Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement van 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers in een grondfunctie, geboren na 1 januari 1950 of die na 1 januari 2006 in dienst zijn getreden, en medewerkers van KLM Flight Academy. Hoewel deze brochure met grote zorgvuldigheid tot stand is gekomen, kunt u hieraan geen rechten ontlenen. Het is de bedoeling om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de bestaande regelingen van KLM. De volledige regelgeving is te vinden in het pensioenreglement 2006 met bijlage(n) van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en in de cao. Door landelijke politieke ontwikkelingen verandert er momenteel veel rondom de AOW- en pensioenleeftijd en het percentage van uw pensioenopbouw. Deze kunnen invloed hebben op uw pensioen. Bekijk daarom de meest actuele informatie op klmgrondfonds.nl of neem contact met ons op. In dienst Uit dienst Pensioen ontvangen Pensioen bij scheiding Bijna met pensioen Non-activiteit Deeltijd werken SCHEIDEN EN DAN? Pensioen bij scheiding Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM Postbus 123 1180 AC Amstelveen Prof. E.M. Meijerslaan 1 1183 AV Amstelveen E pensioenservice@klmgrondfonds.nl T 020 426 62 10 klmgrondfonds.nl Arbeidsongeschiktheid en pensioen Pensioen bij trouwen of samenwonen Overlijden en pensioen voor uw nabestaanden oktober 2014 Denk aan de gevolgen voor uw pensioen.
Deze brochure is een uitgave van de Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM De uitvoering van uw pensioenregeling is in handen van Blue Sky Group. Heeft u over deze brochure of over andere pensioenonderwerpen vragen? Neem dan contact op met de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group. U kunt ons bellen of e-mailen, maar ook langskomen voor een persoonlijk gesprek. Voor een persoonlijk gesprek vragen wij u vooraf een afspraak te maken. Onze contactgegevens vindt u op de achterzijde van deze brochure. Inhoud INLEIDING 5 Advies bij verdeling 5 Wat zijn de effecten voor uw persoonlijke situatie? 5 BIJZONDER OUDERDOMSPENSIOEN 7 Verdeling van het ouderdomspensioen 7 Rekenvoorbeeld 8 Binnen twee jaar melden 9 Andere afspraken 9 Conversie 10 Hoe geef ik de einde van mijn relatie door aan het pensioenfonds? 10 GEVOLGEN VOOR ANDERE PENSIOENEN EN REGELINGEN 13 Scheiding of einde (geregistreerde) samenleving na uitdiensttreding 14 Scheiding of einde (geregistreerde) samenleving na pensionering 14 Vervallen recht op bijzonder nabestaandenpensioen 14 Meerdere ex-partners 14 Uw recht op het nabestaandenpensioen van uw ex-partner 15 Pensioen bij scheiding UITBETALING BIJZONDER OUDERDOMSPENSIOEN 17 Beëindiging uitkering 17 VEELGESTELDE VRAGEN 19 CHECKLIST 20 PENSIOENWOORDENBOEK 21 MEER INFORMATIE 22
INLEIDING Je kunt het maar beter direct geregeld hebben Ieder jaar verbreken tienduizenden partners hun relatie. Een ingrijpende gebeurtenis waarbij emoties vaak de overhand hebben. Moet je dan ook nog nadenken over pensioen? Ja, dat is wel zo verstandig, want ook de verdeling van pensioen is iets wat u dan met elkaar moet bespreken. Als u de scheiding spoedig bij ons meldt, dan handelen wij de verdeling van uw pensioen verder voor u af In deze brochure staan belangrijke onderwerpen over pensioen en scheiding. Zo komt u erachter waar u aan moet denken als u hiermee te maken krijgt. Advies bij verdeling Een echtscheiding heeft gevolgen voor uw pensioen met meerdere mogelijkheden. Bespreek deze mogelijkheden met uw echtscheidingsadvocaat of mediator. Hij of zij kan u hierover volledig adviseren. Nooit gedacht dat het zover zou komen. Dat pensioen hebben we samen opgebouwd, dus dat delen we ook. Maar hoe regel je dat? Wat zijn de effecten voor uw persoonlijke situatie? U kun met al uw specifieke vragen terecht bij de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group via telefoonnummer 020 426 62 10. Mailen kan ook: pensioenservice@klmgrondfonds.nl. LET OP: DE ONDERWERPEN UIT DEZE BROCHURE KUNNEN OOK VAN TOEPASSING ZIJN BIJ ONTBINDING VAN EEN GEREGISTREERD PARTNERSCHAP OF EEN DOOR KLM ERKEND SAMENLEVINGSCONTRACT. 5
BIJZONDER OUDERDOMSPENSIOEN Hoe kunt u de verdeling van het pensioen het beste regelen? U kunt ook andere afspraken maken over de verdeling van uw pensioen, die u vastlegt in het echtscheidingsconvenant Als u gaat scheiden, heeft uw ex-partner recht op een deel van uw ouderdomspensioen. Dit deel van uw ouderdomspensioen heet het bijzonder ouderdomspensioen of verevend ouderdomspensioen. Tenzij u onderling anders afspreekt, ontvangt uw ex-partner de helft van het ouderdomspensioen dat u tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft opgebouwd. Omgekeerd heeft u ook recht op een deel van het ouderdomspensioen van uw ex-partner. Dit wordt ook wel verevening genoemd. Verevening is wettelijk geregeld in de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (WVPS) en geldt bij: echtscheiding; scheiding van tafel en bed; en beëindiging van een geregistreerd partnerschap. Zij Ik heeft wil graag recht precies op een weten deel van míjn hoe mijn pensioen, pensioen en ik in op elkaar een deel van zit, zó het ingewikkeld hare. Kun je kan dat het niet gewoon toch niet tegen zijn? elkaar wegstrepen? NB: HET WETTELIJK RECHT OP EEN BIJZONDER OUDERDOMSPENSIOEN GELDT NIET BIJ BEËINDIGING VAN EEN RELATIE DOOR DIE DOOR KLM IS ERKEND. EEN DOOR KLM ERKEND SAMENLEVINGS VERBAND BETEKENT DAT U DEGENE MET WIE U ONGETROUWD SAMENWOONDE, HEEFT AANGEMELD BIJ KLM EN KLM DIT SAMENLEVINGSVERBAND HEEFT ERKEND. Verdeling van het ouderdomspensioen De verdeling van het pensioen wordt gebaseerd op het ouderdomspensioen dat u tijdens uw huwelijk of geregistreerd partnerschap met uw ex-partner heeft opgebouwd. Hier geldt: hoe langer het huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft geduurd, hoe meer pensioen er moet worden verdeeld. Daarnaast geldt dat het ouderdomspensioen niet wordt verdeeld als de hoogte van het bijzonder ouderdomspensioen onder de wettelijk vastgestelde afkoopgrens voor kleine pensioenen ligt (ongeveer 460,-). 7
Rekenvoorbeeld verevend ouderdomspensioen Tom (geboren 1962): komt 1 januari 1987 in dienst van KLM trouwt op 1 juli 2006 met Inge scheidt op 1 september 2013 van Inge. Tom en Inge kiezen ervoor om het ouderdomspensioen standaard te verdelen Op basis van een middelloonregeling volgens de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (WVPS). Dit houdt in ieder de helft van het pensioen dat tijdens hun huwelijk is opgebouwd. Tijdens zijn huwelijk heeft Tom ouderdomspensioen opgebouwd (totaal 10.000,- aan ouderdomspensioen). Het pensioen dat Tom vóór 1 juli 2006 heeft opgebouwd en het pensioen dat na 1 september 2013 wordt opgebouwd, valt buiten de huwelijkse periode en is niet van toepassing bij de verdeling. Berekening verevend ouderdomspensioen voor Inge: 10.000,- aan ouderdomspensioen van Tom 5.000,- per jaar aan = 2 verevend ouderdomspensioen Inge ontvangt het verevend ouderdomspensioen als Tom met pensioen gaat. Hierdoor kan het bedrag van 5.000,- nog wijzigen. Dit is afhankelijk van de keuzes die Tom maakt over zijn pensioen. Als Inge komt te overlijden, ontvangt Tom weer het volledige ouderdomspensioen. Komt Tom te overlijden, dan vervalt het verevende ouderdomspensioen van Inge en ontvangt zij het (voor haar verzekerde) bijzonder nabestaandenpensioen. Het pensioenfonds verzorgt de uitbetaling aan uw partner, mits de scheiding binnen twee jaar gemeld is Binnen twee jaar melden Als u uw scheiding binnen twee jaar na uw daadwerkelijke (echt)scheidings datum meldt aan het pensioenfonds, dan zorgt het pensioenfonds ervoor dat uw ex-partner zijn of haar gedeelte van het pensioen krijgt uitbetaald wanneer u met pensioen gaat. Meldt u de scheiding niet binnen twee jaar, dan moet u de betaling zelf met uw ex-partner regelen op het moment dat u met pensioen gaat. Het recht op een bijzonder ouderdoms pensioen blijft voor de ex-partner, als u daarover geen andere afspraken heeft gemaakt, altijd bestaan. Als u overlijdt voordat uw ex-partner overlijdt, ontvangt hij of zij geen deel van uw ouderdomspensioen. Wel heeft hij of zij dan recht op het zogenaamde bijzonder nabestaandenpensioen, waarover u meer leest op pagina 13. Als uw ex-partner eerder overlijdt dan u, ontvangt u uw gehele ouderdomspensioen weer zelf. Andere afspraken Als u geen andere afspraken maakt, heeft uw ex-partner recht op de helft van het ouderdomspensioen dat u tijdens het huwelijk of geregistreerd partnerschap heeft opgebouwd. Maar u kunt ook andere afspraken maken. Zo kunt u het pen sioen anders verdelen of afspreken dat (een deel van) het ouderdomspensioen dat vóór het huwelijk is opgebouwd, eveneens wordt verdeeld. U moet deze afspraken dan wel vastleggen in de huwelijkse voorwaarden of in het (echt)scheidingsconvenant. 8 9
U kunt het pensioen ook splitsen in twee onafhankelijke pensioenen: conversie Conversie U kunt er bij uw scheiding ook samen voor kiezen om voorgoed een eigen recht op ouderdomspensioen aan uw ex-partner toe te kennen. Het bijzonder ouderdomspensioen (zoals hierboven omschreven) en bijzonder nabestaandenpensioen (zie pagina 13) worden dan omgezet in een eigen ouderdomspensioen voor uw ex-partner. We noemen dat conversie. Conversie betekent letterlijk omzetting. Hierbij is er voor uw pensioenuitkering geen verschil of uw ex-partner nog leeft. Iedere ex-partner ontvangt dan een eigen pensioen. Het pensioen voor uw ex-partner gaat in op de pensioengerechtigde leeftijd van uw ex-partner en niet meer op de ingangsdatum van uw eigen pensioen. Uw ex-partner ontvangt na uw overlijden dan geen bijzonder nabestaandenpensioen meer. Conversie is alleen mogelijk als uw pensioen nog niet is ingegaan. Hoe geef ik de einde van mijn relatie door aan het pensioenfonds? Bent u getrouwd of hebt u een geregistreerd partnerschap, dan ontvangen wij als u in Nederland woont de datum waarop uw relatie beëindigd is automatisch via de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). In andere gevallen is het belangrijk dat u de beëindiging van uw relatie doorgeeft aan het pensioenfonds en aan KLM. Om uw pensioen te verdelen na uw huwelijk of geregistreerd partnerschap, stuurt u binnen twee jaar het formulier Mededeling van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen met alle bijbehorende stukken naar het pensioenfonds. U kunt dit formulier downloaden via rijksoverheid.nl. Met de zorg voor de kinderen is het wel heel fijn dat ik recht heb op het nabestaandenpensioen van mijn ex. Stel je voor... 10
GEVOLGEN VOOR ANDERE PENSIOENEN EN REGELINGEN Als je dood bent, wie krijgt dan je nabestaandenpensioen? Het opgebouwde nabestaandenpensioen blijft van kracht, maar de aanvullende verzekeringen voor de nabestaanden worden stopgezet Als u gescheiden bent en overlijdt, heeft uw ex-partner recht op het opgebouwde nabestaandenpensioen. Wij noemen dit het bijzonder nabestaandenpensioen. Dit recht ontstaat nadat de (echt)scheiding of einde samenleving is doorgegeven. Omgekeerd heeft u ook recht op een eventueel opgebouwd nabestaanden pensioen van uw ex-partner. Dit is geregeld in de Pensioenwet (PW) en geldt bij: echtscheiding; ontbinding van het huwelijk na scheiding van tafel en bed; beëindiging van een geregistreerd partnerschap; en beëindiging van een door KLM erkend samenlevingscontract. Een door KLM erkend samenlevingsverband betekent dat u degene met wie u ongetrouwd samenwoonde, heeft aangemeld bij KLM en KLM dit samenlevingsverband heeft erkend en gemeld bij het pensioenfonds.. Is het binnen mijn pensioen eigenlijk anders geregeld voor mijn partner, als ik samenwoon of als ik getrouwd ben? Uw ex-partner heeft recht op het opgebouwde nabestaandenpensioen. Dit bijzonder nabestaandenpensioen is 70% van het ouderdomspensioen, opgebouwd tot de scheidingsdatum. De verzekering en premie-inhouding van het facultatief nabestaandenpensioen en het Anw-hiaat pensioen eindigen. Uw echtscheiding of beëindiging van een geregistreerd partnerschap wordt vanuit de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) aan het fonds gemeld. U hoeft dus geen actie te ondernemen. Een beëindiging van een door KLM erkend samenlevingsverband wordt niet door het GBA gemeld. U moet deze beëindiging daarom zelf aan KLM doorgeven om te voorkomen dat er onnodig premie wordt ingehouden. 13
Scheiding of einde (geregistreerde) samenleving na uitdiensttreding Wanneer u uit elkaar gaat nadat u bij KLM uit dienst bent gegaan, heeft uw ex-partner recht op het opgebouwde nabestaandenpensioen op het moment van uitdiensttreding. Scheiding of einde (geregistreerde)samenleving na pensionering Wanneer u gaat uit elkaar gaat nadat u gepensioneerd bent, heeft uw ex-partner recht op het opgebouwde nabestaandenpensioen op het moment van scheiding. Vervallen recht op bijzonder nabestaandenpensioen Het recht op bijzonder nabestaandenpensioen vervalt: Als uw ex-partner afstand doet van het bijzonder nabestaandenpensioen. Dit betekent dat u samen met uw ex-partner een verklaring tekent dat er geen bijzonder nabestaandenpensioen aan uw ex-partner wordt toegekend. U houdt dan uw volledige nabestaandenpensioen ten behoeve van een eventuele nieuwe partner. Bij conversie (zie ook pagina 10). Dit is alleen mogelijk als uw ouderdomspensioen nog niet is ingegaan. Uw ex-partner heeft na conversie een eigen recht op ouderdomspensioen bij het pensioenfonds. Bij overlijden van uw ex-partner. U heeft mogelijk ook recht op het nabestaandenpensioen van uw ex-partner, afhankelijk van haar of zijn pensioenregeling Uw recht op het nabestaandenpensioen van uw ex-partner Het kan zijn dat u recht heeft op een deel van het nabestaandenpensioen van uw ex-partner. Dat hangt af van de pensioenregeling van uw ex-partner: Heeft uw ex-partner een nabestaandenpensioen opgebouwd? Dan heeft u recht op een bijzonder nabestaandenpensioen. Er zijn namelijk regelingen waarbij nabestaandenpensioen wordt opgebouwd, naast het ouderdomspensioen. Deze opbouw van nabestaandenpensioen heeft een waarde in euro s. Er bestaan ook regelingen waarbij het risico op een nabestaandenpensioen is verzekerd (nabestaandenpensioen op risicobasis). In deze verzekeringsvariant wordt er niets opgebouwd en heeft dus geen waarde in euro s. Heeft uw ex-partner een nabestaandenpensioen op risicobasis? Dan heeft u geen recht op bijzonder nabestaandenpensioen, tenzij het in de pensioenregeling van uw ex-partner anders is geregeld. Als u recht heeft op een bijzonder nabestaandenpensioen, krijgt u daarover informatie van de pensioenuitvoerder van uw ex-partner. Meerdere ex-partners Als er sprake is van meerdere ex-partners, dan heeft de laatste ex-partner alleen recht op het bijzonder nabestaandenpensioen dat is opgebouwd sinds de scheiding of einde (geregistreerde)samenleving van de voorlaatste ex-partner. 14 15
UITBETALING BIJZONDER OUDERDOMSPENSIOEN Als ik met pensioen ga, krijgt mijn ex dan automatisch uitgekeerd? Het deel van het pensioen waar uw ex-partner recht op heeft, wordt door het pensioenfonds rechtstreeks aan uw ex-partner uitbetaald, wanneer u met pensioen gaat. Dit kan alleen wanneer u uw scheiding binnen twee jaar na de scheidingsdatum heeft doorgegeven. Circa zes maanden voor de pensioendatum ontvangen u en uw ex-partner van ons de volgende documenten: voorlopige pensioenopgave; aanvraagformulier; loonbelastingverklaring. Als wij de ingevulde formulieren van u en uw ex-partner retour hebben ontvangen, kunnen wij het pensioen aan u en uw ex-partner uitbetalen. Fijn dat die verevening zo goed geregeld Xxxx xx xxx is. xxxxxx? Dan kunnen we nu écht verder met ons leven en de scheiding achter ons laten. Beëindiging uitkering De uitkering aan uw ex-partner stopt: wanneer uw ex-partner komt te overlijden. Vanaf dat moment ontvangt u weer het volledige ouderdomspensioen. Dit geldt niet als u conversie bent overeengekomen. wanneer u komt te overlijden. Uw ex-partner komt dan eventueel in aanmerking voor het bijzonder nabestaandenpensioen. 17
VEELGESTELDE VRAGEN Wat als...? Wat gebeurt er als u opnieuw trouwt of gaat samenwonen? Als u hertrouwt of gaat samenwonen dan verandert er niets aan de verdeling van het ouderdomspensioen en/of bijzonder nabestaandenpensioen van uw ex-partner. Wat moet u doen om de pensioenen te verdelen? Geef op tijd aan uw pensioenfonds en dat van uw ex-partner door dat u bent gescheiden. Dit moet u binnen twee jaar doen. Vult u daarvoor het formulier in Mededeling van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen. Dit formulier kunt u downloaden via www.rijksoverheid.nl. Vergeet niet het formulier in te vullen Dit formulier stuurt u naar uw pensioenfonds en dat van uw ex-partner. Wij behandelen dan uw aanvraag. Dit geldt alleen als u kiest voor de standaardverdeling. De pensioenuitvoerder van uw ex-partner betaalt het verdeelde pen sioen direct aan u en uw pensioenfonds doet dat rechtstreeks aan uw ex-partner. Kiest u voor een andere verdeling of voor conversie? Dan moet uw ex-partner ook een handtekening zetten. Scheiden is behóórlijk ingewikkeld. Gelukkig dat de verdeling van het pensioen met één formulier geregeld is. U heeft het formulier te laat opgestuurd. Wat zijn de gevolgen? Uw ex-partner houdt het recht op het verevende deel van uw ouderdomspensioen. Maar uw ex-partner heeft geen recht meer op rechtstreekse uitbetaling van het ouderdomspensioen door uw pensioenfonds. U bent verplicht om op uw pensioneringsdatum het verevende deel van uw ouderdomspensioen aan uw ex-partner over te maken. Het pensioenfonds speelt hierin geen rol meer. U gaat vervroegd met pensioen. Wat gebeurt er met het verevende pensioen van uw ex-partner? Ook het deel van uw pensioen dat aan uw ex-partner uitbetaald moet worden gaat dan vervroegd in. Vervroegde pensioeningang betekent een lagere pen sioenuitkering. Ook het verevende deel voor uw ex-partner wordt dan verlaagd. Als u heeft gekozen voor conversie wordt het pensioen van uw ex-partner niet vervroegd. 19
CHECKLIST Zijn er nog andere punten? MIJN PENSIOENWOORDENBOEK Wat betekent dat ook al weer? NEEM DE PENSIOENVERDELING MEE IN HET ECHTSCHEIDINGSCONVENANT. MAAK AFSPRAKEN OVER: VERDELING OUDERDOMSPENSIOEN, JA / NEE, OP WELKE WIJZE (VEREVENING OF CONVERSIE). BEPAAL WAT U DOET MET HET (BIJZONDER) NABESTAANDENPENSIOENPENSIOEN. MELD UW BEËINDIGING VAN EEN DOOR KLM ERKEND SAMENLEVINGSVERBAND BIJ KLM. STUUR HET FORMULIER MEDEDELING BIJ ECHTSCHEIDING IN VERBAND MET VERDELING VAN OUDERDOMSPENSIOEN OP NAAR UW PENSIOENFONDS EN HET PENSIOENFONDS VAN UW EX-PARTNER. Bijzonder ouderdomspensioen Bijzonder nabestaandenpensioen Conversie Ouderdomspensioen Partner Het deel van uw ouderdomspensioen dat na scheiding aan uw ex-partner uitbetaald moet worden. Het deel van uw nabestaandenpensioen dat na scheiding en na uw overlijden aan uw ex-partner uitbetaald moet worden. De wettelijke term voor het omzetten van een bijzonder ouderdomspensioen en een bijzonder nabestaandenpensioen in een eigen recht op ouderdomspensioen voor de ex-partner. De uitkering die u ontvangt vanaf de pensioeningangs datum tot het moment dat u overlijdt. Kortweg pensioen. Degene met wie u getrouwd bent, bij de burgerlijke stand een geregistreerd partnerschap bent aangegaan of degene met wie u een door KLM-erkend samen levings verband bent aangegaan. Nabestaandenpensioen De uitkering die uw partner levenslang ontvangt na uw overlijden. Verevening De wettelijke term voor het toekennen van een deel van uw ouderdomspensioen aan uw ex-partner na beëindiging van uw relatie. 20 21
HEEFT U NOG VRAGEN? Voor vragen over uw pensionering in relatie tot KLM kunt u terecht bij uw HR-afdeling. Voor vragen over uw pensioen en de gevolgen van uw persoonlijke keuzes voor de uitkering van uw pensioen kunt u terecht bij de afdeling Pensioenservice van Blue Sky Group. Telefoonnummer: 020 426 62 10 E-mail: pensioenservice@klmgrondfonds.nl Website: klmgrondfonds.nl Coördinatie en eindredactie: Blue Sky Group B.V., Amstelveen. Redactie: Lamar communicatie, Amsterdam. Fotografie: Don Wijns, Amsterdam. Concept en ontwerp: Frissewind, profs in communicatie en design. 22