1 van 5 12-12-2018 07:21 blendle.com Blendle - Ontdek de beste journalistiek KAJ VAN ARKEL 6-7 minuten Zo haal je het optimale rendement De klassieke, gasgestookte cv-ketel heeft zijn langste tijd gehad. Is het slim om te investeren in een warmtepomp?
2 van 5 12-12-2018 07:21 Het zal je niet ontgaan zijn: Nederland draait langzaam de gaskraan dicht. Dat betekent dat we onze huizen anders moeten verwarmen. Bijvoorbeeld met een duurzame ketel, zoals de warmtepomp. Maar kan die in ieder huis geplaatst worden en loont dat? Vijf vragen over de warmtepomp. Een warmtepomp is een apparaat dat warmte van buiten naar binnen verplaatst. Het wordt daarom ook wel een omgekeerde koelkast genoemd. Het werkt als volgt: een koelvloeistof absorbeert warmte uit de bodem of uit de lucht en wordt onder druk omgezet in heet gas. De hitte van het gas wordt vervolgens via een warmtewisselaar afgegeven aan water in het verwarmingssysteem. Er zijn grofweg drie soorten. De bodemwarmtepomp haalt warmte uit de grond met een horizontaal buizenstelsel dat 50 tot 150 meter diep is ingegraven. Een luchtwarmtepomp verzamelt warmte uit de lucht met een ventilator die buiten staat. Omdat beide pompen geen aardgas maar elektriciteit verbruiken, verwarmen ze de woning op een duurzame manier. De hybride warmtepomp - de derde variant - is een combinatie van een gasgestookte cv-ketel en een elektrische warmtepomp. Die pomp verwarmt de woning, terwijl de cv-ketel zorgt voor warm water in de badkamer en keuken. Als de warmtepomp het in koude weersomstandigheden niet meer kan bolwerken, springt de cv-ketel bij. Je hoeft daarvoor geen nieuwe ketel aan te schaffen. De warmtepomp kan ook naast de bestaande geplaatst worden. "De bodemwarmtepomp is energiezuiniger dan de luchtwarmtepomp", vertelt Ronald Schilt, directeur van energieadviesbureau Merosch. "De bodem is in de winter namelijk
3 van 5 12-12-2018 07:21 warmer dan de buitenlucht, waardoor er minder elektriciteit nodig is om de temperatuur van de verkregen warmte te verhogen." De bodemwarmtepomp mag dan wel zuiniger zijn, het systeem is niet geschikt voor iedere woonsituatie. "Voor het uitvoeren van de grondwerkzaamheden is aardig wat buitenruimte nodig", zegt Theodoor Koelewijn, technisch adviseur duurzaam wonen bij regionaalenergieloket.nl. "De boor- of graafmachine heeft de afmeting van een zeecontainer. Dus als je een kleine of helemaal geen tuin hebt, wordt het lastig." 'De bodem is in de winter warmer dan de buitenlucht' Ook de grond waarop het huis staat, moet geschikt zijn om warmte uit te onttrekken. "Dat gaat makkelijker in een natte zandbodem dan in een bodem die hoofdzakelijk uit klei of veen bestaat", vertelt Koelewijn. Volgens Schilt is de bodempomp het meest geschikt voor nieuwbouw. De luchtwarmtepomp is een goed alternatief voor oudere woningen. Bij hoogbouw is een collectieve warmtepomp met distributie door het hele pand een logischere keuze. Wie een appartement heeft, kan ook kiezen voor een individuele luchtwarmtepomp. Wie huurt, is afhankelijk van de verhuurder of woningcorporatie. Schilt ziet de hybride warmtepomp als tussenstap naar een gasloze toekomst. "Met een hybride warmtepomp kun je de komende jaren prima vooruit en het gasverbruik stevig verminderen", zegt Schilt. "Maar zonder het gas heb je geen volwaardig apparaat." Koelewijn is het daarmee oneens. Volgens hem is de hybride warmtepomp ook zonder gas bruikbaar. Bijvoorbeeld door het apparaat aan te sluiten op een warmtenet, zoals blok- of stadsverwarming. Bovendien zijn we nog lang niet van het gas af. "Het duurt nog minimaal tien jaar voordat de meeste woningen
4 van 5 12-12-2018 07:21 gasvrij zijn", zegt Koelewijn. "Dat is ook de minimale levensduur van een hybride warmtepomp. Daarmee is het een goede oplossing voor iedereen die nu of binnen afzienbare tijd zijn cvketel moet vervangen." De overheid ziet de gasslurpende cv-ketel het liefst zo snel mogelijk verdwijnen. Daarom krijg je tot 2021 subsidie op de aankoop van een warmtepomp. Dit bedrag kan oplopen tot 2500 euro. Ondanks de korting blijven de kosten voor een warmtepomp hoog. Voor een hybride model betaal je tussen de 4000 en 6000 euro. Een luchtwarmtepomp kost tussen de 6000 en 10.000 euro. En aan de bodemwarmtepomp hangt een prijskaartje van 10.000 tot 20.000 euro. Dat is in alle gevallen inclusief installatie en met aftrek van subsidie. Behalve de prijs loopt ook de terugverdientijd van de typen warmtepompen uiteen. "De hybride pomp heeft een terugverdientijd van tien jaar en gaat gemiddeld vijftien jaar mee", vertelt Koelewijn. "De volledig elektrische pompen - lucht en bodem - verdienen zich in vijftien jaar terug. Daar is sprake van een break-evensituatie, omdat dit ook de levensduur van de systemen is." Of het winst oplevert, ligt ook aan de woning. Die moet namelijk goed geïsoleerd zijn. Bij slechte isolatie moet de warmtepomp meer werk leveren om het warmteverlies aan te vullen. Daardoor verbruik je meer energie en kan de elektriciteitsrekening flink oplopen. Elektrische pompen werken efficiënter met lage temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming. "Dus als je het goed wilt doen, moet je ook hierin investeren", aldus Schilt. Een warmtepomp vergt net zo weinig onderhoud als de
5 van 5 12-12-2018 07:21 traditionele cv-ketel. Dus die kosten blijven beperkt. Volgens Koelewijn is het voldoende om elk jaar te controleren of het systeem nog goed staat afgesteld. Wat is de beste en meest duurzame warmtepomp? Volgens Koelewijn is het aanbod van Europese en Japanse makelij prima in orde. "Maar waar het echt om gaat, is dat het systeem wordt afgesteld door een goede installateur met kennis van zaken", vertelt de energie-expert. "Gebeurt dat niet, dan is de kans groot dat het apparaat vroegtijdig kapotgaat of dat je onnodig veel stroom verbruikt en een fikse energierekening ontvangt. In beide gevallen ben je veel geld kwijt." De ene pomp haalt warmte uit de bodem, de andere uit de lucht. De hybride warmtepomp is een combinatie van gasgestookte cvketel en elektrische warmtepomp.