Audit betreffende de bezwaarschriften betreffende de intrekking en herziening van het recht op bijstand alsmede de terugvordering van de ten gevolge hiervan ten onrechte ontvangen (gebruteerde) bijstandsuitkeringen gedurende de periode van 1 juli 2017 tot 1 oktober 2017 15 januari 2018
Het doel van deze legal audit is het in kaart brengen van de juridische risico's die de gemeente loopt met betrekking tot het primaire proces. In deze audit is gekozen voor de bezwaarschriften betreffende de herziening en terugvordering van (gedeeltelijke) bijstandsuitkeringen op grond van de Participatiewet. De audit omvat de bezwaarschriften die gedurende de periode van 1 juli 2017 tot 1 oktober 2017 door het college van burgemeester en het wethouders (hierna: het college) zijn geregistreerd. De behandeling van de onderhavige bezwaren door het college zal in deze audit worden beoordeeld op grond van een aantal criteria. Het betreft de volgende criteria: - is het juridisch kader correct toegepast - is de relevante wet- en regelgeving correct toegepast - zijn de primaire besluiten voldoende gemotiveerd - zijn de genomen besluiten consistent ten opzichte van elkaar Uit de audit blijkt dat acht zaken ongegrond zijn verklaard. Vijf zaken zijn gegrond verklaard, waarvan twee gedeeltelijk en drie volledig, waarbij het betreden besluit is herroepen. Tevens valt op dat er zes zaken zijn ingetrokken, waarvan vijf na uitleg van het besluit in de bezwaarfase. Ten aanzien van het criterium of het juiste juridische kader is toegepast, luidt de conclusie dat dit in alle zaken het geval is. Met betrekking tot het criterium of de juiste wetsartikelen in de besluiten zijn vermeld luidt de conclusie dat dit het geval is. In de bestreden besluiten stonden in alle gevallen waarbij de bestreden besluiten in stand zijn gebleven ook de juiste wetsartikelen vermeld. De beschikkingen op bewaar zijn juridisch voldoende gemotiveerd, waarbij op alle bezwaargronden is ingegaan.
De audit betreft de volgende zaken: Zaaknummer Datum ontvangst 191651 30 januari 2017 191505 3 januari 2017 189394 17 mei 2017 190386 14 juni 2017 156977 19 juni 2017 161706 27 juni 2017 166363 14 juli 2017 163837 10 juli 2017 169990 26 juli 2017 164099 13 juli 2017 168562 20 juli 2017 182114 17 augustus 2017 182809 19 september 2017 186823 4 oktober 2017 181214 12 september 2017 179273 5 september 2017 189444 2 oktober 2017 186235 2 oktober 2017 183206 21 september 2017 1. Is het juiste juridische kader toegepast. Is het juiste juridisch kader toegepast op de feiten. Met andere woorden zijn de juiste vragen gesteld en zijn geen juridisch relevante zaken over het hoofd gezien. Het juridisch kader bij het terugvorderen van de verstrekte bijstand en het herzien van het recht op bijstand is als volgt. Ingevolge artikel 54, derde lid van de Participatiewet (hierna Pw) herziet het college een besluit tot toekenning van bijstand, dan wel trekt een besluit tot toekenning van bijstand in, indien het niet of niet behoorlijk nakomen van de verplichting, bedoeld in artikel 17, eerste lid, of artikel 30c, tweede en derde lid, van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen, heeft geleid tot het ten onrechte of tot een te hoog bedrag verlenen van bijstand. Onverminderd het elders in deze wet bepaalde terzake van herziening of intrekking van een besluit tot toekenning van bijstand kan het college een besluit tot toekenning van bijstand herzien of intrekken, indien anderszins de bijstand ten onrechte of tot een te hoog bedrag is verleend. In artikel 58, eerste lid, van de Pw is bepaald dat het college van burgemeester en wethouders dat de bijstand heeft verleend de kosten van bijstand kan terugvorderen voor zover de bijstand ten onrechte of tot een te hoog bedrag is ontvangen als gevolg van het niet of niet behoorlijk nakomen van de inlichtingenplicht. Tevens kan het college van de gemeente die de bijstand heeft verstrekt op grond van artikel 58, tweede lid van de Pw bijstand terugvorderen voor zover de bijstand ten onrechte of tot een te hoog bedrag is verstrekt, anders dan wegens het schenden van de inlichtingenplicht. Normaliter ligt in het bestuursrecht bij een belastend besluit de bewijslast bij het college dat dit besluit heeft genomen. Echter ingeval van schending van de inlichtingenplicht wordt de bewijslast omgedraaid. Dit betekent dat degene die de inlichtingenplicht heeft geschonden moet aantonen dat indien hij aan de informatieplicht zou hebben voldaan, hij recht op aanvullende bijstand zou hebben gehad.
2. rechtmatigheid. Is de intrekking c.q. herziening van het recht op bijstand en terugvordering rechtmatig. Met andere woorden voldoen de intrekkings- en herzieningsbesluiten, alsmede de terugvorderingsbesluiten aan de geldende wet- en regelgeving. 3. motivering. Zijn de beschikkingen op bezwaar voldoende gemotiveerd. Zijn de rechtsgronden vermeld en is de reden van het genomen besluit voldoende duidelijk gemotiveerd. 4. consistentie. Zijn de besluiten op bezwaar consistent ten opzichte van elkaar. Met andere woorden zijn er in vergelijkbare gevallen ook gelijke besluiten genomen. De afzonderlijke zaken Zaaknummer 191651 Het betreft een vordering wegens inkomsten uit een wietplantage. Het recht op bijstand is herzien over de periode dat de wietplantage heeft bestaan inclusief de voorbereidingstijd voor de inrichting van de wietplantage. Het bezwaar is ingetrokken nadat het argument van de gemachtigde dat de voorbereidingstijd van twee weken voor de inrichting van de wietplantage, waarvan het college is uitgegaan, te lang zou zijn, door de Centrale Raad van Beroep in een andere zaak waarbij dezelfde gemachtigde was betrokken, is verworpen. De Centrale Raad heeft namelijk in die andere zaak geoordeeld dat de voorbereidingstijd van twee weken bij een wietplantage redelijk was. Zaaknummer 191505 Het betreft een vordering als gevolg van het feit dat een bedrag dat als BTW vrijstelling was ontvangen op grond van de Kleine Ondernemersregeling (KOR). Het recht op bijstand is herzien over de periode waarover voornoemd bedrag is ontvangen. Het bezwaar is ongegrond verklaard. In deze zaak is het juiste juridische kader in de beschikking op bezwaar toegepast, namelijk dat het bedrag aan BTW vrijstelling op grond van de KOR als "middelen" in de zin van artikel 31 van de PW moet worden aangemerkt, waardoor er minder recht op aanvullende bijstand bestaat. De beschikking op bezwaar bevat alle relevante wetsartikelen en is voldoende gemotiveerd, waarbij is ingegaan op alle bezwaargronden. Zaaknummer 189394 Inkomsten uit onderhuur zijn niet opgegeven, waardoor er te veel bijstand is ontvangen en wordt teruggevorderd. Het recht op bijstand is herzien over de periode dat inkomsten uit onderhuur zijn ontvangen. In deze zaak is het juiste juridische kader toegepast. Het bezwaar is ongegrond verklaard, behoudens het bezwaar ten aanzien van het maandelijkse aflossingsbedrag. In bezwaar bleek namelijk dat de draagkracht nihil was. In het bestreden besluit staan de juiste wetsartikelen vermeld. De juiste wet- en regelgeving is toegepast en de beschikking op bezwaar is voldoende gemotiveerd. Zaaknummer 190386 Betreft een bezwaar tegen de maandelijkse invordering van een vordering. Bezwaar is ongegrond verklaard. In deze zaak is het juiste juridische kader toegepast. Er zijn na schriftelijke verzoeken van de zijde van het college geen nadere financiële gegevens overgelegd, waaruit mogelijk zou blijken dat
de draagkracht onjuist is berekend. De juiste wet- en regelgeving is toegepast. In het bestreden besluit staan de juiste wetsartikelen vermeld. Zaaknummer 156977 Betreft een terugvordering wegens het verrichten van op geld waardeerbare werkzaamheden. Bezwaar ongegrond verklaard. Het recht op bijstand is herzien over de perioden waarover de op geld waardeerbare werkzaamheden zijn verricht. In deze zaak is het juiste juridische kader toegepast. De juiste wet- en regelgeving is toegepast. In het bestreden besluit staat de juiste wettelijke grondslag vermeld. Het besluit op bezwaar is voldoende gemotiveerd, waarbij op alle bezwaargronden is ingegaan. Zaaknummer 161706 Het betreft een terugvordering als gevolg van achteraf ontvangen inkomsten, welke bij de beëindiging van de uitkering niet meer konden worden verrekend met de bijstandsnuitkering over de periode waarop deze inkomsten betrekking hebben. Het recht op bijstand is herzien over de periode waarop de niet-verrekende inkomsten betrekking hebben. Bezwaar is ongegrond verklaard. In deze zaak is het juiste juridische kader toegepast. De relevante wet- en regelgeving is in het bestreden besluit vermeld. De beschikking op bezwaar is voldoende gemotiveerd. Zaaknummer 166363 Het betreft een terugvordering als gevolg van achteraf ontvangen inkomsten, welke niet waren verrekend met de bijstandsnuitkering over de periode waarop deze inkomsten betrekking hebben. Het recht op bijstand is herzien over de periode waarop de niet-verrekende inkomsten betrekking hebben. Het bezwaar is gedeeltelijk gegrond verklaard. De inkomsten moeten uiteindelijk worden verrekend met de maanden waarop deze betrekking hebben. Omdat de inkomsten echter niet van te voren bekend waren, is er meer bijstand vertrekt dan waarop betrokkene recht had. Het bezwaar is gedeeltelijk gegrond verklaard. Er is namelijk bij de berekening een fout gemaakt, waardoor het terugvorderingsbedrag te hoog was vastgesteld. In deze zaak is het juiste juridische kader toegepast. De juiste wet- en regelgeving is toegepast. In het bestreden besluit staat de juiste wettelijke grondslag vermeld. Zaaknummer 163837 Het bezwaar is ingetrokken na uitleg van de procesjurist aan de gemachtigde. Zaaknummer 169990 Het betreft een terugvordering wegens het ontvangen van studiefinanciering door de zoon van een bijstandsgerechtigde. Het recht op bijstand is herzien over de periode waarover de studiefinanciering is ontvangen. Bezwaar is gegrond verklaard. In bezwaar is namelijk gebleken dat de zoon van betrokkene was uitgeschreven bij de HBO-onderwijsinstelling en er geen recht meer op studiefinanciering bestond, waardoor de bijstand ten onrechte was teruggevorderd. In deze zaak is het juiste juridisch kader toegepast. De juiste wet- en regelgeving is toegepast. Zaaknummer 164099 Er is sprake van autohandel. Het recht op bijstand is herzien over de periode waarin er transacties met auto's op naam van betrokkene hebben plaatsgevonden. Bezwaar is ongegrond verklaard. In deze zaak is het juiste juridisch kader toegepast. De juiste wet- en regelgeving is toegepast De beschikking op bezwaar is voldoende gemotiveerd.
Zaaknummer 168562 Het betreft een terugvordering als gevolg van een aanspraak door de bijstandsgerechtigde op een erfenis. Het bezwaar is gegrond verklaard. In bezwaar bleek dat betrokkene geen aanspraak op de erfenis kon maken, omdat de langstlevende op deze erfenis aanspraak kon maken en is het besluit ingetrokken. Zaaknummer 182114 Terugvordering wegens vermogen uit boedelscheiding. Het bezwaar zag uiteindelijk enkel op de hoogte van het aflossingsbedrag, nadat hierover uitleg was verstrekt is het bezwaar ingetrokken. Zaaknummer 182809 Het betreft een terugvordering wegens schending informatieplicht van een nabetaald nabestaanden pensioen. Het recht op bijstand is herzien over de gehele periode dat betrokkene een bijstandsuitkering ontving, omdat het nabetaalde pensioen op deze periode betrekking heeft en meer bedraagt dan de maandelijkse bijstandsuitkering. Het bezwaar is ongegrond verklaard. Het juiste juridische kader is toegepast. De juiste wet- en regelgeving is toegepast. De beschikking is voldoende gemotiveerd. Betrokkene is in het primaire proces niet in de gelegenheid is gesteld om op de schending inlichtingenplicht te reageren. Betrokkene is niet op de hoorzitting verschenen, omdat zij inmiddels in het buitenland woonachtig is. Gedurende de bezwaarprocedure is er wel via de email contact met betrokkene geweest. Zaaknummer 186823 Het betreft een vordering als gevolg van niet opgegeven inkomsten uit arbeid. Het recht op bijstand is herzien over de periode waarop de inkomsten uit arbeid betrekking heeft. Het bezwaar is ongegrond verklaard, behoudens de bezwaargrond tegen het invorderingsbedrag. Dit is lager vastgesteld, omdat de aflossingscapaciteit lager is vastgesteld. Het juiste juridische kader is toegepast. De juiste wet- en regelgeving is toegepast. De beschikking op bezwaar is voldoende gemotiveerd. Zaaknummer 181214 Het betreft een vordering wegens niet opgegeven inkomsten uit arbeid. Het recht op bijstand is herzien over de periode waarop de inkomsten betrekking hebben. Het bezwaar is ingetrokken, omdat bij navraag bleek dat het bezwaar was bedoeld als een verzoek om kwijtschelding. Zaaknummer 179273 Het betreft een terugvordering bijzondere bijstand als lening voor woninginrichting. Het bezwaar is ingetrokken, nadat was gebleken dat betrokkene reeds met de aflossing van de vordering was begonnen. Zaaknummer 189444 Het betreft een vordering als gevolg van een het niet verstrekken van informatie door betrokkene die nodig zou zijn voor het kunnen vaststellen van het recht op bijstand. Het bezwaar is gegrond verklaard. Het besluit is ingetrokken, omdat betrokkene de schending van de informatieverplichting niet kon worden verweten, waarmee aan het bezwaar is tegemoet gekomen. Het betrof een persoon met een verstandelijke beperking die laag geletterd was. Overigens is in bezwaar gebleken dat aan betrokkene ten onrechte een bijstandsuitkering was toegekend, omdat het inkomen hoger was de toepasselijke bijstandsnorm. De bijstand is echter niet teruggevorderd, omdat het college kan worden verweten dat het ten onrechte bijstand heeft verstrekt. en betrokkene niet kon weten dat hij te veel bijstand ontving, omdat het geld werd overgemaakt naar
een beheerrekening en betrokkene alleen een klein bedrag aan leefgeld ontving. Het juiste juridische kader is toegepast en het besluit op bezwaar is voldoende gemotiveerd. Zaaknummer 186235 Het betreft een vordering als gevolg van een langer dan het wettelijk toegestaan verblijf van vier weken in het buitenland. Het recht op bijstand is herzien over de periode dat betrokkene langer dan was toegestaan in het buitenland verbleef. Het bezwaar is gedeeltelijk gegrond verklaard. In bezwaar is namelijk gebleken dat de periode gedurende welke betrokkene te lang in het buitenland heeft verbleven twee dagen bedroeg en geen vijf dagen, zoals in het bestreden besluit was vermeld. Dientengevolge is ook het bedrag van de vordering verlaagd. Betrokkene is met dit voorstel akkoord gegaan. Het juiste juridische kader is toegepast. De juiste wet- en regelgeving is toegepast. De beschikking op bezwaar is voldoende gemotiveerd. Zaaknummer 183206 Het betreft een vordering wegens het niet kunnen vaststellen van het recht op bijstand, omdat de benodigde gegevens desgevraagd niet zijn verstrekt. De gemachtigde heeft het bezwaar ingetrokken na bestudering van de stukken.
Conclusies Uit het voorgaande blijkt dat acht zaken ongegrond zijn verklaard. Vijf zaken zijn gegrond verklaard, waarvan twee gedeeltelijk en drie volledig, waarbij het betreden besluit is herroepen. Tevens valt op dat er zes zaken zijn ingetrokken, waarvan vijf na uitleg van het besluit in de bezwaarfase. Ten aanzien van het criterium of het juiste juridische kader is toegepast, luidt de conclusie dat dit in alle zaken het geval is. Met betrekking tot het criterium of de juiste wetsartikelen in de besluiten zijn vermeld luidt de conclusie dat dit het geval is. In de bestreden besluiten stonden in alle gevallen waarbij de bestreden besluiten in stand zijn gebleven ook de juiste wetsartikelen vermeld. De beschikkingen op bewaar zijn juridisch voldoende gemotiveerd, waarbij op alle bezwaargronden is ingegaan. Over de consistentie valt weinig te vermelden omdat de vorderingen zeer uiteenlopen en derhalve niet goed vergelijkbaar zijn. Voor zover er sprake is van vergelijkbaarheid in de zaken is er geen inconsistentie tussen de afhandeling in bezwaar geconstateerd. De bewijslast is op juiste wijze toegepast. In één zaak heeft betrokkene niet de gelegenheid gehad om de reageren op de schending inlichtingenplicht voordat het bestreden besluit is genomen. In bezwaar is getracht dit te herstellen, maar dit was door vertrek naar het buitenland en het gebrek van de Nederlandse taal niet gemakkelijk. Het behoort tot de verantwoordelijkheid van bezwaarde om zorg te dragen voor een tolk als deze de Nederlandse taal niet machtig is.