Gezonde lelieteelt Schoon beginnen, schoon houden Innoventis, 28 augustus 2015, Casper Slootweg
Programma Uitgangsmateriaal Perceelskeuze Water- en bolontsmetting 2
Uitgangsmateriaal Meristeemcultuur Altijd schoon? Weefselkweek Blijven toetsen Schubbollen Schone teelt Tweejarige teelt uit schub 3
Uitgangsmateriaal; Schubbollen Teelt los van de ondergrond, in 2 jaar schubbollen Bakken met schub in kokos, 2 cultivars Optimale water- en nutriëntengift met druppelslangen Oriënterende proeven met groeiregulatoren 4
Uitgangsmateriaal; Schubbollen Teelt los van de ondergrond, achter het huis Praktijkinitiatieven 5
Perceelskeuze Geschiedenis perceel Ziektedruk (Open deur?) Virusdruk PlAMV; Risico hergebruik grond Aaltjes Omwonenden! 6
Perceelskeuze Risico hergebruik grond (PlAMV en TVX) Onderzoek leliefonds Grond toetsen met vangplanten 7
Perceelskeuze Aaltjes Pratylenchus Wortelrot Vrijlevende aaltjes Trichodoriden SLRSV Onbekend wortelrot Xiphinema ArMV Longidorus Geen probleem in lelie 8
Aaltjesbeheersing Veel info op http://www.aaltjesschema.nl Monsteren (Altijd doen?) Voldoende steken Voldoende diepte Altijd met incubatie 9
Pratylenchus Schadedrempel Afhankelijk van grondsoort (OS) Duinzand 10/100ml, Dekzand 100/100ml Waardplantstatus leliecultivars? 10
Pratylenchus Start met schoon plantgoed Ervaring praktijknetwerk: Plantgoed vaak besmet. Goed koken (2.5u 43 C, met 2 dg voor- en nawarmte bij 20 C) 11
Pratylenchus Bestrijding (niet altijd nodig, niet altijd 100% effectief) Monam Toelating / toepassing Granulaat Innundatie Niet overal mogelijk Tagetes 12
Pratylenchus Tagetes patula Juiste soort Onkruidbestrijding Teelt van 3 maanden NB: Japanse haver = Braak. Tagetes werkt niet tegen Trichodoride aaltjes. 13
Xiphinema; Verspreiding ArMV 14
Beheersing Xiphinema Bemonstering Bij hoog water Dikke boor Let op onkruid Veel waardplanten Grondontsmetting komt niet diep genoeg 15
Trichodoriden Lelie geen goede waardplant Juiste wijze van bemonstering Let op voorvrucht Geen bladrammenas Let op onkruid Grondontsmetting komt meestal niet diep genoeg Tagetes mogelijk waardplant; zeker geen bestrijding 16
Water- en bolontsmetting Verspreiding PlAMV en TVX Verspreiding schimmels, bacteriën Processen: Spoelen Shaven en aquagraden Koken Dompelbaden Foto: www.lelieteelt.nl 17
Water- en bolontsmetting Middelen (allen met bewezen werking in lab) Hitte UV Ozon (O 3 ) Waterstofperoxide (H 2 O 2 ) ECA water Zuiver chloor Chloordioxide (ClO 2 ) Plasmawater Virkon S Jet 5 18
Water- en bolontsmetting Hitte 10 min 65 C Duur 19
Water- en bolontsmetting UV Licht moet virus raken Lastig Cleanlight BV Agrifirm Plant 20
Water- en bolontsmetting Ozon Schadelijk gas Dure techniek Agrozone Waterstofperoxide Niet (altijd) afdoende tegen virus Gebruik in tulpenbroei tegen wortelbederf 21
ECA water; hoe maak je het Nodig: Water Zout NaCl KCl Stroom Meerdere aanbieders o.a.: Watter (Nontox) Bright Spark activwater 22
ECA water; hoe maak je het Bij de positieve electrode in de zoutoplossing (anode): Chloorgas, dat vervolgens reageert: Cl 2 + H 2 O HClO + HCl (chloorgas + water onderchlorig zuur + zoutzuur) Zuurstofradicalen ph 2.3 2.7 Redoxpotentiaal van > 1000 mv Deze wordt bepaald door de hoeveelheid onderchlorig zuur (HClO) t.o.v. chloorgas en hypochloriet (Cl 2 + ClO - ) 23
ECA water; hoe maak je het Bij negatieve electrode (kathode): Waterstofgas en NaOH (natronloog) ph 10 11.5 Redoxpotentiaal - 800 tot - 900 mv Oplossing ontvet en reinigt Apparatuur met of zonder membraan Werkingsprincipe is hetzelfde 24
ECA water; Meten is weten Met redoxpotentiaal(orp)meter: hoe meer HClO, des te hoger de ORP Met teststrookjes voor vrij chloor (FAC, free active chlorine), in combinatie met de ph strookjes meten de som van ClO - en HClO Bij ph 7.5 is de verhouding ClO - :HClO 50:50 Bij ph 8.5 is de verhouding ClO - :HClO 85:15 25
ECA water; Benodigde concentratie In relatief schoon water: Goede ontsmetting met een chloorgehalte (ClO - + HClO) van 3 à 5 ppm. Als de ph 6.5 à 7 dan is 80 à 95% aanwezig als HClO en bedraagt de ORP 650 à 700 mv Concentratie op peil houden door toevoegen ECA water Welke concentratie behandelingsduur is nodig? Overschot aan badwater! 26
Water- en bolontsmetting Zuiver chloor (KaRo bv) Electrolyse zoutoplossing -> chloorgas opvangen en oplossen in water Geen zoutbelasting van het proceswater Chloordioxide (Brenntag) Lastige formulering Gebruik o.a. voor ontsmetten gesneden groente Effectiviteit op PlAMV nog niet goed vastgesteld 27
Water- en bolontsmetting Plasmawater (TU Eindhoven, VitalFluid BV) Productie door het doorleiden van bliksemontlading Werking tegen Erwinia en Botrytis aangetoond In lopend project bij Wageningen UR Glastuinbouw wordt ook PlAMV en Fusarium in bollen opgenomen 28
Water- en bolontsmetting Jet 5 Onvoldoende effectief tegen virus Virkon S Goede werking voor oppervlakte ontsmetting Niet toegelaten voor bollen 29
Water- en bolontsmetting Waar toepassen? In elke stap ziekteverspreiding mogelijk Bij eerste spoelstap dringt besmet water tussen schubben. Ontsmetten nog zinvol? Minimale behandelingsduur ontsmetten Concentratie * duur (met grenzen) 30
Water- en bolontsmetting; Toepassen Vóór spoelen Schoon water tussen schubben Water te vuil? Tijdens spoelen Water te vuil? Naspoelen Te laat? Kookbad Dompelbad Afbraak fungiciden (Topsin M) 31
Water- en bolontsmetting; Toepassen Ontsmetting verkleint het risico op besmetting Nooit 100% Maar dat geldt ook voor bijvoorbeeld formaline... Dus beter schoon beginnen!? 32
Dank voor de aandacht Vragen? 33