Ontwerp Projectplan Koppeling Runde Ruiten Aa Cluster 15 Het Schot, Locatie: Ter Apel CONCEPT Datum: 26 augustus 2012 Opsteller: Versie: Vastgesteld DB dd. Arjan de Jonge Ontwerp
Inhoudsopgave 1. Projectbeschrijving... 1 1.1 Inleiding... 1 1.2 Maatregelen... 1 1.2.1 Grondwerk... 2 1.2.2 Onderleider... 2 1.2.3 Stuw en vistrappen... 2 1.2.4. Koppelen bestaande hoofdwatergang... 2 1.2.5. Dempen sloot... 3 2. Toetsing Waterwet... 3 3. Uitvoering... 4 4. Beschrijving van voorzieningen gericht op het ongedaan maken of beperken van de nadelige gevolgen... 6 5. Procedure... 6 Bijlagen:... 8 Bijlage 1, overzichtskaart... 9 Bijlage 2, Ontwerp... 10
1. Projectbeschrijving Ingevolge artikel 5.4, eerste lid van de Waterwet geschiedt de aanleg of wijziging van een waterstaatswerk door of vanwege de beheerder overeenkomstig een daartoe door hem vast te stellen projectplan. Op grond van het tweede lid van artikel 5.4 dient het plan tenminste een beschrijving te bevatten van het betrokken werk - de wijze waarop het werk wordt uitgevoerd - een beschrijving van de te treffen voorzieningen gericht op het ongedaan maken of beperken van de nadelige gevolgen van de uitvoering van het werk. 1.1 Inleiding Het uitvoeringsprogramma koppeling Runde Ruiten Aa is in mei 2009 in opdracht van de provincies Drenthe en Groningen gereed gekomen, onder bestuurlijke regie van de gemeenten Emmen en Vlagtwedde en het waterschap Hunze en Aa s. Hierin worden de maatregelen beschreven die genomen worden om de koppeling tot stand te brengen. Het uitvoeringsprogramma is een vervolg op de Herinrichting Emmen dat in afronding is en vanaf 2002 de realisatie van de Runde kon worden ondergebracht. In het programma werken de gemeenten Vlagtwedde en Emmen, de provincies Groningen en Drenthe en het Waterschap Hunze en Aa s samen. Het waterschap heeft hierin de project- en procesbegeleiding op zich genomen. Om de uitvoering overzichtelijk en handelbaar te houden, is het tracé van de Runde opgedeeld in clusters. Voor cluster 15, Het Schot, is het Waterschap de trekker en uitvoerder van de beoogde maatregelen. Voorliggend projectplan beschrijft hoe Waterschap Hunze en Aa s, namens de samenwerkende partners, de werkzaamheden binnen cluster 15 gaat uitvoeren. 1.2 Maatregelen Het tot stand brengen van Het Schot wordt bereikt door de volgende waterstaatswerken uit te voeren: Grondwerk t.b.v. het aanleggen van een natuurvriendelijke nieuwe Runde tussen het Ter Apelkanaal en het Ruiten Aa Kanaal; Het aanleggen van een onderleider onder het Ter Apelkanaal; Het aanleggen van een volledig geautomatiseerde stuw, telemetrisch bedienbaar; Het aanleggen van 2 vistrappen. De eerste bestaande uit 5 bekkens ter hoogte van de aan te leggen stuw en de tweede bestaat uit 6 bekkens verdeeld over een deel van het traject; Het koppelen van de bestaande hoofdwatergang aan de westzijde van het Ter Apelkanaal op de onderleider; Het dempen van een sloot. Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 1
Verder worden nog de volgende maatregelen genomen, maar dat zijn geen waterstaatswerken en voor dit projectplan niet van belang: Herstel van particuliere tuinen; Het aanleggen van 2 verkeersbruggen; Het verleggen van kabels en leidingen; Het verleggen van een vrij verval riool; Het onderbreken van een vrij verval riool, het aanleggen van een rioolgemaal en het aanbrengen van een persleiding. De tekeningen, behorende als bijlage bij dit document, geven de maatregelen weer. Met de realisatie van deze werkzaamheden vindt de daadwerkelijke koppeling tussen Runde en Ruiten Aa plaats. Obstakels voor vismigratie worden opgeheven en er wordt een bijdrage geleverd aan de ecologische inrichting van de Runde. Tevens wordt in het bebouwde gebied een duidelijk visuele en landschappelijke meerwaarde gecreëerd met de aanleg van de Runde. 1.2.1 Grondwerk In de huidige situatie bestaat het tracé van de nieuw te graven watergang uit voormalig landbouwgrond en particuliere tuinen die in eigendom zijn bij het waterschap alsmede een bosstrook in eigendom bij Staatsbosbeheer. Het uit te voeren grondwerk is nodig om de nieuwe watergang te realiseren. De vrijkomende grond zal uit het gebied afgevoerd worden. 1.2.2 Onderleider De onderleider moet een diameter hebben van 1500 mm. De keuze hoe de onderleider moet worden aangebracht wordt bij de aannemer neergelegd. Het zou dus zowel een zinker middels open ontgraving, een boring of een combinatie van beide kunnen worden. 1.2.3 Stuw en vistrappen Om het waterpeil te kunnen regelen zal een automatische stuw aan de uitstroomzijde van de onderleider aangebracht worden. Aan de westzijde van het Ter Apelkanaal wordt een zomer- en winterpeil gehandhaafd van respectievelijk +10,10 m NAP en + 9,80 m NAP. Om het peilverschil naar het binnengebied ook voor vissen passeerbaar te maken, wordt een stuw met vistrap aangebracht. In het binnengebied komt een vast peil direct na de stuw van +9.55 m NAP, dat wijzigt richting het oosten door enkele robuuste visdrempels naar een waterpeil van +9,25 m NAP. Het ontwerp van de vistrappen is gelijk aan eerder uitgevoerde vistrap in de Bosbeek, nabij het klooster. Ervaringen met deze vistrappen zijn geëvalueerd en zijn verwerkt in het ontwerp voor deze en volgende vistrappen. Met elk bekken wordt 5 cm overbrugd. 1.2.4. Koppelen bestaande hoofdwatergang Aan de westzijde van het Ter Apelkanaal zal de bestaande hoofdwatergang gekoppeld worden met de nieuw te graven watergang. Het water komende uit de richting van Emmer Compascuum, wat momenteel richting de Rundehaven stroomt, zal na realisatie van de werkzaamheden grotendeels via Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 2
de onderleider door de nieuw gegraven watergang stromen. Na het afronden van deze werkzaamheden is er een doorgaande waterverbinding tussen het Bargerveen en de Dollard. Door de afwisseling in waterdiepte, oeverbegroeiing en beschaduwing wordt het gebied een aantrekkelijk leefgebied voor diverse plant- en diersoorten. Tegelijk vormt het ook voor de mens een aantrekkelijke omgeving om te wonen en te recreëren. Het onderhoudspad is toegankelijk voor wandelaars. 1.2.5. Dempen sloot Een gedeelte van de bestaande sloot aan de noordzijde van de Schotslaan, zal na het graven van de nieuwe watergang gedempt worden. De nieuwe watergang neemt de functie van de gedempte sloot over. 2. Toetsing Waterwet De toepassing van de Waterwet is op grond van artikel 2.1 van de Waterwet gericht op: a. voorkoming en waar nodig beperking van overstromingen, wateroverlast en waterschaarste, in samenhang met b. bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen en c. vervulling van maatschappelijke functies door watersystemen. a. Voorkoming en waar nodig beperking overstromingen, wateroverlast en waterschaarste Aan het ontwerp van de stuw, vistrappen en onderleider binnen Cluster 15 zijn eisen gesteld die van toepassing zijn op het veilig en duurzaam bedienen en beheren van de objecten. De gestelde eisen zijn: De streefpeilen zoals opgenomen in de, nog op te stellen, peilbesluiten moeten gehandhaafd kunnen worden. Inrichting van de vistrappen dient zo uitgevoerd te worden dat handmatig onderhoud tot een minimum beperkt wordt. b. Bescherming en verbetering van de chemische en ecologische kwaliteit van watersystemen In het inrichtingsplan staat omschreven dat alle stuwen in de Runde vispasseerbaar moeten zijn. Door aanleg van twee vistrappen in deze cluster ontstaat een vrije migratie van vissen tussen de verschillende peilgebieden. De Runde als beek is daarbij een KRW waterlichaam en zal moeten voldoen aan de gestelde eisen voor een ecologisch gezond werkend watersysteem. c. Vervulling van de maatschappelijke functies van het watersysteem Bij het vervullen van maatschappelijke functies van het watersysteem moet er sprake zijn van specifieke functies, die in het omgevingsplan of bestemmingsplan aan het watersysteem zijn Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 3
toegekend, zoals b.v. een drinkwater of zwemwaterfunctie. Binnen dit project is dat niet aan de orde. Overig Overige functies in het totale uitvoeringsprogramma zijn het recreatief medegebruik en de cultuurhistorie. Het onderhoudspad is zo gesitueerd dat de privacy van bewoners optimaal is gewaarborgd. Doordat de Runde weer wat breder en dieper wordt, ontstaan bescheiden recreatiemogelijkheden als vissen en zwemmen. Aanwezige fruit- en laanbomen worden zoveel mogelijk gehandhaafd. Daarnaast worden twee particuliere boomgaarden hersteld en boomrijen aangeplant. Tenslotte wordt met dit project een essentiële koppeling tussen brongebied (Bargerveen), de Ruiten Aa en het lozingspunt (De Dollard) tot stand gebracht, waarmee de historische afwatering weer wordt hersteld. Met het ontwerp van het gebied en de vistrappen is ook rekening gehouden met de belevingswaarde van de objecten. De aan te brengen stuw en vispassages zullen ontworpen worden conform eerder aangelegde kunstwerken, passend en herkenbaar binnen de koppeling Runde Ruiten Aa. Conclusie toetsing doelstellingen Waterwet: De uitvoering van dit plan is in overeenstemming met de doelstelling van de Waterwet. 3. Uitvoering a. Planologische inpassing Op grond van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is voor het gebied waar het project zal worden uitgevoerd het bestemmingsplan Ter Apel Dorp van toepassing. Dit bestemmingsplan wordt herzien. Het ontwerp bestemmingsplan lag tot 11 juli 2012 ter inzage. De voorgenomen activiteiten passen binnen dat bestemmingsplan. b. Andere noodzakelijke vergunningen en relevante besluiten Flora- en faunawet In de voorbereiding is een verkennende quickscan Flora- en faunawet uitgevoerd (Eelerwoude, 2012). De te kappen zomereiken worden op dit moment nog door een deskundige gecontroleerd op de aanwezigheid van verblijfplaatsen van vleermuizen. Mochten die er zijn dan zal er een ontheffing van de Flora en Fauna wet aangevraagd moeten worden De werkzaamheden zullen worden uitgevoerd conform de Gedragscode van de Unie van Waterschappen. Dit betekent in ieder geval dat buiten het broedseizoen wordt gewerkt en dat de sloot zodanig wordt gedempt dat geen verstoring van kleine modderkruiper plaats vindt. Daardoor hoeft geen ontheffing te worden aangevraagd. EHS Een gedeelte van het project, de doorsteek door het bos langs de Schotlaan, valt binnen de EHS Vooraf wordt getoetst of de werkzaamheden een negatief effect hebben op de wezenlijke waarden van de EHS. Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 4
Omgevingsvergunning Voor het bouwen en aanleggen van de onderleider, stuw en vispassages is geen omgevingsvergunning nodig. Het bestemmingsplan laat het uitvoeren van bovengenoemde maatregelen toe. Voor de aanleg van de twee bruggen en het kappen van een aantal bomen ter plaatse van de aan te leggen onderleider moet wel een omgevingsvergunning worden aangevraagd. Bemaling De aanleg van de objecten vindt plaats onder de grondwaterspiegel zodat een tijdelijke (bron)bemaling noodzakelijk zal zijn. Per object zal een grondwaterstandsverlaging van maximaal 3 weken plaatsvinden. Het onttrekken van en vervolgens lozen van het bronneringswater zullen bij het waterschap gemeld worden. Archeologie In juni 2012 is een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd (MUG, 2012). In het grootste gedeelte van het plangebied zijn podzolbodems aanwezig. Door middel van booronderzoek moet voorafgaand aan de werkzaamheden worden nagegaan of de bodemopbouw nog intact is. Dit kan consequenties hebben voor de uitvoering. In de meest westelijke strook met beekeerdgronden is een archeologische begeleiding van de werkzaamheden nodig in verband met de mogelijke aanwezigheid van dumpplaatsen. Voorafgaand aan de archeologische begeleiding is een door het bevoegd gezag goedgekeurd Programma van Eisen (PvE) nodig. c. Globale planning Het streven is om de werkzaamheden in de periode van 1 december 2012 t/m 1 november 2013 uit te voeren. d. Overige uitvoeringsaspecten Voor uitvoering van de werken zal de opdrachtnemer een melding van graafwerkzaamheden, een zogenaamde KLIC-melding, doen. Tijdens uitvoering van de werkzaamheden kunnen trillingen optreden. De locaties van de uit te voeren werkzaamheden liggen allen op ruime afstand van bebouwing zodat geen er geen hinder mag worden verwacht. Tijdens de uitvoering zal getracht worden geluids- en verkeershinder voor de omgeving te beperken. e. Calamiteiten of ongewoon voorval Het waterschap Hunze en Aa s stelt alle directe belanghebbenden onmiddellijk op de hoogte van het voorval en de maatregelen die getroffen worden om verdere nadelige gevolgen te beperken. Het waterschap houdt een logboek bij van alle ongewone voorvallen en calamiteiten. Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 5
4. Beschrijving van voorzieningen gericht op het ongedaan maken of beperken van de nadelige gevolgen Overlast tijdens de uitvoering zal zoveel als mogelijk beperkt worden. Daarnaast heeft het waterschap ruime ervaring in uitvoering van soortgelijke werken. Voor eventueel financieel nadeel dat onverhoopt ontstaat als gevolg van de uitvoering van het projectplan kan een benadeelde een beroep doen op artikel 7.14 van de Waterwet. Dit artikel bepaalt dat aan degene die als gevolg van de rechtmatige uitoefening van een taak of bevoegdheid in het kader van het waterbeheer schade lijdt of zal lijden, op zijn verzoek door het betrokken bestuursorgaan een vergoeding wordt toegekend, voor zover de schade redelijkerwijze niet of niet geheel te zijnen laste behoort te blijven en voor zover de vergoeding niet of niet voldoende anderszins is verzekerd. Het verzoek tot vergoeding van de schade bevat een motivering, alsmede een onderbouwing van de hoogte van de gevraagde schadevergoeding. Het verzoek wordt behandeld met toepassing van de Procedureverordening Schadevergoeding. 5. Procedure Het Waterschap heeft in samenwerking met Dienst Landelijk Gebied een schetsatelier georganiseerd. Op die bijeenkomst zijn met bewoners en grondeigenaren van de driehoek tussen het Ter Apelerkanaal, het Ruiten Aa Kanaal en de Molen Aa schetsen uitgewerkt voor de mogelijke inpassing van de waterstaatkundige ingreep in deze cluster. De resultaten zijn door het Waterschap, in samenspraak met provincie Groningen, gemeente Vlagtwedde en Staatsbosbeheer uitgewerkt tot een ontwerp. Dit ontwerp is weer aan de bewoners gepresenteerd. De tijdens die presentatie gemaakte opmerkingen zijn verwerkt tot een definitief ontwerp en zijn aan de deelnemers teruggekoppeld in de vorm van een presentatie en verslag van de presentatie. Volgens artikel 5.4. van de Waterwet is voor aanleg of wijziging van waterstaatswerken een projectplan nodig. Het algemeen bestuur heeft het vaststellen van projectplannen aan het dagelijks bestuur gedelegeerd voor zover van die plannen niet in betekenende mate een wijziging van de bestaande waterstaatkundige situatie te verwachten is. Gelet op de beperkte aard en omvang van de in cluster 15 uit te voeren werken verwachten wij dat niet. Bovendien is het algemeen bestuur op hoofdlijnen in kennis gesteld van de maatregelen in het kader van de koppeling van de Runde en de Ruiten Aa. Vaststelling kan dus door het DB plaatsvinden. Volgens de Inspraakverordening hoeft voor dit soort beperkte werken niet de inspraakprocedure te worden gevolgd, maar kan het DB daar wel toe besluiten. Het is i.v.m. een zorgvuldige voorbereiding gewenst eventuele zienswijzen van belanghebbenden af te kunnen wegen bij de definitieve vaststelling van het projectplan en dus is het volgen van de inspraakprocedure van belang. Het alternatief is om dat niet te doen, maar dan bestaat na de vaststelling nog een bezwaarmogelijkheid bij het waterschap en moeten bezwaren dan alsnog worden behandeld. Na een voorafgaande inspraakprocedure wordt de bezwaarfase overgeslagen en is beroep op de rechtbank mogelijk. Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 6
Gelet op het bovenstaande wordt voor dit project de volgende procedure doorlopen: - vaststelling van het ontwerp projectplan door het dagelijks bestuur; - bekendmaking en ter inzagelegging van het ontwerp met de mogelijkheid gedurende zes weken een zienswijze in te dienen; - vaststelling van het projectplan en de reactienota zienswijzen door het dagelijks bestuur; - bekendmaking van het projectplan met vermelding van de mogelijkheid er beroep tegen in te stellen bij de rechtbank. Na beroep op de rechtbank is nog hoger beroep mogelijk op de Raad. - toezending van het projectplan aan Gedeputeerde Staten van Groningen ter kennisname. Contactpersoon uitvoering werken Voor dit werk is de contactpersoon de heer Arjan de Jonge (projectleider) van het Waterschap Hunze en Aa s. Het postadres van het waterschap is postbus 195, 9640 AD te Veendam. De heer de Jonge is telefonisch bereikbaar onder nummer 0598-693614. Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 7
Bijlagen: 1. Overzichtskaart 2. Ontwerp 3. Situatie tekening (blad 1 van 4) 4. Dwarsprofielen (blad 2 van 4) 5. Dwarsprofielen en details (blad 3 van 4) 6. Dwarsprofielen zuidelijke sloot (blad 4 van 4) 7. Quickscan Flora en faunawet Runde Ruiten Aa, Het Schot d.d. 9-5-2012 8. Archeologisch bureauonderzoek Runde Ruiten Aa Het Schot Ter Apel gemeente Vlagtwedde d.d. 29 juni 2012 9. EHS notitie Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 8
Bijlage 1, overzichtskaart Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 9
Bijlage 2, Ontwerp Ontwerp projectplan koppeling Runde Ruiten Aa - Cluster 15 Het Schot 10