Invloed van het weer op het wegdek Theorie en hulp in de praktijk Kapt Anne-Lise D HOOP & Adjt Kris GHIJSELINCK
Inhoud Behind the scenes Meteo Wing Grondbeginselen meteorologie Invloed van het weer op het wegdek Theorie Het voorspellen van wegdektemperaturen Open source-informatiebronnen
Behind the scenes Meteo Wing HET METEO CENTER Hulp aan de natie Meteo Center: 3 voorspellers (24 h shifts) 24/7 bereikbaar Nowcasting
Operationele Voorspeller Initiatie GMS + SecuRoute MET (vaste tijdstippen) Nowcasting Roads (24/7) Behind the scenes Meteo Wing HET METEO CENTER Synoptische Voorspeller 12 h evolutie weer in België Nowcasting Medium Range Voorspeller Winteractie-protocol Evolutie op middellange termijn
Behind the scenes Meteo Wing HET METEO CENTER Geleverde producten Ingave GMS + SecuRoute MET Initiatie + update + nowcasting H-48-waarschuwingen (WAP) Mil.be + winterbulletin http://www.mil.be/
Grondbeginselen van de meteorologie Luchtmassa s
Tropical continental
Polar continental
Tropical maritime
Polar maritime
Arctic maritime
Returning Pm
Invloed van het weer op het wegdek TERMINOLOGIE Regen Neerslagzone = locatie voorspelbaar Regenzone van West naar Oost
Invloed van het weer op het wegdek TERMINOLOGIE Bui Bui = exacte locatie onvoorspelbaar Geïsoleerd: < 30 % Lokaal: > 30 %
Invloed van het weer op het wegdek TERMINOLOGIE Aanvriezende regen Regen waarbij de druppels vastvriezen bij botsing op de grond. Deze vloeibare onderkoelde druppels bevriezen ogenblikkelijk bij contact met de grond. Zo wordt een ijslaagje gevormd dat men ijzel noemt. IJzel kan ook ontstaan wanneer regen op een bevroren ondergrond valt.
Invloed van het weer op het wegdek TERMINOLOGIE Rijmplek Gladde plek ontstaan door het aanvriezen van gecondenseerde lucht (wanneer de temperatuur van het wegdek lager wordt dan de dauwpunttemperatuur van de lucht) IJsplek Gladde plek ontstaan door het aanvriezen van het aanwezige water (bv. plassen) op het wegdek IJzel Gladheid die ontstaat door de ijslaag die zich vormt na het aanvriezen van regendruppels (wel of niet onderkoeld) op een bevroren ondergrond
Factoren die invloed kunnen hebben op luchttemperatuur 1. BEWOLKING Invloed van het weer op het wegdek TEMPERATUUR = deken Overdag: minder opwarming s Nachts: minder afkoeling Wolk = gecondenseerde lucht = waterdruppels (!) Mist = wolk op de grond = waterdruppels in aanraking met de grond Gevaarlijk bij negatieve T!!!
Factoren die invloed kunnen hebben op luchttemperatuur 1. BEWOLKING Invloed van het weer op het wegdek TEMPERATUUR IR
Helder weer T SS SR
Zwaar bewolkt T SS SR SS
Factoren die invloed kunnen hebben op de luchttemperatuur 1. BEWOLKING 2. WIND Invloed van het weer op het wegdek TEMPERATUUR Wind = menging atmosfeer meer wind = meer menging Menging = minder snelle T-afname!! Windrichting belangrijk
Invloed van het weer op het wegdek GLADHEID Factoren die invloed kunnen hebben op de wegdektemperatuur 1. Luchttemperatuur Dagelijkse gang Invloed bewolking + wind
Invloed van het weer op het wegdek GLADHEID Factoren die invloed kunnen hebben op de wegdektemperatuur 1. Luchttemperatuur 2. Thermische eigenschappen ondergrond Asfalt vs. beton Dikte van beton / asfalt Warmteflux ondergrond (groot in okt-nov, klein in feb-mar) Bruggen!
Factoren die invloed kunnen hebben op de wegdektemperatuur 1. Luchttemperatuur 2. Thermische eigenschappen ondergrond 3. Relatieve vochtigheid 4. Instraling Invloed van het weer op het wegdek GLADHEID Opwarming o.i.v. zon = wegtemperatuur
Factoren die invloed kunnen hebben op de wegdektemperatuur 1. Luchttemperatuur 2. Thermische eigenschappen ondergrond 3. Relatieve vochtigheid 4. Instraling 5. Wind Invloed van het weer op het wegdek GLADHEID Wind = meer mixing, maar ook windchill Warme luchtlaag in contact met oppervlak wordt mee gemengd! Bruggen
Invloed van het weer op het wegdek GLADHEID Factoren die invloed kunnen hebben op de wegdektemperatuur 1. Luchttemperatuur 2. Thermische eigenschappen ondergrond 3. Relatieve vochtigheid 4. Instraling 5. Wind 6. Neerslag Onderkoelde neerslag (sneeuw, smeltende sneeuw, hagel, enz.) Aanvriezende neerslag (bevriezing onderkoelde waterdruppels) Timing van neerslag
Invloed van het weer op het wegdek GLADHEID Factoren die invloed kunnen hebben op de wegdektemperatuur 1. Luchttemperatuur 2. Thermische eigenschappen ondergrond 3. Relatieve vochtigheid 4. Instraling 5. Wind 6. Neerslag 7. Strooiactiviteiten Wegdek behandeld ja/nee Preventief/curatief strooien
Invloed van het weer op het wegdek GLADHEID Micro Bebouwde kom vs. platteland Meer verkeer opwarming door wrijving Funneling van wind Gebouwen = warmteopslag minder snelle afkoeling stad Minder verkeer Open terrein wind Snellere afkoeling
Micro Invloed van het weer op het wegdek GLADHEID Bruggen Geen onderliggende warmteflux ondergrond Windchill Water in de buurt hoge RH rijm Plassen op brug snelle bevriezing
Potentieel gevaarlijke situatie Na de passage van een koufront tijdens de avond of nacht krijg je vaak brede opklaringen en een afzwakkende wind. Dat kan tot een snelle daling van de wegtemperatuur leiden, waardoor natte weggedeelten bevriezen en er zo ijsplekken ontstaan.
Voorspellen van wegdektemperaturen PARAMETERS Parameters die T road beïnvloeden Meteorologische parameters Luchttemperatuur en dauwpuntstemperatuur Wind Neerslag Bewolking (bewolkingsgraad en -type) Andere statische en dynamische parameters Aard van het wegdek (albedo, thermische kenmerken, conditie) Locatie (omgevende vegetatie, hoogte, enz.) Zonnestraling Verkeerscirculatie VARIABEL Model input (MeteoC) ~ CONSTANT Model Parametrisering
Voorspellen van wegdektemperaturen PARAMETERS Berekening van T road Wind T, Td Clouds, pcip T road Road Model Parametrisering van nagenoeg constante invloeden
Voorspellen van wegdektemperaturen OORSPRONG VAN FOUTEN De nauwkeurigheid van de voorspelde T road Fouten in de input (Data, Timing) INPUT Foutieve parametrisering MODEL Troad Variaties van T road in één zone VALIDITEIT Wij veronderstellen ervaring van de kant van de gebruiker om de resultaten voor zijn zone te interpreteren.
Betrouwbaarheid van de voorspelling ECMWF berekent de beginsituatie met enkele kleine wijzigingen 50 keer Als die allemaal (ongeveer) hetzelfde resultaat geven, is de voorspelling betrouwbaar Hoe groter de spreiding tussen de verschillende opties, hoe onbetrouwbaarder de voorspelling Ook mogelijk dat geen enkele van de 50 opties het weerbeeld correct weergeeft
Open Source-informatiebronnen Informatie Gladheid
Open Source-informatiebronnen Gladheid Mil.be
Open Source Informatiebronnen Mil.be
4 x/dag 6 h-periodes, altijd meest negatieve Iconen = meer info Klimatologische zones Stemmen niet overeen met districten AWV Interpretatie nodig Kleurcodes Open Source-informatiebronnen Gladheid Mil.be
Kleurcodes Open Source-informatiebronnen Gladheid Mil.be Groen Geen wintertoestand, toestand normaal Geen wintertoestand, mist Geen wintertoestand, smeltende sneeuw of regen en sneeuw gemengd, zonder invloed op toestand van de wegen Geel Lichte wintertoestand, aanvriezende mist Lichte wintertoestand, smeltende sneeuw of regen en sneeuw gemengd Lichte wintertoestand, lichte sneeuw of sneeuw smeltend op de grond Lichte wintertoestand, kans op rijmplekken Lichte wintertoestand, rijm- of ijsplekken
Kleurcodes Open Source-informatiebronnen Gladheid Mil.be Oranje Matige wintertoestand, aanvriezende mist Matige wintertoestand, smeltende sneeuw of regen en sneeuw gemengd met ijzel Matige wintertoestand, lichte tot matige sneeuw Matige wintertoestand, aanvriezende regen Matige wintertoestand, rijm- of ijsplekken Rood Zware wintertoestand, aanvriezende mist Zware wintertoestand, smeltende sneeuw of regen en sneeuw gemengd met ijzel Zware wintertoestand, matige tot hevige sneeuw Zware wintertoestand, aanvriezende regen Zware wintertoestand, rijm- of ijsplekken
Bedankt voor uw aandacht! Kapt Anne-Lise D HOOP: anne-lise.dhoop@mil.be Adjt Kris GHIJSELINCK: kris.ghijselinck@mil.be