Fauna in het rivierengebied: morfodynamiek in de Millingerwaard biedt kansen voor veel diersoorten. 1 juni 2013, Marieke de Lange

Vergelijkbare documenten
Mogelijkheden voor verder herstel van fauna in rivieruiterwaarden

Ooibossen zijn bossen die op natuurlijke wijze zijn ontstaan en langs rivieren groeien.

Wat valt er te kiezen?

VIER MODELLEN. Bouwstenen. Een meer uitgebreide beschrijving van de bouwstenen en informatie over het beheer vindt u in de bijlage.

Marijn Nijssen, Toos van Noordwijk, Annemieke Kooijman, Herman van Oosten, Bart Wouters, Chris van Turnhout, Jasja Dekker, Michiel Wallis de Vries,

Inventarisatie Azewijnse Broek 2016 en Resultaten van de veldinventarisaties naar fauna. In opdracht van Netterden Zand en Grind B.V.

Weghalen van oeverbestortingen grote impuls voor natuur langs de IJssel

Spelen met apps. Groepsdiscussie

Ecologische doelstelling

Bijlandse Waard. Herinrichting voor veiligheid, natuur en beleving

Vrijdag 9 mei: Voedselkwaliteit en biodiversiteit in bossen op de hoge zandgronden. Nog enkele plaatsen beschikbaar!

Elk riviertraject zijn eigen aanpak. Succesfactor voor uiterwaardinrichting:

Werken met de NDFF. 4 januari Renée Bekker

Inventarisatie natuurwaarden Lelystad Airport

Rapportage: Eric Verkaik Veldwerk: Elmar Prins. Quickscan. Spankerenseweg 20 Dieren

Vegetatie en grote modderkruiper in de verlandingsbiotoop. Jeroen van Zuidam

Natuurherstel: van standplaats naar landschap

Millingerwaard. -landbouw stopt -ruimte voor rivierprocessen -introductie natuurlijke begrazing (grote grazers) + economische partners,

Dispersieproblemen bij planten

Delfstofwinning langs rivieren goed voor natuur en veiligheid

Woensdag 3 september: Vennen in een veranderend klimaat

Fauna in de PAS. Hoe kunnen we effecten van N-depositie op Diersoorten mitigeren? Marijn Nijssen Stichting Bargerveen

Onderzoek-natuur. natuurdoeltypen

e Grote Rivieren n beeld

4.5 Riviervis. Erwin Winter en Joep de Leeuw, RIVO

Help mee om achterstallig onderhoud te signaleren!

Typische diersoorten van de Habitatrichtlijn,

Nationaal Park Hollandse Duinen

Notitie quickscan flora en fauna Wilgenweg 10, Groot- Ammers

13 Knarbos. Wettelijk- en beleidskader EHS: Waardevol gebied, Overige EHS, Nieuwe natuur (figuur 13.1) TOP-lijst verdroging

Kosteneffectief werken met natuur: Ecologische versus technologische oplossingen. Rolinde Demeyer 5 december 2013

In het Buytenpark gaat het niet alleen om vogels

Natuurpunt Waasland. Competitie 10 jaar waarnemingen.be Straffe wedstrijd

Resultaten van 15 jaar natuurontwikkeling in de Vlaamse Maasvallei Kris Van Looy Gijs Kurstjens Bart Peters

Stroomdalgraslanden. PowerPointpresentatie nieuwe P.C. Schipper. Met dank aan Karle Sykora

Een b(l)oeiend sportpark

Hierdense Beek: building with nature in een Veluws beeksysteem. Peter van Beers Waterschap Vallei en Veluwe 3 maart 2016

Beheer- en onderhoudsplan

QUICKSCAN FLORA EN FAUNAWET

Recente inzichten kwabaal herintroductieproject in Vlaanderen. Lore Vandamme, Inne Vught, Johan Auwerx, Ine Pauwels & Johan Coeck

Werkprotocollen Baggeren HDSR. Versie 1.1

De otter en de bever zijn terug!

Natura 2000 gebied 36 Uiterwaarden Zwarte Water en Vecht

Bijlage 3 Bodemonderzoek

12067.A. Larservaart Lelystad. Beplantingsplan. januari 2013

Een soortgroepbrede blik op het beheer van Limburgse mergelgroeves. Namens de natuur uw gastheer

Kansenkaart Biodiversiteit Zuid-Holland

RWS-droog soorteninventarisatieprotocol

Briefnotitie Actualisatie quickscan natuurwaardenonderzoek Boomcateweg 39a Nijverdal. In het kader van de Flora- & Faunawet

OBN-onderzoek Randvoorwaarden voor het herstel van kenmerkende en bedreigde soorten in het natte zandlandschap

Uit de klei getrokken

Het rivierklei-landschap

Verwijdering van houtopstanden; uiterwaarden langs de Waal, IJssel en Nederrijn in het kader van het project Inhaalslag Stroomlijn.

Natuurontwikkeling op de de Volgermeerpolder (2012)

Stroomdalgraslanden in Nederland: ontwikkeling en beheer

Bureauonderzoek natuurwaarden wijzigingsplan Boekenrode

Quick scan ecologie Watergang, Kanaaldijk 63

2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen. Kennisdag Rollin Verlinde Inverde

ONTWERPBESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

Op Stap in het Binnenveld. Willem van Raamsdonk & Christa Heijting

Landschappelijke elementen

Inrichting Straelensbroek/ Straelens Schuitwater

Ecologisch herstel van twee nieuwe beektrajecten in de bovenlopen van de Kleine Nete

Rivierenlandschap. Natuurlijk rivierenlandschap. Bouwman, A.T.W. Eysink & E. Takman. Maas, J.H. Algemene karakterisering en indeling

Natuurtoets 't Zand Toetsing aan de wet- en regelgeving voor natuur Definitief Grontmij Nederland B.V. Alkmaar, 17 november , revisie --

ONTWERPBESLUIT NATUURBESCHERMINGSWET 1998 VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

Bos in de Rijntakken. Jaap Ex. Projectleider beheerplannen Natura 2000 Rijntakken en Loevestein Provincie Gelderland

De Antwerpse Haven Natuurlijker

Monitoring Ecocorridor Zwaluwenberg

Datum : 27 juli 2015 Opdrachtgever : Ter attentie van :

Samenwerking met veel partners, ARK als katalysator en trekker

ONTHEFFINGSAANVRAAG WNB VOOR TIJDELIJKE NATUUR CLAUSCENTRALE RWE 11 JANUARI 2018

Amfibieën en poelen. Gerlof Hoefsloot

Meetnetten Vlaams-Brabant

Resultaten soortenonderzoek

Natte en droge dooradering

Stichting Landschapsbeheer Gelderland

Introductie BRANCH Case Studies Kent en Limburg. Rob Bugter en Sabine van Rooij

Quickscan flora en fauna In het kader van de Flora- en faunawet. Plangebied Waaldijk 50, Herwijnen Opsteller: L. Boon

COPYRIGHT. l Habitat verbeterende maatregelen voor aquatische. 02 juli Regiohoofd Veenweiden, Zuid-Hollands Landschap

Rapportage biotoopinschatting en veldonderzoek in verband met de dijkversterking bij Schoonhoven

Ontwikkeling Hollandse IJssel terreinen, Provincie Zuid-Holland 2012

Leeswijzer internationale doelen binnen het gebiedsproces van agrarisch natuurbeheer Versie mei 2014

West Maas en Waal. Bron:

Nieuwsbrief 20 van RAVON Afdeling Utrecht Maart 2016

Ongewervelden. Locaties. Methode BIODIVERSITEIT 2010 ONGEWERVELDE SOORTEN GEKEND IN 2010

Plaag/risico analyses en habitatgebruik van exoten in de grote rivier

Natuurdoelstellingen voor Vogelrichtlijngebied IJzervallei. Danny Maddelein Agentschap voor Natuur en Bos

vergunning van toepassing op basis van bestemming Onderbouwing

Ruimtelijke onderbouwing Flora en fauna De Monarch I, II, III en IV

2Bconnect Ecologie en bedrijventerreinen

Plaag/risico analyses en habitatgebruik van exoten in de grote rivier

NATUURONTWIKKELINGSPROJECT STAPSTEEN T ZWANENBROEKJE. in de polder bij Ubbergen

mei 2018 The Links Valley Natuurgolfterrein The Links Valley

Aanvullend natuuronderzoek TATA. tbv tijdelijke natuur

Inventarisatie Edese bos Oost

Rapportage Onderzoek Flora- en faunawet:

Naar aanleiding van de avond met de klankbordgroep is de keuze gemaakt om te zoeken naar avontuurlijk spelen / spelen in het groen in plaats van het

Transcriptie:

Fauna in het rivierengebied: morfodynamiek in de Millingerwaard biedt kansen voor veel diersoorten 1 juni 2013, Marieke de Lange

Met dank aan Projectteam Jinze Noordijk Marijn Nijssen Gilbert Maas Sabine van Rooij Claire Vos Bart Makaske E.v.a. binnen EIS, Alterra en Bargerveen OBN begeleidingscie Harrie Hekhuis Johan Bekhuis Frank Saris Jaap Bouwman

Aanleiding studie Behoefte vanuit beheer aan adviezen voor inrichting Rivierverruiming zo uitvoeren dat fauna meer kansen krijgt Meerwaarde resultaten voor hele rivierengebied

Karakteristieke rivier fauna Veel soorten maken gebruik van de uiterwaarden Onvoorspelbare inundatie werkt op 2 manieren: het aanwezige habitat een soort moet (als populatie) inundatie overleven 120 soorten benoemd als karakteristiek voor Nederland

Onderzoek gericht op Inventariseren huidige knelpunten Gebruik maken van binding soort aan landschap Maatregelen om knelpunten op te heffen

Aanwezige habitat Gevormd door de rivier Aanwezige vegetatie (presentatie Rotthier) Oppervlakte en samenhang Variatie aan habitattypen

Knelpuntanalyse 17 soorten in detail onderzocht Selectie soorten op basis van soorteigenschappen Voor 2 studiegebieden IJssel Waal Ecofysiotoopkaartenontwikkeld Per soort en gebied omgezet in habitatgeschiktheidskaart Knelpunten per soort Opschalen

17 soorten Knotwilgslak Gaffellibel Rivierrombout Grindwolfspin Bruin blauwtje Roodrandzandbij Zomers doflijfje Knoflookpad Rugstreeppad Ringslang Bever Waterspitsmuis Oeverzwaluw Roerdomp Grauwe gors Blauwborst Zwarte ooievaar

Ecofysiotoopkaarten

Grindwolfspin habitatgeschiktheidskaarten met werkelijke verspreiding zomer, grindstrandjes winter, oeverwal

Blauwborst habitatgeschiktheidskaart met werkelijke verspreiding

Knelpunten onvoldoende habitat Geselecteerde soorten Te weinig hydrologisch laagdynamische milieus moeras -rivier oever Te weinig sedimentafzettingen Grind, oeverwal, zand Te weinig ooibos / ruigte Onvoldoende kwaliteit bever ringslang waterspitsmuis zomers doflijfje grindwolfspin roodrandzandbij knotwilgslak bruin blauwtje roerdomp grauwe gors blauwborst oeverzwaluw zwarte ooievaar gaffellibel rugstreeppad knoflookpad

Knelpunten heterogeniteit Ecofysiotopen Hydrodynamiek hoog hoog hoog hoog laag geen geen Morfodynamiek hoog hoog hoog laag laag laag geen gaffellibel grindwolfspin stromend water vaak overstroomde oever actieve oever wal vaak overstroomde uiterwaard weinig overstroomde uiterwaard hoogwatervrije plekken binnendijks roodrandzandbij knoflookpad rugstreeppad ringslang waterspitsmuis zwarte ooievaar

Opschalen knelpunten Onvoldoende oppervlak en samenhang Laagdynamische natte zones Schrale, zandige plekken (veel morfodynamiek) Moerasbos Onvoldoende kwaliteit Vermesting Waterkwaliteit Onvoldoende variatie in habitats Specifieke combinaties Hoogwatervrije vluchtplekken Verbinding met binnendijks

Adviezen voor inrichting en beheer

Gebruik van voorbeeldsoorten Grindwolfspin Bever Roerdomp Knoflookpad Gaffellibel

Inrichting: benodigd oppervlak en afstand

Kansenkaart IJssel

Kansenkaart Waal

Millingerwaard

Millingerwaard fysiotopen

Veel soorten in Millingerwaard Aantal waargenomen soorten in 2012 13 zoogdieren 163 vogels 5 amfibieën 25 dagvlinders 38 libellen 16 sprinkhanen en krekels 36 wespen, bijen, mieren 95 kevers 21 overige geleedpotigen

Voorbeeldsoorten in de Millingerwaard? Bever Grindwolfspin Roerdomp Knoflookpad Gaffellibel

Voorbeeldsoorten in de Millingerwaard Bever Grindwolfspin Roerdomp Knoflookpad Gaffellibel

Waarnemingen 2012 (waarneming.nl) bever grindwolfspin roerdomp

En nu naar buiten...

Rivierduinen bij kribvakken

Effect langsdammen

Toepassen in de praktijk

Tekstslide Regel 1 Niveau 2 Regel 2 Niveau 2 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 3 Regel 3 Regel 4

Karakteristieke fauna 120 soorten benoemd als karakteristiek Inundatie bepaalt de variëteit aan habitats soort moet inundatie op populatieniveau kunnen overleven Knelpunten en kansen dus via 2 routes abiotische condities en processen eigenschappen van soorten

Beeldvullende foto met titel

Tussenof eindslide Tekst