LCA voor woningen Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) Bertrand Waucquez, Energieconsulent Mechelen, 2018-06-07 www.vcb.be
Inhoud Waarom LCA? Wat is LCA en wat kan je uit een LCA leren? Toekomstige versies van EPB? Grote lijnen en resultaten van de eerste simulaties met de LCA-Totemtool Wie meer wil weten: studienamiddag op 14 juni Volgende stappen: think out of the box!
Voornaamste wijzigingen vanaf 2018 (residentieel, EPW) De K-peileis en de eis op de netto energiebehoefte voor verwarming vervallen => Invoer van het S-peil (S31 in 2018) Strengere E-peileis, namelijk E40 Ingrijpende energetische renovaties moeten meer dan 15 kwh/m².jaar aan hernieuwbare energie voorzien
Vanaf 2021: BEN voor nieuwbouw
EPB evaluatie 2015
Selectie 6000 woningen (UGent) ± 750 ± 1.000 ± 1.000 ± 1.000 ± 1.000 ± 1.000 Bron: UGent
MP3/MP4 = KOSTENOPTIMAAL daken en buitenmuren 0,20 W/m²K vloeren 0,24 W/m²K ramen 1,40 W/m²K gemene muren 0,60 W/m²K v 50 3 m 3 /h.m 2 g-waarde 0,38 geen zonnewering GESLOTEN/APP 21 HALFOPEN VRIJSTAAND 1/3 Bron: UGent
S-peil eisen (beslissing VR) Bouwaanvragen vanaf 2018: S31 Bouwaanvragen vanaf 2021: S28 Verdere evolutie?
Verliezen en besparingen (MJ/j) S-peil en LCA (1/3) Isolatie en energetische terugverdientijd PUR (verticale muur 1 m2) 500,00 450,00 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 Dikte van de isolatie (m) 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Energetische TVDT (j) Verliezen muur (MJ/j) Bron: VCB simulaties
Verliezen en besparingen (MJ/j) S-peil en LCA (2/3) Isolatie en energetische terugverdientijd PUR (verticale muur 1 m2) 500,00 450,00 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 Dikte van de isolatie (m) 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00 Energetische TVDT (j) Verliezen muur (MJ/j) Besparingen (MJ/j) Bron: VCB simulaties
Verliezen en besparingen (MJ/j) S-peil en LCA (3/3) Isolatie en energetische terugverdientijd PUR (verticale muur 1 m2) 500,00 450,00 Incrementeel! 90,00 80,00 400,00 350,00 300,00 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 0,00 0,05 0,10 0,15 0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 Dikte van de isolatie (m) 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Energetische TVDT (j) Verliezen muur (MJ/j) Besparingen (MJ/j) Energetische TVDT (j) Bron: VCB simulaties
Lancering TOTEM (Batibouw, 2018-02-22) www.totem-building.be
Life cycle stages A -> D (bron: WTCB)
Milieu-impact volgens MMG (TOTEM) methode NBN EN 15804 ( ) Bron: WTCB
Bron: KULeuven/K. Allacker
TOTEM (LCA) Bron: www.totem-building.be
Isolatielaag 0.09 m Impact energie vs materiaal Bron: www.totem-building.be
Isolatielaag 0.09 m Impact per levenscyclus Bron: www.totem-building.be
Totem (LCA) Bron: www.totem-building.be
Isolatielaag 0.27 m Impact energie vs materiaal Bron: www.totem-building.be
Isolatielaag 0.27 m Impact energie vs materiaal Bron: www.totem-building.be
Met dank aan Essenscia
Case 2G BVO 132 m2 VE 1,21 BDT 3 m3/hm2 S-peil 22 LCA WVD (*) 44/m2 BVO (*) Wanden Vloeren Daken
Case 3G (OVED) BVO 180 m2 VE 0,97 BDT 3 m3/hm2 K-peil 26 S-peil 24 LCA WVD 71/m2 BVO
Case 4G (OVED) BVO 238 m2 VE 0,74 BDT 3 m3/hm2 Ugem dak 0,15 W/m2K S-peil 26 LCA WVD 70/m2 BVO
2030 Climate and Energy Targets Bron: European Commission
Energiebalans Vlaanderen 2016 (bron: VITO)
Eindverbruik energie 2016 (totaal 952 PJ) 22% 41% Industrie Gebouwen Transport 37%
Energieverbruik 2016 vd huishoudens per energiedrager (VITO)
Evolutie van de CO2 emissies door de verschillende sectoren in Vlaanderen Bron: VMM
16.000 CO 2 uitstoot (kton), huishoudens bron: VMM, (*) STAVAZA 2017-09 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 2000 2005 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 (*)
Energetische renovatie door een LCA-bril Infodag op 2018-06-14 https://5a944ebaf068364079.momice.events/400465
Klimaatbeleid: tussenstappen naar 2050? Bron: VCB Energiecongres 2017
Renovatie tegen 2050: waarom E60? (bron: WTCB contact, 2016)
Lock-in situaties vermijden!
EPC databank: % woningen volgens energiescore Verbeeck G. & Ceulemans W. (2015), Samenvattend rapport analyse van de EPC databank
EPC databank: gemiddelde energiescores Verbeeck G. & Ceulemans W. (2015), Samenvattend rapport analyse van de EPC databank
EPC kengetal Renovatie tegen 2050: volgende stappen? 600 Naar EPC 100 (E-peil E60) in 2050 500 400 300 200 100 0 Woningen 2012 2050 Appartementen
Think out of the box! Compenserende regelgeving: Wie kiest voor meer kwaliteit en dus meer uitstoot Betaalt niet alleen de kost van zijn uitstoot maar ook de nodige besparing bij anderen Niet enkel voor elektriciteit, maar primair NIET betuttelend, WEL solidair
Life cycle stages A -> D (bron: WTCB)
Trend: bouwen in kringlopen Een ander business model? Bron: S. Brand / How buildings learn Gebouw = systeem met een aantal lagen componenten, subcomponenten, Eigendom / verantwoordelijkheid: Gebouw wordt een dienst Leasing wordt mogelijk (ipv verkoop) De aannemer blijft eigenaar van de materialen Rekening houden met de gehele waardeketen
CO 2 uitstoot en ETA evolutie?
Volgende stappen? Interacties TOTEM / EPB / EPC+? Synchronisatie TOTEM / EPB / BIM / Sketchup? Rekening houden met de evolutie van η (ETA)?
Bedankt voor uw aandacht en tot volgende week!? Bertrand Waucquez, Energieconsulent bertrand.waucquez@vcb.be