ARBEIDSHOF TE BRUSSEL ARREST

Transcriptie

1 1e blad. rep.nr. ARBEIDSHOF TE BRUSSEL ARREST OPENBARE TERECHTZITTING VAN 4 FEBRUARI e KAMER ARBEIDSRECHT - arbeidsovereenkomst bediende tegensprekelijk definitief In de zaak: Tegen: A.-M. A., wonende te [xxx], appellante, vertegenwoordigd door mr. DE POORTER Lutgart loco mr. VAN LANGENDONCK Anne, advocaat te 1060 BRUSSEL, Berckmansstraat VAN CAUWENBERGE René, in zijn hoedanigheid van lid van het Executief Bureau van Gewestelijke en van het Intergewestelijk Bureau van het ABVV, wonende te 1700 DILBEEK, Populierenlaan, 8, 2. VAN MUYLDER Philippe, in zijn hoedanigheid van lid van het Executief Bureau van Gewestelijke en van het Intergewestelijk Bureau van het ABVV, wonende te 1190 BRUSSEL, Canadastraat, 31, geïntimeerden, vertegenwoordigd door mr. RIAD Hind en mr. MAINGAIN Bernard, advocaten te 1160 BRUSSEL, Tedescolaan 7. Na beraad, spreekt het Arbeidshof te Brussel het hiernavolgend arrest uit: Gelet op de stukken van rechtspleging, inzonderheid: *** * - het voor eensluidend verklaard afschrift van het bestreden vonnis, uitgesproken op tegenspraak op 23 november 2009 door de arbeidsrechtbank te Brussel, 23e kamer (A.R. 8940/08). - het verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van dit hof op 26 januari 2010;

2 2 e blad - de conclusie voor de appellante, neergelegd ter griffie op 28 juni 2010, - de conclusie, de aanvullende en syntheseconclusie voor de geïntimeerden neergelegd ter griffie, respectievelijk op 3 mei 2010 en 14 september 2010; - de voorgelegde stukken; De partijen hebben hun middelen en conclusies uiteengezet tijdens de openbare terechtzitting van 7 januari 2011, waarna de debatten werden gesloten, de zaak in beraad werd genomen en voor uitspraak werd gesteld op heden. I. FEITEN, VOORGAANDEN EN RECHTSPLEGING *** * 1.Mevrouw A.-M. A. was in dienst van het ABVV Brussel van 1 oktober 1989 tot 16 oktober Zij werd op die datum ontslagen om dringende reden. Voor haar ontslag was ze in onderhandeling met haar werkgever in verband met een mogelijk brugpensioen op basis van de bedrijfs-cao s van 1 september 1999 en van 5 september Mevrouw A.-M. A. betwistte haar ontslag met dringende reden en dagvaardde hiertoe de leden van het uitvoerend bureau van het ABVV Brussel op 6 februari 2003; zij vroeg daarbij o.m. de veroordeling van haar werkgever tot betaling van 1 provisioneel als aanvullende vergoeding brugpensioen die verschuldigd zou zijn na het verstrijken van de periode gedekt door de vervangende opzeggingsvergoeding; tevens vroeg zij een formulier C4-brugpensioen en een formulier C Bij tussenvonnis van de arbeidsrechtbank te Brussel van 30 juli 2004 werd de dringende reden niet weerhouden en werd de werkgever veroordeeld tot betaling van een vervangende opzeggingsvergoeding van 18 maanden; in verband met de aanvullende vergoeding brugpensioen hield de arbeidsrechtbank de vordering aan, omdat de verweerders hierover niet ten gronde hadden besloten. 4. In haar besluiten na dit tussenvonnis legde mevrouw A.-M. A. uit dat zij na haar ontslag door de RVA beschouwd werd als werkzoekende werkloze en dat zij ook effectief werk had gevonden, eerst bij de VZW ECOSOC en nadien bij de VZW FTS; om die reden vroeg zij in verband met het gederfde brugpensioen een schadevergoeding van ,12 voor de periode van 1 mei 2004 tot 1 mei 2006 en een schadevergoeding van voor de periode van 1 mei 2006 tot 1 oktober 2008, telkens te vermeerderen met de wettelijke en gerechtelijke intresten en de kosten. Wat betreft de aanvankelijke vraag van mevrouw A.-M. A. in verband met de aanvullende vergoeding brugpensioen, gedroeg het ABVV Brussel in de persoon van zijn vertegenwoordigers zich naar de wijsheid van de rechtbank en verwees daarvoor naar de besluiten voorafgaand aan het tussenvonnis van 23 februari 2004.

3 3 e blad Vervolgens betwistte de werkgever de in zijn ogen nieuwe vordering tot schadevergoeding, niet begrepen in de oorspronkelijke vordering, die zijn inziens tevens verjaard was op grond van artikel 15 van de arbeidsovereenkomstenwet; in ondergeschikte orde werd ook ten gronde betwist dat mevrouw A.-M. A. een schadevergoeding kon vragen omwille van het niet bekomen van brugpensioen, omdat ze zich verder beschikbaar had gehouden voor de algemene arbeidsmarkt. Mevrouw A.-M. A. betwistte al deze standpunten. 5. In een nieuw tussenvonnis van 9 mei 2006 aanvaardde de arbeidsrechtbank te Brussel de uitbreiding van de vordering, die niet verjaard werd geacht. Hierna oordeelde de arbeidsrechtbank dat het enkele feit van het ontslag om dringende reden aan mevrouw A.-M. A. nog geen recht gaf op een aanvullende vergoeding brugpensioen op zich, en dit ongeacht de beoordeling van de arbeidsrechtbank dat dit ontslag onregelmatig was waardoor zij recht had op een opzeggingsvergoeding. Niettemin oordeelde de arbeidsrechtbank dat mevrouw A.-M. A. op grond van artikel 1382 BW aanspraak kon maken op schadevergoeding omwille van het verlies van haar brugpensioen, maar de partijen werden door middel van een heropening van de debatten uitgenodigd om verder te concluderen over de schadevergoeding die aan dit verlies van een kans verbonden was. Mevrouw A.-M. A. liet dit tussenvonnis betekenen op 21 juni Bij verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van het arbeidshof te Brussel op 20 juli 2006 tekenden de vertegenwoordigers van de werkgever een beperkt hoger beroep aan wat betreft het principiële recht van mevrouw A.-M. A. op schadevergoeding, maar ze herhaalden hierbij dat ze zich naar de wijsheid van het hof gedroegen wat betreft het recht op een aanvullende vergoeding brugpensioen van mevrouw A.-M. A.. In haar antwoordbesluiten herhaalde mevrouw A.-M. A. dat zij aanvankelijk 1 provisioneel gevraagd had als aanvullende vergoeding brugpensioen, maar dat zij deze vordering verduidelijkt had (a été précisée en ) naar een schadevergoeding, omdat ze niet had kunnen genieten van een brugpensioen (p. 2 en 6 van haar syntheseconclusie). 7. In het arrest van 16 mei 2007 stelde het arbeidshof Brussel vast dat het door het ontbreken van hoger beroep op dit onderdeel niet gevat was door een vraag tot toekenning van een aanvullende vergoeding brugpensioen; het arbeidshof verwees naar de beroepsbesluiten van mevrouw A.-M. A., waarin zij uitdrukte dat ze voor de eerste rechters haar vraag tot betaling van deze vergoeding had verduidelijkt en dat zij in de plaats van deze vergoeding een schadevergoeding vroeg wegens het verlies van de vergoeding brugpensioen. Voor het hof heeft mevrouw A.-M. A. nogmaals bevestigd dat dit laatste het enige voorwerp van haar vordering was, waardoor het hof vaststelde dat de vertegenwoordigers van de werkgever zich naar de wijsheid gedroegen op een vordering die niet was gesteld door mevrouw A.-M. A. (Blad 4 en 5 van het arrest). Hierna aanvaardde het arbeidshof de nieuwe vraag in betaling van schadevergoeding als ontvankelijk en niet verjaard, maar het volgde het standpunt

4 4 e blad van de werkgever dat ze geen principieel recht had op een schadevergoeding, waardoor deze vordering werd afgewezen als ongegrond. Het hof overwoog hierbij onder meer dat de opzeggingsvergoeding forfaitair alle schade tengevolge van het ontslag dekte en ten overvloede dat mevrouw A.-M. A. weliswaar aanspraak kon maken op een aanvullende vergoeding brugpensioen, maar dat zij dit evenzeer kon weigeren door zich beschikbaar te houden voor de arbeidsmarkt en dat dit laatste een eigen keuze van haarzelf was waardoor zij niet meer in aanmerking kon komen voor het brugpensioen. 8. De arbeidsovereenkomst van mevrouw A.-M. A. bij de VZW FTS liep tot 30 september 2007; vanaf 7 oktober 2007 maakte ze aanspraak op werkloosheidsuitkeringen. Bij aangetekende brief van 28 februari 2008 vroeg mevrouw A.-M. A. aan het ABVV Brussel betaling van een aanvullende vergoeding brugpensioen, gelet op haar nieuwe situatie van werkloosheid. In een antwoordschrijven van 12 maart 2008 repliceerde het ABVV Brussel dat zij geen schuldenaar kon zijn van deze vergoeding, omdat deze verschuldigd was door de laatste werkgever (en niet door de voorlaatste werkgever) en omdat haar eerdere eis tot het bekomen van deze vergoeding door de arbeidsrechtbank te Brussel ongegrond werd verklaard en dit vonnis door het arbeidshof niet werd hervormd, aangezien zij geen incidenteel beroep had ingesteld maar wel een onderscheiden eis had geformuleerd die onontvankelijk en ongegrond werd verklaard. 9. Aangezien partijen aldus niet tot overeenstemming kwamen, legde mevrouw A.-M. A. op 18 juni 2008 een tegensprekelijk verzoekschrift neer bij de arbeidsrechtbank te Brussel, waarbij zij veroordeling vroeg van de heren Van Cauwenberghe en Van Muylder, in hun hoedanigheid van lid van het uitvoerend bureau van het gewestelijk bureau van het ABVV Brussel in betaling van ,12, zijnde de maandelijkse aanvullende brugpensioenvergoeding ten bedrage van 2.587,51 van 1 oktober 2007 tot 1 oktober 2008, deze laatste datum zijnde de aanvang van het pensioen van mevrouw A.-M. A.; tevens vroeg zij de veroordeling tot de wettelijke intresten op het verschuldigd bedrag sinds 1 maart 2007 als gemiddelde datum en tot de kosten van het geding. 10. Bij vonnis van de arbeidsrechtbank te Brussel van 23 november 2009 werd deze vordering ontvankelijk doch ongegrond verklaard met veroordeling van mevrouw A.- M. A. tot de gerechtskosten. Bij verzoekschrift tot hoger beroep, ontvangen ter griffie van het arbeidshof te Brussel op 26 januari 2010, tekende mevrouw A.-M. A. hoger beroep aan en hernam zij haar oorspronkelijke vordering. II. BEOORDELING. 1. Nu geen betekeningakte van het bestreden vonnis wordt voorgelegd, kan worden aangenomen dat het hoger beroep tijdig werd ingesteld. Het is regelmatig naar vorm en ook aan de andere ontvankelijkheidvereisten is voldaan. Het is daardoor ontvankelijk.

5 5 e blad De ontvankelijkheid van de oorspronkelijke vordering 2. Geïntimeerden verwijzen naar het vonnis van de arbeidsrechtbank te Brussel van 9 mei 2006 en naar het arrest van het arbeidshof Brussel van 16 mei 2007 en zij roepen het gezag van gewijsde in van deze rechterlijke beslissingen. Artikel 27 Ger. W. bepaalt dat de exceptie van gewijsde in elke stand van het geding kan worden voorgedragen voor de feitenrechter voor wie de vordering is ingesteld. Op grond van artikel 24 Ger. W. heeft iedere eindbeslissing gezag van gewijsde vanaf de uitspraak. Het gezag van rechterlijk gewijsde verhindert dat de vordering opnieuw wordt ingesteld. ( art. 25 Ger. W.) Men noemt dit ook het negatief gevolg van het gezag van gewijsde. (Van Drooghenbroeck J en Ballot F.; L effet positif de la chose jugée, JT 2009, 298, nr. 4; Bedoret, C., L autorité de chose décidée en droit de la sécurité sociale ou quand la montagne accouche d une souris... TSR 2010, afl. 1, 118, nr. 8) Het opnieuw instellen van de vordering leidt tot onontvankelijkheid. (Bedoret, zelfde aanhaling). Het gezag van rechterlijk gewijsde strekt zich niet verder uit dan tot wat het voorwerp van de beslissing heeft uitgemaakt. Vereist wordt dat de gevorderde zaak dezelfde is; dat de vordering op dezelfde oorzaak berust; dat de vordering tussen dezelfde partijen bestaat, en door hen en tegen hen in dezelfde hoedanigheid gedaan is (art. 23 Ger.W.). Het gezag van het rechterlijk gewijsde is echter beperkt tot wat de rechter heeft beslist over een punt dat in betwisting was en tot wat, tengevolge van het geschil dat voor de rechter was gebracht en waarvoor de partijen tegenspraak hebben kunnen voeren, de noodzakelijke grondslag, al was het impliciet, van die beslissing uitmaakte. (Cass. 24 december 1981, A.C , nr. 272, 569; Cass. 27 februari 1995, JTT 1995, 435; Cass. 29 januari 2007 Pas. 2007, afl. 2, 195; Cass. 4 december 2008, JT 2009, afl. 6351, 303 met noot Van Drooghenbroeck J en Ballot F.) 3. Mevrouw A.-M. A. richtte huidige vordering tegen dezelfde partijen als deze die in het geding waren in de procedure die geleid heeft tot het vonnis van de arbeidsrechtbank te Brussel van 9 mei 2006 en tot het arrest van het arbeidshof Brussel van 16 mei Zij houdt nochtans voor dat het voorwerp en de oorzaak niet identiek zijn, omdat ze thans de vergoedingen brugpensioen vraagt, terwijl ze in haar voorgaande procedure een schadevergoeding vroeg op grond van artikel 1382 BW wegens het verlies van een kans omwille van het niet bekomen van brugpensioen. Zij gaat er aldus aan voorbij dat deze vordering in schadevergoeding een nieuwe vordering was bij toepassing van artikel 807 Ger. W., zoals uitdrukkelijk vastgesteld werd in het arrest van het arbeidshof Brussel van 16 mei 2007 (6 de blad). In haar inleidende dagvaarding van 6 februari 2003 had mevrouw A.-M. A. wel

6 6 e blad degelijk de aanvullende vergoeding brugpensioen ten bedrage van 1 provisioneel gevorderd en hierover werd door de arbeidsrechtbank te Brussel beslist in het vonnis van 9 mei 2006 zeggende dat het enkele feit van het ontslag om dringende reden aan mevrouw A.-M. A. nog geen recht gaf op een aanvullende vergoeding brugpensioen op zich, en dit ongeacht de beoordeling van de arbeidsrechtbank dat dit ontslag onregelmatig was waardoor zij recht had op een opzeggingsvergoeding. (blad 4, 2.2., a). Dit vonnis werd betekend op 21 juni 2006 en mevrouw A.-M. A. tekende op dit punt geen incidenteel beroep aan. Het heeft wat betreft dit onderdeel, waarover definitief werd beslist, aldus gezag (en zelfs kracht) van gewijsde. Het arbeidshof Brussel stelde in zijn arrest van 16 mei 2007 overigens vast dat zij aldus niet gevat was door de vraag van mevrouw A.-M. A. tot de erkenning van haar recht op een aanvullende vergoeding brugpensioen, zodat de vertegenwoordigers van de werkgever zich op dit punt naar de wijsheid gedroegen betreffende een vraag die door mevrouw A.-M. A. in graad van hoger beroep niet werd gesteld (blad 4 en 5 van het arrest). Wat betreft de definitieve beslissing over de aanvankelijke vordering betreffende de aanvullende vergoeding brugpensioen heeft het vonnis van 9 mei 2006 dus alleszins gezag (en zelfs kracht) van gewijsde. Huidige vordering van mevrouw A.-M. A. is immers gericht tegen dezelfde personen en heeft hetzelfde voorwerp en dezelfde oorzaak als haar eerdere vordering, waarover definitief werd beslist in het vonnis van de arbeidsrechtbank te Brussel van 9 mei Zodoende kan deze vordering omwille van artikel 25 Ger. W. niet opnieuw worden ingesteld en is deze onontvankelijk. De exceptie van gewijsde is gegrond. 4.Ten overvloede kan vastgesteld worden dat het ontbreken van incidenteel beroep tegen het afwijzen door de arbeidsrechtbank van de aanvankelijke vraag tot toekenning van een aanvullende vergoeding, ook niet zo onlogisch was, daar de nieuwe vordering van mevrouw A.-M. A. betrekking had op een schadevergoeding bij equivalent, en dit voor de periodes van 1 mei 2004 tot 1 mei 2006 en vervolgens van 1 mei 2006 tot 1 oktober Ze begrootte deze schadevergoedingen door het verschil te maken tussen haar loon of haar te verwachten loon en het brugpensioen. Door deze vordering bij equivalent aanvaardde ze dat een herstel in natura onmogelijk was en dat ze geen aanspraak kon maken op brugpensioen. Het verlies van het recht op deze aanvullende vergoeding werd in het arrest van het arbeidshof Brussel van 16 mei 2007 overigens toegeschreven aan de eigen beslissing van mevrouw A.-M. A. om bij een nieuwe werkgever in dienst te treden. Terecht wijzen geïntimeerden er op dat ze daardoor evenmin de laatste werkgever zijn; anders dan in de zaak die ten grondslag lag aan het arrest van het arbeidshof Antwerpen van 12 april 2002, was er ook geen tijdelijke onderbreking van enig brugpensioen op grond van de tewerkstelling bij ABVV Brussel.

7 7 e blad Voor zover huidige vordering van mevrouw A.-M. A. al ontvankelijk zou zijn, dan kan ze alleszins niet gegrond worden verklaard. 5. Mevrouw A.-M. A. vraagt dat de rechtsplegingsvergoedingen van beide aanleggen zouden worden herleid tot het minimumbedrag, gelet op haar beperkte financiële draagkracht, wegens haar pensionering sinds 1 oktober Op deze vraag kan worden ingegaan en enkel wat dit onderdeel betreft is het hoger beroep gegrond. OM DEZE REDENEN, HET ARBEIDSHOF, Gelet op de wet van 15 juni 1935 op het gebruik der talen in gerechtszaken zoals tot op heden gewijzigd, inzonderheid op artikel 24, Recht sprekend op tegenspraak, Verklaart het hoger beroep ontvankelijk, en gedeeltelijk gegrond, verklaart de exceptie van het gezag van het rechterlijk gewijsde gegrond en hervormt het bestreden vonnis in de zin dat de oorspronkelijke vordering wordt afgewezen omdat ze onontvankelijk is, alleszins ongegrond, en veroordeelt mevrouw A.-M. A. tot betaling van de gerechtskosten eerste aanleg, deze aan de zijde van de aanvankelijke verweerders begroot op rechtsplegingsvergoeding basisbedrag 2.000, doch herleid en vereffend tot het minimumbedrag, zijnde Veroordeelt mevrouw A.-M. A. tot de gerechtskosten van het hoger beroep, deze aan de zijde van geïntimeerden begroot op rechtsplegingsvergoeding hoger beroep en door het hof herleid tot het minimumbedrag rechtsplegingsvergoeding

8 8 e blad Aldus gewezen en ondertekend door de derde kamer van het Arbeidshof te Brussel, samengesteld uit: Lieven LENAERTS, Simone ALAERTS, Hugo ENGELEN, bijgestaan door : Kelly CUVELIER, raadsheer, raadsheer in sociale zaken, zelfstandige, raadsheer in sociale zaken, werknemer-bediende, griffier. Lieven LENAERTS, Kelly CUVELIER, Simone ALAERTS, Hugo ENGELEN. en uitgesproken op de openbare terechtzitting van vrijdag 4 februari 2011 door: Lieven LENAERTS, raadsheer, bijgestaan door Kelly CUVELIER, griffier. Lieven LENAERTS, Kelly CUVELIER.