Repertoriumnummer Uitgifte Uitgereikt aan 2018/ Datum van uitspraak 13 februari 2018 Rolnummer op JGR 2016/AB/1167 Arbeidshof te Brussel derde kamer Arrest
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 2 ARBEIDSRECHT - arbeidsovereenkomst bediende tegensprekelijk arrest definitief 3 STARS NET NV, met maatschappelijke zetel te 1200 BRUSSEL, Gulledelle 92, appellante, vertegenwoordigd door mr. JANSSEN Dieter loco mr. LOVENIERS Marc, advocaat te 1200 BRUSSEL, Brand Whitlocklaan, 132 tegen A. I., geïntimeerde, vertegenwoordigd door mijnheer DE WEERT Dieter, afgevaardigde van een representatieve organisatie van werknemers, houder van een schriftelijke volmacht, kantoorhoudend te 9000 GENT, Koning Albertlaan 95. *** * Na beraad, spreekt het arbeidshof te Brussel het volgend arrest uit: Gelet op de stukken van de rechtspleging, in het bijzonder op: - het voor eensluidend verklaard afschrift van het bestreden vonnis, uitgesproken op tegenspraak op 26 september 2016 door de Nederlandstalige arbeidsrechtbank Brussel, 2e kamer (A.R. 15/1941/A), - het verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van dit hof op 16 december 2016, - de conclusie voor de appellante, - de conclusies voor de geïntimeerde, - de voorgelegde stukken. - *** *
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 3 De partijen hebben hun middelen en conclusies uiteengezet tijdens de openbare terechtzitting van 16 januari 2018, waarna de debatten werden gesloten, de zaak in beraad werd genomen en voor uitspraak gesteld op heden. I. FEITEN EN RECHTSPLEGING *** * 1. Op 2 september 2013 ondertekenden de nv 3 Stars Net en mevrouw I. A. een arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd, waardoor mevrouw A. werd aangeworven als administratieve bediende. Voordien was mevrouw A. in dienst geweest bij een nevenfirma (B Lite Telecom); deze tewerkstelling werd op 30 augustus 2013 beëindigd in onderling akkoord. 2. Met brief van 14 oktober 2013, aangetekend verzonden op 15 oktober 2013 te 21 uur, zond 3 Stars Net een waarschuwing aan mevrouw A. over een ongerechtvaardigde afwezigheid op 24 september 2013 en een vraag tot verantwoording van afwezigheid op 11 oktober 2013 wegens de afhandeling van administratieve zaken op het gemeentehuis. Deze verantwoording moest gegeven worden als je terugkomt werken. 3. Met brief van 15 oktober 2013, volgens de poststempel op hetzelfde ogenblik (21 uur) verzonden als de waarschuwing, beëindigde 3 Stars Net de arbeidsovereenkomst om dringende reden. De motieven van het ontslag werden weergegeven in een volgende aangetekende brief van 18 oktober 2013, met inhoud als volgt: - Op 24 september 2013 bent u niet komen weken zonder rechtvaardiging. U hebt ons geen attest of ander document gegeven om die afwezigheid te verantwoorden.
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 4 - Op 25 september heeft u daar een gesprek over gehad met uw overste, M.V. (General Manager). Tijdens dit gesprek heeft de heer V. u een mondelinge waarschuwing gegeven om die ongerechtvaardigde afwezigheid te vermijden in de toekomst. De heer V. heeft u ook benadrukt dat elke afwezigheid ofwel gerechtvaardigd ofwel toegelaten moest zijn. - Op 11 oktober 2013, in de namiddag, hebben wij nogmaals moeten vaststellen dat u uw werk had verlaten zonder rechtvaardiging (hoewel u wel s morgens had gewerkt). M. V. (General manager) heeft u onmiddellijk opgebeld om de redenen van de nieuwe afwezigheid te kennen. U hebt hem geantwoordt (sic) dat u een akkoord had van uw oversten om naar uw gemeentehuis te gaan voor verschillende administratieve taken. Derhalve hebben wij u uitgenodigd om het noodzakelijke aanwezigheidsattest aan te vragen aan de gemeentelijke ambtenaren. - In parallel heeft de heer V. uw uitleggingen gecontroleerd en de gemeentelijke diensten opgebeld. De bureaus waren gesloten op vrijdagnamiddag. De heer V. heeft na onderzoek ook moeten vaststellen dat noch L. B. (Direct Manager) noch H. S. (HR Manager), uw oversten, op de hoogte waren van uw afwezigheid en hadden toegestemd met uw afwezigheid. - Op 14 oktober 2013 was u nog steeds afwezig, zonder verdere toelichting. Wij hebben dus u per aangetekend schrijven schriftelijk gewaarschuwd en opnieuw gevraagd het aanwezigheidsattest van uw gemeente zo spoedig mogelijk aan ons over te maken.
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 5 - Op 14 oktober 2013, hebben wij, als enig antwoord, een mail van u ontvangen met, als bijlage, een medisch attest dat dateert van 14 oktober 2013. Dit medisch attest geeft een afwezigheid retroactief op voor de hele dag vrijdag 11 oktober 2013. Bovendien is dit medisch attest volstrekt strijdig met de door u gegeven uitlegging met betrekking tot uw werkverlating van vrijdag 11 oktober 2013. Uw verschillende onrechtvaardige afwezigheden alsmede uw tegenstrijdige uitleggingen van uw laatste ongerechtvaardigde werkverlating vormen dan ook ernstige tekortkomingen die elke professionele samenwerking tussen u en de NV 3 STARS NET onmiddellijk en definitief onmogelijk maakt. 4. Met aangetekende brief van 13 oktober 2014 stuitte de vakorganisatie van mevrouw A. de verjaring, betwistte het ontslag om dringende reden en vorderde een opzeggingsvergoeding van 3 maanden of 7.741,55. 5. Met antwoordschrijven van de raadsman van 3 Stars Net werd de stuiting van de verjaring betwist, omdat de vakorganisatie geen volmacht had gevoegd bij haar schrijven; de dringende reden werd bevestigd. 6. Partijen kwamen dus niet tot overeenstemming, zodat mevrouw A. op 8 juli 2015 dagvaarding uitbracht lastens 3 Stars Net en betaling vorderde van een opzeggingsvergoeding van 7.598,74, vermeerderd met intresten en kosten. 7. Met vonnis van 26 september 2016 verklaarde de Nederlandstalige arbeidsrechtbank te Brussel deze vordering ontvankelijk en gegrond. De stuiting van de verjaring werd
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 6 aanvaard, omdat deze voldeed aan alle wettelijke voorschriften. De dringende reden werd niet aanvaard. 8. Met verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van het arbeidshof te Brussel op 16 december 2016, tekende 3 Stars Net hoger beroep aan en vroeg dat de oorspronkelijke vordering zou worden afgewezen als onontvankelijk, alleszins ongegrond. II. BEOORDELING 9. Het hoger beroep werd tijdig en met een naar de vorm regelmatige akte ingesteld, wat niet wordt betwist. De stuiting van de verjaring 10. Op grond van art. 15 van de arbeidsovereenkomstenwet verjaren de rechtsvorderingen die uit de arbeidsovereenkomst ontstaan één jaar na het eindigen van deze overeenkomst. De arbeidsovereenkomst van mevrouw A. eindigde op 13 oktober 2013 en haar vordering werd meer dan één jaar nadien ingeleid, met name op 8 juli 2015. 11. Ze beroept zich echter op de stuiting van de verjaring door de aangetekende brief met ontvangstbewijs van haar vakorganisatie d.d. 13 oktober 2014, waarbij verwezen wordt naar art. 2.244 BW., ingevoegd bij art. 2 van de wet van 23 mei 2013 (BS 1 juli 2013 (ed. 1), in werking getreden op 11 juli 2013. 12. Hierin wordt bepaald: Onverminderd artikel 1.146, stuit een ingebrekestelling bij aangetekende zending met ontvangstbewijs verzonden door de persoon die krachtens artikel 728, 3, van het Gerechtelijk Wetboek in rechte mag verschijnen namens de schuldeiser, naar de schuldenaar met woonplaats, verblijfplaats of maatschappelijke zetel in
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 7 België, tevens de verjaring en doet zij een nieuwe termijn van een jaar ingaan, evenwel zonder dat de vordering vóór de vervaldag van de initiële verjaringstermijn kan verjaren. De stuitende werking van deze ingebrekestelling is slechts eenmalig, onverminderd andere stuitingsoorzaken. Om een verjaringsstuitende werking te hebben, moet de ingebrekestelling volledig en uitdrukkelijk de volgende vermeldingen bevatten: 1 de gegevens van de schuldeiser: voor een natuurlijke persoon, de naam, de voornaam en het adres van de woonplaats, of, ; 2 de gegevens van de schuldenaar: ; voor een rechtspersoon, de juridische vorm, de benaming en het adres van de maatschappelijke zetel of, in voorkomend geval, van de administratieve zetel, overeenkomstig artikel 35 van het Gerechtelijk Wetboek; 3 de beschrijving van de verbintenis die de schuldvordering heeft doen ontstaan; 4 indien de schuldvordering betrekking heeft op een geldsom, de verantwoording van alle bedragen die van de schuldenaar worden geëist, met inbegrip van de schadevergoeding en de verwijlinteresten; 5 de termijn waarbinnen de schuldenaar zijn verbintenissen kan nakomen alvorens bijkomende invorderingsmaatregelen kunnen worden getroffen; 6 de mogelijkheid in rechte op te treden met het oog op de uitwerking van andere invorderingsmaatregelen indien de schuldenaar niet binnen de vastgestelde termijn reageert; 7 de verjaringsstuitende werking van deze ingebrekestelling;
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 8 8 de handtekening van de persoon die krachtens artikel 728, 3, van het Gerechtelijk Wetboek in rechte mag verschijnen namens de schuldeiser. 13. Niet betwist wordt dat deze verplichte vermeldingen voorkomen in de aangetekende brief van 13 oktober 2014. Wel betwist 3 Stars Net de lastgeving van de vakorganisatie en ze wijst erop dat art. 728 3 Ger. W. een afgevaardigde van een representatieve organisatie slechts toelaat om op te treden voor de arbeidsgerechten, wanneer deze een schriftelijke volmacht heeft van de bediende. 14. Deze volmacht d.d. 8 oktober 2014 wordt echter voorgelegd door mevrouw A. als stuk 14 van haar bundel. Art. 2.244 BW vereist niet dat deze volmacht bij de aangetekende brief wordt gevoegd (I. CLAEYS en L. SNAUWAERT, De verjaringsstuitende buitengerechtelijke ingebrekestelling, RW 2013-14, 806-807, nr. 9). 15. 3 Stars Net suggereert enkel, maar bewijst niet dat de volmacht van 8 oktober 2014 ongeldig zou zijn; ze heeft overigens nooit een klacht neergelegd of de valsheidsprocedure opgestart. Het mandaat van de vakbondsafgevaardigde is bewezen. De verjaring werd geldig en tijdig gestuit. Ten onrechte betwist 3 Stars Net de ontvankelijkheid van de oorspronkelijke vordering. De grond van de dringende reden en het bewijs ervan 16. Mevrouw A. betwist niet dat de vormvereisten voor een ontslag met dringende reden werden nageleefd.
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 9 17. Artikel 35 van de arbeidsovereenkomstenwet omschrijft de dringende reden als de ernstige tekortkoming die elke professionele samenwerking tussen de werkgever en de werknemer onmiddellijk onmogelijk maakt. Hieruit volgt dat 3 voorwaarden cumulatief aanwezig moeten zijn: - er moet een ernstige tekortkoming zijn van de werknemer, - die elke professionele samenwerking onmogelijk maakt, - en dit op een bijzondere manier met name onmiddellijk en definitief Artikel 35 laatste lid van de arbeidsovereenkomstenwet zegt dat de partij die een dringende reden inroept hiervan het bewijs dient te leveren. Naast het foutief karakter (Cass. 23 oktober 1989, JTT 1989, 432) zal de rechter dus tevens de ernst van de tekortkoming dienen te beoordelen. Bij de beoordeling van een dringende reden dient uiteraard rekening te worden gehouden met de omstandigheden eigen aan de zaak. Het feit dat het ontslag om dringende reden rechtvaardigt, is immers het feit met inachtneming van alle omstandigheden die het feit het karakter van een zwaarwichtig motief geven (Cass., 13 december 1982, Arr. Cass., 1982-1983, 504; Cass., 16 juni 1971, JTT 1972, 37; Cass., 23 mei 1973, JTT 1973, 212). Mits de rechter het wettelijk begrip 'dringende reden' niet miskent, beoordeelt hij op onaantastbare wijze de ernst van de fout en de weerslag ervan op het mogelijk verderzetten van de contractuele betrekkingen.
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 10 18. De afwezigheid van mevrouw A. op vrijdagnamiddag 11 oktober 2013 was niet ongerechtvaardigd, zoals blijkt uit het medisch attest van dr. X. Leblanc d.d. 14 oktober 2013. Ten onrechte beschouwt 3 Stars Net dit attest als vals. Het is niet vals, maar het is wel een a posteriori attest doordat de arts zich op 14 oktober 2013 uitspreekt over een ziekte die reeds op 11 oktober 2013 aanving. Dit attest werd echter bevestigd en aanvaard door de controlegeneesheer. Het attest van de controlearts verwijst expliciet naar de periode en erkent de arbeidsongeschiktheid en aanvaardt de vastgestelde duur. Hierdoor is de afwezigheid voldoende gerechtvaardigd. Mevrouw A. legt ten overvloede uit dat ze na haar nutteloos bezoek aan het gemeentehuis haar arts telefonisch gecontacteerd had omwille van zwangerschapsmoeilijkheden, waarna ze in het weekend een misval had. Op 11 oktober 2013 kon ze niet bij haar arts terecht, omdat hij dienst had in het ziekenhuis. 19. Evenmin kan 3 Stars Net aan mevrouw A. verwijten dat ze zonder verwittiging het werk verlaten heeft. Uit de voorgelegde sms jes blijkt immers dat de werkgever haar op 11 oktober 2013 om 15:03:31 contacteerde met de melding dat het gemeentehuis gesloten was. Een dergelijke opmerking is enkel mogelijk, doordat mevrouw A. hem verwittigd had van deze reden. 20. Of mevrouw A. wist dat het gemeentehuis gesloten zou zijn en dus een drogreden gebruikt had, of ze de sluiting slechts ter plaatse ontdekt had, zoals ze nu voorhoudt, kan moeilijk uitgemaakt worden.
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 11 21. Maar de eerste rechter heeft wel terecht vastgesteld dat ze over haar bezoek aan het gemeentehuis als reden van werkverlating onjuiste informatie is blijven doorgeven. Hierdoor is ze in de fout gegaan, maar terecht heeft de eerste rechter geoordeeld dat deze fout niet van aard is om de professionele samenwerking onmiddellijk onmogelijk te maken. 22. Overigens heeft ook de werkgever niet volledig transparant gehandeld door enerzijds op 15 oktober 2013 een waarschuwing te verzenden met aanmaning om de afwezigheid te verantwoorden als ze terug kwam werken en anderzijds reeds gelijktijdig het ontslag te betekenen. 23. Voor de afwezigheid van 24 september 2013 werd een lichtere sanctie in de vorm van een waarschuwing gegeven, maar deze kan niet als verzwarende omstandigheid worden ingeroepen, daar de afwezigheid op 11 oktober 2013 niet onverantwoord was. De waarschuwing ging niet aan het ontslag vooraf en deze feiten houden geen verband met de onwaarheid. 24. De dringende reden werd terecht niet aanvaard, zodat mevrouw A. recht had op een opzeggingsvergoeding waarvan de becijfering niet wordt betwist. De vordering werd terecht gegrond verklaard, zodat het hoger beroep ongegrond is.
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 12 OM DEZE REDENEN, HET ARBEIDSHOF, Gelet op de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken zoals tot op heden gewijzigd, inzonderheid op artikel 24, Verklaart het hoger beroep ontvankelijk en ongegrond; Bevestigt integraal het bestreden vonnis. Legt de gerechtskosten van het hoger beroep ten laste van de nv 3 Stars Net, geen rechtsplegingsvergoeding verschuldigd zijnde daar mevrouw A. niet bijgestaan wordt door een advocaat.
Arbeidshof te Brussel 2016/AB/1167 p. 13 Aldus gewezen en ondertekend door de derde kamer van het Arbeidshof te Brussel, samengesteld uit: L. LENAERTS, kamervoorzitter, P. CLERINX, raadsheer in sociale zaken, werkgever, D. HEYVAERT, raadsheer in sociale zaken, werknemer-bediende, bijgestaan door : K. CUVELIER, griffier. L. LENAERTS, K. CUVELIER, P. CLERINX, D. HEYVAERT. en uitgesproken op de openbare terechtzitting van dinsdag 13 februari 2018 door: L. LENAERTS, kamervoorzitter, bijgestaan door K. CUVELIER, griffier. L. LENAERTS, K. CUVELIER.