Windpark Landtong Rozenburg Vragen & antwoorden (versie december 2018) PROJECTINFORMATIE

Vergelijkbare documenten
Waarom dit windpark? Windplan Blauw. Energieakkoord 2020: Megawatt (MW) aan windenergie op land in 11 provincies

Flevoland. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie

Federatieplan Windenergie Wind werkt voor Flevoland

Limburg. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Waarom windenergie? Steeds meer schone energie Het Rijk kiest voor een betrouwbare en steeds schonere energieopwekking voor de samenleving.

Noord-Holland. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Mogelijkheden windenergie langs A67 Gemeente Peel en Maas jan Windpark Groote Molenbeek

Ja. Ja. D66 wil dat Groningen in 2040 al CO 2- neutraal is en wil dat de provincie een ambitieuze regionale energiestrategie opstelt.

Vraag en antwoord windmolens in de gemeente Dronten

Rijne Energie bij u in de buurt. Informatieavond Nieuwegein Inge Verhoef 9 mei 2017

Presentatie Windproject Stijbeemden

Registratienummer: Z / Vaststelling Reikwijdte en Detailniveau Windpark Haringvliet GO

Programma vanavond.

Windenergie & Windpark Neer. Har Geenen Eric van Eck

Nieuwsbrief Windenergie A16. Uitgave 11 April 2017

Windinitiatief AkzoNobel. Bijeenkomst klankbordgroep oktober 2017

mer windenergie Leeswijzer

Bij brief van 13 december 2016, ingekomen op 13 december 2016, heeft u namens de GroenLinks fractie schriftelijke vragen gesteld.

Eerste officiële inspraak Windenergie A16

Verslag gebiedsatelier Windpark Spuisluis 28 september 2015

Waarom windenergie op land?

Drenthe. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Vragen bijeenkomst Windmolens 6 maart 2014

Windpark De Drentse Monden en Oostermoer

Waarom windenergie? Steeds meer schone energie Energietransitie Structuurvisie windenergie op land Windpark Fryslân

Entiteit: Energiecoöperatie Dordrecht Datum: Project: Windturbine Krabbegors Versie: 1.0 Auteur: E. van den Berg Status: Concept

Vraag- en antwoordlijst Windenergie op Goeree-Overflakkee Aanleiding

Waarom windenergie (op land)?

Rapportage publieksbijeenkomsten

Windmolens in de Beekbergsebroek

Windmolens in de Beekbergsebroek Draagvlak en betrokkenheid

2 e bijeenkomst klankbordgroep 20 december

Windinitiatief AkzoNobel. Bijeenkomst klankbordgroep 5 10 januari 2018 Sikkens Experience Center, Sassenheim

Beleidskader Windenergie. 8 mei 2018

Resultaat Windmolenenquête Wakker Emmen

Presentatie van het onderzoek: Windenergie in Dordrecht? Verkenning van kansen

5 -minuten versie voor Provinciale Staten

Samen voor schone energie

Fryslân. Windmolens op land zijn belangrijk en zullen wij stimuleren. Doelstelling voor de provincie:

Nieuwsbrief over Windplan Groen

Windpark De Veenwieken

Nieuwsbrief. Inhoudsopgave NR 5. december 2016

De gehouden presentaties kunnen worden bekeken op

Univé Rechtshulp Windmolenpark

Windpark de Hoevensche Beemden te Halderberge Toetsingsadvies over het milieueffectrapport

Informatieavond. Weurt 20 mei 2019 / Winssen 23 mei 2019

Windpark Greenport Venlo

Windpark Holtum-Noord Verslag dorpsgesprekken Schipperskerk

Geluid. De norm: 47 db L den

Samen duurzaam vooruit: Regie op windenergie Haven 8. Raadsinformatiebijeenkomst

Bestuursovereenkomst overdracht bevoegdheden inzake realisatie windopgave gemeente Brielle

Windpark Landtong Rozenburg

Welkom bij de open inloopavond

Utrecht. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

'b1:i...1>... Gemeente

Agendapunt 5 Opinienota

Van: Martijn Messing, zelfstandig adviseur, in samenspraak met deelnemers van de klankbordgroep.

Grootschalige wind- en zonneenergie. Uitkomsten Haalbaarheidsonderzoek. 14 november 2018

Zeeland. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Het vertrekpunt. 2016: Kennisontwikkeling college en raad. Twee themasessies. Voorbereiding Koersdocument.

Nota van beantwoording zienswijzen NRD planmer behorende bij Energievisie

Voorkeursvariant Windpark Industrieterrein Moerdijk. Raadsinformatieavond 10 maart 2016

Antwoord Toelichting Antwoord Toelichting Antwoord Toelichting. instrumentarium geeft om goed op de windmolens om zo in %

Het vertrekpunt. 2016: Kennisontwikkeling College en Raad. Twee thema sessies. Voorbereiding Koersdocument.

Nieuwsbrief over Windplan Groen

Windpark N33. Overzichtskaart windpark met geluidcontouren. Wat is de geluidsterkte van een windmolen? Windturbine geluid: wat is het?

Wie zit achter Windpark Fryslân?

Planning en Communicatie Windpark Nij Hiddum-Houw

RAEDTHUYS 44 4,4i't. Afbeelding 1: Voorgenomen locatie Windturbine Zenkeldamshoek (gele cirkel)

Verslag informatieavond Windpark Nieuwe Waterweg 13 feb 2014

1 Inleiding. Verslag. HaskoningDHV Nederland B.V. Transport & Planning

Samenvatting van het onderzoek naar geluid en slagschaduw windmolens Beekbergsebroek. Auteurs samenvatting: dea en De Wolff Nederland Windenergie

De Ronde Venen klimaatneutraal vanaf 2040 uitkomsten van de enquête

MER Windpark Den Tol. 13 april Pondera Consult Eric Arends

Windpark Nij Hiddum-Houw

ALTERNATIEVEN ONTWIKKELING OOSTPOLDER

ASPIRAVI. Project E403 Lichtervelde en Wingene

Wij hopen dat u deze punten zult meenemen in de definitieve startnotitie. 1

Verslag. Onderwerp Omgevingswerkgroep Baarlo Hout-Blerick Datum 6 maart 2018 Plaats Baarlo Voorzitter: Jaap Spaans. zaaknr Z4700 doc.nr.

Windpark en zonneveld Koningspleij te Arnhem

Zienswijzenrapportage behorende bij omgevingsvergunning en watervergunning. Vervanging / opschaling Windpark Landtong Rozenburg - Repowering

Windturbinepark Spui, gemeente Korendijk

Vragen Provincie Partij Hoe belangrijk vindt u dat er draagvlak van omwonenden is bij het plaatsen van windturbines?

Werkatelier duurzame energieopwekking

Gelderland. De partij zal sociale windmolens actief stimuleren, ook solitair staande sociale molens.

Leidraad Windenergie. Voorne-Putten

Startbijeenkomst Klankbordgroep 21 november

FPG symposium duurzame energie Case windproject Kattenberg Reedijk

Communicatieplan windenergie

WINDPARK KOUDUM EEN VERKENNING VAN DE MOGELIJKHEDEN

Raadsinformatieavond invulling sociale randvoorwaarden windenergie Zonzeel Welkom

Terugkoppeling resultaat inloopbijeenkomst 27 juni 2017 optimalisatie opstellingsvarianten windmolenpark

Oplegvel. 1. Onderwerp Brief aan provincie en kaders opwekking duurzame energie 2. Rol van het

Draagvlak en participatie. Windcongres 6 oktober 2015

Raadscommissievoorstel

Peter Huijs/Yvonne de Graaf Afdeling. Naam en telefoon. Portefeuillehouder

Windmolenpark Hattemerbroek

Spiekbriefje Frisse Wind

voorstel aan de raad Startdocument Rijnenburg en Reijerscop Wersch, S.A.G. van (Susan) Kenmerk Raadsinformatiebijeenkomst

Windpark Lage Weide ondanks participatie toch geen windpark. Simone Maase bestuurslid Energie-U 19 maart 2015

Transcriptie:

Windpark Landtong Rozenburg Vragen & antwoorden (versie december 2018) PROJECTINFORMATIE Nr. Vraag Antwoord 1 Hoe kan het windpark op de Landtong Rozenburg bijdragen aan een duurzaam Rozenburg (doel: het meest duurzame dorp in de wereldhaven worden)? Zijn er meer duurzame toepassingen mogelijk met het windpark? 2 Welke windmolens staan er nu op de Landtong Rozenburg? 3 Waarom gaan Eneco, de gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf Rotterdam met dit windpark aan de slag? 4 Wat is er afgesproken voor het windpark op de Landtong Rozenburg? 1 Windpark Landtong Rozenburg zorgt voor de opwekking van duurzame energie en draagt bij aan het einddoel van een volledige duurzame energievoorziening. Meer duurzame toepassingen van het windpark zijn: Levering van groene stroom voor de bewoners en ondernemers van Rozenburg; Opbrengsten uit het windpark investeren in duurzaamheidsmaatregelen; Sociale betrokkenheid van Rozenburgers bij het windpark. Verdere uitwerking hiervan wordt vormgegeven door informele gesprekstafels in samenspraak met de projectorganisatie. Het bestaande windpark op de Landtong is opgebouwd uit 2 delen: het westelijke deel bestaat uit 10 windmolens uit 2007. Hiervan staan er 5 aan de westkant en 5 aan de oostkant van de Maeslantkering. Direct oostelijk daarvan zijn in 2015 2 extra windmolens in gebruik genomen. Nederland heeft zich gecommitteerd aan de afspraken van het klimaatakkoord van Parijs om de klimaatverandering binnen de perken te houden. Daarvoor is een zeer drastische beperking van de CO2-uitstoot nodig. In de 'overgangsperiode' wordt het aandeel conventionele energiebronnen, zoals kolencentrales, steeds verder verkleind en wordt tegelijkertijd gewerkt om zo veel mogelijk energie te besparen. Ook hebben het Rijk, de provincie en gemeenten in Nederland afspraken gemaakt om CO2-reductie te bereiken. Dit doen we door onder andere windmolens op land te realiseren. Op de Landtong worden de 10 bestaande, kleine windmolens vervangen door circa 9 grotere windmolens. Dit noemen we repowering. De bestaande windmolens hebben een ashoogte van 80 meter en een tiphoogte van 120 meter. In het onderzoek zijn drie typen windmolens onderzocht: met een ashoogte van 100, 120 en 140 meter en een tiphoogte van 150, 180 en 210 meter. De 2 windmolens uit 2015 hebben een ashoogte van 80 meter en een tiphoogte van 120 meter en blijven staan. Daarnaast wordt er onderzocht of het windpark in oostelijke richting met 2 windmolens kan worden uitgebreid. Hiervoor zijn dezelfde 3 typen windmolens onderzocht. Op basis hiervan is een Voorkeursalternatief beschreven. Deze gaat uit van een ashoogte van circa 120 meter en een tiphoogte van circa 180 meter.

5 Waarom is deze vervanging nodig voor het westelijke deel van het windpark? 2 De huidige 10 windmolens leveren 15 MegaWatt en zijn economisch afgeschreven. In dezelfde grondstrook worden maximaal 9 nieuwe, grotere windmolens gerealiseerd, met een vermogen van ongeveer 27-36 MegaWatt. 6 Wie wijst het aantal Megawatt aan? In de provinciale Nota Ruimte en Mobiliteit worden de zoeklocaties met verwachte aantal MW aangegeven. 7 Waar komt de uitbreiding van het windpark? 8 Waarom vindt uitbreiding aan de oostkant van de Landtong plaats? 9 Komen de twee windmolens van de uitbreiding nu dichter bij Maassluis? 10 Waarom staat de derde windmolen van de uitbreiding niet meer op de kaart? 11 Waarom is de uitbreiding niet op de splitsing westelijk van de Landtong? Of waarom niet op de andere locatie langs het water? 12 Gaat de uitbreiding wel door, nu duidelijk is dat de 2 windmolens op de gronden van het Rijksvastgoedbedrijf komen te liggen? 13 Hoeveel vermogen hebben de oostelijke windmolens? 14 Waarom zijn molens van 120 meter ashoogte nodig? Er zijn toch ook kleinere varianten beschikbaar met hetzelfde aantal MW, zoals de windmolen van Eneco in Leidschendam? 15 Wat is de afstand tussen 2 turbines van 120 meter ashoogte en een rotordiameter van 120 meter? 16 Kunnen er ook andere type turbines komen? In de milieueffectrapportage (m.e.r.) wordt de uitbreiding van het windpark alleen onderzocht in het gebied ten oosten van de 2 bestaande windmolens (uit 2015) en de aanmeerlocatie van Heerema. Daarmee is het aanvankelijke zoekgebied tot de knik in het Calandkanaal in het op te stellen MER inmiddels ongeveer gehalveerd. Dit past binnen het zoekgebied van de Verordening Ruimte en Mobiliteit (VRM). Nee, de twee windmolens staan verder van Maassluis verwijderd dan de drie windmolens uit het kaartje van juni 2018. De derde windmolen is afgevallen na diverse gesprekken met verschillende stakeholders. Zie ook de kaart op de laatste pagina van dit document. Dit is geen zoeklocatie conform de VRM (Visie ruimte en mobiliteit) van de Provincie-Holland. Windmolens vormen hier te veel hinder voor de bestaande radarpost. Rijkswaterstaat en het Rijksvastgoedbedrijf zijn de grondeigenaren van het gebied van de uitbreiding en beraden zich erover of ze de uitbreiding willen aanbesteden bij meerdere marktpartijen. Het is nog niet bekend wanneer hier meer duidelijkheid over komt. Het oostelijke zoekgebied van het windpark bestaat uit 2 windmolens, die een vermogen van 6-8 MegaWatt leveren. Als we kleinere windmolens toepassen, zullen er meer windmolens nodig zijn, dit is bedrijfseconomisch niet haalbaar. De minimale afstand is circa 400 meter, maar afhankelijk van lokale omstandigheden, zoals bij de stormvloedkering, kan dit ook meer zijn. Het Voorkeursalternatief in het MER gaat uit van ongeveer 120 meter ashoogte en 180 meter tiphoogte. Hierbij geldt wel een bandbreedte van ongeveer 15 meter voor zowel de as- als de tiphoogte; dus de werkelijke tiphoogte is tussen 165 en 195 meter. Dit heeft te maken met de keuze van het type turbine. Er is nog geen type turbine gekozen. 17 Hoe groot is de risicocontour? Komt het terug in de MER? De risicocontouren zijn voor alle alternatieven en VKA berekend en weergegeven in het MER. 18 Waarom staan de (nieuwe) windmolens op de Landtong niet in 1 lijn? En waarom staan ze niet meer aan de kant? De opstelling van de windmolens komt vanuit het MER en is gebaseerd op de diverse beperkingen die gelden voor de Landtong. 19 Welke innovaties worden er voor deze Eneco zet zich in om de meest actuele innovaties toe te

turbines toegepast? 20 Waarom worden de extra windmolens niet op zee gebouwd? 21 Waarom moeten er grotere en meer windmolens op de Landtong komen? 22 Wanneer wordt het plan voor dit windpark opgesteld? 23 De getallen in de Nota Reikwijdte en Detailniveau en de Nota van Beantwoording zijn soms onduidelijk. Kunnen jullie meer uitleg geven over slagschaduw en geluid? passen; bijvoorbeeld de turbines produceren minder geluid, hebben een grotere rotordiameter en hebben een groter rendement. Om de klimaatdoelen van Parijs te bereiken is én én nodig. In het landelijke Energieakkoord wordt ingezet op windparken op land en windparken op zee, namelijk voor 2020 wordt 6000 MegaWatt op land en 6000 MegaWatt op zee gerealiseerd. Lees voor meer informatie het artikel op 010duurzamestad.nl. De provincie en gemeente Rotterdam zien de Landtong als een kans om grotere en meer windmolens te plaatsen, omdat dit onderdeel is van het haven- en industriegebied en op voldoende afstand van bestaande woonkernen. De overheden hebben de voorkeur om windmolens in een lijnopstelling te realiseren. Zij vinden de oevers van de Nieuwe Waterweg en het Calandkanaal geschikt om windparken te realiseren. De provincie Zuid-Holland heeft op 21 december 2017 deze zoeklocatie voor dit windpark vastgesteld in de herijking van de Verordening Ruimte & Mobiliteit. De gemeente en het Havenbedrijf Rotterdam hebben in oktober 2017 opdracht gegeven voor een milieueffectrapportage (m.e.r.). Milieueffectrapportage (m.e.r.) brengt de milieueffecten van een plan in beeld voordat de overheid daar een besluit over neemt. De verwachte effecten worden beschreven in een milieueffectrapport (MER). Het doel van een milieueffectrapportage is om het milieu een volwaardige plaats te geven in de besluitvorming over plannen en projecten. In december 2017 is de startnotitie van de milieueffectrapportage openbaar gemaakt. Dit is de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD) en beschrijft de doelstelling, grenzen van het onderzoeksgebied en beoordelingscriteria van een of meer ruimtelijke scenario s, die verder onderzocht worden. Betrokken bewoners en bedrijven waren uitgenodigd voor een informatiemarkt op 16 en 18 januari 2018 over het plan voor dit windpark. De personen die een zienswijze over deze NRD hebben ingediend, hebben begin juni 2018 een antwoord op hun zienswijze ontvangen. Op 14 december 2018 wordt het MER en de aanvraag voor de omgevingsvergunning voor de vernieuwing van de bestaande 10 windmolens openbaar gemaakt en volgt een ter inzagelegging van 6 weken. Binnen deze 6 weken organiseert de gemeente Rotterdam 2 informatieavonden in Maassluis (17 december) en Rozenbrug (18 december) en kan men een zienswijze indienen. Voor de uitbreiding van het windpark is geen vergunning aangevraagd en kan men geen zienswijze indienen. Informatie en uitleg over slagschaduw en geluid worden in het MER opgenomen. Het MER wordt 14 december 2018 openbaar gemaakt. 3

24 Wie controleert de MER? De landelijke Commissie m.e.r. controleert en adviseert over het MER. De leden van deze commissie zijn deskundigen, die geen belang hebben bij windparken. Bij een negatief advies, dient het MER te worden aangepast, dit is een voorwaarde voor de omgevingsvergunning. 25 Welke stappen doorloopt het plan voor dit windpark? 26 Wanneer worden deze windmolens gebouwd? 27 Hoeveel huishoudens profiteren van deze nieuwe windparken? Er worden diverse milieuonderzoeken gedaan en vastgelegd in het milieueffectrapport (MER). Dit is nodig voor de aanvraag tot omgevingsvergunning en de (minder bekende) watervergunning. Ook worden milieuonderzoeken gedaan in het kader van de Wet natuurbescherming. De procedure start met het indienen van het MER en de aanvraag voor de benodigde vergunningen en ontheffingen. Gemeente Rotterdam coördineert de procedure voor de omgevingsvergunning. Rijkswaterstaat doet dat voor de watervergunning. Voordeel is dat bewoners en bedrijven gelijktijdig van 14 december 2018 tot en met 24 januari 2019 op alle vergunningen hun reactie kunnen geven. Bovendien wordt de procedure van bezwaar maken korter gemaakt dan bij andere windparken, doordat de gang naar de Rechtbank wordt overgeslagen. Na het indienen van een bezwaar kunnen bezwaarmakers rechtstreeks in hoger beroep naar de Raad van State. Als de Raad van State uitspraak heeft gedaan over de vergunningen, zijn de vergunningen onherroepelijk vastgesteld of verworpen. Gezien de vele onderzoeken en het verkrijgen van diverse vergunningen worden deze windmolens naar verwachting in 2021 gebouwd. De vernieuwing van de 10 bestaande door 9 nieuwe windmolens levert groene energie voor circa 20.000 huishoudens. De uitbreiding met 2 windmolens levert groene energie voor circa 3.500 huishoudens. 28 Wat zijn de voordelen van windparken? Wind raakt nooit op, het is een duurzame energiebron. De opwekking van deze groene energie veroorzaakt geen CO2-uitstoot, fijnstof en NOx. Door groene energie zijn we minder afhankelijk van fossiele brandstoffen, zoals aardolie, kolen en aardgas. Stroom uit wind is de goedkoopste vorm van duurzame energie. Windparken zijn sneller en goedkoper te realiseren dan energie uit fossiele brandstoffen. 29 Wat zijn de nadelen van windparken? Hieronder worden nadelen aangestipt die over het algemeen gelden voor windparken en niet specifiek van toepassing zijn op het windpark Landtong Rozenburg: Windmolens produceren geluid. De wetgeving geeft de vereiste geluidscontouren om woonbebouwing te beschermen tegen geluidsoverlast. In de praktijk is een afstand van minimaal 400 meter tussen windmolens en woningen vereist. Dit windpark is voorzien op een afstand van circa 1000 meter van bestaande woningen. Windmolens veroorzaken slagschaduw bij een laagstaande zon. In bijzondere gevallen kunnen afspraken worden gemaakt over het stilzetten van windmolens in de periode van een lage 4

30 Hoe lang gaan de windmolens gemiddeld mee? 31 Wat gebeurt er als de gemeente besluit om minder of geen windmolens in het uitbreidingsgebied te realiseren? 32 Wanneer kan ik meer informatie krijgen over het plan voor dit windpark en mijn mening geven? zonnestand. Windmolens veranderen het uitzicht. Dit aspect wordt ook in het MER beoordeeld. In de praktijk wordt dit aspect door omwonenden zeer verschillend ervaren; van een verrijking van het uitzicht tot zeer hinderlijk. Windmolens hebben effect op de natuur, bijvoorbeeld vogels en vleermuizen. Wind is niet constant beschikbaar, het waait niet altijd. Voor een gegarandeerde energieleverantie is energieopslag of een combinatie met andere (duurzame) energie noodzakelijk. De subsidiegever eist minimaal 15 jaar en 1 jaar uitloop; in de praktijk gaat de ontwikkelaar uit van 20 jaar. Als uit het MER blijkt dat windmolens inpasbaar zijn, maar ze worden niet gerealiseerd, kan de provincie Zuid- Holland ingrijpen, in het kader van haar Aanwijzingsbevoegdheid. Zij kan de bevoegdheid van de gemeente Rotterdam overnemen en zelf een vergunning verlenen. Overigens houdt de gemeente Rotterdam de provincie Zuid-Holland regelmatig op de hoogte van de planvorming. De meeste informatie kunt u vinden op www.rotterdam.nl/wonen-leven/windpark-landtongrozenburg/. Op 14 december 2018 wordt het MER en de aanvraag met onderliggende stukken, voor de vernieuwing van de bestaande 10 windmolens openbaar gemaakt en volgt een ter inzagelegging van 6 weken bij enkele locaties: 5 Gemeente Maassluis, Koningshoek 93.050 te Maassluis (tijdens kantooruren) DCMR Milieudienst Rijnmond, Parallelweg 1 te Schiedam (na kantoortijd uitsluitend na telefonische afspraak: 010 246 86 21) Gemeente Rotterdam. Bij het Cluster Stadsontwikkeling (na telefonische afspraak: 010 4896360) Ook stellen we de stukken digitaal beschikbaar via www.overheid.nl. U kunt de stukken raadplegen door te zoeken op Noordzeeweg 6, 3181 ML bij Berichten uit uw buurt. Op 17 (in Maassluis) en 18 (in Rozenburg) december vinden informatieavonden plaats. 33 Wanneer kan ik bezwaar maken? Tijdens de ter inzagelegging van het MER en de aanvraag omgevingsvergunning (vanaf 14 december 2018) kunnen belanghebbenden een bezwaar indienen. Daarna ontvangen zij een reactie in de vorm van een Nota van beantwoording. 34 Waar kan ik informatie lezen over het plan? Voor een uitgebreide toelichting op het plan en informatie over uw mogelijkheden om hierbij betrokken te worden, kunt u terecht op: www.rotterdam.nl/wonen-leven/windpark-landtong-

35 Waar komt het Windpark Nieuwe Waterweg te liggen? rozenburg/ Voor het stellen van vragen of suggesties, stuurt u een e- mail naar: windparkrozenburg@rotterdam.nl Aan de noordzijde van de Nieuwe Waterweg, tussen de Maeslantkering en de Oranjeplassen. GELUID, ZICHT EN SLAGSCHADUW Vraag 36 Wat houdt het geluid van de nieuwe windmolens (repowering) op Landtong Rozenburg in? 37 Hoeveel geluid veroorzaken de windmolens in het uitbreidingsgebied? 38 Welke windmolens zijn verwerkt in de geluidskaart? Antwoord Het windmolengeluid overdag en s avonds wordt op dit moment modelmatig onderzocht en wordt per 14 december 2018 gepresenteerd in het MER. De impact van het geluid wordt onderzocht en toegelicht in het MER. Er zijn binnen bandbreedtes verschillende typen onderzocht. In het MER is hierover nadere informatie te vinden. 39 Is de cumulatie door andere bronnen ook in het MER verwerkt? 40 Waarom zijn de geluidcontouren aan uiteinden van de lijn minder breed op de kaart? 41 De flats in Maassluis liggen op de wind, met een overheersende windrichting zuid/west, wat doet dit met het bereik van het geluid van de windmolens? 42 Kan de geluidcontour op kaart worden vastgesteld? 43 Kunnen we afspraken maken over het continu monitoren van geluid als gevolg van het windpark? 44 Hoe worden de nacht- en cumulatieve geluidsbronnen in beeld gebracht? Ja, dat is inderdaad in het MER verwerkt. Geluid draagt verder op glad oppervlak, zoals water. Hierom is op het land de contour kleiner. In het MER wordt toegelicht wat de invloed is van de overheersende zuidwesten wind en het water op de geluidcontouren. Ja. De geluidcontourkaarten worden in het MER opgenomen. DCMR (Milieudienst Rijnmond) toetst vooraf of de geluidproductie binnen de wettelijke regels past. Als er na in gebruik name klachten over geluidhinder worden gemeld, gaat DCMR op basis van geluidmetingen na of de geluidhinder nog binnen de wettelijke regels past en of er zo nodig nadere afspraken nodig zijn. Er wordt bij cumulatie niet specifiek ingegaan op de nacht. De formele cumulatie, conform de standaard van het rekenvoorschrift, gaat alleen over de geluidbelasting uitgedrukt in Lden, ofwel dag/avond/nacht gewogen en jaargemiddeld. Het beschouwen van de cumulatie met andere bronnen op basis van de Lden is in deze situatie voldoende, omdat er in de situatie van het Windpark Landtong Rozenburg geen omstandigheden gebleken zijn die aanleiding geven om de geluidniveaus in de nacht meer specifiek in beeld te brengen. Bij geluidmetingen die de DCMR in 2014 voor Maassluis heeft gedaan in de context van windpark Nieuwe Waterweg, bleek dat de geluidniveaus van het overige omgevingsgeluid vrijwel altijd hoog zijn: bij zuidelijke wind vanwege de industrie, bij noordelijke wind vanwege de A20, dag avond en nacht continu (alleen 6

45 Kunnen jullie de geluidscontouren van andere windparken op één kaart zichtbaar maken (bijv. Windpark Nieuwe Waterweg)? 46 Kunnen jullie van zowel de bestaande, als de toekomstige situatie van de windmolens, foto s/visualisaties, opnemen in het MER? 47 Tijdens de gesprekstafels zijn foto s getoond vanaf grashoogte (in Maassluis). Kunnen jullie ook foto s maken vanaf een hogere verdieping zodat de impressie realistisch is? 48 Kan obstakelverlichting bovenop de turbines worden afgeschermd of uitgezet, zodat deze niet vanuit de flats van Maassluis of Rozenburg zichtbaar zijn? 49 Als de windmolens niet worden stilgezet vanwege slagschaduw, kan dan niet beter een lagere turbine worden toegepast? 50 Hoe is de slagschaduwgrens van 5 uur en 40 minuten ontstaan? 51 Wat is de afspraak over maximaal 30 min slagschaduw? Hoe ziet deze grens eruit op de slagschaduwkaart? overdag lichte verhoging door lokaal wegverkeer). Het aantal nachten dat het windmolengeluid dominant kan zijn, is hierdoor heel beperkt. Er zijn cumulatieve geluidcontouren opgenomen in het MER. Deze contouren geven de gecumuleerde geluidbelasting op één kaart weer van Windpark Nieuwe Waterweg én Windpark Landtong Rozenburg. In het MER worden foto s en visualisaties opgenomen van de bestaande en toekomstige situatie. In het MER worden meer foto s opgenomen, van verschillende hoogtes. Vanwege vliegveiligheid moeten turbines worden voorzien van obstakelverlichting. Windmolens met een tiphoogte van meer dan 150 meter of die binnen een afstand van 120 meter van een snelweg of waterweg staan, moeten verlichting hebben. Het is vanuit regelgeving niet mogelijk om de obstakelverlichting van de turbines van dit windpark af te schermen. Wettelijk moeten windmolens worden stilgezet als er per jaar meer dan 5 uur en 40 minuten slagschaduw op een woning is. Eneco gaat hierin verder en regelt de windmolens zo in dat er maximaal 30 minuten slagschaduw per jaar is om de hinder zo veel mogelijk te beperken. Dit is wettelijk zo bepaald. Eneco gaat verder dan wettelijk bepaald en regelt de windmolens zo in, dat er maximaal 30 minuten slagschaduw per jaar is om de hinder zo veel mogelijk te beperken. In het MER worden de wettelijke contouren op de slagschaduwkaart weergegeven. NATUUR EN RECREATIE Vraag 52 Hoe is de invloed van radar op trekvogels en vleermuizen? 53 Hoe wordt omgegaan met de bedreiging van de oeverzwaluwen als gevolg van het windpark? Antwoord De invloed van de radar is onderzocht op vogels. De invloed op vleermuizen wordt onderzocht en (voor zover nodig) wordt er een ontheffing gevraagd. Het mogelijke effect op de oeverzwaluw wordt in het MER onderzocht. Als uit het MER blijkt dat de huidige kolonie oeverzwaluwen bedreigd wordt, wordt nagegaan welke maatregelen getroffen moeten worden. 54 Hoe wordt er verder omgegaan met de vogels zoals de roerdomp? Als uit het MER blijkt dat de beschermde vogels zoals de roerdomp bedreigd wordt, worden er passende maatregelen getroffen. 55 Waar staat de steilwand van de oeverzwaluw op de kaart? In het MER plaatsen we een kaart waar ook de steilwand van de oeverzwaluw op staat. 56 Is er gekeken naar de huidige natuur- In het MER wordt ingegaan op de invloed van het windpark 7

en recreatiefunctie van het uitbreidingsgebied? Waarom moeten de nieuwe windmolens per se op dit groene stukje komen? 57 Hoeveel mag dit gebied nog belast worden met soortgelijke uitbreidingen? 58 Staan de twee windmolens van het uitbreidingsdeel nu in het natuurgebied? 59 Komen de nieuwe windmolens van de uitbreiding in de begrazingsweide? op de natuur- en recreatiefunctie van het Landtongpark. Het voorlopige voorkeursalternatief is deels gepland in het Landtongpark, omdat aan de zuidzijde van de Noordzee boulevard (vanwege eisen van veiligheid) geen windmolens inpasbaar zijn. Het bestemmingsplan en de milieuwetgeving zijn bepalend voor de mogelijkheden van soortgelijke uitbreidingen. Nee, er ligt daar geen beschermd natuurgebied. Het is recreatiegebied. Ja, de twee nieuwe windmolens komen aan de rand van de begrazingsweide. ANDERE VORMEN VAN DUURZAME ENERGIE Vraag 60 Is de combinatie van dit windpark met zonnepanelen mogelijk? 61 Hoeveel zonneveld is nodig vergelijkbaar met 1 windmolen van 3 Megawatt? 62 Kan er energie worden opgewekt uit getijdestroom, zodat er minder turbines nodig zijn? 63 Waarom plaatsen jullie niet een kleine windmolen, zoals de Mega Wind Force? 64 Waar komt de walstroom van Heerema? Antwoord PROCES- EN PROJECTPARTICIPATIE Vraag 65 Hoe betrekken Eneco, gemeente Rotterdam en Havenbedrijf Rotterdam omwonenden bij de ontwikkeling van dit windpark? Dit is nog niet onderzocht. Er wordt verkend of het mogelijk is zonnepanelen op de Landtong Rozenburg te plaatsen. Deze verkenning is onafhankelijk van de planvorming van dit windpark. Er is 12 hectare zonneveld nodig voor de opwekking van 3 Megawatt. Het Rijk bepaalt de uitwerking van alle vormen van duurzame energiebronnen. De provincie heeft deze zoeklocatie aangewezen voor de uitbreiding van het bestaande windpark. Er is geen opgave voor getijdestroom. Als deze er wel zou zijn, vormt deze geen compensatie voor windmolens. Deze windmolen is niet grootschalig toepasbaar en levert niet het vermogen van minimaal 3 Megawatt per molen. Ter hoogte van de aanlegplaats van Heerema op het terrein van het High Tech Centre. Antwoord De betrokken partijen hechten veel waarde aan een open en transparant proces. Daarom wordt de procesparticipatie afgestemd op de behoeften en wensen in het gebied. Het doel is dat omwonenden en ondernemers uit de omgeving kunnen meepraten over het project, zodat zoveel mogelijk belangen worden meegenomen. Door de diverse (en soms tegenstrijdige) belangen is het helaas niet mogelijk om aan alle behoeften en wensen tegemoet te komen. Het gaat om een optimaal evenwicht tussen alle belangen en de wil om samen tot oplossingen te komen. Voor het windpark Landtong Rozenburg worden ook de mogelijkheden voor financiële participatie onderzocht. Via financiële participatie kunnen omwonenden, ondernemers en andere geïnteresseerden meedoen aan dit windproject, 8

66 Waar kunnen we het met elkaar nog over hebben? 67 Wie zijn de belanghebbenden in dit project? 68 Wat zijn de mogelijkheden voor de Modelvliegvereniging om te blijven bestaan? Het is een club die in ledenaantal sterk groeit, juist omdat zij nu een ideale locatie heeft. 69 Hoe worden de lusten en lasten op een eerlijke manier verdeeld? bijvoorbeeld via een coöperatie of obligatieregeling. Het MER is opgesteld op basis van een gekozen voorkeursalternatief. Bij het tot stand komen van het voorkeursalternatief en daarmee ook de posities waar de windmolens worden gepositioneerd, is met aspecten, zoals onder andere veiligheid, de ontwikkeling van het HTC (Haven Technologisch Centrum) terrein en landschap rekening gehouden. Op de uitkomsten van het MER en het voorkeursalternatief kan via een zienswijze reactie worden gegeven. Naast de officiële weg willen we graag in gesprek over de zorgen die leven en vragen die er zijn, om na te gaan waar mogelijk aanpassingen aan het plan nodig zijn. Hiervoor hebben we in juni twee gesprekstafels georganiseerd, een in Rozenburg en een in Maassluis. In oktober vonden nog informatieavonden plaats in Maassluis en Rozenburg. Daarnaast bestaat er ook een groepje van geïnteresseerden die over financiële participatie praat. Heeft u hier interesse in? Stuur dan een e-mail naar windparkrozenburg@rotterdam.nl. Een belanghebbende of stakeholder is iemand die invloed ondervindt (positief of negatief) of zelf invloed kan/wil uitoefenen op dit windpark. Het gaat hier onder andere om de inwoners van Rozenburg en Maassluis, de gemeenten en beheerder en gebruikers van de Landtong Rozenburg. Eneco en gemeente Rotterdam hebben met de Modelvliegvereniging overeenstemming dat er 2 nieuwe windmolens inpasbaar zijn, onder voorwaarde dat Eneco de kosten van het verschuiven van de Modelvliegvereniging draagt. Hiervoor kunnen verschillende vormen van (financiële) participatie worden gebruikt. Welke vormen worden ingezet, wordt medebepaald door de behoeften en wensen in het gebied. Zo kunnen omwonenden bijvoorbeeld meedelen in de winst via certificaten (aandelen) in het windproject. Participatie kan ook via beleggen in obligaties en aandelen. Dit is een financiële deelname met risico. De opbrengst van een windpark kan ook met de omgeving worden gedeeld, zonder dat begunstigden financieel participeren in de vorm van obligaties, aandelen of via een coöperatie. Dat kan bijvoorbeeld een korting zijn op groene stroom van het windpark aan de direct omwonenden, maar het kan ook gaan om een gebiedsfonds, dat wordt gevuld met vrijwillige bijdragen. Over de uitgaven beslist een onafhankelijk, lokaal bestuur. 70 Welke participatievormen komen bij dit windpark aan de orde? De betrokken partijen onderschrijven de NWEA Gedragscode (draagvlak en participatie wind op land). Voor het project zijn verschillende participatievormen aan de orde: A. Informatie ontvangen en reageren Stakeholders ontvangen informatie via de projectwebsite, digitale nieuwsbrief en informatiebijeenkomsten. 9

71 Gaat de participatie over het gehele project of alleen de uitbreiding? Stakeholders kunnen hun reactie geven tijdens de informatiebijeenkomsten. Stakeholders krijgen feedback of en wat er met hun reacties is gedaan. B. Meedenken en adviseren Stakeholders willen actief betrokken worden door mee te denken met de plannen en advies te geven aan betrokken besluitvormers, door bijvoorbeeld deel te nemen aan een werk- of klankbordgroep. C. Meebesluiten en mede-eigenaar zijn, te onderscheiden in: C1. Financiële participatie zonder risico Stakeholders nemen de verantwoordelijkheid om met andere bewoners of bedrijven een organisatie op te richten. Deze organisatie bepaalt de invulling van de gebiedsbijdrage. C2. Financiële participatie met risico: Stakeholders zijn bereid en in staat om het project mee te financieren, risico s te dragen en te delen in de eventuele exploitatieopbrengsten: Deelnemen via obligaties Deelnemen via een coöperatie Contractpartner van Eneco voor de afname van groene stroom Optreden als mede-ontwikkelaar voor een deel van het windpark. De planparticipatie en de financiële participatie geldt voor zowel de repowering als de uitbreiding. 10

Kaart december 2018: voorkeursalternatief met nieuwe windmolens (repowering en uitbreiding) en twee bestaande windmolens Windpark Landtong Rozenburg 11