 60 80 100 23-6-2005 Gehoordrempel [db HL] 20 40 60 80 100 23-6-2005 120 UCL UCL meting 120 UCL UCL meting 140 140 Functionaliteit haarcellen [%] 100 80 60 40 20 Functionaliteit haarcellen [%] 100 80 60 40 20 Hz 0 100 200 400 1000 2000 4000 8000 10000 C'' C C' A' C''' C'''' C''''' Hz 0 100 200 400 1000 2000 4000 8000 10000 C'' C C' A' C''' C'''' C''''' toonhoogte / frequentie toonhoogte / frequentie OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 29

Resultaten gehooronderzoek bij musici Het toonaudiogram van musici is gemiddeld relatief goed Bij de metingen en bij de gerapporteerde gehoorklachten vallen vooral op: Hyperacusis (overgevoeligheid voor hard geluid): ~ 50% Tinnitus (oorsuizen): ~ 20% Het verloop van OAE-metingen in de tijd kan meer inzicht geven in longitudinale ontwikkeling van gehoorproblemen (nog in onderzoek) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 30

Avan & Bonfils OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 33

Avan & Bonfils, conclusion OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 34

Shupak, e.a. OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 35

Shupak, e.a. OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 36

OAE (DPOAE, TEOAE) OAE: ~ geaccepteerd als screeninginstrument, o.a. NIHL, vroege detectie van beginnende gehoorschade NB: OAE: (nog) geen kwantificatie van gehoorschade, geen bepaling gehoordrempel van SH, geen vervolginstrument Lange termijnonderzoeken lopen : resultaten volgen (2010) Zoals bij invoering neonatale gehoorscreening: enkele keren consensusmeeting (COMO), waarna standaarden geformuleerd worden (2010) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 37

ADVIES: audiometrische follow-up < 80 db(a) geen controle 80-90 db(a) eens per vier jaar 90-95 db(a) eens per twee jaar > 95 db(a) ten minste eens per jaar Toonaudiogram + OAE Geluidsarme ruimte (ISO 6189) Jaarlijks te ijken audiometer (IEC 645) Octaaffrequenties, > 1 khz halve octaven Actie: zodra verergering gemiddeld 15 db > 1 khz OAE: screening op gehoorschade, (nog) geen kwantificatie OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 38

Anamnese Oor- en gehoorklachten en behandelingen Moeite met spraakverstaan in stilte, rumoer Tinnitus (oorsuizen) Hyperacusis (overgevoeligheid voor geluid) Blootstelling aan lawaai (ook: kort tevoren) Gebruik gehoorbescherming Al dan niet hobby- of recreatief lawaai Ototoxiciteit Awareness: www.bedrijfsoorcheck.nl OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 39

Branchecatalogus podiumkunsten versterkt geluid www.arbopodium.nl OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 40

Arbeidsinspectie controleert OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 42

Gehoorbescherming ref. Indusafe OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 43

Hearingprotectors: earmoulds with filters OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 44

Oorcheck www.oorcheck.nl OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 45

Bedrijfsoorcheck (internet, intranet) OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 46

Hearing conservation Hearing conservation resources http://www.e-a-r.com/pdf/hearingcons/hearingconservationresourcesllwebfeb08.pdf OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 47

Make love not hearing loss OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 48

Dank voor uw aandacht! japmdelaat@lumc.nl OAE vs audiogram, audiometrische follow-up 49