gewoon meedoen! Ketenzorg met toekomst
De basis van In voor zorg! Door een gebrek aan aansluitende zorg vielen voorheen veel jongeren tussen wal en schip. Dit verkleinde hun kans op een goede terugkeer in de maat schappij en vergrootte juist uitval en terugval na gesloten behandeling. Daarom hebben Bureau Jeugdzorg Groningen, Het Poortje Jeugdinrichtingen en Elker gewerkt aan betere samen werking. Die start bij het vermoeden van een plaatsing voor JeugdzorgPlus en eindigt bij uitplaatsing naar een veilige woonplek met dagbesteding. Aansluitend geheel Wonen, behandeling, begeleiding en onderwijs vormen in de trajectzorg een aan sluitend geheel. Door nauwe samen werking sluit de zorg van de verschillende voorzieningen goed op elkaar aan. Schotten vallen weg, creatieve oplossingen ontstaan. Stap voor stap groeit een jongere toe naar het moment dat hij of zij weer kan meedoen in de maat schappij. Eén plan Samen met een jongere en zijn ouders wordt één plan gemaakt, gericht op hun eigen kracht en inbreng. De toekomst van de jongere staat centraal in het plan. De gesloten plaatsing wordt zo kort mogelijk gehouden. Er wordt toegewerkt naar zelfstandigheid met een veilige woonplek en zinvolle dagbesteding.
Voor wie is JeugdzorgPlus? JeugdzorgPlus is hulp met drang en dwang voor jeugdigen voor wie een machtiging gesloten jeugd zorg is afgegeven door de kinderrechter. Jongens en meisjes komen in de intensieve JeugdzorgPlus terecht nadat de situatie thuis of binnen de instelling waar zij verbleven uit de hand is gelopen. Soms vertonen ze gedrag waarmee zij zichzelf of anderen schade berokkenen. Hardnekkige problematiek JeugdzorgPlus is er voor jeugdigen van wie de ontwikkeling wordt bedreigd en bij wie vrijwel altijd sprake is van hardnekkige problematiek. Denk aan psychiatrische klachten, zoals aan autisme verwante stoornissen en ADHD, een (licht) verstandelijke beperking, verslaving aan alcohol of drugs of gedragsproblemen als gevolg van ervaringen met ernstige mishandeling, met seksueel grensoverschrijdend gedrag of met geweldpleging. Verkeerde keuzes Regelmatig zijn de jeugdigen ook in het onderwijs de weg kwijtgeraakt. De onderwijsmotivatie is laag en school uitval is meer regel dan uit zondering. Het ontbreekt hen aan een goede dagbesteding. Jeugdigen met een verstande lijke beperking worden, vaak door toedoen van vrienden, aangemoedigd verkeerde keuzes te maken. Veel van hen hebben een strafblad. Anderen komen al op jonge leeftijd met prostitutie in aanraking. Vaak is er sprake van een lange hulpverleningsgeschiedenis.
Hoe werkt In voor zorg! in de praktijk? 1. Wanneer een plaatsing in JeugdzorgPlus wordt overwogen, gaan de jongere, ouders en professionals uit alle betrokken organisaties met elkaar om tafel (netwerkconferentie). 2. Er is een gezamenlijk traject ontwikkeld met drempelloze overgangen en continuïteit van zorg. Bureau Jeugdzorg houdt doorlopend de procesregie. De behandelaren hebben de inhoudelijke regie. 3. Er wordt meer gericht op gezinsbehandeling in de thuissituatie om uithuisplaatsing te voorkomen. 4. Is er wel sprake van behandeling op een groep, dan krijgen ouders meer verantwoordelijkheid en worden zij meer betrokken bij beslissingen over hun kind. Dit is voor hen een kans om te leren de zorg zelf op te pakken. 5. Er wordt meer vraaggericht gewerkt. Wat jongeren en hun ouders nodig hebben, bepaalt de samenstelling van het traject. In plaats van dat de instelling problemen overneemt, ligt er een grotere focus op de mogelijk heden en verantwoordelijkheid van ouders en het netwerk van de jongere. 6. In voor zorg! helpt in het proces van problematiseren naar normaliseren. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar wat wel en niet werkt, maar ook naar wat er nodig is.
Uit de praktijk: Gesloten jeugdhulp was voor Michiel een brug te ver Michiel kwam binnen bij de jeugdreclassering, zijn ouders wisten niet meer wat ze met hem en zijn gedragsproblemen aan moesten. Een kinderpsychiater had hen in een eerder stadium geadviseerd Michiel gesloten te laten plaatsen. Dit was dan ook het verzoek aan Bureau Jeugdzorg, dat vervolgens met Michiel, zijn ouders en verschillende zorgaanbieders om tafel ging. Er werd gesproken over de problemen en mogelijkheden voor het gezin. De gedragswetenschapper van Wilster vertelde de ouders dat gesloten jeugdzorg voor hun kind een brug te ver zou zijn. Elker en Accare kwamen met een concreet aanbod. Daarop lieten de ouders hun wens voor gesloten jeugdzorg los en ontstond ruimte voor alternatieven. Michiel krijgt nu de hulp die hij nodig heeft en woont nog thuis bij zijn ouders.
De 5 merkbare effecten 1. Kortere zorgtrajecten, meer ambulante zorg en minder residentiële zorg. Meer jongeren kunnen thuis blijven wonen of weer terug naar huis. 2. Minder maatschappelijke kosten door: minder overlast, delicten, schooluitval, uitkeringen, etc. De maatschappij profiteert mee. 3. Meer duidelijkheid en continuïteit in het traject. De zorg wordt beter planbaar vanuit gedeelde verantwoordelijkheid. 4. Minder rigoureuze overgangen voor jongeren. Een jongere kan wennen aan zijn nieuwe situatie. Dit vergroot zijn motivatie en zelfvertrouwen. 5. Geen dubbele analyses (diagnoses) en intakes. Hierdoor betere kwaliteit van zorg en een effectievere aanpak. De resultaten spreken voor zich Daling van instroom in gesloten behandeling Kortere behandelduur Daling van terugval na gesloten behandeling Betere aansluiting van gesloten naar open jeugdzorg Betere aansluiting van zorgtraject naar onderwijs Meer jongeren die terug naar huis kunnen De werkwijze wordt ook toegepast in de samenwerking met andere ketenpartners
In voor zorg! voelt als een heel natuurlijk proces. Het is goed toepasbaar en levert veel op Hulpverlener van Elker Eerder zou een jongere die agressief is en regelmatig wegloopt op straat worden gezet. Nu kunnen we ervoor zorgen dat hij toch de juiste hulp blijft krijgen Hulpverlener in Wilster (Het Poortje) Het is eigenlijk zo simpel, waarom deden we het niet altijd al zo? Medewerker van Bureau Jeugdzorg Groningen Eindelijk word ik serieus genomen en komt er snel een echte oplossing Een moeder na een overleg met de verschillende ketenpartners, waarin direct concrete afspraken werden gemaakt.
In voor zorg! is een stimulerings programma van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het doel: langdurende zorg toekomst bestendig maken. Het Poortje Jeugd inrichtingen, Elker en Bureau Jeugdzorg Groningen bundelen hun krachten en zijn in 2013 gestart met een eigen In voor Zorg!-traject. De organisaties bouwen samen aan succesvolle zorgtrajecten voor jongeren en het gezin. In deze brochure leest u meer over de uitgangs punten en resultaten van deze Groninger samenwerking. Uitgave van Het Poortje Jeugdinrichtingen, Elker en Bureau Jeugdzorg Groningen Juni 2014